Στη βαριά σκιά του θατσερισμού: Το δικαίωμα στην απεργία και η «αναμόρφωση» των συνδικάτων

 του Μάρκου Βογιατζόγλου

Αφίσα του A. Σεραφίμοβιτς για την «Απεργία» (1924) του Σεργκέι Αϊζενστάιν

Η απεργία της ερχόμενης Τετάρτης θα πραγματοποιηθεί, εκτός όλων των άλλων, στη σκιά των σχεδίων για τον περιορισμό του δικαιώματος στην απεργία και της «αναμόρφωσης» των συνδικάτων. Η κυβέρνηση προτείνει ένα εξωφρενικό μοντέλο απορρύθμισης του εργατικού κινήματος. Και στηρίζεται, κατά τη γνώμη μου, σε τρία δεδομένα, στην προσπάθειά της αυτή.

Πρώτον, στην εμπεδωμένη, σε σημαντικό κομμάτι της κοινωνίας, αντίληψη ότι οι ηγεσίες των εργατικών οργανώσεων είναι «ανίκανες», «πουλημένες», ακόμα και «λαμόγια». Αυτό, δυστυχώς, είναι το αποτέλεσμα τριάντα και πλέον ετών κυβερνητικού και γραφειοκρατικού συνδικαλισμού και δεν πρόκειται να αλλάξει απ’ την μια μέρα στην άλλη, όσες εικοσιτετράωρες απεργίες κι αν προκηρυχθούν (ιδίως, δε, αν αυτός που καλεί είναι ο Παναγόπουλος).

Δεύτερον, στην ευνοϊκή, τρόπον τινά, για ένα τέτοιο εγχείρημα, συγκυρία. Η πολιτική πυγμής προς τα συνδικάτα είναι συμβατή με το τρέχον προφίλ της κυβέρνησης, και οι «παπαγάλοι» των μήντια έχουν ήδη στρατευθεί στην κατεύθυνση της ενεργοποίησης του «κοινωνικού αυτοματισμού».

Τρίτον διότι –σε αντίθεση με τις υπόλοιπες κυβερνητικές πρωτοβουλίες «σωφρονισμού» της κοινωνίας, οι οποίες χαρακτηρίζονται από ερασιτεχνισμό– στην προκειμένη περίπτωση υπάρχει συγκεκριμένο σχέδιο δράσης, το οποίο εκτυλίσσεται απ’ το 2010 και χαίρει της υποστήριξης της εγχώριας οικονομικής ελίτ.

Tυνησία: Απέναντι στον ισλαμο-φασισμό

  του Νικόλα Σεβαστάκη

Διαδηλώτριες κρατάν αφίσα με τον δολοφονημένo ηγέτη της Αριστεράς Τσόκρι Τσόκρι Μπελαΐντ.

Μετά από κάμποσο καιρό, πάλι ένα κείμενο «εκτός ατζέντας» στα «Ενθέματα». Λίγες γραμμές για κάποιες εμπειρίες του διπλανού μας κόσμου, για τις πληγές της περιμέτρου μας, που νομίζω ότι πρέπει να μας καίνε. Γιατί αυτές οι εμπειρίες αγγίζουν τη Μεσόγειο που τη σημασία της μας τη δίδαξε ο Καμύ, ο κατεξοχήν στοχαστής των εντάσεων μεταξύ της πολιτικής και της ηθικής. Εννοείται ότι μιλώ και πάλι σε ένα διαφορετικό μήκος κύματος από κάποιες γεωπολιτικές αναλύσεις ή τις θεωρητικές περιηγήσεις στην «εξέγερση του πλήθους», κουβέντες στις οποίες έχουμε συνηθίσει τα τελευταία χρόνια.

Στην Τυνησία λοιπόν, στις 6 Φεβρουαρίου, δολοφονήθηκε ο Τσόκρι Μπελαΐντ, ηγέτης του κόμματος της Αριστεράς Κίνημα Πατριωτών Δημοκρατών που είχε υψώσει τη φωνή του απέναντι στην κυβέρνηση του Χαμίντ Τζεμπαλί. Με αφορμή αυτή τη δολοφονία, ο Έρικ Γκολντστάιν, υπεύθυνος του τμήματος Μέσης Ανατολής και Βόρειας Αφρικής του Human Rights Watch δήλωσε: «Έχουν διαπραχτεί πολλές επιθέσεις σε δημοσιογράφους, πολιτικά στελέχη, καλλιτέχνες και απλούς πολίτες. Οι περισσότερες από αυτές δεν έγιναν αντικείμενο έρευνας, ούτε φυσικά κάποιας δικαστικής διαδικασίας».

