Στο πρόσωπο των μεταναστών η Χρυσή Αυγή εξευτελίζει τον Χριστό

Την Τετάρτη ολοκληρώθηκε το διήμερο συνέδριο «Εκκλησία και Αριστερά», που οργάνωσε το Τμήμα Θεολογίας του ΑΠΘ. Για το σημαντικό αυτό συνέδριο δημοσιεύουμε μια σύντομη αποτίμηση τριών από τους συμμετέχοντες (Α. Καρίτζης, Χρ. Λάσκος, Ευ. Λιάντης), καθώς και την ομιλίας του μητροπολίτη  Σισανίου και Σιατίστης Παύλου (με μικρές περικοπές) για  το μεταναστευτικό.

 του μητροπολίτη Σισανίου και Σιατίστης Παύλου

Τζέικομπ Λώρενς, από τη σειρά «Μετανάστευση», 1940-1941

Για  μένα, σαν ποιμένα, ο μετανάστης μπορεί να αποκαλυφθεί ως ο ελάχιστος αδελφός του Χριστού, ως ο ξένος τον οποίο πρέπει να φροντίσω, και η στάση μου απέναντί του θα κρίνει την ποιότητα της σχέσης μου με τον Χριστό. Ο μετανάστης είναι πρόκληση για τη γνησιότητα της ιερατικής, χριστιανικής και ανθρώπινης αυτοσυνειδησίας μου· και τούτο γιατί εγώ, πέρα από κάθε άλλο, γνωρίζω ότι το μέτρο της ανθρώπινης αξίας είναι η Ενανθρώπιση του Θεού.  Γιατί περισσότερο από κάθε άλλον οφείλω να θυμάμαι ότι αυτός ο μετανάστης μπορεί να είναι ένας από αυτούς που θα έλθει από ανατολών και δυσμών και θα ανακληθεί στη Βασιλεία του Θεού και εγώ ως υιός της Βασιλείας να μείνω απέξω. Ο λόγος και η πράξη του Χριστού δεν αφήνουν περιθώρια για την όποια διαπραγμάτευση αυτής της αλήθειας. Δεν μπορούμε να διαπραγματευθούμε αυτή την αλήθεια στο όνομα κανενός εθνικισμού ή οποιουδήποτε άλλου «-ισμού».

Ποιος είναι ο μετανάστης

Θα ερωτήσει κάποιος: Για ποιον μετανάστη μιλάμε; –Για τον κάθε μετανάστη, και τον καλό και τον κακό. Για τον άνθρωπο, όπως διαμορφώθηκε μέσα στις συνθήκες της ζωής που έζησε. Ο καθένας είναι πρώτα άνθρωπος, μέτοχος της κοινής των ανθρώπων φύσεως. Ο καθένας είναι ένα πρόσωπο μοναδικό και ανεπανάληπτο. Ο κάθε άνθρωπος για τον Θεό είναι μοναδικός. Ελάτε λοιπόν τώρα να δούμε τον συγκεκριμένο άνθρωπο και να τον αντιμετωπίσουμε. Να τον γνωρίσουμε πρώτα. Να βρούμε τον τρόπο να επικοινωνήσουμε μαζί του. Να αντιμετωπίσουμε τα  άμεσα προβλήματα του. Να του εξηγήσουμε τους όρους και τις συνθήκες της κοινής ζωής όλων μας. Να σταθούμε και να τον κάνουμε να σταθεί και αυτός με ευθύνη απέναντι στη ζωή του, απέναντι στη ζωή μας, απέναντι και στην παραβατικότητα του. Όλα αυτά προϋποθέτουν υπεύθυνο κράτος, συνεργαζόμενο κράτος, κράτος έτοιμο να αντιμετωπίσει προβλήματα. Ουδείς αντιλέγει ότι και το πλήθος και  η ποιότητα των ξένων που ευρίσκονται στη χώρα μας, και μάλιστα σε μια εποχή σαν τη σημερινή, δεν είναι ένα τεράστιο πρόβλημα. Τα προβλήματα όμως είναι για να επιλύονται, όχι για να χρονίζουν και να σαπίζουν.

Ένα στοίχημα που κερδήθηκε

 του Ανδρέα Καρίτζη

Alfredo Rostgaard, «Ο Χριστός αντάρτης», 1969.

