Μετά το «κούρεμα»: η Κύπρος, η Ευρώπη και η Τουρκία

Οι αριστεροί Τουρκοκύπριοι πρέπει να πιέσουν την Τουρκία για θετικές πρωτοβουλίες, που θα αλλάξουν το κλίμα

 

Συνέντευξη του τουρκοκύπριου πολιτικού επιστήμονα Νιαζί Κιζίλγιουρεκ

Ανιόλο Μπροντζίνι, «Αλληγορία του θριάμβου της Αφροδίτης», 1540-1545

Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή, από την απόφαση του Eurogroup.

Η πρώτη απόφαση του Eurogroup αποτέλεσε ένα σοβαρό πλήγμα για το τραπεζικό σύστημα της Κύπρου. Μόλις η Κύπρος βρέθηκε σε δύσκολη κατάσταση, μετά την κρίση στην Ελλάδα, και οι τράπεζές της είχαν ανάγκη κεφαλαίων, επιχειρήθηκε ένα γενναίο χτύπημα που από καιρό συζητιούνταν — αυτό σημαίνει πρωτίστως το κούρεμα. Η δεύτερη συμφωνία, προστάτεψε μεν τους μικροκαταθέτες, ωστόσο η ουσία δεν άλλαξε: το τραπεζικό σύστημα διαλύεται και, με λίγα λόγια, έχουμε το τέλος της δομής της κυπριακής οικονομίας όπως την ξέραμε.

Φαίνεται ότι η κυβέρνηση Μέρκελ έχει διαμορφώσει από καιρό την πεποίθηση ότι το τραπεζικό σύστημα χωρών όπως η Κύπρος, το Λουξεμβούργο, ακόμα και η Μεγάλη Βρετανία, πρέπει να περιοριστεί δραστικά. Υπάρχουν πολύ μεγάλες προκαταλήψεις απέναντι στον Νότο, και αυτές εκφράστηκαν κατεξοχήν στην αντιμετώπιση της Κύπρου ως «χώρας μαφιόζων». Θέλησαν να αναδιαμορφώσουν την οικονομία μιας χώρας σε 24 ώρες! Και, βέβαια, δεν είμαι καθόλου σίγουρος αν έχουμε αποφύγει τη χρεοκοπία.

Τι σημαίνει αριστερό ραδιόφωνο σήμερα

ΜΕ ΤΗΝ ΕΥΚΑΙΡΙΑ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΤΟΥ  105,5

Στο Κόκκινο 105,5: «Το ραδιόφωνο που ακούει»

 

συνέντευξη του διευθυντή του «Κόκκινου» Κώστα Αρβανίτη

Αύριο, Δευτέρα, αρχίζει το καινούργιο πρόγραμμα του σταθμού «Στο Κόκκινο 105,5»,  με τον νέο διευθυντή του, Κώστα Αρβανίτη.  Πρωταπριλιά, κι όμως δεν είναι ψέμα. Μαζί με την αξιοποίηση του δυναμικού και των ανθρώπων του σταθμού, νέες εκπομπές, νέα πρόσωπα (όπως ο Ανδρέας Μαζαράκης, ο Ηλίας Μαμαλάκης, η Μάνια Παπαδημητρίου, ο Βαγγέλης Ραπτόπουλος, ο Στάθης Σχοινάς, ο Σωκράτης Τσατσούλης, ο Γιώργος Φραντζεσκάκης, o Άρης Χατζηστεφάνου), σχέδια για το μέλλον (Θα βρείτε το πρόγραμμα, στο σημερινό φύλλο της Αυγής και ηλεκτρονικά στα wp.me/pT5Wh-2VX και stokokkino.gr/neo-programma-sto-kokkino-105.5-1/). Για όλα αυτά,  και με γενικό ερώτημα «τι είναι αριστερό ραδιόφωνο σήμερα» συζητήσαμε με τον Κώστα Αρβανίτη. Επίσης, ζητήσαμε ένα σχόλιο από τους προηγούμενους διευθυντές του σταθμού, Θανάση Καρτερό και Γιώργο Ανανδρανιστάκη.

Στρ. Μπ.

 Η πρώτη μου ερώτηση, μετά βέβαια τις ευχές μας για κάθε επιτυχία στο νέο σου έργο: Ποιος είναι στόχος  του καινούργιου προγράμματος;

Βασικός στόχος  είναι  οι ειδήσεις. Να έχουμε καλές ειδήσεις. Ένα πιο ενημερωτικό ραδιόφωνο, χωρίς να χάσουμε τα πολύ θετικά  και όμορφα χαρακτηριστικά του «Κόκκινου», όπως λ.χ. τις ιδιαιτερότητες και  την ομορφιά των μουσικών του  εκπομπών. Έχουμε εξαιρετικούς  δημοσιογράφους και μουσικούς παραγωγούς, που θα τους ζήλευε κάθε σταθμός!

 Τι σημαίνει όμως «καλές ειδήσεις»;

Καταρχάς, να είναι έγκυρες, να δίνουν στον πολίτη τη σιγουριά ότι δεν κρύβεται κάτι πίσω. Η είδηση φωνάζει από μόνη της. Φυσικά,  στις  ειδήσεις, στις ενημερωτικές εκπομπές, στη δημοσιογραφία υπάρχουν οπτικές — αυτό δεν αμφισβητείται, και μάλιστα το θέλουμε: η οπτική του σταθμού μας είναι αριστερή. Άλλο όμως αριστερή και άλλο κομματική.  Είναι άλλο το ραδιόφωνο και άλλη η ντουντούκα. Η ντουντούκα κάνει θόρυβο, δεν έχει ανάγκη αυτό ο πολίτης. Άλλωστε, το «Κόκκινο» δεν απευθύνεται μόνο σε ένα αριστερό ακροατήριο, αλλά στο σύνολο των πολιτών.

Το σλόγκαν  το οποίο σηματοδοτεί  το νέο ξεκίνημα είναι «Το ραδιόφωνο που ακούει» — κι αυτό  σημαίνει «ακούει την κοινωνία, ακούει τη διαφορετική άποψη, ακούει και  την αντίθετη άποψη». Δεν είναι δυνατόν εμείς, που έχουμε συγκρουστεί για το δικαίωμα στην ελεύθερη έκφραση, να χρησιμοποιούμε τις ίδιες μεθόδους με αυτές τις οποίες συγκρουστήκαμε. Θέλουμε λοιπόν να υπάρχει διάλογος, και πιο αριστερά και πιο δεξιά από εμάς. Ο πολίτης μπορεί να κρίνει: δουλειά μας είναι να θέτουμε τα σωστά ερωτήματα, να αναδεικνύουμε τις κρυμμένες διαστάσεις, να κάνουμε τεκμηριωμένα σχόλια,  να κάνουμε έρευνες.

Υπάρχουν ασφαλώς όρια. Δεν τίθεται θέμα «διαλόγου» με  τον  φασισμό και τον νεοναζισμό. Kι αυτό, κατά τη γνώμη μου, ισχύει όχι μόνο για το «Κόκκινο», αλλά για όλα τα μέσα. 

