Όλα για πούλημα: κοψοχρονιά τα φιλέτα

ΟΙ ΛΕΞΕΙΣ ΕΧΟΥΝ ΤΗ ΔΙΚΗ ΤΟΥΣ ΙΣΤΟΡΙΑ

του Νίκου Σαραντάκου

 

Νίκος Βλάχος, «Prostitute», 2011 (από την έκθεση-δημοπρασία «Συμβολή 39 καλλιτεχνών για τα ΑΣΚΙ», Πνευματικό Κέντρο Δήμου Αθηναίων, 7-9 Απριλίου)

Την πρώτη φορά που έγινε λόγος για την ανάγκη να αντληθούν 50 δισεκατομμύρια από την πώληση δημόσιας περιουσίας, βγήκαν χαράματα οι υπουργοί και βγάζανε κραυγές και διαψεύσεις. Τελικά η πώληση θα γίνει, μόνο που καταφέραμε να αποκληθεί «αξιοποίηση», και το παρουσιάσαμε περίπου σαν εθνικό θρίαμβο ανήμερα της 25ης Μαρτίου. Βέβαια, η αναγγελία για την «αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας» προκάλεσε μεγάλη αίσθηση, και όχι άδικα, αν αναλογιστούμε προηγούμενες επιδόσεις του νεοελληνικού κράτους στο ξεπούλημα, που μάλιστα είχαν γίνει σε ομαλές συνθήκες ήρεμης και αβίαστης διαφθοράς, και όχι τώρα που θα έχουμε επιπλέον το μνημονιακό πιστόλι στον κρόταφο και όπου όλα δείχνουν ότι η αξιοποίηση θα είναι, στην πραγματικότητα, εκποίηση, κάτι που δεν μας ξαφνιάζει, εμάς που λεξιλογούμε, αφού οι δυο λέξεις έχουν… κοινή κατάληξη.

Η εκποίηση είναι αρχαία, με αρχαιότερη ανεύρεση στον Ηρόδοτο (αν και, στο πνεύμα της αδιατάρακτης συνέχειας της ελληνικής γλώσσας, στον Ηρόδοτο σήμαινε «εκσπερμάτωση»), ενώ η αξιοποίηση είναι νεότερος λόγιος σχηματισμός. Οι αρχαίοι δεν αξιοποιούσαν, φαίνεται. Πιο κοινά, θα την πούμε πώληση, πούλημα, ή και ξεπούλημα.

Kοινωνική οικονομία της αλληλεγγύης ή της αγοράς;

του Τάκη Νικολόπουλου και του Δημήτρη Καπογιάννη

Αντιδικτατορική αφίσα του Jean Marie Drot, υπογεγραμμένη από τον καλλιτέχνη (από την έκθεση-δημοπρασία «Συμβολή 39 καλλιτεχνών για τα ΑΣΚΙ»)

Ένας από τους κύριους λόγους για τους οποίους η υπάρχουσα συστημική κρίση δεν έχει ακόμα, παρά την ένταση και τη διάρκειά της, ενεργοποιήσει κοινωνικές αντιστάσεις στο απαιτούμενο επίπεδο είναι και οι στρατηγικές συστημικής επιβίωσης. Παρά τον πολλαπλασιασμό των προβλημάτων που ανακύπτουν από την τεράστια επιχείρηση μετακύλισης των συνεπειών της κρίσης στους οικονομικά ασθενέστερους, η οποία εξελίσσεται ιδιαίτερα εμφανώς σε κράτη-πειράματα, οι κοινωνικοί αγώνες δεν εμφανίζουν, στις χώρες αυτές αλλά και στην υπόλοιπη Ευρώπη, την απαιτούμενη ένταση και διάρκεια. Φαίνεται πως ενώ οι δυνατότητες του καπιταλισμού ως συστήματος περιορίζονται, εντούτοις αποδεικνύεται εφευρετικός στη βελτίωση των μηχανισμών που του επιτρέπουν, για να θυμηθούμε τον A. Γκορζ, «να χειρίζεται την μη επίλυση των προβλημάτων του, να επιβιώνει από τις δυσλειτουργίες του» ή, αλλιώς, να επιβιώνει ακόμα και σε κατάσταση εντροπίας.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα, ο τρόπος χειρισμού του οξύτατου προβλήματος της ανεργίας και του κοινωνικού αποκλεισμού. Ως γνωστόν, ανάμεσα στις δραματικές συνέπειες της κρίσης συγκαταλέγεται και η ραγδαία αύξηση ανέργων και επισφαλώς απασχολουμένων, ιδίως μετά την ατζέντα της Λισσαβώνας «Ευρώπη 2020». Συνακόλουθα, και στην Ελλάδα, το αρμόδιο για τη διαχείριση –και όχι βέβαια την επίλυση!– του προβλήματος Υπουργείο έσπευσε να εξαγγείλει, για μια ακόμα φορά, την προσφυγή στον θεσμικό εξοπλισμό της αποκαλούμενης «κοινωνικής οικονομίας».

