Περιεχόμενα 27.11

 

Alexei von Jawlensky, "Nεκρή φύση με κανάτα", 1912

Ο «κυρίαρχος λαός» και οι υπερασπιστές της νομιμότητας: Γιώργος Κατσαμπέκης

«Εγχειρηματικότητα». Ζωντανή Βιβλιοθήκη: Κατερίνα Νάκου

Το πολίτευμα ως εκκρεμές: Αλέξανδρος Κεσσόπουλος

Μπορεί να πουληθεί ένα πάρκο; Σπύρος Τσούγκος

Ποιος (θέλουμε να) είναι ο ελληνικός λαός; Ο νέος Κώδικας Ιθαγένειας ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας: Βασίλης Παπαστεργίου

Για τις μέρες που θα ’ρθούν: Βαγγέλης Καραμανωλάκης

Η Αθήνα δεν έχει λησμονήσει: Άχιμ Μπιρ

Πλατεία Ταχρίρ: η επιστροφή: Μatthew Cassel, Amira Nowaira, Mohamed El Hebeishy, Shara Khorshid

Τα ανομολόγητα εφόδια της κυβέρνησης Παπαδήμου: Αγγέλικα Ψαρρά

Ο «κυρίαρχος λαός» και οι υπερασπιστές της νομιμότητας

του Γιώργου Κατσαμπέκη

Φωτογραφία του Αντρέ Κέρτες,1920

Το τελευταίο διάστημα τείνει να κυριαρχήσει στη δημόσια σφαίρα ένας συγκεκριμένος λόγος, μια αγωνιώδης απεύθυνση προς την κοινωνία, η οποία συνήθως παίρνει τη μορφή νουθεσίας ή/και πιεστικής παράκλησης για υπευθυνότητα και σύνεση. Ποιο το κεντρικό διακύβευμα σύμφωνα με αυτή την ανάγνωση; Η αποτροπή μιας υποτιθέμενης επικείμενης αντιδημοκρατικής εκτροπής· ενός «χάους ανομίας». Αρχιερείς σε αυτή την προσπάθεια, πέρα από ηγετικά στελέχη της κυβέρνησης, έχουν αυτοχρισθεί γνωστοί αρθρογράφοι φιλοκυβερνητικών εφημερίδων και βεβαίως οι «συνήθεις ύποπτοι» τηλε-δημοσιογράφοι αντίστοιχων καναλιών, οι οποίοι συχνά παρουσιάζονται και ως βασιλικότεροι του βασιλέως. Στον κατάλογο αυτού του άτυπου «κόμματος της υπευθυνότητας» βλέπουμε να στριμώχνονται διάφορα ετερόκλητα δημόσια πρόσωπα, διάσπαρτα στο πολιτικό/κομματικό φάσμα, από την «(παρα)εκσυγχρονισμένη» ανανεωτική αριστερά ως και την «υπεύθυνα» νουθετούσα ακροδεξιά.

Ο (διόλου) νέος αυτός λόγος που εκφέρουν οι συγκεκριμένοι φορείς επικεντρώνει στο ζήτημα της εφαρμογής των νόμων ως πυρήνα των σύγχρονων δημοκρατιών. «Προσοχή, κινδυνεύει η έννομη τάξη»… Σε τούτο έγκειται λοιπόν ο σημερινός κίνδυνος εκτροπής και όχι αλλού όπως νομίζουμε αρκετοί. Ξεχνούν ίσως, ή παραβλέπουν συνειδητά οι συγκεκριμένοι πολιτικοί, δημοσιογράφοι και λοιποί δημοσιολογούντες πως αν η δημοκρατία φέρει στον πυρήνα της την έννοια της λαϊκής κυριαρχίας, δηλαδή της δύναμης/βούλησης των πολλών, δε τη φέρει μόνο ως θεσμισμένη [constituted] εξουσία/δύναμη (που εκδηλώνεται τυπικά στα σύγχρονα αντιπροσωπευτικά συστήματα με την τακτική, ανά τέσσερα χρόνια, προσέλευση στην εκλογική κάλπη για την παροχή της λεγόμενης «ελεύθερης εντολής» και πιο σπάνια στην κάλπη ενός δημοψηφίσματος), αλλά και ως θεσμίζουσα/συντακτική [constituent] εξουσία/δύναμη. Εδώ –ας υποθέσουμε κάπως αυθαίρετα– η πρόζα της υπευθυνότητας φαίνεται πως σέβεται τουλάχιστον την πρώτη ιδιότητα. Κάτι που βεβαίως δεν ισχύει απαραίτητα. Πώς να ερμηνεύσουμε άλλωστε την κυβερνητική και μηντιακή εμμονή του τελευταίου διαστήματος ότι οι πρόωρες εκλογές στην παρούσα συγκυρία θα ήταν μοιραίες για τη χώρα; Πώς να δούμε τον πανευρωπαϊκό τρόμο απέναντι στο ενδεχόμενο δημοψηφίσματος;

«ΕΓΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ»: Ζωντανή Βιβλιοθήκη

Η «Εγχειρηματικότητα», η νέα στήλη στην οποία παρουσιάζουμε  εγχειρήματα από τον χώρο των ιδεών, της κοινωνίας, του πολιτισμού, στον αντίποδα της εμπορευματικότητας, της συμβατικότητας και της επιχειρηματικότητας, φιλοξενεί  σήμερα τη «Ζωντανή Βιβλιοθήκη» (http://humanlibrary.gr/), μια προσπάθεια που ξεκίνησε στην Ελλάδα πριν από δύο χρόνια, ως ένα μέσο εκπαίδευσης στα ανθρώπινα δικαιώματα. Μας γράφει γι’ αυτήν η δημοσιογράφος Κατερίνα Νάκου, εθελόντρια της «Ζωντανής Βιβλιοθήκης».

της Κατερίνας Νάκου

Έργο του Χουάν Γκρις, 1926-1927

Φαντάσου μια βιβλιοθήκη που κινείται… Αποθέματα γνώσης, εμπειρίας και  αγάπης  που γίνονται επικοινωνία ουσιαστική αποτυπώνονται σε σελίδες ζωντανές. Σκέψου μια βιβλιοθήκη που απαρτίζεται από βιβλία που συνεχώς  πληθαίνουν και γράφονται διαρκώς… Βιβλία που συνεχίζουν να γεμίζουν τις σελίδες τους με λέξεις όσο άνθρωποι που αγαπούν να διαβάζουν αληθινές ιστορίες είναι εκεί για να τα ακούν, για να μιλάνε…

Η «Ζωντανή Βιβλιοθήκη» στην Ελλάδα ξεκίνησε τη δράση της πριν από δυο χρόνια από μια ομάδα εθελοντών και εθελοντριών, ως ένα μέσο εκπαίδευσης στα ανθρώπινα δικαιώματα. Σήμερα αποτελείται από 50 και πλέον άτομα με διαφορετικές εμπειρίες: πρόσφυγες, μετανάστριες, γκέι άντρες, λεσβίες, ανθρώπους με αναπηρία, οροθετικούς, τρανς άτομα, αντιρρησίες συνείδησης, χρήστες ψυχιατρικών υπηρεσιών.

Ποιο είναι το μυστικό της «Ζωντανής Βιβλιοθήκης»; Δεν αποτελείται από βιβλία «χάρτινα». Αντιθέτως, τα βιβλία είναι άνθρωποι με σάρκα και οστά που αφηγούνται πώς έχουν δεχτεί το ρατσισμό μέσα από προσωπικά τους βιώματα. Τις εκδηλώσεις  διοργανώνουν τα ίδια τα «ανθρώπινα βιβλία»  μαζί με τους εθελοντές και τις εθελόντριες της ομάδας, σύμφωνα με τις αρχές της αυτοοργάνωσης, της συλλογικότητας και της  ισότητας στις σχέσεις των μελών. Οι δράσεις της Ζωντανής Βιβλιοθήκης αυτοχρηματοδοτούνται.

