Τι μας λένε οι αραβικοί λαοί

του Ζακ Λυκ Νανσύ

μετάφραση: Μαρία Κακογιάννη

 

Χρόνης Μπότσογλου, «Τρία ρόδια ή γιατί όχι οι τρεις χάριτες», 2009 (από την έκθεση-δημοπρασία «Συμβολή 39 καλλιτεχνών για τα ΑΣΚΙ»)

Για το ζήτημα της επέμβασης στη Λιβύη έχει αναπτυχθεί διεθνώς, στους κόλπους της Αριστεράς και όχι μόνο, μια ζωηρή συζήτηση και αντιπαράθεση. Δημοσιεύουμε σήμερα, μεταφράσεις των άρθρων των γάλλων φιλοσόφων Jean-Luc Nancy και Alain Badiou (Liberation, 28.3.2011) και του υποψήφιου διδάκτορα Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας-Λος Άντζελες (UCLA) και συνεκδότη του σημαντικού σάιτ για τον αραβικό κόσμο Jadaliyya Ziad Abu-Rish (24.3.2011). Eπίσης, κείμενο του Σταύρου Παναγιωτίδη και αναδημοσιεύουμε από το RedNotenook σχετικό άρθρο της Σίσσυς Βωβού και του Μιχάλη Καστρινάκη (http://rnbnet.gr/details.php?id=2232)

«ΕΝΘΕΜΑΤΑ»

Aυτή τη στιγμή, οι αραβικοί λαοί μάς λένε ότι η αντίσταση και η εξέγερση είναι ξανά συνεπείς στο ραντεβού τους, ότι η ιστορία προχωράει πέρα από κάθε Ιστορία. Το κάνουν, ακριβώς, με όλες τις καλές και τις κακές στιγμές τέτοιων εγχειρημάτων. Συντέλεσαν πάντως στο να εμφανιστεί ένα ανεξίτηλο σημάδι που μπορούμε να ελπίσουμε ότι θα επιφέρει κάποια αποτελέσματα στην Αφρική και την αρχαία γη της Χαναάν, όπου διαιωνίζεται το αποτρόπαιο δράμα. Σε ένα από τα μέρη που περιμέναμε λιγότερο να τα αγγίξει η εξέγερση, ένας αρχηγός συμμορίας (μιας επίσημης, κρατικής συμμορίας) την καταστέλλει, διατεθειμένος να αφανίσει ό,τι χρειαστεί από τον κόσμο που υποτίθεται πως είναι ο λαός του.

Την ίδια στιγμή, άλλα κράτη χτυπούν με βάναυσο τρόπο τις δικές τους εξεγέρσεις, μερικές φορές με τη βοήθεια κάποιου ισχυρού άραβα γείτονα. Οι εξεγερμένοι της Βεγγάζης ζητούν βοήθεια: η βοήθεια αυτή δεν είναι απλή, συνεπάγεται προφανείς κινδύνους, τόσο πρακτικούς όσο και πολιτικούς. Η στάθμιση και η αντιμετώπιση τέτοιου είδους περιστάσεων απαιτεί πολιτική υπευθυνότητα. Είναι άραγε η στιγμή να κάνει κανείς μπερδεμένες αναφορές στους παράπλευρους κινδύνους και την υποψία (λίγο ή πολύ) κρυφών σκοπιμοτήτων, στις αρχές της μη επέμβασης και τη βαριά ενοχή της «Δύσης», η οποία αναρωτιόμαστε αν περιλαμβάνει την ίδια τη Λιβύη, τη Σαουδική Αραβία ή τη Συρία — για να μη μιλήσουμε για τη Ρωσία;

Στην Ευρώπη ή στις αραβικές χώρες μπορεί οι ευγενείς αριστερές ψυχές και oι δεξιοί ειδικοί επί της στρατηγικής να ξεφυσούν ή να διαμαρτύρονται: πρέπει όμως να γνωρίζουμε σε ποιον κόσμο ζούμε. Δεν ζούμε πια στον κόσμο της αλαζονικής Δύσης, της ιμπεριαλιστικής και σίγουρης για τον εαυτό της. Ε, όχι! Δεν ξεχρεώνει την παλιά κακή της συμπεριφορά η πτωχή «Δύση»: λιώνει μέσα στη λάβα απ’ όπου γεννιέται ένας καινούριος κόσμος, χωρίς ανατολή και δύση ηλίου, ένας κόσμος στον οποίο είναι μέρα και νύχτα την ίδια στιγμή παντού, και στον οποίο πρέπει να επινοηθεί ξανά η συνύπαρξη, και πρώτα απ’ όλα η ίδια η ζωή.

Λοιπόν ναι, χρειάζεται έλεγχος των εναέριων επιθέσεων που έχουν στόχο να σταματήσουν τον αδίστακτο δολοφόνο του λαού, χρειάζεται όμως να τον πλήξουμε — αυτόν, εννοείται, όχι τον λαό. Δεν μπορούμε πλέον από τη μια να επικαλούμαστε την εθνική κυριαρχία και από την άλλη να τη μετατρέπουμε σε κενή έννοια που χάνει κάθε υπόσταση ή νομιμότητα μέσα στα διάφορα δίκτυα αλληλεπίδρασης –με τις καλύτερες και τις χειρότερες εκφάνσεις τους– του παγκοσμιοποιημένου κόσμου. Και να μεριμνούμε στη συνέχεια, απέναντι σε αυτό τον λαό αλλά και σε όλους τους άλλους, όλους τους δικούς μας, να μην ξαναρχίζουν, οι ίδιοι ή κάποιοι άλλοι, το παιχνίδι του πετρελαίου, του χρηματιστηρίου, των εξοπλισμών που είχε εγκαθιδρύσει και διατηρήσει στην εξουσία την εν λόγω μαριονέτα ανάμεσα σε πολλές άλλες. Να μεριμνούμε για τους λαούς, ναι: και αυτό βέβαια απευθύνεται σ’ εμάς, τους λαούς της Ευρώπης και της Αμερικής.

Η τήρηση μιας τέτοιας στάσης απαιτεί λεπτές ισορροπίες. Αλλά το διακύβευμα είναι, ακριβώς, τι θέλουμε να ζήσουμε και με ποιον τρόπο, και απαιτεί μια ασυνήθιστη για μας οξύτητα. Να λοιπόν τι μας λένε, εξίσου, οι αραβικοί λαοί αυτή τη στιγμή.