Ράδιο έρωτας

του Θανάση Καρτερού

Χαρακτικό του Τζόναθαν Γκιμπς

Ένας πρώην οτιδήποτε, ένας πρώην διευθυντής ραδιοφώνου παραδείγματος χάρη, καλά θα κάνει να μη μιλάει πολύ, και κυρίως να μη συμβουλεύει για το αντικείμενο της πρώην ενασχόλησής του. Γιατί ο καθένας μπορεί να αναρωτηθεί, και με το δίκιο του: Αν διαθέτει τόσο σωστές απόψεις και τόσο σοφές συμβουλές, τότε πώς είναι πρώην;

Ως εκ τούτου, ας μιλήσουμε για τον έρωτα — ή για το «Κόκκινο» ως αντικείμενο έρωτα. Τίνων; Των ακροατών του πρώτα πρώτα, οι οποίοι είναι κολλημένοι στους 105,5. Και όσο πιο ανυποχώρητοι αριστεροί είναι τόσο πιο καλά ξέρουν την τέχνη να είναι απαιτητικοί, συχνά εριστικοί, ενίοτε αδίκως ή δικαίως οργισμένοι, αλλά πάντα ερωτευμένοι με τον σταθμό τους.

Για το κόμμα-ιδιοκτήτη ύστερα, που συχνά ο έρωτάς του για το ραδιόφωνό του ξεπερνάει τα όρια του πλατωνικού, με αποτέλεσμα ανεπιθύμητες εγκυμοσύνες και εντελώς ανάρμοστες σκηνές στο παρασκήνιο.

Κόκκινο παραμύθι

του Γιώργου Ανανδρανιστάκη

Joseph Catanzaro, «Παπαρούνες του πρωινού»

Εκατόν πέντε και πέντε Στο Κόκκινο. Εφτά χρόνια και δυο μήνες δίνουμε φωνή σε αυτούς που δεν έχουν, λέμε όσα  δεν λέγονται, φανερώνουμε εκείνα που αχνοφαίνονται. Με τραγούδια, με γέλια, με φωνές, με αμπελοφιλοσοφίες, με τσακωμούς, με έριδες, με φιλιώματα, με ελλείψεις, με γκάφες, με φανατισμό, δηλαδή με ανθρώπους, δεκάδες  ανθρώπους σε εφτά χρόνια και δυο μήνες.

Εφτά χρόνια και δυο μήνες ήμασταν  παντού και ολούθε. Στο Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Φόρουμ, στις παραλίες με τα κάγκελα, στα πανεκπαιδευτικά συλλαλητήρια, στις κόκκινες μέρες του Δεκέμβρη, στο Εφετείο των κολασμένων, στην Υπατία, στις διαδηλώσεις για τα Μνημόνια και τα Μεσοπρόθεσμα, στην εποποιία  των πλατειών, στο ξύλο, στα δακρυγόνα, στα χνάρια των φασιστών, στην Ιερισσό, στην Αλεξανδρούπολη.

Ταυτότητα φύλου: από τις προκαταλήψεις στην ενσωμάτωση

της Μαρίνας Γαλανού

«Η πρώτη ερώτηση που συνήθως τίθεται σε νέους γονείς είναι: Κορίτσι ή αγόρι; Υπάρχει μια θαυμάσια απάντηση που μπορούμε να δώσουμε: Δεν ξέρουμε· δεν μας το είπε ακόμη» (Kate Bornstein, Gender Outlaws, 1994)

Πάμπλο Πικάσο, «Κορίτσι στον καθρέφτη»

Συνήθως τα απλά ερωτήματα έχουν απλές, προφανείς απαντήσεις. Στην εποχή μας, που η μάχη των αριθμών απέναντι στον άνθρωπο δείχνει να κορυφώνεται, τα ανθρώπινα δικαιώματα είναι το μέτρο που μπορεί να δείξει και να αντιπαρατάξει τις αντιστάσεις της κοινωνίας μας.  Η  Κέιτ Μπορνστάιν, συγγραφέας και περφόρμερ, ακούραστη τρανς ακτιβίστρια, θέτει με  ευφυή τρόπο την κοινωνική διάσταση του φύλου, πέρα από την έννοια του βιολογικού φύλου: την ταυτότητα φύλου.

Ο όρος ταυτότητα φύλου μας προσφέρει τη δυνατότητα να καταλάβουμε ότι το φύλο με το οποίο καταγράφεται ένα νήπιο στη γέννησή του ενδέχεται να μην αντιστοιχεί με την κοινωνική έκφραση του φύλου του όταν αυτό μεγαλώνει. Αναφέρεται δηλαδή στην ατομική και εσωτερική εμπειρία του φύλου, η οποία μπορεί να μη βρίσκεται σε ευθεία αντιστοιχία με το φύλο με το οποίο γεννιέται· εσωκλείει την προσωπική αίσθηση του σώματος και του φύλου, και τούτο μπορεί να εκφραστεί στο ντύσιμο, τον τρόπο ομιλίας, τους τρόπους συμπεριφοράς.

Όπως περιγράφει άριστα ο πρώην Επίτροπος του Συμβουλίου της Ευρώπης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, Τόμας Χάμαρμπεργκ: «Η κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των διεμφυλικών ατόμων σε μεγάλο βαθμό περιφρονείται, δεν επιδεικνύεται ενδιαφέρον, παρόλο που τα προβλήματά τους είναι πολύ σοβαρά και συναντώνται μόνο σ’ αυτή την ομάδα. Τα διεμφυλικά άτομα αντιμετωπίζουν στο μέγιστο διακρίσεις,  μισαλλοδοξία και απερίφραστη βία. Τα βασικά τους ανθρώπινα δικαιώματα καταστρατηγούνται, συμπεριλαμβανομένου του δικαιώματος στη ζωή, του δικαιώματος στη φυσική τους ακεραιότητα και αξιοπρέπεια, του δικαιώματος στην υγεία».

«Gender Outlaws» τιτλοφορεί το βιβλίο της η Μπορνσρτάιν. Και, τουλάχιστον για τη χώρα μας, ο τίτλος περιγράφει με σαφή και συνεκτικό τρόπο την κατάσταση των τρανς ατόμων, καθώς στην Ελλάδα τα τρανς άτομα είναι ανύπαρκτα στο δικαιικό σύστημα. Ή μάλλον, για να είμαστε ακριβείς, μετά την πρόσφατη ψήφιση σχετικού άρθρου που αφορά τις πράξεις μίσους, κάτι δείχνει να αλλάζει.

Τέσσερα ερωτήματα για τη δημοκρατία

 του Μάκη Κουζέλη

Πάμπλο Πικάσο, «Οι αυλοί του Πανός», 1923

Πολλοί από μας ζήσαμε τη δικτατορία, γι’ αυτό είμαστε συχνά πιο επιφυλακτικοί απέναντι στην εύκολη επίκληση της κατάστασης έκτακτης ανάγκης ως πλαισίου που περιγράφει τη σημερινή κατάσταση. Και είμαστε επιφυλακτικοί κυρίως απέναντι σε εκείνη την επίκλησή της που επενδύεται με θετικές προσδοκίες. Ίσως αυτός ο βιογραφικός προσδιορισμός μας καθιστά και πιο συγκρατημένους απέναντι στους εύκολους χαρακτηρισμούς των αυταρχικών όψεων του σημερινού καθεστώτος.

Λιγότεροι πια είναι αυτοί που ζήσανε σε ναζιστικό καθεστώς, αλλά, παρά την απόσταση και την καλοστημένη απώθηση, οι παραστάσεις της πολιτικής και κοινωνικής ζωής όπως διαμορφώνεται μετά τη φασιστική ανατροπή της δημοκρατίας, είναι αρκετά ζωντανές για να επιβεβαιώνουν το άτοπο της ταύτισης της σημερινής κατάστασης με εκείνη – μέχρι στιγμής βέβαια, και αυτή η στιγμή εμφανώς έχει γυρίσματα.