Το πολίτευμα σαν εκκρεμές

του Αλέξανδρου Κεσσόπουλου

της Κατερίνας Νάκου

Ο τρόπος οργάνωσης μιας πολιτείας και οι συνταγματικοί κανόνες βάσει των οποίων λειτουργεί αποτελούν τη θεσμική αποτύπωση της έκβασης κοινωνικών αγώνων, που έχουν ως διακύβευμα την εξασφάλιση της μέγιστης δυνατής πολιτικής ισχύος για καθεμιά από τις αντιμαχόμενες δυνάμεις. Εφόσον, δηλαδή, κάθε νομικό κείμενο πολιτικού χαρακτήρα αποτελεί την επισφράγιση ενός συμβιβασμού που επιτυγχάνεται ανάμεσα στις διάφορες κοινωνικές δυνάμεις και τάξεις, μπορεί να γίνει αντιληπτό ως προοδευτικό ή συντηρητικό, ανάλογα με τον βαθμό στον οποίο ενσωματώνει τις λαϊκές διεκδικήσεις, θεσμικές και κοινωνικές, εντός του δεδομένου πλαισίου βέβαια που της επιτρέπει η κοινοβουλευτική δημοκρατία. Με δεδομένο, λοιπόν, ότι στις μέρες μας ζούμε μια επίθεση που σαρώνει θεμελιώδη κοινωνικά κεκτημένα δεκαετιών, το ερώτημα που τίθεται για τις δυνάμεις της εργασίας είναι αν είναι προς το συμφέρον τους, στην παρούσα συγκυρία, μια αλλαγή στο θεσμικό επίπεδο των ισορροπιών που διαμορφώθηκαν κατά τη μεταπολίτευση.

Μπορεί να πουληθεί ένα πάρκο;

του Σπύρου Τσούγκου

Έργο του Όσκαρ Κοκόσκα

Το Κτήμα Δρακόπουλου είναι γνωστό ως ένας από τους τελευταίους εναπομείναντες ελεύθερους χώρους στην πολλαπλά επιβαρημένη περιοχή των Πατησίων. Γνωστές επίσης είναι οι κινητοποιήσεις των κατοίκων, εδώ και δεκαετίες, ώστε το κτήμα να μην τσιμεντοποιηθεί. Αποτέλεσμα αυτών των αγώνων ήταν η μετατροπή, το 1985, μεγάλου μέρους του κτήματος σε πάρκο από το Δήμο Αθηναίων.

Τον Αύγουστο του 2009 ο εκ κληροδοτήματος ιδιοκτήτης Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός, με βάση το μνημόνιο συνεργασίας που είχε υπογράψει με την τότε δημοτική αρχή, προχώρησε στην κατεδάφιση των εγκαταστάσεων της εριουργίας Δρακόπουλου (δείγματος βιομηχανικής αρχιτεκτονικής του 19ου αιώνα), δίπλα ακριβώς από το πάρκο. Στόχος ήταν η ανέγερση πολυώροφου κτιρίου γραφείων, καταστημάτων και υπόγειου χώρου στάθμευσης. Και αυτό όταν, σύμφωνα με το Π.Δ. 573/83, το σύνολο του κτήματος είχε χαρακτηριστεί χώρος πρασίνου και τα υπάρχοντα σε αυτό κτίρια διατηρητέα. Για άλλη μια φορά η αντίδραση και κινητοποίηση των κατοίκων έσωσε το κτήμα. Η Επιτροπή Κατοίκων για τη Διάσωση του Κτήματος Δρακόπουλου, όπως τονίζεται σε πρόσφατη ανακοίνωσή της, άνοιξε στον κόσμο της γειτονιάς το χώρο του κατεδαφισμένου εργοστασίου και με πολύ κόπο και προσωπική εργασία τον μετέτρεψε σε πάρκο και παιδική χαρά.

Ποιος (θέλουμε να) είναι ο ελληνικός λαός; Ο νέος Κώδικας Ιθαγένειας ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας

του Βασίλη Παπαστεργίου

Νίκος Εγγονόπουλος, "Σύνθεσις από την Επανάσταση", 1936

Την ερχόμενη Παρασκευή 2 Δεκεμβρίου στην Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) θα γίνουν δύο σημαντικές δίκες. Εκείνη που εύλογα συγκεντρώνει την προσοχή της κοινής γνώμης είναι η συζήτηση των προσφυγών των Δικηγορικών Συλλόγων Αθηνών και Καλαμάτας κατά του Ειδικού Τέλους Ακίνητης Περιουσίας που επιβάλλεται μέσω των λογαριασμών της ΔΕΗ. Την ίδια ωστόσο ημέρα συζητείται στο ακροατήριο του ίδιου δικαστηρίου η αίτηση ενός δικηγόρου Αθηνών, δραστηριοποιημένου στον πέραν της ΝΔ «πατριωτικό» χώρο, κατά των υπουργικών αποφάσεων που ρυθμίζουν την εφαρμογή του νέου κώδικα περί ιθαγένειας και τη συμμετοχή μη κοινοτικών αλλοδαπών στις δημοτικές και περιφερειακές εκλογές.

Ήδη με την υπ’ αριθμ. 350/2011 απόφασή του το Δ΄ Τμήμα του ΣτΕ έχει αποφανθεί υπέρ της ασυμβατότητας των νέων αυτών ρυθμίσεων προς το Σύνταγμα και έχει παραπέμψει το θέμα στην Ολομέλεια. Αν η Ολομέλεια επιβεβαιώσει την απόφαση του τμήματος, τότε οι διατάξεις του Ν. 3838/2010 για την απόδοση της ελληνικής ιθαγένειας σε ανήλικους αλλοδαπούς που γεννήθηκαν στην Ελλάδα ή φοίτησαν σε ελληνικά σχολεία επί έξι χρόνια και για τη συμμετοχή μη κοινοτικών αλλοδαπών στις δημοτικές και περιφερειακές εκλογές πρακτικά θα καταργηθούν.

Η απόφαση του Δ΄ Τμήματος του ΣτΕ –ιδίως το σκεπτικό της– μας προϊδεάζει για την έκβαση της μάχης αυτής, αποκαλύπτοντας παράλληλα κάτι εξαιρετικά ενοχλητικό: τη διεισδυτικότητα του ακροδεξιού λόγου στο σκεπτικό του ανώτερου διοικητικού δικαστηρίου.

Αλλοδαποί στην Ελλάδα: νόμιμοι ή νομιμοποιημένοι;

Το ΣτΕ με την υπ’ αριθμ.350/2011 απόφασή του κρίνει ότι οι διατάξεις περί απονομής της ελληνικής ιθαγένειας στα τέκνα αλλοδαπών που γεννήθηκαν στην Ελλάδα ή έχουν ολοκληρώσει επιτυχώς έξι τάξεις ελληνικού σχολείου (με τους όρους που θέτει ο νέος κώδικας ιδίως σε σχέση με τη νομιμότητα διαμονής των γονέων τους) αντίκειται στα άρθρα 1§2 και 3 και 4§3 του Συντάγματος.

Ας δούμε λοιπόν τι λένε τα άρθρα αυτά: Άρθρο 1§2 και 3: «Θεμέλιο του πολιτεύματος είναι η λαϊκή κυριαρχία. ΄Ολες οι εξουσίες πηγάζουν από τον Λαό, υπάρχουν υπέρ αυτού και του ΄Εθνους και ασκούνται όπως ορίζει το Σύνταγμα». Άρθρο 4§3 «Έλληνες είναι όσοι έχουν τα προσόντα που ορίζει ο νόμος […]».

Εν πρώτοις δηλαδή, η διατύπωση του Συντάγματος φαίνεται να επιτρέπει στον κοινό νομοθέτη να ορίζει εκείνος με νόμο ποιος έχει τα προσόντα να λάβει την ελληνική ιθαγένεια. Πως λοιπόν φθάνει το ΣτΕ στο αντίθετο συμπέρασμα;

Για τις μέρες που θα ’ρθούν

 του Βαγγέλη Καραμανωλάκη

Μαν Ραίυ, "Οι εραστές"