Το συνέδριο «Εκκλησία και Αριστερά» αποτέλεσε ένα τολμηρό εγχείρημα. Σε μια περίοδο όξυνσης των παθών, καλλιέργειας ενός πολλαπλού διχασμού και εν μέσω της εξέλιξης μιας μεγάλης κοινωνικής καταστροφής, η οποία δοκιμάζει τις αντοχές του λόγου και του διαλόγου, οι οργανωτές επέλεξαν να διαμορφώσουν έναν δημόσιο χώρο συνάντησης και διαλόγου. Έναν χώρο όπου συναντήθηκαν άνθρωποι από δύο ρεύματα που εν πολλοίς διάγουν ασύμπτωτες πορείες και συναντιούνται όταν αυτές συγκρούονται πάνω σε επίδικα της συγκυρίας.

Οι οργανωτές διέγνωσαν ορθά ότι το τραγικό έδαφος της κοινωνικής καταστροφής που βιώνει ο λαός μας μπορεί να αλλάξει άρδην τις ορίζουσες της συνάντησης των δύο ρευμάτων. Οι διαφορές, τόσο σε θεωρητικά όσο και σε απολύτως πρακτικά ζητήματα, σχετικά με την οργάνωση  πτυχών της δημόσιας σφαίρας και πολιτικής, δεν μπορεί να προσδιορίζουν την εν λόγω συνάντηση ως αποκλειστικά συγκρουσιακή και εχθρική. Αντίθετα, το κατεπείγον της υπεράσπισης της κοινωνίας που πλήττεται βάναυσα, μπαίνοντας σε ατραπούς άγνωστες και επικίνδυνες, καθιστά επιτακτική τη μετακίνηση στην κατεύθυνση της συστηματικότερης επαφής αλλά και της αναζήτησης κοινών τόπων.

To αλφαβητάρι του διαλόγου

 του Ευστάθιου Χ. Λιανού-Λιάντη

Ιλία Γκλαζούνοφ, «Αιωνία Ρωσία» (λεπτομέρεια), 1988

Στο συνέδριο συνθέσαμε το αλφαβητάρι του διαλόγου μας και εμπεδώσαμε την ανάγκη να πάψουμε να λειτουργούμε ως επιβιώσεις της μωρίας του παρελθόντος. Ακούσαμε ο ένας τον άλλον, και ταυτισθήκαμε με τον άλλον ξεπερνώντας τον δικό μας ένα. Η Εκκλησία δεν είναι μια κλειστή λέσχη ευσεβών κυριών, που κάθε Κυριακή πρωί συναγελάζονται φορώντας τα καλά τους. Ούτε τόπος ρητορικών πειραματισμών και αμφίβολων αισθητικών καταθέσεων. Είναι ο τρόπος για τη διδαχή της διακονίας, η φωνή που βοά στην κοινωνική έρημο αναγγέλλοντας την Αλήθεια. Και εφόσον η Αριστερά υπηρετεί την αλήθεια η Εκκλησία την περιέχει, διακονείται –έστω και ασύνειδα– από τους ανθρώπους της και τη διακονεί.

Το «παράπονο» της Αριστεράς

του Χρήστου Λάσκου

Γραφεία της Κομμουνιστικής Επανίδρυσης, Βενετία, 2007. Στον τοίχο σφυροδρέπανα, η σημαία του κόμματος και, λίγο παραπέρα, εικονοστάσι με τον Χριστό. Φωτογραφία του Van Velichko, από το flickr

Λίγες  μέρες έχουν περάσει από όταν τελείωσε το Συνέδριο «Εκκλησία και Αριστερά», και η αίσθηση πως κάτι ιδιαίτερα σημαντικό συνέβη στη διάρκειά του, στον πρώτο όροφο της παλιάς Φιλοσοφικής Σχολής, είναι ακόμη έντονη.

Αν έπρεπε να εντοπίσω ένα πράγμα που μου έκανε εντύπωση αυτό ήταν η πολύ μεγάλη παρουσία νέων ανθρώπων από τον θεολογικό χώρο, φοιτητών και φοιτητριών, που σαν να περίμεναν από καιρό μια τέτοια ευκαιρία συνάντησης και έντονης ανταλλαγής απόψεων, διαφωνιών και συγκλίσεων. Και όσοι από τη ριζοσπαστική Αριστερά συμμετείχαμε αποκτήσαμε τη δυνατότητα να αντιληφθούμε πως ο δημοκρατικός κομμουνισμός της εποχής μας μπορεί να βρει έναν πολύ καλό, προσεκτικό και ευφυή συνομιλητή στο πρόσωπο αυτών των νέων ανθρώπων.