Τι μας λένε οι αραβικοί λαοί

του Ζακ Λυκ Νανσύ

μετάφραση: Μαρία Κακογιάννη

 

Χρόνης Μπότσογλου, «Τρία ρόδια ή γιατί όχι οι τρεις χάριτες», 2009 (από την έκθεση-δημοπρασία «Συμβολή 39 καλλιτεχνών για τα ΑΣΚΙ»)

Για το ζήτημα της επέμβασης στη Λιβύη έχει αναπτυχθεί διεθνώς, στους κόλπους της Αριστεράς και όχι μόνο, μια ζωηρή συζήτηση και αντιπαράθεση. Δημοσιεύουμε σήμερα, μεταφράσεις των άρθρων των γάλλων φιλοσόφων Jean-Luc Nancy και Alain Badiou (Liberation, 28.3.2011) και του υποψήφιου διδάκτορα Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας-Λος Άντζελες (UCLA) και συνεκδότη του σημαντικού σάιτ για τον αραβικό κόσμο Jadaliyya Ziad Abu-Rish (24.3.2011). Eπίσης, κείμενο του Σταύρου Παναγιωτίδη και αναδημοσιεύουμε από το RedNotenook σχετικό άρθρο της Σίσσυς Βωβού και του Μιχάλη Καστρινάκη (http://rnbnet.gr/details.php?id=2232)

«ΕΝΘΕΜΑΤΑ»

Aυτή τη στιγμή, οι αραβικοί λαοί μάς λένε ότι η αντίσταση και η εξέγερση είναι ξανά συνεπείς στο ραντεβού τους, ότι η ιστορία προχωράει πέρα από κάθε Ιστορία. Το κάνουν, ακριβώς, με όλες τις καλές και τις κακές στιγμές τέτοιων εγχειρημάτων. Συντέλεσαν πάντως στο να εμφανιστεί ένα ανεξίτηλο σημάδι που μπορούμε να ελπίσουμε ότι θα επιφέρει κάποια αποτελέσματα στην Αφρική και την αρχαία γη της Χαναάν, όπου διαιωνίζεται το αποτρόπαιο δράμα. Σε ένα από τα μέρη που περιμέναμε λιγότερο να τα αγγίξει η εξέγερση, ένας αρχηγός συμμορίας (μιας επίσημης, κρατικής συμμορίας) την καταστέλλει, διατεθειμένος να αφανίσει ό,τι χρειαστεί από τον κόσμο που υποτίθεται πως είναι ο λαός του.

Την ίδια στιγμή, άλλα κράτη χτυπούν με βάναυσο τρόπο τις δικές τους εξεγέρσεις, μερικές φορές με τη βοήθεια κάποιου ισχυρού άραβα γείτονα. Οι εξεγερμένοι της Βεγγάζης ζητούν βοήθεια: η βοήθεια αυτή δεν είναι απλή, συνεπάγεται προφανείς κινδύνους, τόσο πρακτικούς όσο και πολιτικούς. Η στάθμιση και η αντιμετώπιση τέτοιου είδους περιστάσεων απαιτεί πολιτική υπευθυνότητα. Είναι άραγε η στιγμή να κάνει κανείς μπερδεμένες αναφορές στους παράπλευρους κινδύνους και την υποψία (λίγο ή πολύ) κρυφών σκοπιμοτήτων, στις αρχές της μη επέμβασης και τη βαριά ενοχή της «Δύσης», η οποία αναρωτιόμαστε αν περιλαμβάνει την ίδια τη Λιβύη, τη Σαουδική Αραβία ή τη Συρία — για να μη μιλήσουμε για τη Ρωσία;