Και είναι αλήθεια ότι είμαι πια σε μια αμηχανία. Όχι γιατί δεν πιστεύω ότι πρέπει να αντιδράσουμε απέναντι σε όλα αυτά τα οικονομικά μέτρα που εξαθλιώνουν τη ζωή μας. Ασφαλώς και πρέπει. Αλλά γιατί ταυτόχρονα –και δεν αναφέρομαι βέβαια στον υποκριτικό κυρίαρχο λόγο– αισθάνομαι ότι πρέπει να ψάξουμε  όσα οδήγησαν εδώ, να δούμε τα στραβά, να αναζητήσουμε τις αλλαγές, γύρω μας και μέσα μας. Αλίμονο, σκέφτομαι, εάν τα όσα συμβαίνουν σήμερα δεν γίνουν η αφορμή για να σκεφτούμε ξανά, να αναθεωρήσουμε, να βρούμε καινούργιους τρόπους. Να αλλάξουμε. Γιατί αλλιώς θα μείνουμε είτε να μοιρολογούμε για όσα χάσαμε ή θα χάσουμε, είτε να ξαναγυρνάμε δογματικά στο χθες, ξαναστήνοντας ήρωες και προδότες, θυσιάζοντας το πιο γόνιμο κομμάτι του αναστοχασμού και της αμφισβήτησής μας για το παρελθόν στη λογική της άμυνας απέναντι  σ’ έναν παντοδύναμο και διαχρονικό εχθρό που και πάλι επιτίθεται.

Η Αθήνα δεν έχει λησμονήσει

Ένας γερμανός δημοσιογράφος γράφει για τις γερμανικές αποζημιώσεις

του Achim Beer

Aθήνα, 27 Απριλίου 1941. Στην Ακρόπολη υψώνεται η σβάστικα (Αρχείο Κ. Μεγαλοκονόμου)

Έσση, Οκτώβριος 2011. Τον περασμένο Μάρτιο κατέβαζαν στα χέρια, στα σκαλάκια έξω από το ελληνικό Κοινοβούλιο, τον Μανώλη Γλέζο, έναν οργισμένο γέροντα 89 ετών με το πρόσωπο συσπασμένο από τον πόνο των δακρυγόνων. Ήταν στην πρώτη γραμμή της διαδήλωσης, όπως πάντα· εκεί ήταν και πριν εβδομήντα χρόνια η θέση του. Μια νύχτα του Μάη του 1941 σκαρφάλωσε στην Ακρόπολη και ξέσκισε τη σημαία με τον αγκυλωτό σταυρό, η οποία ανέμιζε εκεί, διότι ο στρατός του Χίτλερ είχε μόλις καταλάβει τη χώρα. Ο Μανώλης Γλέζος μισούσε τους ναζί, τώρα μισεί το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Και είναι ο γνωστότερος ανάμεσα σε ένα αυξανόμενο πλήθος Ελλήνων, οι οποίοι δεν θέλουν να αποκαλούνται διαρκώς από τους απογόνους των ναζί τεμπελχανάδες — και οι οποίοι υπενθυμίζουν στη Γερμανία ανοιχτούς λογαριασμούς. Κι έτσι, ο οργισμένος γέροντας πρόσθεσε τον ανθρώπινο πόνο, τον ληστευμένο πλούτο και τα έξοδα των δυνάμεων Κατοχής τα οποία αποσπάστηκαν με τη βία και μετά παρουσίασε τον λογαριασμό: «Υπολογίζω», είπε, «ότι μας οφείλουν 162 δισεκατομμύρια ευρώ».

Πλατεία Ταχρίρ: η επιστροφή

 Για άλλη μια φορά, μέσα στον χρόνο που διανύουμε, η σκέψη και η καρδιά μας βρισκόταν, την περασμένη εβδομάδα, στην Αίγυπτο: στη λαϊκή έκρηξη που πλημμύρισε ξανά την Πλατεία Ταχρίρ, στη βάρβαρη καταστολή και στο πνίξιμο των διαμαρτυριών στο αίμα, που οδήγησε στην παραίτηση της μεταβατικής κυβέρνησης. Με το βλέμμα στις σημερινές εκλογές, δημοσιεύουμε τέσσερα μικρά σχόλια, του Mohamed El Hebeishy (φωτογράφος και δημοσιογράφος, Κάιρο), της Amira Nowaira (καθηγήτρια αγγλικής λογοτεχνίας, Πανεπιστήμιο της Αλεξάνδρειας), Matthew Cassel (δημοσιογράφος και φωτογράφος, Βηρυτός) και της Sara Khorshid (δημοσιογράφος, Κάιρο). Δημοσιεύθηκαν όλα στην Guardian, στις 21.11.2011.

