To αλφαβητάρι του διαλόγου

 του Ευστάθιου Χ. Λιανού-Λιάντη

Ιλία Γκλαζούνοφ, «Αιωνία Ρωσία» (λεπτομέρεια), 1988

Στο συνέδριο συνθέσαμε το αλφαβητάρι του διαλόγου μας και εμπεδώσαμε την ανάγκη να πάψουμε να λειτουργούμε ως επιβιώσεις της μωρίας του παρελθόντος. Ακούσαμε ο ένας τον άλλον, και ταυτισθήκαμε με τον άλλον ξεπερνώντας τον δικό μας ένα. Η Εκκλησία δεν είναι μια κλειστή λέσχη ευσεβών κυριών, που κάθε Κυριακή πρωί συναγελάζονται φορώντας τα καλά τους. Ούτε τόπος ρητορικών πειραματισμών και αμφίβολων αισθητικών καταθέσεων. Είναι ο τρόπος για τη διδαχή της διακονίας, η φωνή που βοά στην κοινωνική έρημο αναγγέλλοντας την Αλήθεια. Και εφόσον η Αριστερά υπηρετεί την αλήθεια η Εκκλησία την περιέχει, διακονείται –έστω και ασύνειδα– από τους ανθρώπους της και τη διακονεί.

Αυτές τις δύο πυκνές ημέρες του συνεδρίου θαύμασα την εκκλησιολογική ωριμότητα των αριστερών διανοητών και τις σοσιαλιστικές εμπεδώσεις των θεολόγων. Τα χρόνια που κοιταζόμασταν από απέναντι μας έκαναν να γνωρίσουμε καλά τη μορφή του άλλου. Όσοι, και ήταν λίγοι, διάλεξαν την αντιθετική ρητορεία φάνηκαν ως η αναγκαία δυσμορφία σε ένα όμορφο έργο, όπως το μακρινό φόντο της κόλασης στον πίνακα που αναπαριστά τον παράδεισο.

Το κοινό, που σε όλες τις συνεδρίες γέμισε την αίθουσα τελετών της Παλιάς Φιλοσοφικής, ήταν ανομοιογενές· δεν έμοιαζε με τα συνήθη ακροατήρια των επιστημονικών συνεδρίων. Σ’ αυτό έβρισκες ανθρώπους κάθε ηλικίας και κοινωνικής προέλευσης –παρότι πλειοψηφούσαν οι νέοι φοιτητές– που ήθελαν να συμμετάσχουν ενεργά στον διάλογο. Η θεολογία μετά από χρόνια φαινόταν να αφορά την κοινωνία όχι για το σωτηριολογικό της μήνυμα αλλά για την έμπρακτη κοινωνική πρότασή της. Διαπράττοντας μία θεολογική υπέρβαση, με τη βοήθεια της ποιητικής ορολογίας του More, θα μπορούσα να πω ότι το ζητούμενο από την Εκκλησία ήταν η αντίληψή της για την προσέγγιση της ευτοπίας.

Ως απότοκα του συνεδρίου, κρατώ την απαλλαγή από τον φόβο της ιδεολογικής και πρακτικής προσέγγισης μεταξύ Εκκλησίας και αριστερών κινημάτων και την αλληλοπεριχώρηση ιδεών και επιχειρημάτων, ώστε ήδη να διαφαίνεται ο θεμέλιος τόπος για μια νέα θεολογία της Αριστεράς.