Ένας κόσμος ληστών: φιλοσοφικός διάλογος

του Αλαίν Μπαντιού

Ηλίας Παπαηλιάκης, «Χωρίς τίτλο», 2011 (από την έκθεση-δημοπρασία «Συμβολή 39 καλλιτεχνών για τα ΑΣΚΙ»)

–Αποδέχεστε, μου λέει μια μέρα ο φίλος μου ο φιλόσοφος του δρόμου, ότι σήμερα το κριτήριο κάθε πράγματος, κάτι το οποίο δεν αμφισβητεί κανένας ισχυρός αυτού του κόσμου, είναι το κέρδος;

–Το αποδέχομαι, απαντώ. Αλλά πού θέλετε να καταλήξετε;

–Κάποιος που δηλώνει ανοιχτά «δεν υπάρχω παρά μόνο για το προσωπικό μου συμφέρον και θα εξολοθρεύσω τον μέχρι πρότινος φίλο μου αν με αυτό τον τρόπο μπορώ να διατηρήσω ή να βελτιώσω τον τρόπο ζωής μου» είναι… είναι… Άντε λοιπόν, μια προσπάθεια…

–Λωποδύτης! Πρόκειται για μια ληστρική υποκειμενικότητα.

–Εξαίσια! αναφωνεί ο φιλόσοφος του δρόμου. Ναι λοιπόν, ο κόσμος μας είναι εμφανώς ένας ληστρικός κόσμος. Υπάρχουν λωποδύτες εκτός νόμου και επίσημοι λωποδύτες, αλλά αυτή είναι μια απλή απόχρωση.

–Έστω. Άλλα τι συμπεραίνετε απ’ αυτή την παρατήρηση;

–Ότι έχουμε το δικαίωμα να μιλάμε για οτιδήποτε συμβαίνει χρησιμοποιώντας εικόνες από την πρακτική των ληστών. Νονοί, υπαρχηγοί, αρχισυμμορίτες, δολοφόνοι…

–Θα ήθελα να το δω! αποκρίνομαι, πολύ σκεπτικός.

–Κοιτάξτε τι συμβαίνει αυτή τη στιγμή: σε διάφορες περιοχές, κόσμος συγκεντρώνεται μαζικά, ειρηνικά, για να πει, μέρα και νύχτα, την αλήθεια: ότι δηλαδή αυτοί που κυβερνούν εδώ και δεκαετίες είναι λωποδύτες. Το πρόβλημα είναι ότι αυτούς τους τοπικούς αρχισυμμορίτες, την αποχώρηση των οποίων απαιτούν τα συγκεντρωμένα πλήθη, τους έχουν εγκαθιδρύσει, πληρώσει, εξοπλίσει, οι πιο ισχυροί Νονοί, οι υψηλά ιστάμενοι, εκλεπτυσμένοι, ληστές: ο Αμερικάνος και οι ανθυπασπιστές του, οι Ευρωπαίοι. Οι περιοχές στις οποίες ο κόσμος εξεγείρεται έχουν στρατηγικό ενδιαφέρον για τους Νονούς, και οι τοπικοί αρχισυμμορίτες ήταν οι σκληροτράχηλοι φρουροί αυτού του υψηλού συμφέροντος. Τι μπορεί να γίνει; Οι δολοφόνοι δεν αρκούν απέναντι στον συγκεντρωμένο πολυπληθή, άοπλο, κόσμο, που όμως μιλάει και λέει την αλήθεια. Ο Αμερικάνος και οι Ευρωπαίοι είναι μάλιστα υποχρεωμένοι να κρατήσουν χαμηλό προφίλ. Με το ζόρι σχεδόν επιδοκιμάζουν το λαϊκό ξεκαθάρισμα.