Κανείς μας πάντως δεν έχει ούτε ίχνος παραστατικής επαφής με εκείνον τον πολιτισμικό ορίζοντα που προηγείται της αστικής δημοκρατίας. Ίσως να είναι αυτή η θεμελιώδης διαφορά, ανθρωπολογική περισσότερο από χρονική, που μας κάνει πιο ενδοτικούς απέναντι στην απαξίωση της δημοκρατίας ή τουλάχιστον στην ιδέα εγκατάλειψης της αξίας επίκλησής της, στην ιδέα αντικατάστασης της έννοιάς της με κάποια προσφορότερη ως εξεικόνιση ενός μέλλοντος κοινωνικής και προσωπικής χειραφέτησης.

Το κομμένο σκοινί της εκπαίδευσης

ΣΤΗΝ ΑΡΧΗ ΤΩΝ ΤΡΑΓΟΥΔΙΩΝ

του  Βαγγέλη Καραμανωλάκη

Έργο του Ρόυ Λιχτενστάιν, 1965

Αν κάτι ήταν πρωτόγνωρο, την προπερασμένη Τετάρτη και Πέμπτη στο αμφιθέατρο Αργυριάδη στα Προπύλαια, δεν ήταν η συνεύρεση και ο διάλογος, ούτε οι ιστορίες που ακούσαμε για τις δυσκολίες των καθηγητών στα σχολεία. Δεν ήταν οι σοκαριστικές αφηγήσεις τους για τις νεοναζιστικές ιδέες και στάσεις που επελαύνουν, τις απειλές που δέχονται, την αδιάφορη, ακόμη και εχθρική, στάση των ιθυνόντων απέναντι στις πρωτοβουλίες τους. Το πρωτόγνωρο δεν ήταν καν  η εντυπωσιακή συμμετοχή των εκπαιδευτικών, κατά εκατοντάδες, το μεσημέρι,  μετά από κάμποσες ώρες διδασκαλίας, και η παραμονή τους στο ασφυκτικά γεμάτο αμφιθέατρο έως το τέλος των εργασιών, αργά το βράδυ.

Το πρωτόγνωρο  και συγκλονιστικό, για όσους βρεθήκαμε εκεί, ήταν η βεβαιότητα ότι το σχολείο  λειτουργεί χάρη σ’ αυτούς τους ανθρώπους που δίνουν καθημερινά τη δική τους μάχη, παρακινημένοι από την αγάπη γι’ αυτό που κάνουν, για τους μαθητές και τις μαθήτριές τους. Μια μάχη που δίνουν τις περισσότερες φορές αβοήθητοι, αποκομμένοι από μια κοινωνία που μοιάζει να αδιαφορεί επί της ουσίας για το τι συμβαίνει στις τάξεις.

Αυτό το «κομμένο σκοινί» θελήσαμε να ξαναπιάσουμε, μιλώντας για τον φασισμό και τη διδασκαλία του στην εκπαίδευση, στο διήμερο που οργάνωσε, στις 13 και 14 Μαρτίου, ο Τομέας Ιστορίας του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών. Θέλαμε αφενός να διερευνήσουμε τρόπους με τους οποίους μελετάμε σήμερα ένα ιστορικό φαινόμενο που καθόρισε τον 20ό αιώνα, και  αφετέρου να συζητήσουμε για το πώς μιλάμε γι’ αυτό στο σχολείο, εντός της τάξης μα και στο προαύλιο: να δούμε την έλξη που ασκούν συχνά στους μαθητές οι νεοναζιστικές ιδέες, οι ρατσιστικές συμπεριφορές, η βία που τις συνοδεύει. Ιστορικοί, εκπαιδευτικοί, παιδαγωγοί, κοινωνικοί επιστήμονες ανταλλάξαμε, συχνά διαφωνώντας, σκέψεις και ερωτήματα σε έναν ανοιχτό διάλογο.

Όταν η «Xρυσή Αυγή» προσχωρούσε στη νεοναζιστική Διεθνή «Νέα Ευρωπαϊκή Τάξη» και στη «Διακήρυξη της Βαρκελώνης» (1981)

ΜΙΑ ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΓΙΑ ΤΟ ΝΑΖΙΣΤΙΚΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ ΤΗΣ ΧΑ

 «Προ[σ]βλέπουμε σ’ έναν διακρατικό εθνικοσοσιαλισμό όλων των λευκών»: Μια από τις πρώτες ιδεολογικές διακηρύξεις της Χρυσής Αυγής (που πολύ θα ήθελε να ξεχάσει)

Σημ.: Το άρθρο αναλυτικά, σε ανεπτυγμένη μορφή (με όλες τις υποσημειώσεις, τις σχετικές σελίδες από το έντυπο του 1981 ,όπως και το πλήρες έντυπο, σε μορφή pdf) στο ιστολόγιο της Βασιλικής Μετατρούλου, εδώ

 του Κλέωνα Ιωαννίδη

(από το ιστολόγιο της  Βασιλικής ΜεταΤρούλου)

Είναι γνωστό πως η «Χρυσή Αυγή» αποτελεί ενεργό μέλος του Ευρωπαϊκού Εθνικού Μετώπου (ENF),[1] μιας άτυπης φασιστικής Διεθνούς,[2] που εκπροσωπεί φασιστικά κόμματα και οργανώσεις από 13 ευρωπαϊκές χώρες και ιδρύθηκε  το 2004 ενόψει ευρωεκλογών. Δεν είναι γνωστό, όμως, ότι η ΧΑ είχε προσχωρήσει, από τις απαρχές της, στην ακραία ναζιστική-εθνικοσοσιαλιστική (μαύρη) Διεθνή Νέα Ευρωπαϊκή Τάξη (New European Order [NEO] ή  Nouvel Ordre Européen).

Μικρή ιστορική αναδρομή

Η Νέα Ευρωπαϊκή Τάξη δημιουργήθηκε το 1951, ως διάσπαση μιας προηγούμενης πανευρωπαϊκής νεοναζιστικής συμμαχίας, του Europäische Soziale Bewegung (ESB), επειδή η τελευταία δεν ήταν αρκετά «ριζοσπαστική» στα ζητήματα της «υπεράσπισης της βιολογικής ακεραιότητας των λευκών Ευρωπαϊκών λαών και του αντικομμουνισμού».[3] Οι διαφωνούντες προχώρησαν στη δική τους συνδιάσκεψη, τον Σεπτέμβριο του 1951 στη Ζυρίχη, και τη δημιουργία της Νέας Ευρωπαϊκής Τάξης, η οποία, στη διακήρυξή της, ήταν περισσότερο σαφής: Καλούσε για «πόλεμο ενάντια στους μπολσεβίκους Μογγόλους και τους καπιταλιστές νέγρους, στο καθήκον του λευκού ανθρώπου για την φυλετική επιβίωση και το Aufartung».[4]

Ακολούθησαν συνδιασκέψεις της NEO στο  Παρίσι (1953), τη Ζυρίχη (1960, 1962), το Μιλάνο (1965, 1967), τη Βαρκελώνη (1969, υπό την αιγίδα του ισπανικού CEDADE), τη Λυών (1972, 1974), τη Βαρκελώνη (1977, 1979) κ.α. To 1979, η Νέα Ευρωπαϊκή Τάξη δίνει στη δημοσιότητα τη «Διακήρυξη της Βαρκελώνης», προϊόν της 14ης συνδιάσκεψής της, με συμμετοχές νεοναζιστών από όλο τον κόσμο. Τον Νοέμβριο του 1980 ο Νίκος Μιχαλολιάκος απολύεται από την 42μηνη περιπετειώδη στρατιωτική του θητεία[5] και ένα μήνα μετά εκδίδει το πρώτο τεύχος του περιοδικού Χρυσή Αυγή, στο οποίο αναγράφεται ως «υπεύθυνος έκδοσης». Ο υπότιτλός του ήταν «Εθνικοσοσιαλιστική περιοδική έκδοσις», ο αγκυλωτός σταυρός παρών, μαζί με τον Χίτλερ, και το εθνικοσοσιαλιστικό στίγμα δίνεται απολύτως σαφώς, όπως θυμάται ο ίδιος ο Φύρερ, σχεδόν είκοσι χρόνια αργότερα:

«Η Χρυσή Αυγή αυτοχαρακτηρίζετο μέσα από τις σελίδες του εντύπου του [sic] σαν έκδοση εθνικοσοσιαλιστική και αυτή η διαφορά όχι μόνο ορολογίας αλλά και ουσίας ήταν που σαφέστατα την διαχώριζε από το μεγαλύτερο μέρος του εθνικού χώρου, που εκείνη την εποχή δραστηριοποιείτο».[6]

Το CEDADE (Círculo Español de Amigos de Europa-Ισπανικός Κύκλος των Φίλων της Ευρώπης) ήταν μια ισπανική νεοναζιστική οργάνωση, ιδρυμένη το 1966 στη Βαρκελώνη· μεταξύ των ιδρυτικών της στελεχών ήταν ο Leon Degrelle και ο Otto Skorzeny.[7] Στην προσπάθειά της να βρει διεθνή στηρίγματα και να διαχωριστεί από τον «εθνικό χώρο» των βασιλοχουντικών και φιλομεταξικών, η ΧΑ στρέφεται στο CEDADE και στους Ευρωπαίους νεοναζί ομοϊδεάτες της.

Ένα σπάνιο έντυπο του 1981 με την ιδεολογική διακήρυξη της ΧΑ υπέρ του ναζισμού/εθνικοσιαλισμού

To εξώφυλλο της σπάνιας έκδοσης του 1981

Αυτό διαπιστώνει ο αναγνώστης από μια σπάνια έκδοση της ναζιστικής συμμορίας, των πρώτων μηνών του 1981, που παρουσιάζουμε κατ’ αποκλειστικότητα σήμερα. Το έγχρωμο εντυπωσιακό εξώφυλλο δεν αφήνει περιθώρια παρερμηνειών: Ένας αξιωματικός των SS, δύο σβάστικες και ο τίτλος «Νέα Ευρωπαϊκή Τάξη» δίνουν το μήνυμα πεντακάθαρα. Στον ελληνικό πρόλογο, γραμμένο από τη ΧΑ, διευκρινίζεται:

«Έχοντας ήδη διακηρύξει ότι προβλέπουμε [sic] σ’ έναν διακρατικό εθνικοσοσιαλισμό όλων των λευκών […], συνεχίζουμε με τη διασαφήνιση αυτής της θέσεως και προσφέρουμε στον αναγνώστη μας, ένα βασικό κείμενο, σχετικό με τη θέσι μας αυτή: Την διακήρυξι της Βαρκελώνης». Για τη μετάφραση, Χρυσή Αυγή.

«Ά-νομα» δικαιώματα και «ά-τακτες» ελευθερίες

ή η διαστρέβλωση εννοιών στον δημόσιο και καθημερινό λόγο

 

της Αναστασίας Χαλκιά

Έργο του Λάιονελ Φάινινγκερ

«Για εσάς τι είναι πιο σημαντικό: Να εφαρμόζεται ο νόμος και η τάξη, ή να προστατεύονται τα δικαιώματα και οι ελευθερίες των πολιτών; Εσείς, αν έπρεπε να αποφασίσετε ανάμεσα στα δύο, τι θα επιλέγατε;

Η παραπάνω ερώτηση, στην πανελλαδική τηλεφωνική έρευνα της Public Issue, για λογαριασμό τoυ ΣΚΑΪ και της Καθημερινής σχετικά με την προτεραιότητα μεταξύ νόμου/τάξης δικαιωμάτων/ελευθεριών, καταδεικνύει την έκταση της αποικιοποίησης λέξεων και εννοιών από την ηγεμονική ιδεολογία που έχει ως αποτέλεσμα την παρείσφρηση ιδεολογημάτων στον δημόσιο και καθημερινό λόγο, τις κοινωνικές αναπαραστάσεις, τις κοινωνικές στάσεις και τις προσλήψεις των πολιτών για καίρια πολιτικά ζητήματα.

Οι απαντήσεις που δόθηκαν κατανέμονται ως εξής: 44% των ερωτωμένων θα επέλεγαν δικαιώματα/ελευθερίες, 32% τον νόμο και την τάξη, 21% και τα δύο, ενώ 3% δεν είχαν γνώμη. Πώς να τις εκλάβει κανείς; Ως θετικό μήνυμα, ή ως αφορμή αναστοχασμού απέναντι στο δίπολο που θέτει η ερώτηση;

Στην πολιτική συζήτηση, η φράση «νόμος και τάξη» (law and order) έχει επικρατήσει να αναφέρεται σε ένα πολύ αυστηρό σύστημα που στηρίζεται στην καταστολή και στην παραβίαση δικαιωμάτων και ελευθεριών. Είναι ήδη γνωστή από τη δεκαετία του 1980 και συναρτάται με την επικράτηση νεοφιλελεύθερων πολιτικών, με χαρακτηριστικότερα παραδείγματα τις ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο. Πολλές μελέτες, σε διάφορα πεδία των κοινωνικών επιστημών, έχουν σταθεί κριτικά απέναντι στις πολιτικές του «νόμου και της τάξης» και στην επιρροή που ασκούν στις προγραμματικές επιλογές διαφόρων κυβερνήσεων.

Ένας χρόνος χωρίς τον Γιάννη Μπανιά

 του Βασίλη Παπαστεργίου

Γιάννης Μπανιάς. Φωτογραφία της Ελένης Γρηγοριάδου

«Σίγουρα υπήρξαν πολύ καλύτεροι ρήτορες από αυτόν. Πιο χαρισματικοί ηγέτες, καλύτεροι αναλυτές.

Λίγοι όμως είχαν την εντιμότητα του Γιάννη, τη σταθερότητα στις απόψεις του, τον ενστικτώδη αριστερό του προσανατολισμό, το πραγματικό ενδιαφέρον για τα θύματα του κρατικού αυταρχισμού (ακόμα κι όταν αυτά τον απέρριπταν σα γραφειοκράτη), την επιμονή του στην υπεράσπιση των θέσεών του, ακόμα κι όταν ήταν ορατό το προσωπικό κόστος, την ευγένειά του.

Για κάποιους από εμάς ήταν ο γραμματέας, και ευτυχώς δεν θα το μετανιώσουμε ποτέ.

Ένας χρόνος χωρίς το Γιάννη Μπανιά».

Την Παρασκευή συμπληρώθηκε ένας χρόνος από τον θάνατο του Γιάννη Μπανιά. Και τη μνεία σε αυτό τον ξεχωριστό σύντροφο δεν την κάνουμε  επειδή «πρέπει» ή για λόγους εθιμοφροσύνης. Την κάνουμε επειδή το θέλουμε, την αισθανόμαστε αυθόρμητα σαν ανάγκη, καθώς νιώθουμε ένα γερό νήμα να μας συνδέει με τις αξίες που ενσάρκωνε ο Γιάννης. Τα  παραπάνω λόγια που έγραψε ο Βασίλης Παπαστεργίου στο facebook συμπύκνωσαν με τον καλύτερο τρόπο, λιτά και σε λίγες γραμμές, όλα εκείνα που σκεφτόμασταν.

