του Γιώργου Γιαννακόπουλου
"Λαϊκή Βιβλιοθήκη". Φωτογραφία του Γιώργου Γιαννακόπουλου
To πάρκο Zουκότι, στην καρδιά του Μανχάταν, είναι αναντίρρητα το συμβολικό κέντρο του κινήματος Occupy Wall Street. Ιδιωτικός χώρος δημόσιας χρήσης τοποθετείται στρατηγικά ανάμεσα στα δυο μεγασύμβολα της δύναμης αλλά και της τρωτότητας του παγκόσμιου καπιταλισμού: το Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης και το World Trade Centre. Τη συμβολική αυτή παραδοξότητα επισφραγίζει η επιμονή των καταληψιών να αναφέρονται στον χώρο με τη προγενέστερη ονομασία του ως Πάρκο Ελευθερίας (Liberty Park) απορρίπτοντας τη μετονομασία του σε πάρκο Ζουκότι, προς τιμήν του ιδρυτή της ιδιοκτήτριας εταιρείας. Εκτός από τις πολλαπλές –συμβολικές– στρατηγικές επανιδιοποίησης, ένα άλλο παράδειγμα των οποίων είναι το ίδιο το όνομα της Occupy Wall Street Journal, στο πάρκο συντελούνται κατά βάση πολιτικές διεργασίες και ζυμώσεις με το συμβολικό να εγγράφεται στην ίδια τη γραμματική της πολιτικής (και πολιτισμικής) διαμαρτυρίας, μέσα σε ένα ασφυκτικό πλαίσιο διπλής επιτήρησης από τις δυνάμεις της τάξης/καταστολής και της ενημέρωσης/«ενημέρωσης».
Ανάμεσα στον ασφυκτικό κλοιό που δημιουργούν τα αστυνομικά και ενημερωτικά βαν, το πάρκο προσλαμβάνει μια σχεδόν «μαγική», «εξωτική» εξωτερική υπόσταση. Γίνεται αξιοθέατο για τους απανταχού τουρίστες, ιδιότυπο μουσείο αξιοπερίεργων για τους εργαζόμενους στη Γουόλ Στριτ, χώρος παραβατικότητας για τις δημοτικές και τις αστυνομικές αρχές. Πέρα και πάνω απ’ όλα όμως, γίνεται ο κατεξοχήν τόπος μετατροπής του ιδιωτικού σε δημόσιο, το κατεξοχήν κέντρο αναμετάδοσης και διασποράς διαφορετικών λόγων και πολιτικών πρακτικών, είτε μέσω της τελετουργικής επανάληψης της φωνής όσων τοποθετούνται στη συνέλευση, είτε μέσω της διεξαγωγής πολλών παράλληλων επικοινωνιακών «συμβάντων», είτε μέσω της εξακτίνωσης πολλών δράσεων σε όλα τα μήκη και πλάτη της πόλης.
Η ίδια η υπόσταση της Πλατείας της Ελευθερίας δεν εξαρτάται από τη «γοητεία» που φαίνεται να ασκεί σε τμήματα του φιλελεύθερου κατεστημένου των ΗΠΑ. Η εκρηκτική της δυναμική συνυφαίνεται με την ιδιότυπη ικανότητα αναμετάδοσης πολλών διαφορετικών λόγων και πρακτικών διαμαρτυρίας που αν και αντιδρούν σε όσα φέρνει η πραγματικότητα της οικονομικής κρίσης δεν μπορούν κατ’ ανάγκην να ιεραρχήσουν τα επίδικα ερωτήματα που αυτή τεθεί. Πέρα όμως από τη δυσαρμονία, το Πάρκο της Ελευθερίας δεν παύει να εντάσσεται σε μια απολύτως διεθνική μορφή αντίδρασης σε μια συγκυρία που οι καθημερινές ιστορίες κρίσης και εξαθλίωσης μοιάζουν να γειτνιάζουν περισσότερο από ποτέ σε μεγάλα τμήματα του λεγόμενου δυτικού κόσμου.
Γιώργος Γιαννακόπουλος
AΡΧΕΙΟ ΕΝΘΕΜΑΤΩΝ 2010- 8.5.2016 