Μπαχρέιν και Λιβύη: ομοιότητες και διαφορές

του Ζιαντ Αμπού-Ρις

Νίκος Στεφάνου, «Φανταστικό τοπίο» (από την έκθεση-δημοπρασία «Συμβολή 39 καλλιτεχνών για τα ΑΣΚΙ»)

Το επίκεντρο της προσοχής μας, όσον αφορά την «Αραβική Άνοιξη», έχει μετατοπιστεί από τις επιτυχημένες εξεγέρσεις της Τυνησίας και της Αιγύπτου στις ζοφερές εξελίξεις στο Μπαχρέιν και τη Λιβύη. Τη στιγμή που οι στρατιωτικές δυνάμεις της Βρετανίας και της Γαλλίας, καθώς και οι Ηνωμένες Πολιτείες, λαμβάνουν «όλα τα αναγκαία μέτρα» για να ανατρέψoυν το καθεστώς Καντάφι, τα στρατεύματα που έστειλε το Συμβούλιο Συνεργασίας του Κόλπου συνεχίζουν την επιχείρηση «σταθεροποίησης» του καθεστώτος του Αλ Καλίφα έναντι μιας ειρηνικής δημοκρατικής εξέγερσης στο Μπαχρέιν. Οι διαφορές μεταξύ της επέμβασης για τη διατήρηση του καθεστώτος στο Μπαχρέιν και της επέμβασης για την αλλαγή καθεστώτος

Λιβύη ενισχύονται από το γεγονός ότι οι επεμβαίνοντες, και στις δύο περιπτώσεις είναι, εν τέλει, ακριβώς οι ίδιοι. Τα κράτη που μετέχουν στο Συμβούλιο Συνεργασίας του Κόλπου και στον Αραβικό Σύνδεσμο, τα οποία έστειλαν τα στρατεύματά τους να στηρίξουν τη μοναρχία στο Μπαχρέιν είναι τα ίδια που συμφώνησαν και δέχτηκαν να συμμετέχουν στη στρατιωτική επιχείρηση εναντίον της Τζαμαχιρίας της Λιβύης. Παρομοίως, οι δυτικές δυνάμεις που επικαλούνται την αρχή της «ευθύνης προστασίας» για να δικαιολογήσουν την επέμβαση στη Λιβύη είναι  οι ίδιες ακριβώς που έχουν καλέσει σε «αυτοσυγκράτηση» στο Μπαχρέιν. Και στις δύο περιπτώσεις –παρά τις διαφορές στο πλαίσιο και τον χαρακτήρα των εξεγέρσεων– αυταρχικά καθεστώτα στρέφονται με βαναυσότητα εναντίον αμάχων με δολοφονικές επιθέσεις, συλλήψεις, φυλακίσεις και εξαφανίσεις. Και στις δύο περιπτώσεις –παρά τις διαφορές στις δικαιολογίες που ανασύρονται και στον χαρακτήρα κάθε επέμβασης– η λογική που υπόκειται στις ενέργειες των αραβικών και των δυτικών δυνάμεων είναι ακριβώς η ίδια.

Αριστερά και Λιβύη: Σε βάζω μπρος στα μάτια μου, να κρύβεις την αλήθεια

του Σταύρου Παναγιωτίδη

Μίλτος Μιχαηλίδης, «Portrait of the artist as a young dog» (από την έκθεση-δημοπρασία «Συμβολή 39 καλλιτεχνών για τα ΑΣΚΙ»)

Στην επανάσταση της Λιβύης ταχθήκαμε ως Αριστερά από την πρώτη στιγμή υπέρ των εξεγερμένων. Απροϋπόθετα. Όπερ σημαίνει ότι κρίναμε πως όποιο καθεστώς κι αν προκύψει πιθανότατα θα είναι καλύτερο από το υπάρχον. Η επέμβαση της Δύσης όμως μας ανακάτεψε το σκηνικό και μας έκανε να χάσουμε αυτό το μέρος της αλήθειας. Κυρίως, μας έφερε μπροστά σε μια μη αναμενόμενη κατάσταση, που μοιάζει με σύγκρουση περί της προτεραιότητας μεταξύ διεθνισμού και αντιιμπεριαλισμού. Και εξηγούμαι.