Νεοφιλελευθερισμός: μια οικονομική, κοινωνική και πολιτική αντεπανάσταση

WEB ONLY-ΜΟΝΟ ΣΤΟ ΜΠΛΟΓΚ ΤΩΝ «ΕΝΘΕΜΑΤΩΝ»

του Χ. Ι. Πολυχρονίου

Έργο του Λάιονελ Φάινινγκερ, 1914

 Κατά τη διάρκεια των τελευταίων τριάντα πέντε ετών, οι δυτικές κοινωνίες και η παγκόσμια οικονομία πορεύονται υπό τους ήχους του νεοφιλελευθερισμού – ένας όρος που αρχικά επινοήθηκε στη δεκαετία του 1930 ως μια μετριοπαθής εναλλακτική προσέγγιση στον κλασικό φιλελευθερισμό, αλλά  χρησιμοποιείται στην εποχή μας για να περιγράψει ένα σύνολο οικονομικών πολιτικών που ευνοούν τις ιδιωτικοποιήσεις, την απορρύθμιση και τo μινιμαλιστικό κράτος πρόνοιας. Αυτή είναι η εκδοχή του νεοφιλελευθερισμού που αναπτύχθηκε από τον Μίλτον Φρίντμαν και τη λεγόμενη Σχολή του Σικάγου,  η οποία συνήθως συνδέεται με το καθεστώς του Πινοσέτ στη Χιλή και αργότερα με τις πολιτικές  της Μάργκαρετ Θάτσερ και του Ρόναλντ Ρέιγκαν.

Στην καρδιά του νεοφιλελεύθερου οράματος είναι μια κοινωνική και παγκόσμια τάξη πραγμάτων βασισμένη στην προτεραιότητα της εταιρικής ισχύος, των ελεύθερων αγορών, την απελευθέρωση των δημόσιων υπηρεσιών. O νεοφιλελεύθερoς ισχυρισμός είναι ότι οι οικονομίες λειτουργούν πιο αποτελεσματικά και παράγουν μεγαλύτερο πλούτο και οικονομική ευημερία για όλους εάν οι αγορές λειτουργούν χωρίς καμία κυβερνητική παρέμβαση. Ο ισχυρισμός αυτός βασίζεται στην ιδέα ότι οι ελεύθερες αγορές είναι εγγενώς δίκαιες και μπορούν να δημιουργήσουν αποτελεσματικούς και χαμηλού κόστους τρόπους παραγωγής καταναλωτικών αγαθών και υπηρεσιών. Η κρατική παρεμβατικότητα στην οικονομία είναι επακολούθως σπάταλη και αναποτελεσματική, «πνίγοντας» την ανάπτυξη και την επέκταση και περιορίζοντας την καινοτομία και το επιχειρηματικό πνεύμα.

στα Ενθέματα αύριο Κυριακή 31 Μαρτίου

 

ΜΙΑ ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΓΙΑ ΤΟ ΝΑΖΙΣΤΙΚΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ ΤΗΣ ΧΡΥΣΗΣ ΑΥΓΗΣ

Το εξώφυλλο του ντοκουμέντου

Όταν η Χρυσή Αυγή προσχωρούσε στη νεοναζιστική Διεθνή «Νέα Ευρωπαϊκή Τάξη» και στη «Διακήρυξη της Βαρκελώνης». Μια εντελώς άγνωστη και σπάνια έκδοση του 1981, που ανακάλυψε και μας παρουσιάζει, κατ’ αποκλειστικότητα στην «Αυγή» ο Κλέων Ιωαννίδης (από το ιστολόγιο της Βασιλικής Μετατρούλου). Διαβάζουμε, σε αυτό, μεταξύ άλλων: «Προσβλέπουμε σ’ έναν διακρατικό εθνικοσοσιαλισμό όλων των λευκών».

Μία από τις πρώτες ιδεολογικές διακηρύξεις της Χρυσής Αυγής (που πολύ θα ήθελε να ξεχάσει).

Ένα μοναδικό ντοκουμέντο!

Ακόμα:

ΣΤΟ ΚΟΚΚΙΝΟ 105,5

Με την ευκαιρία του νέου προγράμματος, που βγαίνει στον αέρα τη Δευτέρα:

Τι σημαίνει αριστερό ραδιόφωνο σήμερα. Συνέντευξη. Ο νέος διευθυντής του «Στο Κόκκινο 105,5» Κώστας Αρβανίτης μιλάει για τα σχέδιά του, τη δημόσια τηλεόραση, τον πλουραλισμό και την ενημέρωση: «Το σλόγκαν  το οποίο σηματοδοτεί  το νέο ξεκίνημα είναι “Το ραδιόφωνο που ακούει” – κι αυτό  σημαίνει “ακούει την κοινωνία, ακούει τη διαφορετική άποψη, ακούει και  την αντίθετη άποψη”».

 Επίσης,  σχόλια των δύο προηγούμενων διευθυντών του σταθμού:

Ράδιο έρωτας του Θανάση Καρτερού.

Κόκκινο παραμύθι Γιώργου Ανανδρανιστάκη.

Μετά το κούρεμα: Η  Κύπρος, η Ευρώπη και η Τουρκία. Συνέντευξη του τουρκοκύπριου πολιτικού επιστήμονα Νιαζί Κιζίλγιουρεκ, καθηγητή στο Πανεπιστήμιο Κύπρου, στη Λευκωσία. Εκτιμά ότι «το Εurogroup εκτέλεσε πολιτικά τον Ν. Αναστασιάδη, λίγες μέρες μετά την εκλογή του», ότι«όπως είπε ο Χάμπερμας, πριν τρία χρόνια, η πολιτική της γερμανικής κυβέρνησης δεν είναι ευρωπαϊκή. Και καταλήγει: «Οι αριστεροί Τουρκοκύπριοι πρέπει να πιέσουμε την Τουρκία για θετικές πρωτοβουλίες, που θα αλλάξουν το κλίμα».  

Τζόρτζιο ντε Κίρικο, «Η κατάκτηση του φιλοσόφου», 1914

Τέσσερα ερωτήματα για τη δημοκρατία. Ο Μάκης Κουζέλης θέτει τέσσερα ερωτήματα: για  τις διαδικασίες που έχουν στην αποδυνάμωση της δημοκρατίας, το «μίσος για τη δημοκρατία», την αποσταθεροποίηση της δημοκρατίας στην κοινωνία της κρίσης, τι απαντάμε στην επίθεση κατά της δημοκρατίας. Και καταλήγει: «Αν πολιτικός είναι και ο αγώνας για την ιδιοποίηση λέξεων, κι αν η ουσία των πολιτικών εννοιών έγκειται ακριβώς στο αγωνιστικό τους καθεστώς, τότε η δημοκρατία είναι ο κατεξοχήν νεωτερικός εννοιολογικός όρος άσκησης πολιτικής και η έννοιά της μας ανήκει».

Ταυτότητα φύλου: από τις προκαταλήψεις στην ενσωμάτωση. Η Μαρίνα Γαλανού (πρόεδρος του Σωματείου Υποστήριξης Διεμφυλικών) γράφει για τον ορισμό του ρατσιστικού εγκλήματος, στον νέο νόμο για τα ναρκωτικά, που περιλαμβάνει  και την ταυτότητα φύλου. Και συζητάει γενικότερα ζητήματα, ξεκινώντας από το παράθεμα της Kate Bornstein: «Η πρώτη ερώτηση που συνήθως τίθεται σε νέους γονείς είναι: Κορίτσι ή αγόρι; Υπάρχει μια θαυμάσια απάντηση που μπορούμε να δώσουμε: Δεν ξέρουμε· δεν μας το είπε ακόμη».