18 ΑΝΩ

ΣΤΗΝ ΑΡΧΗ ΤΩΝ ΤΡΑΓΟΥΔΙΩΝ

 του Βαγγέλη Καραμανωλάκη

Έργο του Έγκον Σίλε, 1917

Λένε ότι η Ελλάδα είναι ένας μικρός τόπος όπου οι άνθρωποι γνωρίζονται μεταξύ τους. Εάν αυτό ισχύει, το κείμενο μου θα έπρεπε να σταματάει εδώ. Θα μπορούσα απλώς να αντιπαραθέσω τις δυο πλευρές. Από τη μια η Κατερίνα Μάτσα, το θεραπευτικό προσωπικό του 18 ΑΝΩ στο Δαφνί, το έργο που έχει γίνει όλα αυτά τα χρόνια. Kαι από την άλλη, ο πρώην υπουργός Υγείας του ΠΑΣΟΚ, η διοίκηση του νοσοκομείου, όλοι όσοι από τα ΜΜΕ έσπευσαν να υιοθετήσουν τις καταγγελίες που κυκλοφόρησαν και οδήγησαν στον ανακριτή τους υπευθύνους του προγράμματος. Μόνο που δεν πρόκειται λεκτικό παιχνίδι, να το σταματήσω εδώ. Άνθρωποι σπιλώνονται, στάσεις ζωής ενοχοποιούνται κι εκείνοι που θα έπρεπε να απολογούνται κατηγορούν.

Με αφετηρία την Άννα Καρένινα του Τζο Ράιτ: «Δεν υπάρχει γαλήνη για μας, Άννα»

H δυσπιστία του Τζο Ράιτ απέναντι στη μεγάλη αφήγηση του Έρωτα;

της Ελένης Ανδριάκαινα

 Άννα Καρένινα (1873-77) — ένας φανατικός έρωτας. Η ιστορία μιας παντρεμένης γυναίκας. Μια μητέρα που δεν ερωτεύεται τον μοναχογιό της, αλλά τον εραστή της. Αναζητά το απόλυτο στον έρωτα. Υποφέρει από αβεβαιότητα. Λύτρωση και σωτηρία βρίσκει στον θάνατο.

Άννα Καρένινα — το κυνήγι της ολοκληρωτικής ευτυχίας στο μεταίχμιο μιας μεγάλης ιστορικής μεταβολής. Μια Ρωσία που αλλάζει και εκσυγχρονίζεται, καθώς υποδέχεται τις νεοτερικές αντιλήψεις για τη ζωή και τη δυνατότητα των ανθρώπων να επιλέγουν, να αψηφούν  την παράδοση, να πηγαίνουν κόντρα στις κοινωνικές συμβάσεις, να αλλάζουν τον εαυτό τους και τον κόσμο.

Η εξωτερική πολιτική του «σκαντζόχοιρου»