Δεν μου αρέσουν τα τσαλαβουτήματα και τα άλματα μέσα στην Ιστορία. Για αυτό και τα παρακάτω τα λέω ενδεικτικά, και όχι με αξίωση απόδειξης. Δεν πρωτοτυπώ αναφέροντας το παράδειγμα της Ναυμαχίας του Ναυαρίνου το 1827, όπου οι στόλοι των τριών ιμπεριαλιστικών δυνάμεων, Αγγλίας, Γαλλίας και Ρωσίας, συνέτριψαν τον αιγυπτιακό στόλο και διασφάλισαν την ίδρυση του ελληνικού κράτους. Υποστηρίζω πως με κριτήρια ανθρωπισμού, δημοκρατίας, ακόμη και σοσιαλιστικής προοπτικής, η ίδρυση του νέου κράτους, έστω και ως θεάτρου των ιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών, ήταν προτιμότερη από το να διατηρούνταν ανέπαφη η Οθωμανική Αυτοκρατορία.

Ούτε Καντάφι ούτε βομβαρδισμοί

Το κείμενο υπογράφουν οι: Μιχάλης Καστρινάκης, Σίσσυ Βωβού, Γιάννης Παπαδημητρίου, Γιάννης Σδράνης,  Σοφία Τσαουσίδου, Δημήτρης Γκιβίσης,  Χρήστος Λάσκος,  Δημοσθένης Παπαδάτος Αναγνωστόπουλος, Παναγιώτης Βωβός, Τόνια Τσίτσοβιτς, Γιάννης Σαρρής, Δημήτρης Λαβατσής, Κατερίνα Αντωνίου.

(αναδημοσίευση από το http://www.rednotebook.com)

Ειρήνη Κανά, "Ανεμώνες" (από την έκθεση-δημοπρασία «Συμβολή 39 καλλιτεχνών για τα ΑΣΚΙ»)

Σίγουρα οι βομβαρδισμοί της Λιβύης από τις δυνάμεις της Δύσης δεν φέρνουν πιο κοντά τη νίκη της εξέγερσης του λιβυκού λαού και του μεγάλου στόχου της, που ήταν και είναι η ανατροπή του δικτατορικού καθεστώτος Καντάφι. Η εντολή του ψηφίσματος του ΟΗΕ είναι η σωτηρία των αμάχων, και όχι η ανατροπή του καθεστώτος. Ακόμα πιο σίγουρα, όταν ο ουρανός βρέχει βόμβες μέρα-νύχτα, αποκλείεται τα θύματα να είναι λιγότερα από όσα θα ήταν τα θύματα της καταστολής που πραγματοποιούσε, σύμφωνα με όλες τις πληροφορίες, ή θα πραγματοποιούσε ο Καντάφι αν δεν υπήρχαν οι βομβαρδισμοί.

Οι δυνάμεις της Δύσης που επεμβαίνουν για να «σώσουν» τους αμάχους και όχι για να ανατρέψουν το καθεστώς, θα μείνουν «εκ των πραγμάτων» η μόνη συγκροτημένη δύναμη που θα μπορεί να δώσει «λύσεις» στην μετα-Καντάφι εποχή (αν υπάρξει τέτοια σε όλη τη Λιβύη ή σε μέρος αυτής). Κατέπληξε μάλιστα ο βαθμός ασυδοσίας των βομβαρδισμών, όπου όποιος ήθελε βομβάρδιζε ό,τι ήθελε, χωρίς συνεννόηση μεταξύ των επιχειρούντων. Όταν δε ο στρατιωτικός εκπρόσωπος των «προθύμων» ανακοίνωσε στις 23 Μαρτίου ότι ολοκληρώθηκε η καταστροφή όλου του αεροπορικού οπλοστασίου του καθεστώτος, το οποίο κατέστη έτσι ανίκανο να σηκώσει αεροπλάνα ή να βομβαρδίσει από αυτά, αναρωτηθήκαμε τι θα κάνουν τώρα οι «πρόθυμοι» για να σώσουν τους αμάχους. Γιατί το καθεστώς άρχισε την καταστολή ή τη σφαγή αμάχων μόνο όταν ξεσηκώθηκε η αντίσταση εναντίον του, και περισσότερο ακόμα όταν αυτή η αντίσταση πήρε ένοπλη μορφή.