Το κομμένο σκοινί της εκπαίδευσης. Με αφετηρία μια διημερίδα με θέμα τον φασισμό, για εκπαιδευτικούς, που οργάνωσε ο Τομέας Ιστορίας του Παν. Αθηνών, ο Βαγγέλης Καραμανωλάκης γράφει για τον ναζισμό, τον νεοναζισμό, την Ιστορία, τους μαθητές και τους καθηγητές: «Η εναντίωση στην καταπίεση και την αδικία, η αντίσταση στον φασισμό είναι υπέρτατο δικαίωμα και αξία που σημαδεύει τις ζωές μας και να νοηματοδοτεί με τις πράξεις μας. Ίσως αυτή είναι η μεγαλύτερη ηθική ευθύνη απέναντι σε αυτούς που διδάσκουμε».

«Ά-νομα» δικαιώματα και «ά-τακτες» ελευθερίες. Με αφετηρία μια ερώτηση δημοσκόπησης, που ρωτούσε τι  θα διαλέγατε,  «να εφαρμόζεται ο νόμος και η τάξη ή να προστατεύονται τα δικαιώματα και οι ελευθερίες των πολιτών», η Αλεξάνδρα Χαλκιά συζητάει τη διαστρέβλωση εννοιών στον δημόσιο και καθημερινό λόγο: «Το να αντιδιαστέλλουμε συλλήβδην και απροϋπόθετα τις ελευθερίες και τα δικαιώματα από κάθε νόμο και κάθε τάξη οδηγεί σε κίβδηλες συγκροτήσεις εννοιολογικών κατηγοριών».

Ένας χρόνος χωρίς τον Γιάννη Μπανιά. Ο Βασίλης Παπαστεργίου, θυμάται τον σύντροφο Γιάννη. 

 WEB ONLY. Νεοφιλελευθερισμός: Επιστροφή στο μέλλον. «Δεν είναι οι νέες τεχνολογίες ούτε η “λογική” της αγοράς που διαμόρφωσαν τις νέες, παγκόσμιες προοπτικές για το κεφάλαιο και την οικονομική ελίτ. Τη διαχείριση της μετάβασης από τον “κρατικά ελεγχόμενο καπιταλισμό” στο νεοφιλελεύθερο οικονομικό περιβάλλον την ανέλαβε το ίδιο το κράτος. Γράφει ο Χρόνης Πολυχρονίου.

To νέο Πρόγραμμα του «Κόκκινου 105,5»

το καινούργιο πρόγραμμα του σταθμού «Στο Κόκκινο 105.5», με διευθυντή τον Κώστα Αρβανίτη, που ξεκινάει τη Δευτέρα 1η Απριλίου –

και δεν είναι πρωταπριλιάτικο!

 

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΟ
05:00-06:00	ΑΝΔΡΕΑΣ ΜΑΖΑΡΑΚΗΣ –ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΤΣΑΤΣΟΥΛΗΣ- «Σοφών το σαφές»
06:00-07:00	ΣΤΥΛΙΑΝΟΣ ΤΖΙΡΙΤΑΣ- ΧΑΡΗΣ ΣΥΜΒΟΥΛΙΔΗΣ  «Κόκκινος Πετεινός»
07:00-09:50	ΚΩΣΤΑΣ ΑΡΒΑΝΙΤΗΣ «Η φυλή των φίλων» (ΣΤΑΘΗΣ ΣΧΟΙΝΑΣ,ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ, ΜΑΝΙΑ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ, ΘΑΛΕΙΑ ΚΑΡΑΜΟΛΕΓΚΟΥ, ΕΛΕΝΗ ΚΥΠΡΑΙΟΥ, ΝΙΚΟΣ ΚΟΥΡΜΟΥΛΗΣ, ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΕΤΡΙΔΗΣ, ΓΙΩΡΓΟΣ ΦΡΑΝΤΖΕΣΚΑΚΗΣ)
09:50-10:00	ΗΛΙΑΣ ΜΑΜΑΛΑΚΗΣ «Ο Ηλίας Μαμαλάκης ακουμπάει κόκκινο»
10:00-11:00	ΑΓΓΕΛΟΣ ΤΣΕΚΕΡΗΣ- ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΥΡΙΤΣΗΣ «Νέα κατάσταση, νέα καθήκοντα»

#συνδικαλισμός 2013 στην Ελλάδα [Τα βίντεο της εκδήλωσης]

Το βίντεο (σε τρία μέρη) από την εκδήλωση που διοργάνωσαν τα «Ενθέματα» της Κυριακάτικης Αυγής και το Red Notebook την Τετάρτη 20 Μαρτίου στο Στέκι Μεταναστών-Κοινωνικό Κέντρο (Τσαμαδού 15), με τη συμμετοχή των Στέφανου Βαμιεδάκη, Μάρκου Βογιατζόγλου, Αποστόλη Καψάλη και Πέτρου Λινάρδου-Ρυλμόν και τίτλο #συνδικαλισμός 2013 στην Ελλάδα.

Κυπριακό κούρεμα: σε κρίση το ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα;

του Θόδωρου Παρασκευόπουλου

Ζακ-Λουί Νταβίντ, «H Aφροδίτη και οι τρεις Χάριτες αφοπλίζουν τον
Δία», 1824

Παρόλο που οι εξελίξεις τρέχουν και η απόφαση του Eurogroup μοιάζει ήδη παλιά, πρέπει να ξεκινήσουμε από αυτή. Γιατί η απόφαση oδηγεί σε κρίση όχι μόνο το  κυπριακό, αλλά όλο το ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα, και περισσότερο των χωρών του Νότου. Το ζήτημα δεν είναι, όπως λέγεται, αν το ποσοστό της Κύπρου στο ΑΕΠ της Ένωσης είναι μόνο 0,2% του ευρωπαϊκού ΑΕΠ — άρα απορροφήσιμο. Το ζήτημα είναι ότι με αυτή την απόφαση, όσο και αν ο Σόιμπλε ή οι άλλοι ευρωπαίοι ηγέτες λένε ότι η Κύπρος είναι ιδιαίτερη και ανεπανάληπτη περίπτωση, η προοπτική του κουρέματος επικρέμαται απειλητικά σε όλο τον ευρωπαϊκό Νότο. Ποιος καταθέτης στην Ιταλία, λ.χ., θα πιστέψει ότι αν η τράπεζά του (όπως η Banca Monte dei Pasch στη Σιένα) βρίσκεται σε δυσκολία –ή οι τράπεζες γενικότερα ή σε μια περίοδο αβεβαιότητας– δεν πρέπει να ορμήσει να σηκώσει τα λεφτά του, για να τα σώσει; Διότι θα περιμένει ένα κούρεμα, μικρότερο ή μεγαλύτερο.