Γιαΐρ Λαπίντ: Η κρυφή γοητεία του κέντρου

 ΑΝΤΙΚΛΙΜΑΚΑ

του Κώστα Αθανασίου

Γ. Λαπίντ

Στις πρόσφατες εκλογές στο Ισραήλ, η έκπληξη άκουγε στο όνομα Γιαΐρ Λαπίντ. Ο Λαπίντ είναι ο αρχηγός ενός κόμματος που ήρθε από το πουθενά και πήρε τη δεύτερη θέση στις εκλογές. Συγγραφέας (στα ελληνικά κυκλοφορούν δύο βιβλία του, αστυνομικά, το Διπλό παιχνίδι, σε μετάφραση Στ. Καββάλου, και το Έκτο αίνιγμα, σε μετάφραση Αλ. Κωσταράκου, από τις εκδόσεις Πόλις), δημοσιογράφος, φωτογενής αστέρας της τηλεόρασης και, πάνω απ’ όλα, κεντρώος. Μη ακραίος δηλαδή. Ούτε δεξιός ούτε αριστερός. Κεντρώος, όπως επιβάλλει σήμερα το σαβουάρ βιβρ της πολιτικής.

Ο Λαπίντ και το κόμμα του θεωρήθηκε ότι εξέφρασαν σε σημαντικό βαθμό το κύμα των «αγανακτισμένων» που το 2011 κατέκλυσε τους δρόμους του Ισραήλ. Ήδη από τότε είχε επισημανθεί από πολλούς αναλυτές ότι το πολιτικό στίγμα των «αγανακτισμένων» του Ισραήλ είχε ιδιαιτερότητες σε σχέση με τα αντίστοιχα ευρωπαϊκά κινήματα. Είναι χαρακτηριστικό ότι, όσον αφορά το Παλαιστινιακό, το κίνημα αυτό, στο μεγαλύτερο μέρος του, στην καλύτερη περίπτωση σιώπησε.  Η βασική θέση του Λαπίντ περί «ίσης κατανομής των βαρών», που θέλει να επιβάλει την υποχρεωτική στρατιωτική θητεία και στους υπερορθόδοξους εβραίους, κατάφερε να συνοψίσει το αίτημα εκκοσμίκευσης που εκφράζει μεγάλο μέρος της νεολαίας και μιας μεσαίας τάξης που έχει πληγεί ιδιαίτερα από την οικονομική κρίση και η οποία βρήκε στις γενικόλογες και αφηρημένες οικονομικές υποσχέσεις του Λαπίντ μια κάποια ελπίδα.

Ναρκωτικά: από την καταστολή στη θεραπεία

 του Νίκου Παρασκευόπουλου

Έργο του Έγκον Σίλε (λεπτομέρεια)

Σημαντικά προβλήματα στον τομέα της νομοθεσίας για τα ναρκωτικά είχαν καταστήσει επιτακτική την ανάγκη της μεταρρύθμισης. Το κυριότερο είναι ο υπερβολικά κατασταλτικός χαρακτήρας της, με αποτέλεσμα μεγάλο μέρος του πληθυσμού των φυλακών (γύρω στο 40%, ενίοτε και άνω του 50%) να αποτελείται από κρατούμενους που σχετίζονται με αδικήματα περί τα ναρκωτικά. Όχι με τη χρήση, αλλά με τη διακίνηση σε διάφορους βαθμούς.

Oι εξαρτημένοι από ναρκωτικά στη φυλακή είναι βέβαια πολύ περισσότεροι, διότι πρέπει να συνυπολογίσουμε και μεγάλο αριθμό καταδικασμένων για κλοπές, πλαστογραφίες, σωματεμπορία, ληστεία — πράξεις που έχουν τελεστεί καθώς οι δράστες βρίσκονται στην καθημερινότητα της εξάρτησης. Η φυλακή όμως μπορεί να δημιουργήσει και ανθρώπους εξαρτημένους εντός της. Οι συνθήκες σ’ αυτήν είναι εξαρτησιογόνες: κάποιος που έκανε χρήση χωρίς να είναι εξαρτημένος, μέσα στη φυλακή έχει ακόμα μεγαλύτερη ανάγκη για χρήση.