ΕΝΘΕΜΑΤΑ

Η βαρβαρότητα δεν μπορεί πια να πετύχει τίποτα

του Μatthew Cassel

Αφίσα του freestyle, από το flickr

«Ο λαός απαιτεί: Κάτω το καθεστώς!». Αυτό ήταν το σύνθημα που κυριαρχούσε μερικούς μήνες πριν, όταν χιλιάδες άνθρωποι κατέβηκαν στους δρόμους ζητώντας την απομάκρυνση του προέδρου Χόσνι Μπουμπάρακ. Σήμερα, δέκα περίπου μήνες μετά την πτώση του Μουμπάρακ, οι διαδηλωτές φωνάζουν ακριβώς το ίδιο, με τη διαφορά ότι αυτή τη φορά στο στόχαστρο βρίσκεται το Ανώτατο Συμβούλιο Ενόπλων Δυνάμεων, που έχει αναλάβει τη διακυβέρνηση της χώρας από τον Φεβρουάριο.

Μεγάλο μέρος των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης παρουσιάζει τα όσα συμβαίνουν, στο Κάιρο και αλλού, χρησιμοποιώντας τον όρο «συγκρούσεις», υπαινισσόμενο ότι πρόκειται για δύο ισότιμες πλευρές. Μια τέτοια περιγραφή είναι εντελώς παραπλανητική.

Στην Αίγυπτο έχουμε μια επανάσταση σε εξέλιξη. Από την πρώτη μέρα, το σύμβολο της επανάστασης ήταν οι καθιστικές διαμαρτυρίες στην Πλατεία Ταχρίρ (Πλατεία Ελευθερίας) του Καΐρου. Πριν λίγες μέρες, όταν οι μάζες επέστρεψαν στην Ταχρίρ για να διασφαλίσουν την πορεία της επανάστασης, δέχθηκαν επίθεση. Ωστόσο, αντί να τα παρατήσουν, επιτρέποντας στην εξουσία να καταπατήσει τα δικαιώματά τους, οι διαδηλωτές παρέμειναν σταθεροί και αντεπιτέθηκαν.

Οι επαναστάσεις στον αραβικό κόσμο δεν θα μπορούσαν να συμβούν εν μια νυκτί· ο μετασχηματισμός των αυταρχικών καθεστώτων σε δημοκρατίες θα πάρει χρόνια να ολοκληρωθεί. Μέχρι να συμβεί αυτό, οι διαδηλώσεις σε χώρες όπως η Αίγυπτος, η Συρία, η Υεμένη και το Μπαχρέιν (όπου προβλέπονται μαζικές κινητοποιήσεις) θα συνεχιστούν· έως ότου τα κράτη και οι δυνάμεις καταστολής καταλάβουν ότι με τη βαρβαρότητα δεν μπορούν πλέον να πετύχουν τίποτα, αφού είναι πια εντελώς άχρηστη ως μέσο πρόληψης.

Η αστυνομία δρα τόσο βίαια κατόπιν εξουσιοδότησης;

του Mohamed El Hebeishy

Γιατί ανέλαβαν ξανά δράση οι δυνάμεις καταστολής; Μετά τη διαβόητη μέρα οργής της 28ης Ιανουαρίου, τις τελευταίες τρεις μέρες στην Αίγυπτο σημειώθηκαν οι πιο βίαιες συγκρούσεις ανάμεσα στους διαδηλωτές και τις δυνάμεις ασφαλείας.

Σε αντίθεση με προηγούμενες συγκρούσεις, όπου οι διαδηλώσεις και οι καθιστικές διαμαρτυρίες καταστέλλονταν από στρατιωτικές δυνάμεις, τούτη τη φορά εκείνη που βομβάρδισε με δακρυγόνα τη συγκέντρωση ήταν η αστυνομία — κι αυτό παρόλο που η διαμαρτυρία στρέφονταν πρωτίστως ενάντια στη στρατιωτική χούντα.