Υπάρχει μεγάλος κίνδυνος αυτή η αίσθηση να εξαπλωθεί σε όλο το ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα — και ο κίνδυνος υπάρχει ακόμα και μετά την απόρριψη του σχεδίου από την κυπριακή Βουλή. Κι αυτό γιατί η απόφαση του Eurogroup (ακόμα κι αν λένε ότι θα ίσχυε «ειδικά» μόνο για την Κύπρο, ακόμα και αν τελικά δεν εφαρμοστεί) υπάρχει και την έμαθαν όλοι, τινάζοντας στον αέρα τις διαβεβαιώσεις περί «εγγυήσεως των καταθέσεων» που είχαν διατυπωθεί στην αρχή της κρίσης.  Άρα, μπορεί να εφαρμοστεί κάποια άλλη στιγμή οπουδήποτε αλλού.

Σε αυτό ακριβώς το πλαίσιο, η θετική ψήφος του Γιάννη Στουρνάρα έχει μεγάλο βάρος, τη στιγμή που οι ελληνικές τράπεζες βρίσκονται στην κατάσταση που βρίσκονται (το ίδιο ισχύει και για τους υπουργούς Οικονομικών της Ισπανίας, της Ιταλίας και της Πορτογαλίας). Φυσικά, όταν λέμε «Στουρνάρας» εννοούμε «Σαμαράς», γιατί είναι προφανές ότι σε τέτοια ζητήματα δεν αποφασίζει ο υπουργός Οικονομικών μόνος του, κανένας υπουργός δεν παίρνει τέτοιες αποφάσεις χωρίς να ενημερώσει τον πρωθυπουργό, ο οποίος έχει την τελική πολιτική ευθύνη — ακόμα και αν πρόκειται για εφαρμογή της «πάγιας εντολής: «Λέμε ναι σε ό,τι πει το Eurogroup».

Κατά τη γνώμη μου, υπάρχουν δύο εξηγήσεις για την απόφαση αυτή του Eurogroup.

Να επανεφεύρουμε την έννοια του συνδικαλισμού

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΥΝΔΙΚΑΛΙΣΤΙΚΟ ΚΙΝΗΜΑ 2013

Αποσπάσματα από τις προφορικές τοποθετήσεις στην εκδήλωση που οργάνωσαν «Ενθέματα» και RedNotebook, την Τετάρτη 20 Μαρτίου, με συντονιστή τον Πέτρο Λινάρδο-Ρυλμόν, στο Στέκι Μεταναστών-Κοινωνικό Κέντρο (Τσαμαδού 15).

του Στέφανου Βαμιεδάκη

Διαδήλωση υπαλλήλων, Αθήνα, 1927 (αρχείο ΓΣΕΕ)

Το ερώτημα της σχέσης συνδικαλιστικού κινήματος και Αγανακτισμένων είναι δύσκολο. Κατά τη γνώμη μου, δεν υπήρξε κάποια οργανική σύνδεση. Ειδικά στην αρχή, υπήρχε αμοιβαία καχυποψία. Οι Αγανακτισμένοι, όπως το έζησα από κοντά, θεωρούσαν το επίσημο συνδικαλιστικό κίνημα μέρος του προβλήματος, έναν φορέα που μετείχε στο σύστημα εναντίον του οποίου είχαν ξεσηκωθεί. Το έπαιρνε η μπάλα, συγκέντρωνε κι αυτό την οργή.

Βέβαια, τα πράγματα δεν είναι άσπρο ή μαύρο. Όσο και αν δεν υπήρχε οργανική σύνδεση, από την άλλη Αγανακτισμένοι και συνδικαλιστικό κίνημα δεν ήταν δύο τελείως ξέχωρα πράγματα. Το κορύφωμα του κινήματος, τον Ιούνιο, καθόλου τυχαία, συνέπεσε με δύο γενικές απεργίες. Σε αυτές οι πορείες, δύο μαζικότατες πορείες, κατέληξαν στο Σύνταγμα και γέμισαν την πλατεία που ήταν άδεια μέχρι τότε. Και αυτή η «συνάντηση» δημιούργησε πολιτικό γεγονός, παραλίγο να πέσει η κυβέρνηση.

Αξίζει, ακόμα, να δούμε, κοινωνιολογικά, ποιοι απάρτισαν τους Αγανακτισμένους: συνταξιούχοι, άνεργοι, φοιτητές — ένα κομμάτι δηλαδή που ντεφάκτο κινείται εκτός των δομών του συνδικαλιστικού κινήματος.

Πέραν της γενικής απεργίας

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΥΝΔΙΚΑΛΙΣΤΙΚΟ ΚΙΝΗΜΑ 2013

Αποσπάσματα από τις προφορικές τοποθετήσεις στην εκδήλωση που οργάνωσαν «Ενθέματα» και RedNotebook, την Τετάρτη 20 Μαρτίου, με συντονιστή τον Πέτρο Λινάρδο-Ρυλμόν, στο Στέκι Μεταναστών-Κοινωνικό Κέντρο (Τσαμαδού 15).

του Μάρκου Βογιατζόγλου

Απεργία στη Σιτροέν, 1938. Φωτογραφία του Willy Ronis

Από το γεγονός ότι στις γενικές απεργίες του Ιουνίου του 2011, τα μπλόκα που είχαν καλέσει οι Αγανακτισμένοι ήταν έρημα, η πλατεία Συντάγματος άδεια και μόλις εμφανίζεται η απεργιακή διαδήλωση η πλατεία πλημμυρίζει, τεκμαίρεται ότι, αν μη τι άλλο, σε συμβολικό επίπεδο, η αξία της γενικής απεργίας παραμένει μεγάλη στην ελληνική κοινωνία. Αναρωτιέμαι όμως: Πέραν της γενικής απεργίας, τι άλλο κόμισε το συνδικαλιστικό κίνημα στο γενικότερο κίνημα αντίστασης στη λιτότητα, εναντίον του Μνημονίου; Ελάχιστα πράγματα. Αν πάρουμε έναν προς έναν τους εργατικούς αγώνες, μετράμε μόνο ήττες.

Παράλληλα, τα τρία τελευταία χρόνια κατέδειξαν με το πιο σαφή τρόπο την αποτυχία του μοντέλου του ΠΑΜΕ. Το ΠΑΜΕ ξεκινούσε από σχετικά ευνοϊκή θέση: δεν ήταν άμαζο, είχε παρουσία τους χώρους δουλειάς, πολλές φορές οι άνθρωποί του στέκονταν ηρωικά εκεί, μοίραζαν φυλλάδια, αψηφώντας τις διώξεις (βέβαια, αυτά τα φυλλάδια συχνά έλεγαν: «Όλοι στο Σύνταγμα, θα μιλήσει η Αλέκα Παπαρήγα για τη λαϊκή οικογένεια…). Παρά ταύτα, στους χώρους εργασίας το ΠΑΜΕ γνώρισε, σχεδόν σε όλες τις περιπτώσεις, συντριπτική ήττα, με αποκορύφωμα τη «μητέρα όλων των απεργιών», τη Χαλυβουργία, όπου, εκτός από το ίδιο, δυστυχώς ηττηθήκαμε όλοι μαζί, με πρώτους βέβαια τους ίδιους τους χαλυβουργούς. Γενικότερα με τον μνημειώδη σεχταρισμό και την καθηλωτική εμμονή του στη νομιμότητα, το ΠΑΜΕ, και το ΚΚΕ, όχι μόνο δεν πέτυχε νίκες, αλλά δημιούργησε στην ελληνική κοινωνία την εικόνα ότι δεν μετέχει στην αντίσταση.

