Συριζαίος: Σχόλιο σχετικά με την ιστορία μιας λέξης

(στο τέλος του post, ένα μικρό σχόλιο του Νίκου Σαραντάκου)

της Τζίνας Πολίτη

Σύρριζο Μεσσηνίας

Στο άρθρο του «Μια περιήγηση στις λέξεις του 2012», στα προηγούμενα «Ενθέματα» (6.1.2013), ο Νίκος Σαραντάκος, αναφερόμενος στις λέξεις «της χρονιάς» επισημαίνει και την εμφάνιση της λέξης συριζαίος, την οποία συνοδεύει με τις ακόλουθες παρατηρήσεις:

«[…] μάλλον πρώτη φορά στην ελληνική γλώσσα χρησιμοποιείται η κατάληξη -αίος για οπαδούς ή μέλη κόμματος (κυρίως σε τοπωνύμια την ξέραμε: Λαρισαίος κτλ.). Το “συριζαίος” χρησιμοποιήθηκε μειωτικά στην αρχή, αλλά τώρα ακούγεται και ουδέτερα, ενώ χρησιμοποιείται και από μέλη του ΣΥΡΙΖΑ, διότι δεν υπάρχει άλλος μονολεκτικός όρος· το συριζίτης που θα ήταν αναμενόμενο (όπως εδαΐτης, κνίτης κτλ.) παραμένει μειοψηφικό. Η στήλη καλεί τα όργανα του ΣΥΡΙΖΑ να σκεφτούν αν είναι επιθυμητή η οικειοποίηση του όρου Συριζαίος, και αν ναι, να την ενθαρρύνουν».

Επειδή «Οι λέξεις έχουν τη δική τους Ιστορία», νομίζω πως δεν θα ήταν άστοχο αν, με όλο το σεβασμό που του έχω, πληροφορούσα τον Ν. Σαραντάκο πως τυγχάνω «νονά» του οπαδού-μέλους του ΣΥΡΙΖΑ. Ωστόσο, μετά τα βαφτίσια, προέκυψαν «διαφοροποιήσεις» σχετικά με το «βαφτιστικό» και αυτό λίγο έλειψε να οδηγήσει σε νέα «διάσπαση»!

Συγκεκριμένα, στο άρθρο μου «Εύγε κυρία Παπαρήγα!» (Η Αυγή, 18.12.2008) έγραφα: «Λίγο ακόμα και η κ. Αλέκα Παπαρήγα θα κατεβάσει πρόταση στη Βουλή ν’ ανοίξουν τα ξερονήσια και να εκτοπιστούν εκεί όλοι οι ΣΥΡΙΖΙΩΤΕΣ…». Δεν πέρασε πολύς καιρός και ο σ. Μανώλης Γλέζος, σε άρθρο του, αντί του «Συριζιώτες» επέλεξε το «Συριζίτες». Επανήλθα στο θέμα και στο άρθρο μου «Περνά, περνά η μέλισσα» (Η Αυγή, 24.6.2009), έγραφα:

«Και μιας που αναφέρθηκε η λέξη “όνομα”, η πρώτη, κρίσιμη απόφαση που πρέπει να πάρουμε αμέσως αφορά στα βαφτίσια. Στο άρθρο μου “Εύγε κυρία Παπαρήγα!” είχα επιλέξει το όνομα “Συριζιώτες” (εκ του “Γιάννενα” “Γιαννιώτες”). Ακολούθησε ο σ. Μανώλης Γλέζος με το “Συριζίτες”. Υπάρχει και μια τρίτη επιλογή: “Συριζαίοι” (εκ του “Λάρισα”, “Λαρισαίοι”). Επείγει να μπει το θέμα σε δημοψήφισμα; Εγώ, πάντως, αν και νονά, ευχαρίστως αποσύρω την επιλογή μου. Το “Συριζίτες” μου ακούγεται πιο εύηχο, το “Συριζαίοι” πιο επιβλητικό. Σε κάθε περίπτωση, προκειμένου να μην γίνουμε πάλι από δυο χωριά, προτείνω να καθιερωθεί το “Συριζίτες” που συνειρμικά μας παραπέμπει στο “Εαμίτες”, “Επονίτες” κτλ.».

Δεν έχω καμιά αντίρρηση αντί του «Συριζιώτης» ή «Συριζίτης» να καθιερωθεί το επιβλητικό «Συριζαίος», που προτείνει και ο Ν. Σαραντάκος. Προκύπτει, ωστόσο, ένα μικρό πρόβλημα σ’ ότι αφορά τις οπαδούς και τα μέλη θηλυκού γένους: Το «Συριζαία» (όπως «Αθηναία) δεν μου καλοκάθεται. Ενώ το «Συριζιώτισσα» ή «Συριζίτισσα» μοιάζουν πιο λαϊκά και δυναμικά.

Τελικά, μήπως θα πρέπει να παραπέμψουμε το επείγον αυτό θέμα στις Τοπικές Οργανώσεις και αυτές να αποφασίσουν;

 Και η απάντηση του Ν. Σαραντάκου:

Ευχαριστώ πολύ τη Τζίνα Πολίτη που συμπλήρωσε την ιστορία της λέξης. Στα δικά μου αυτιά δεν ακούγεται άσχημα το «Συριζαία», αλλά βρίσκω πολύ καλή την ιδέα να ρωτηθεί η βάση!

Nίκος Σαραντάκος