Επομένως, η αστυνομία διεξάγει μια μάχη κατόπιν ειδικής εξουσιοδότησης; Στις 28 Ιανουαρίου, οι συγκρούσεις ανάμεσα στους αγανακτισμένους διαδηλωτές και την αστυνομία έληξαν με την επέμβαση του στρατού, με τανκς και οπλισμένα οχήματα που επέβαλαν την τάξη, μια κίνηση που χειροκροτήθηκε από τον λαό που είδε τους στρατιώτες σαν σωτήρες. Οι Αιγύπτιοι διατηρούν μεγάλο σεβασμό και εκτίμηση για το στρατιωτικό κατεστημένο.

Όσο αυξάνεται η βία τόσο θα αυξάνεται και η οργή

της Amira Nowaira

Υπάρχει μια έντονη αίσθηση déjà vu σ’ αυτό που συμβαίνει σήμερα στην Αίγυπτο. Το 1954, οι νεαροί αξιωματικοί της Αιγύπτου προκάλεσαν μακελειό για να δικαιολογήσουν την καταστολή των αντιπολιτευόμενων φωνών και να υπαναχωρήσουν από τις υποσχέσεις τους για δημοκρατία. Τα τρομακτικά γεγονότα των τελευταίων ημερών, στην Πλατεία Ταχρίρ και σε άλλες περιοχές της χώρας, υποδηλώνουν ότι οι ηλικιωμένοι πλέον αιγύπτιοι στρατηγοί μελετάνε ακόμα το ίδιο εγχειρίδιο και ακολουθούν την ίδια στρατηγική.

Πρόκειται για μια στρατηγική την οποία το Ανώτατο Συμβούλιο Ενόπλων Δυνάμεων δοκίμασε αρκετές φορές τους τελευταίους μήνες, και κατεξοχήν στα γεγονότα του Μασπέρο, στις 9 Οκτωβρίου, όπου μια ειρηνική διαδήλωση Κοπτών αντιμετωπίστηκε με αδιανόητη βιαιότητα και πολύς κόσμος τσαλαπατήθηκε από στρατιωτικά οχήματα. Το μήνυμα που έστειλαν τα γεγονότα του Μασπέρο δεν απευθυνόταν αποκλειστικά στους Κόπτες. Ήταν ένα μήνυμα προς όλους τους Αιγύπτιους, λέγοντάς τους ότι το ΑΣΕΔ δεν θα ανεχόταν την παραμικρή διαφωνία. Ούτε θα δίσταζε να χρησιμοποιήσει όση δολοφονική βία και αν χρειαζόταν.

Και οι δύο πλευρές έχουν αποτύχει

της Shara Khorshid

H πλατεία Ταχρίρ επέστρεψε — με τους ήρωές της που παλεύουν με πάθος για την υπόθεση της ελευθερίας, χαρίζοντάς μας ένα διάλειμμα από την εικόνα που κυριαρχεί τους τελευταίους μήνες στα πρωτοσέλιδα. Τα μέσα μαζικής ενημέρωσης επικεντρώνουν όλη την προσοχή τους στους δύο πόλους μιας υπεραπλουστευτικής διχοτομίας. Ο πρώτος είναι οι Αδελφοί Μουσουλμάνοι, οι Σαλαφίτες και τα κόμματά τους, που συνήθως αναφέρονται ως «Οι ισλαμιστές», παρόλο που η ισλαμική σκέψη και ο ισλαμικός ακτιβισμός είναι πολύ ευρύτεροι. Ο άλλος πόλος, σύμφωνα με τη γλώσσα των μήντια, είναι το φιλελεύθερο, μη θρησκευτικό και μη στρατιωτικό μπλοκ – μολονότι και οι τρεις όροι παραμένουν ασαφείς και ανακριβείς.