Προχωράω. Τι κάνουμε με τους άνεργους; Είναι ένα από τα πρώτα ερωτήματα, όταν έχουμε 30% ανεργία. Μέχρι στιγμής, οι πιο κινηματικοί φτιάχνουν μια επιτροπή, μια πρωτοβουλία, ένα σωματείο ανέργων. Ωστόσο, η εμπειρία των Αγανακτισμένων μας έχει δώσει ένα διαφορετικό, πολύ χρήσιμο μάθημα. Στο Σύνταγμα (αλλά και στην Πλατεία Ταχρίρ, στην Πλάθα ντελ Σολ, στην Τυνησία), για πρώτη φορά είδαμε ανέργους να κινητοποιούνται μαζικά.

Κίνημα σημαίνει κίνηση, ζωντάνια, αντιπαράθεση ιδεών…

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΥΝΔΙΚΑΛΙΣΤΙΚΟ ΚΙΝΗΜΑ 2013

Αποσπάσματα από τις προφορικές τοποθετήσεις στην εκδήλωση που οργάνωσαν «Ενθέματα» και RedNotebook, την Τετάρτη 20 Μαρτίου, με συντονιστή τον Πέτρο Λινάρδο-Ρυλμόν, στο Στέκι Μεταναστών-Κοινωνικό Κέντρο (Τσαμαδού 15).

του Αποστόλη Καψάλη

Πολυτεχνείο, 1973

Κίνημα σημαίνει κίνηση, ζωντάνια, διαδικασία, ζυμώσεις, προβληματισμό, κουλτούρα, αντιπαράθεση ιδεών. Αναρωτιέμαι λοιπόν μήπως, πολλές φορές, κάνουμε το λάθος και ταυτίζουμε το συνδικαλιστικό κίνημα με την εκάστοτε δημόσια έκφραση των πιο αναγνωρίσιμων συνδικάτων.

Ας πάμε, για παράδειγμα, λίγο παλιότερα από τους Αγανακτισμένους: Ποια στάση κράτησε το συνδικαλιστικό κίνημα τον Δεκέμβρη του 2008 ή στην υπόθεση-ορόσημο Κούνεβα; Και στα δύο, δεν υπήρχαν οι διεργασίες, οι ζυμώσεις, οι αντιπαραθέσεις που θα άνοιγαν ζητήματα. Το ζήτημα των εργολαβιών το ανέδειξαν κάποιες πρωτοβουλίες εκτός του επίσημου συνδικαλιστικού κινήματος και το ευρύτερο κίνημα. Αν το είχε αναδείξει συνολικά το συνδικαλιστικό κίνημα, ίσως είχαμε σήμερα μια νομοθεσία όπως της Νορβηγίας (η οποία δεν έχει και καμιά φοβερή εξεγερσιακή παράδοση), όπου σχεδόν απαγορεύονται διά νόμου οι εργολαβίες όταν πρόκειται για υπηρεσίες που μπορούν να προσφέρουν μόνιμοι δημόσιοι υπάλληλοι.

Μπορεί να υποκατασταθεί το συνδικάτο;

 ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΥΝΔΙΚΑΛΙΣΤΙΚΟ ΚΙΝΗΜΑ 2013

Αποσπάσματα από τις προφορικές τοποθετήσεις στην εκδήλωση που οργάνωσαν «Ενθέματα» και RedNotebook, την Τετάρτη 20 Μαρτίου, με συντονιστή τον Πέτρο Λινάρδο-Ρυλμόν, στο Στέκι Μεταναστών-Κοινωνικό Κέντρο (Τσαμαδού 15).

του Γιώργου Κουκουλέ

(από την παρέμβασή του στην εκδήλωση)

Ίδρυτικό συνέδριο της ΓΣΕΕ, 1918 (Αρχείο ΓΣΕΕ)

Το λανθάνον ερώτημα, για μένα, σε όλη τη συζήτηση είναι: Μπορούμε να βρούμε κάποιου άλλου είδους μορφή, υποκαθιστώντας το συνδικάτο; Νομίζω ναι. Παραδείγματα μας προσφέρει το ίδιο το συνδικαλιστικό κίνημα. Τα πρώτα συνδικαλιστικά κινήματα έχουν ως βάση το επάγγελμα: το ομοειδές του επαγγέλματος καταφέρνει να συνενώσει τους εργαζόμενους. Περί τα τέλη του 19ου αιώνα και στις αρχές του 20ού αρχίζει η μεγάλη συζήτηση για το βιομηχανικό συνδικάτο κλπ. Οι μορφές, δηλαδή, δεν είναι δεδομένες· σχετίζονται πάντα με την οικονομική βάση αλλά και με ένα άλλο στοιχείο, το οποίο απουσιάζει πλήρως από την ελληνική συνδικαλιστική πρακτική –και γενικότερα του ελληνικού εργατικού κινήματος–, την εργατική κουλτούρα.

Αναφέρθηκε επίσης, και είναι εξαιρετικά σημαντικό, το θέμα της αλληλεγγύης. Αποτελεί βασική αρχή και αξία του συνδικαλιστικού κινήματος. Η πρώτη εργατική αξία είναι η έννοια της αλληλεγγύης. Οι προπάτορες του σημερινού συνδικαλιστικού κινήματος είχαν διαγνώσει την ανάγκη της, και από εκεί γεννήθηκαν τα Εργατικά Κέντρα, τα οποία ενοποιούν τη συνείδηση, την κατακερματισμένη συνείδηση. Αυτή η πρωταρχική αξία, κατά την άποψή μου, πρέπει να ξαναϊδωθεί με νέους όρους. Σίγουρα πάντως δεν μπορεί ένα μόρφωμα να λέγεται συνδικαλιστικό κίνημα ή να έχει κάποια σχέση με το εργατικό κίνημα όταν απουσιάζει από τους καταστατικούς του σκοπούς η έννοια της αλληλεγγύης.

Ο Σαλβαδόρ Πουτζ και τα εγκλήματα του φρανκισμού

ΑΝΤΙΚΛΙΜΑΚΑ

 της Ιωάννας Μεϊτάνη

Στις αρχές του μήνα, στις 2 Μαρτίου, συμπληρώθηκαν 39 χρόνια από τη μέρα που στην Ισπανία της δικτατορίας του Φράνκο πραγματοποιήθηκαν οι τελευταίες εκτελέσεις με στραγγάλη. Ο ένας από τους δύο εκτελεσθέντες ήταν ο εικοσιπεντάχρονος Σαλβαδόρ Πουτζ Αντίκ (Puig Antich), μέλος του Ιβηρικού Κινήματος Απελευθέρωσης (MIL), που είχε καταδικαστεί από το στρατοδικείο σε θάνατο για φόνο αστυνομικού.

Ο Σαλβαδόρ Πουτζ γεννήθηκε στις 30 Μαΐου του 1948. Τρίτος σε μια οικογένεια με έξι παιδιά, γιος ενός πατέρα που είχε γνωρίσει την εξορία αλλά και την καταδίκη σε θάνατο από το φρανκικό καθεστώς (τελικά πήρε χάρη), από τα 16 του συνδύασε τη δουλειά με τις σπουδές σε νυχτερινό σχολείο. Τα γεγονότα του Μάη του ’68 και η Κουβανική Επανάσταση επηρέασαν καθοριστικά την πολιτικοποίησή του. Αρχικά έγινε μέλος στις Εργατικές Επιτροπές [Comisiones Obreras], μετά όμως τη στρατιωτική του θητεία, και ενώ άρχιζε να φοιτά στη Σχολή Οικονομικών, έγινε μέλος του MIL, μιας οργάνωσης που συνδύαζε στοιχεία ελευθεριακά, αναρχικά και μαρξιστικά, συνδέοντας τον αγώνα κατά της δικτατορίας του Φράνκο με τον αγώνα κατά του καπιταλισμού.