 του Θόδωρου Παρασκευόπουλου

Έργο του Γιάννη Τσαρούχη, 1944

Η αποτυχία όλης της στρατηγικής των κυβερνήσεων ΠΑΣΟΚ και Νέας Δημοκρατίας φαίνεται σήμερα και στην εξωτερική πολιτική. Μια πολιτική που βασίστηκε στην προσαρμογή στις επιταγές ή υποτιθέμενες επιταγές ισχυρών κρατών (προπάντων των ΗΠΑ, αλλά και των ισχυρότερων κρατών της Ευρωπαϊκής Ένωσης), και ταυτόχρονα προσπάθησε να υπηρετήσει εθνικιστικές προκαταλήψεις και ψυχώσεις που, κυρίως τα δύο αστικά κόμματα (ΠΑΣΟΚ και Ν.Δ., τουλάχιστον η πτέρυγά της που κυριαρχεί σήμερα) και μεμονωμένοι πολιτικοί (προπάντων ο Αντώνης Σαμαράς, αλλά και ο Γιώργος Καρατζαφέρης) καλλιέργησαν και αξιοποίησαν για ιδιοτελείς σκοπούς. Για μεγάλο διάστημα, ο εξ επαγγέλματος πατριωτισμός έδινε κι έπαιρνε, έφτιαξε κόμματα και πολιτικές καριέρες πολιτικά ανυπόστατων προσώπων. Θα ήτανε όμως λάθος να αποδοθεί η διένεξη για το Μακεδονικό, από ελληνικής πλευράς, μονάχα στις φιλοδοξίες Σαμαρά και Α. Παπανδρέου και στην ατολμία του Μητσοτάκη. Η ελληνική στάση περιείχε και μια μπουνταλάδικη εκδοχή ηγεμονισμού: ήταν η αδέξια πλευρά της επιδίωξης, των αστικών κομμάτων και του ελληνικού κεφαλαίου, για ηγετική θέση στη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Από την άλλη μεριά των συνόρων, με τη βοήθεια της ελληνικής βαλκανικής πολιτικής, επικράτησε πολιτικά η επιδίωξη να στηριχθεί ιδεολογικά και ηθικά η συντέλεση (όπως το έλεγε ο Σβορώνος) του σλαβομακεδονικού έθνους σε έναν μύθο αρχαιομακεδονικής καταγωγής και αλυτρωτισμού.

Οι συλλογικές συμβάσεις εργασίας το 2012

του Αποστόλη Καψάλη

Μια από τις σημαντικότερες πτυχές του απεργιακού αγώνα των εργαζομένων στο μετρό, και γενικότερα στα μέσα μαζικής μεταφοράς, είναι η επιβίωση –ή, ακριβέστερα– η αναβίωση των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας. Το άρθρο, γραμμένο λίγο πριν αρχίσει η απεργία, εξηγεί πώς η πλήρης ανατροπή στο δίκαιο των συλλογικών διαπραγματεύσεων σηματοδοτεί και την κατάργηση, σχεδόν, του εργατικού δικαίου.

ΕΝΘΕΜΑΤΑ

Φερνάν Λεζέ, «Η μεγάλη παρέλαση», 1953

Οι νομοθετικές παρεμβάσεις στο δίκαιο των συλλογικών διαπραγματεύσεων, την περίοδο 2010-2012, αλλοίωσαν τη φύση και τη θεσμική λειτουργία των συλλογικών συμβάσεων εργασίας. Στην πραγματικότητα, τις μετέτρεψαν από μέσο ελεύθερης και διμερούς προσαρμογής των αποδοχών και των όρων εργασίας στην επιχειρησιακή ή κλαδική πραγματικότητα και δυναμική, σε παράγοντα μονομερούς μείωσης των αποδοχών και ελαστικοποίησης των εργασιακών σχέσεων, χωρίς καμία απαίτηση για την αντικειμενική αιτιολόγηση των αντίστοιχων επιλογών.

Η εργοδοτική πλευρά, παγιδευμένη στην αντιαναπτυξιακή λογική της συρρίκνωσης των αποδοχών, άρα του διαθέσιμου προς κατανάλωση εισοδήματος της πλειοψηφίας του ενεργού πληθυσμού (δηλαδή των μισθωτών του ιδιωτικού και του δημοσίου τομέα), ανατροφοδοτεί το σπιράλ της ύφεσης και σπεύδει να υιοθετήσει αυτοκαταστροφικές επιλογές. Αυτού του είδους η «αξιοποίηση» της συγκυρίας και του νέου συλλογικού εργατικού δικαίου δυναμιτίζουν τις τελευταίες ελπίδες για ανάκαμψη της εγχώριας ζήτησης και εμπλουτίζουν τον άνεργο πληθυσμό με αυτοαπασχολούμενους και εργοδότες.