Από την πτώση του Χόσνι Μπουμπάρακ, οι Αδελφοί Μουσουλμάνοι και οι Σαλαφίτες έχουν κολλήσει στο αίτημα της διεξαγωγής εκλογών — και στο πλαίσιο αυτής της διεκδίκησης, οι πραγματικοί, οι ευρύτεροι στόχοι της επανάστασης φαίνεται ότι περνάνε σε δεύτερη μοίρα. Όσον αφορά τους οπαδούς του κοσμικού κράτους, φοβούνται όσο τίποτα άλλο τις εκλογές, κι έτσι θεωρούν ότι είναι μια χαρά να επιβάλλουν με μη δημοκρατικές μεθόδους τις απόψεις τους στον λαό. Ινδάλματα των φιλελεύθερων, όπως ο Μαμντούχ Χάμζα και ο Ναγκίμ Σαουίρις υποστήριξαν την επιβολή του «υπερσυντάγματος», χωρίς δημοψήφισμα ή ψηφοφορία στο κοινοβούλιο. Και τα δύο στρατόπεδα έχουν απογοητεύσει τους Αιγύπτιους, και επιδίδονται σε έναν διαρκή πόλεμο μεταξύ τους.

Τα ανομολόγητα εφόδια της κυβέρνησης Παπαδήμου

ΔΙΑΦΟΡΙΔΙΑ: ΦΕΜΙΝΙΣΤΙΚΑ ΚΑΙ ΑΛΛΑ

 της Αγγέλικας Ψαρρά

Σχέδιο του Μίνω Αργυράκη, από το λεύκωμα "Η πολιτεία έπλεε εις την μελανόλευκον"

Τις ώρες που μαγειρευόταν η σύνθεση της κυβέρνησης Παπαδήμου, ο Πολιτικός Σύνδεσμος Γυναικών, με έκτακτη ανακοίνωσή του, ζητούσε «να εξαντληθεί κάθε δυνατότητα» ώστε να αναδειχθεί μια κυβέρνηση «και με κριτήρια φύλου». Επαναφέροντας το πάγιο αίτημά του για «ισόρροπη εκπροσώπηση γυναικών και ανδρών», ο Πολιτικός Σύνδεσμος δεν έδειχνε την παραμικρή ανησυχία για τη συμμετοχή της ακροδεξιάς στη νέα κυβέρνηση. Αντιθέτως. Εκφράζοντας εμμέσως πλην σαφώς το φόβο ότι μια ακόμη ευκαιρία μπορεί να πάει χαμένη, καλούσε τον «εντολοδόχο πρωθυπουργό, τα κόμματα και τις πολιτικές δυνάμεις να κάνουν πράξη τη συναίνεση και την εθνική συμπαράταξη, υπολογίζοντας στην ενεργό συμμετοχή και δράση του γυναικείου πολιτικού δυναμικού» (10.11.2011).

   Δεν είναι ασφαλώς η πρώτη φορά που η ταύτιση του φύλου του/της πολιτικού με το φύλο της πολιτικής οδηγεί σε εξαιρετικά αφελείς όσο και προβληματικές απλουστεύσεις. Ούτως ή άλλως, τη διεύρυνση της γυναικείας συμμετοχής στα κοινά έχει στόχο η συγκεκριμένη διακομματική γυναικεία συσσωμάτωση. Εκείνο, ωστόσο, που θεωρώ τερατώδες είναι ότι γυναίκες που ασχολούνται συστηματικά με τις έμφυλες πτυχές της πολιτικής δεν βρήκαν να πουν ούτε μια κουβέντα για την απόλυτη θεσμική νομιμοποίηση (και) του σεξισμού που συνιστά η αποδοχή εκπροσώπων του ΛΑΟΣ στην κυβέρνηση. Ας μην αδικήσω τις υπεύθυνες του Πολιτικού Συνδέσμου. Η επισήμανση αφορά προφανώς και τις γυναικείες οργανώσεις, αλλά και τις γυναίκες πολιτικούς –ανάμεσά τους και όσες διαφώνησαν με το σχηματισμό μιας κυβέρνησης «εθνικής ανάγκης»–, οι οποίες δεν φάνηκε να ενοχλούνται ιδιαίτερα από τις περί γυναικών θέσεις που έχουν κατά καιρούς υποστηρίξει ο αρχηγός και τα στελέχη του ΛΑΟΣ. Κι αν ενοχλήθηκαν, δεν το έδειξαν. Αναμενόμενη, αν και εξίσου δυσάρεστη, και η σιωπή της Γενικής Γραμματείας Ισότητας. Η συστέγασή της με την άκρα δεξιά στο ίδιο κυβερνητικό σχήμα τραυματίζει ανεπανόρθωτα την αξιοπιστία της.