Το επίδικο λοιπόν είναι, στην ουσία, η αντίσταση και η εξέγερση. Αν τώρα οι «πρόθυμοι» ζητήσουν από όλα τα μέρη να αφοπλιστούν, θα μείνουν οι μόνοι ένοπλοι που θα κουλαντρίζουν τις εξελίξεις, όπως έχει γίνει και σε τόσες άλλες περιπτώσεις.

Εχθροπάθεια και ποινική καταστολή

του Δημήτρη Αρ. Φίλη

Δημήτρης Μεράντζας, "Χωρίς τίτλο", 2006 (από την έκθεση-δημοπρασία «Συμβολή 39 καλλιτεχνών για τα ΑΣΚΙ»)

Το νομοσχέδιο του Υπουργείου Δικαιοσύνης «για την καταπολέμηση ορισμένων μορφών και εκδηλώσεων ρατσισμού και ξενοφοβίας μέσω του Ποινικού Δικαίου» εγκυμονεί σοβαρούς κινδύνους ποινικής καταστολής για πολιτικές απόψεις που δεν εντάσσονται σε επικρατούσες μορφές θεώρησης σημαντικών γεγονότων. Οι επικίνδυνες διατάξεις που αποτελούν και τον κορμό του νομοσχεδίου εντοπίζονται στα άρθρα 3 και 4.

Το άρθρο 3 ορίζει: «Όποιος από πρόθεση, δημόσια προφορικά ή διά του τύπου ή μέσω του διαδικτύου ή με οποιοδήποτε άλλο μέσο ή τρόπο, προκαλεί ή διεγείρει σε βιαιοπραγίες ή εχθροπάθεια κατά ομάδας ή προσώπου, που προσδιορίζονται με βάση τη φυλή, το χρώμα, τη θρησκεία, την εθνική ή εθνοτική καταγωγή, το γενετήσιο προσανατολισμό, ή κατά πραγμάτων που χρησιμοποιούνται αποκλειστικά από τις παραπάνω ομάδες ή πρόσωπα, κατά τρόπο που μπορεί να εκθέσει σε κίνδυνο τη δημόσια τάξη, τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον έξι (6) μηνών έως τριών (3) ετών και χρηματική ποινή χιλίων έως πέντε χιλιάδων (1.000-5.000) ευρώ».

Ποινικοποίηση του ρατσιστικού λόγου: πολιτικά ανεδαφική και νομικά ολισθηρή

της ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΓΙΑ ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ

Παρόλο που τα «Ενθέματα» δεν συνηθίζουν να φιλοξενούν ανακοινώσεις φορέων ή συλλογικά κείμενα, δημοσιεύουμε σήμερα, με κάποιες περικοπές (το πλήρες κείμενο, στο http://www.hlhr.gr και στο enthemata.wordpress.com), την ανακοίνωση που εξέδωσε (30.3.2011) η Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου σχετικά με το σχέδιο νόμου για «την καταπολέμηση του ρατσισμού και της ξενοφοβίας». Κι αυτό  επειδή θεωρούμε ότι η ανακοίνωση αποτελεί μια από τις καλύτερες αναλύσεις, με πλήρες νομικοπολιτικό σκεπτικό και γνώση της πραγματικότητας, για τους κινδύνους που ενέχει το νομοσχέδιο. Ο τίτλος είναι των «Ενθεμάτων».

ΕΝΘΕΜΑΤΑ

 

Γιάννης Ψυχοπαίδης, "Η πόλη" (από την έκθεση-δημοπρασία «Συμβολή 39 καλλιτεχνών για τα ΑΣΚΙ»)

Η Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου διατυπώνει επιφυλάξεις σχετικά με την εν γένει χρησιμότητα, αποτελεσματικότητα και κοινωνικοπολιτική λειτουργία του εν λόγω νομοθετήματος στην ελληνική έννομη τάξη. Παρά τις ομολογουμένως φιλότιμες προσπάθειές του, που εστιάζονται στην προσπάθεια σύνδεσης λόγου και πράξης σε σχέση με το κείμενο της Απόφασης-πλαίσιο της Ε.Ε. το οποίο καλείται να ενσωματώσει, το παρόν σχέδιο δεν μπορεί επαρκώς να αμβλύνει τους αδικαιολόγητους περιορισμούς στην ελευθερία της έκφρασης και του λόγου που θέτει η σχετική Απόφαση. Η Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, παρ’ ότι πολλάκις έχει πέσει θύμα λεκτικής βίας, ως και απειλών εκ μέρους πολλαπλών εκδοχών ακροδεξιού και ξενόφοβου λόγου, επιμένει ότι οι πεποιθήσεις –ακόμη και οι ειδεχθέστερες για εμάς– δεν μπορούν παρά να κυκλοφορούν ελεύθερα.