Η δημοκρατία ως παραγωγικό και κοινωνικά αποδοτικό σύστημα

 της Χίλαρι Γουεϊνράιτ

μετάφραση: Παναγιώτης Πάντος

Χίλαρι Γουεϊνράιτ

Το Ινστιτούτο Νίκος Πουλαντζάς οργανώνει την Τετάρτη 30 Ιανουαρίου, στις 7 μ.μ., στο Art Garage (Σολωμού 13,  3ος όροφος) εκδήλωση με θέμα: Η απειλή των ιδιωτικοποιήσεων. Στρατηγικές για την υπεράσπιση των δημοσίων αγαθών». Ομιλήτριες είναι η  Χίλαρι Γουεϊνράιτ (κοινωνική επιστήμων, αρχισυντάκτρια του ριζοσπαστικού περιοδικού «Red Pepper») και τη Νάντια Βαλαβάνη (βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ ΕΚΜ), με συντονιστή τον Χάρη Γολέμη (διευθυντής του Ινστιτούτου Νίκος Πουλαντζάς). Στόχος είναι να διερευνηθούν οι προϋποθέσεις για μια αποτελεσματική αντίσταση στις ιδιωτικοποιήσεις και το πώς ο λόγος της Αριστεράς υπέρ του δημόσιου χαρακτήρα μιας σειράς αγαθών μπορεί να πείσει ευρύτερα ακροατήρια. Παράλληλα, θα παρουσιαστούν παραδείγματα αντίστοιχων αγώνων από διάφορα μέρη του κόσμου, όπου αναπτύχθηκαν ισχυρές συμμαχίες ανάμεσα στα συνδικάτα των εργαζομένων στις δημόσιες εταιρείες, στα κοινωνικά κινήματα και στις τοπικές κοινωνίες. Δημοσιεύουμε σήμερα ένα άρθρο της Χ. Γουεϊνράιτ για την ανάγκη η  δημοκρατία  να μη νοηματοδοτείται μόνο με ηθικούς όρους, αλλά και με βάση την «κοινωνική αποδοτικότητα».

ΕΝΘΕΜΑΤΑ

Εδώ και περίπου μια δεκαετία, όλο και περισσότεροι άνθρωποι που συμμετέχουν σε αγώνες για τη δημοκρατία και την ισότητα παίρνουν σαφείς αποστάσεις από την αντίληψη ότι όλες οι αλλαγές μπορούν να γίνουν μέσω του κράτους και εστιάζονται στη σημασία που έχει για την επίτευξη του μετασχηματισμού η ικανότητα των πολιτών να δημιουργούν τη δική τους δημοκρατική εξουσία, δουλεύοντας με γείτονες, συναδέλφους και ομοϊδεάτες τους.

Διανοητική και έμπρακτη κινητοποίηση κριτικής στην κρίση (και πέρα από αυτήν…)

με την ευκαιρία του εαρινού κύκλου των Κρίση-μων Σεμνιναρίων του «Κοινωνία-Δημοκρατία« (στο τέλος του ποστ, το πλήρες πρόγραμμα)

της Αθηνάς Αθανασίου

Έργο του Αμεντέο Μοντιλιάνι, 1917

 Σε μια συγκυρία κοινωνικής δυσπραγίας, κρατικού αυταρχισμού, φασιστικής βίας και επιχειρούμενης απονομιμοποίησης του κριτικού λόγου (ως «ανεύθυνου» και «εθνικά καταστροφικού», ακόμη και «τρομοκρατικού», μετά τον πρόσφατο παροξυσμό χάλκευσης εκ μέρους επιτελείων της ακροδεξιάς του μεσαίου χώρου), τα «Κρί-σημα Σεμινάρια» επιμένουν να διεκδικούν χώρο και χρόνο για διανοητική και έμπρακτη κριτική. Ενάντια στη λογική της έκτακτης ανάγκης και το ρεύμα του εθνοσωτήριου μονόδρομου, επιχειρούν να συμβάλουν σε ένα άλλο ρεύμα: της υπεράσπισης της κοινωνίας και της δημοκρατίας. Απέναντι σε έναν λόγο που κανοναρχεί στα νεοφιλελεύθερα και νεοσυντηρητικά ιδεολογήματα της κρίσης ως λαμπρής ευκαιρίας για την εμπέδωση του δόγματος «τάξη και ηθική», η πρόκληση είναι να σκεφτόμαστε κριτικά, να συζητάμε, να οραματιζόμαστε, να επεξεργαζόμαστε εναλλακτικές προτάσεις. Να υπερασπιζόμαστε και να ανακτούμε διαρκώς τη δημοκρατία, και ταυτόχρονα να φανταζόμαστε τρόπους διεύρυνσης, εμβάθυνσης και ριζοσπαστικής ανανέωσής της.