Όταν η εμπορία ή η διακίνηση και η σχετική εγκληματικότητα αντιμετωπίζονται μόνο με την ποινή, είναι βέβαιο ότι αυτός που θα αποφυλακιστεί θα συνεχίσει την ίδια συμπεριφορά. Μάλιστα, θα βρίσκεται σε χειρότερη κατάσταση, γιατί θα έχει αποδιοργανωθεί κοινωνικά, ενώ επιπλέον θα έχει συνδεθεί με πιάτσες και συμμορίες που γνώρισε στη φυλακή. Η κατασταλτική λογική σαφώς εντείνει την εγκληματικότητα. Αντίθετα, η απεξάρτηση έχει εμφανίσει αποτελέσματα όχι μόνο θεραπευτικά, αλλά και απεμπλοκής από την εγκληματικότητα.

Το σχέδιο νόμου επιχειρεί σημαντικές παρεμβάσεις σε τέσσερις άξονες: τιμωρία της χρήσης ναρκωτικών (ο λιγότερο σημαντικός, κατά τη γνώμη μου), τιμωρία της διακίνησης, καθιέρωση ενός εναλλακτικού δρόμου, αντί της καταστολής, προς τη θεραπεία, και θεσμική οργάνωση μιας εθνικής στρατηγικής για τα ναρκωτικά.

Το σκληρό φως του Κάφκα

Με την ευκαιρία της παράστασης «Η μεταμόρφωση» από την Ομάδα Σημείο Μηδέν

Η Μεταμόρφωση παίζεται κάθε Παρασκευή, Σάββατο και Κυριακή στον Νέο Χώρο του Θεάτρου Άττις (Λεωνίδου 12), ως τις 10 Μαρτίου. Η Ιωάννα Μεϊτάνη μίλησε με τους συντελεστές Σάββα Στρούμπο, Μίλτο Φιορέντζη, Μαρία Αθηναίου, Ελεάνα Γεωργούλη και Θοδωρή Σκυφτούλη.

Από την παράσταση

Σάββας: Νομίζω ότι ο Κάφκα δεν δίνει βάρος στην κυριολεκτική μεταμόρφωση, αλλά σε αυτό που συμβολίζει. Δουλέψαμε λοιπόν τη μεταμόρφωση αφενός, όσον αφορά τον Γκρέγκορ Σάμσα, στην υπαρξιακή της διάσταση, δηλαδή το πώς έχει μπει μέσα του το πλέγμα φόβου, ενοχής, αγωνίας να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων και των ρόλων που του έχουν επιβάλει και υποβάλει οι συνθήκες της οικογένειας και της κοινωνίας. Την ίδια στιγμή όμως, τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειάς του δεν είναι μέλη μιας καθ’ όλα υγιούς, χαρούμενης οικογένειας, αλλά άνθρωποι οι οποίοι έχουν ήδη υποστεί μια διαδικασία αντίστοιχης μετάλλαξης, παραμόρφωσης, αλλοίωσης, σαν τον Γκρέγκορ Σάμσα. Με την έννοια αυτή, είδαμε την κοινωνία και την οικογένεια ως ένα όλον, ως μια μηχανή αποανθρωποποίησης εαυτών και αλλήλων. Άρα, ο Γκρέγκορ Σάμσα δεν μεταμορφώνεται μέσα σ’ ένα κενό αέρος, σε μια κατά τα άλλα ουτοπική κοινωνία ούτε σε μια κατά τα άλλα ουτοπική οικογένεια. Η μεταμόρφωση δηλώνει μια εγγραφή στο σώμα αγωνιών, φόβων, ενοχών, ρόλων που έχουν επιβληθεί στον άνθρωπο, ανάλογα με τη θέση του στην οικογένεια, την κοινωνία, τον επαγγελματικό βίο κ.λπ.

Ο Κάφκα δεν μας προτείνει έναν άλλο τρόπο ζωής, μιαν άλλη κοινωνία ούτε κάποια ιδεολογία. Φωτίζει με εξαιρετικά έντονο και σκληρό φως τις αρνητικές συνέπειες αυτού του παραμορφωτικού, παραμορφωμένου, αλλοτριωμένου τρόπου ζωής. Κι έτσι, διά της αρνητικής οδού, δίνει τα ερεθίσματα για να ξανασκεφτούμε τη σχέση μας με τον εαυτό μας και τους άλλους γύρω μας και τον κόσμο που μας περιβάλλει.