Το φιλελεύθερο πολίτευμα είναι εξ ορισμού πιο ανεκτικό απέναντι στις απειλές του από τα άλλα πολιτεύματα. Αν δεν είναι, αναιρεί τον εαυτό του. Η παραδοχή αυτή, όμως, είναι άλλη τάξης από την υποβάθμιση ή, ακόμη περισσότερο, τον εξωραϊσμό των απειλών αυτών που προέρχονται από την ανερχόμενη ακροδεξιά στην Ελλάδα αλλά και από άλλα μη πολιτικά συλλογικά μορφώματα στα οποία ενδημεί η κουλτούρα της βίας. Αυτό είναι ζήτημα που σχετίζεται με την προστασία του δημοκρατικού-φιλελεύθερου χαρακτήρα του πολιτεύματος και αφορά όλο το συνταγματικό πολιτικό τόξο της Ελλάδας.

ΣΚΑΪ 1821 και αριστερή κριτική

του Γιάννη Αλμπάνη

«Σε όλους τους τόνους θα καταγγείλουμε

την προδοτική στάση του τηλεοπτικού σταθμού ΣΚΑΪ»

Γιώργος Καρατζαφέρης

«Γαμώ την προπαγάνδα και όσα μάθαινα εξήντα χρόνια.

Περνάγαμε καλά ρε με τους Τούρκους!»

Γιώργος Τράγκας

 

Κλειώ Μακρή, «Τερακότα», 2007 (από την έκθεση-δημοπρασία «Συμβολή 39 καλλιτεχνών για τα ΑΣΚΙ»)

Σε προηγούμενα σημειώματα των «Ενθεμάτων», οι ιστορικοί Παναγιώτης Στάθης και Μαρίνος Σαρηγιάννης διατύπωσαν μια πολύ ενδιαφέρουσα κριτική στην τηλεοπτική σειρά του ΣΚΑΪ 1821. Συνοπτικά, η απ’ τα αριστερά προσέγγιση των δύο ιστορικών εστιάστηκε τόσο στη χρησιμοποίηση παρωχημένων ερμηνευτικών σχημάτων για την περίοδο της Τουρκοκρατίας όσο και σε μια ορισμένη «ιδεολογική χρήση» του 1821. Η εξιστόρηση της Ελληνικής Επανάστασης έμοιαζε με μια προσπάθεια ιδεολογικής θωράκισης του εκσυγχρονιστικού ευρωπαϊσμού, καθώς και τόνωσης της επιχειρηματολογίας για την ανάγκη ενός ισχυρού συγκεντρωτικού κράτους, αντίβαρου στην ενδημική νεοελληνική ανομία.

Σε ό,τι αφορά τις μεν αιτιάσεις επί των ιστορικών δεδομένων δεν μπορώ να εκφέρω άποψη λόγω πλέριας –που θα λέγανε παλιότερα– ασχετοσύνης. Σε ό,τι έχει να κάνει πάλι με την πολιτική κριτική, αναγνωρίζω και τις δικές μου αντιρρήσεις στο πνεύμα της σειράς. Θα μπορούσε μάλιστα να προστεθεί στα κακώς κείμενα και η συνεχής αποδοχή της «εθνικής ωφέλειας» ορισμένων ιστορικών μύθων όταν αυτοί διδάσκονται στα παιδιά (αλλά όχι στους ενηλίκους).  Ωστόσο, έχω την αίσθηση ότι ενώ η αριστερή κριτική του Π. Στάθη και του Μ. Σαρηγιάννη είναι καθ’ όλα ορθή (τουλάχιστον πολιτικά), εντούτοις φαίνεται ότι προσπερνάει το κύριο ζήτημα που ανέδειξε η σειρά του ΣΚΑΪ.