Το άρθρο του Σπύρου Ι. Ασδραχά «Εθνικό Αριστερό Μέτωπο» («Ενθέματα» 19.2.2011), το οποίο έθετε το ζήτημα της αριστερής πολιτικής και των προϋποθέσεων της ενότητας της Αριστεράς, προξένησε μεγάλο ενδιαφέρον και πολλές συζητήσεις. Με αυτό το δεδομένο, ζητήσαμε από τον συγγραφέα του να συνεχίσει, εκθέτοντας πιο αναλυτικά τον προβληματισμό του. Δημοσιεύουμε λοιπόν σήμερα τη συνέχεια: τα «Επιλεγόμενα για την αριστερή ευθύνη» (κείμενο γραμμένο στις 3.3.2012).

Παρίσι, Πρωτομαγιά 1936
του Σπύρου Ι. Ασδραχά
Προφανώς, η συνυπογραφή του «Διαγγέλματος», όπως θα μπορούσε να χαρακτηριστεί, των ελλήνων διανοουμένων από άτομα έξω από τον ελλαδικό χώρο,[1] τα οποία με το έργο τους (και όχι από τα εύσημα που απονέμει η εθιμοτυπία) έχουν σφραγίσει τη διανοητική πορεία των επιστημών στις οποίες έχουν αφιερωθεί, συνιστά ένα δείγμα και ένα παράδειγμα της διεθνούς ένταξης του σημερινού ελληνικού προβλήματος στην ευρύτερη (παγκόσμια θα μπορούσε να πει κανείς) συνάφεια της κρίσης του μεταβιομηχανικού μηχανικού καπιταλισμού. Το ερώτημα είναι αν η διεθνοποίηση του ελληνικού προβλήματος συνεπάγεται την ανάθεση της επίλυσής του σε μια γενική ανατροπή του όλου μεταβιομηχανικού καπιταλιστικού συστήματος ή αν, στο μέτρο όπου τη συνεπάγεται, αναιρεί τον εθνικό του εντοπισμό. Για μένα όχι.
Και τούτο γιατί η θεωρία του ασθενούς κρίκου θα πρέπει να συνδυαστεί με μιαν άλλη, παραπληρωματική, διαπίστωση ότι οι αντιθέσεις εκδηλώνονται εντονότερα σε καθυστερημένες χωροοικονομίες. Κατά μιαν ερμηνεία, η Σαρδηνία έβγαλε έναν Αντόνιο Γκράμσι.
Ας μου επιτραπεί να υπενθυμίσω ότι τα ελληνικά προβλήματα είχαν εμφιλοχωρήσει στον ευρωπαϊκό πολιτικό και κοινωνικό προβληματισμό από πολύ παλιά, αλλά με σημείο αιχμής την Επανάσταση του 1821: δεν ήταν μόνο οι δύο ψυχές της Ευρώπης, η χριστιανική και η επαναστατική, όπως θα έλεγε ο Αλφόνς Ντυπρόν, αλλά και η δυτική συνιστώσα, όπως την εκφράζουν οι Δεκεμβριστές στη Ρωσική Αυτοκρατορία. Όλα τούτα είναι παλιού ουρανού χαλάσματα, αλλά και μια ανασηματοδοτούμενη συνάφεια. Ας έρθουμε όμως στα σημερινά.
Όπως ο παλιός, έτσι και ο σύγχρονος φιλελληνισμός έχει τα εδράσματά του στα προβλήματα των χωρών των Φιλελλήνων, και η Ελλάδα γίνεται ένα υποδειγματικό πεδίο αναφοράς, πάντα βέβαια με το είδος των προβλημάτων αυτών: από το ιδεώδες της αρχαιότητας ως το επαναστατικό κίνημα, στο οποίο η τελευταία ενοφθαλμίζεται· κι αυτό χωρίς να ξεχνάμε τα σχέδια για τον διαμελισμό της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας που προϋπόθεταν αναδιάρθρωση της ενιαίας αυτοκρατορικής εδαφικότητας. Αλλά ο λόγος δεν αφορά τώρα αυτά.
***
Τα έχει ανακαλέσει η προσυπογραφή του «Διαγγέλματος» από εξωελλαδικές προσωπικότητες. Ωστόσο, το αιτούμενο είναι η μεταγραφή των αρχών αυτού του Διαγγέλματος σε πρακτικό πολιτικό λόγο: και εδώ συνίσταται η ευθύνη της πολυσπερματικής Αριστεράς, που αναλώνεται σε άκαιρες αντιπαραθέσεις, ανατρεπτικές του αιτήματος για ενότητα, με οπτική την κυβέρνηση και όχι την κυβερνησιμότητα. Γιατί δεν ενώνεται σύμπασα η μη μεταλλαγμένη σε νεοφιλελεύθερη, Αριστερά; Συνέχεια ανάγνωσης →
Μου αρέσει αυτό:
Μου αρέσει! Φόρτωση...