Τα αιθέρια έλαια των εκλογών

της Ιωάννας Μεϊτανη

Έργο του Ρόμπερτ Μπερένυ

Σήμερα, έπειτα από μια σχετικά σύντομη προεκλογική περίοδο και μια μεγαλύτερη περίοδο ζυμώσεων, ψηφίζουμε στις αυτοδιοικητικές εκλογές. Όλες και όλοι, τουλάχιστον αν μιλάμε για τους αναγνώστες αυτής της εφημερίδας, περιμένουμε να εκφραστεί το λεγόμενο μήνυμα της κοινωνίας· ένα μήνυμα το οποίο θα ακουστεί δυνατότερο στον δεύτερο γύρο των αυτοδιοικητικών, θα γίνει πιο ανάγλυφο και τρανταχτό με το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών: χρειαζόμαστε την ανατροπή και επενδύουμε στον ΣΥΡΙΖΑ γι’ αυτό. Σκοπός αυτού του σχολίου όμως δεν είναι να θριαμβολογήσει εκ των προτέρων, αλλά να εκφράσει μια ελπίδα, που γεννήθηκε τις τελευταίες μέρες.

Στα αυτοδιοικητικά ψηφοδέλτια της Αριστεράς εκφράζεται ένας μεγάλος πλούτος ανθρώπων, μια ευρεία γκάμα. Σίγουρα μεταξύ των υποψηφίων υπάρχουν –καθώς η Αριστερά ξεχωρίζει για πολλά, αλλά δεν είναι μια συνθήκη παραδεισένια, εξωανθρώπινη και εκτός κοινωνίας– χαρακτήρες και χαρακτήρες, κίνητρα και κίνητρα. Αναφέρομαι όμως σε αυτό που κυριαρχεί και δίνει τον τόνο: σε έναν κόσμο που προσφέρει ανιδιοτελώς, που βάζει το συλλογικό συμφέρον πάνω απ’ το δικό του, που χαίρεται για τις νίκες της παράταξης και δεν μετράει και ξαναμετράει τους σταυρούς του. Είναι ένας κόσμος που δεν συστρατεύτηκε απλώς για να γεμίσει η λίστα. Συστρατεύτηκε γιατί πιστεύει ή γιατί –δικαίως– πείστηκε ότι έχει να προσφέρει. Εκτός από ανθρώπους ψημένους ήδη στην τοπική αυτοδιοίκηση και τις διαδικασίες της, είναι όλοι αυτοί που είτε εξαρχής και αυτοβούλως με όρεξη, είτε έπειτα από «ζύμωμα», αλλά μετά με όλο και μεγαλύτερο κέφι, είτε στην αρχή από φιλότιμο κι έπειτα όλο και περισσότερο πεπεισμένες ότι έκαναν καλά, αποφάσισαν πάντως να συμμετέχουν στα κοινά. Κάποιοι από αυτούς πολιτεύτηκαν ή και πολιτικοποιήθηκαν για πρώτη φορά, κι αυτό είναι μεγάλο κεφάλαιο. Αισθάνθηκαν ότι τώρα, σε μια κρίσιμη στιγμή, μπορούν και είναι σημαντικό να προσφέρουν. Τα καλά (ή και εξαιρετικά, μερικές φορές) ψηφοδέλτια που συγκροτήθηκαν δεν είναι καλά μόνο γιατί συγκεντρώνουν καλά ονόματα, αλλά γιατί οι άνθρωποι αυτοί κομίζουν απόψεις, ιδέες, δύναμη, πάθος, φέρνουν κι άλλους ανθρώπους. Τα –ενίοτε κακεντρεχή– σχόλια για την «κουτσή Μαρία υποψήφια» (θυμίζω το σχόλιο του Μάνου Αυγερίδη στα προηγούμενα «Ενθέματα»: bit.ly/1mqAXBK) καταγράφουν, από την ανάποδη, αυτή την τάση συστράτευσης και συμμετοχής.

Ιατρικός τουρισμός και δύο ταχύτητες στην υγεία

της Δέσποινας Μπίρη

Έργο του Πωλ Ντελβώ, 1947

«Ο ιατρικός τουρισμός είναι μεγάλος στόχος για την κυβέρνησή μας. Εξαιρετικά μεγάλος στόχος. Είναι ένα κομμάτι της αγοράς όπου δυστυχώς, ενώ η Ελλάδα θα μπορούσε να είναι πρώτη, όλα αυτά τα χρόνια την είχε αφήσει αναξιοποίητη και άλλες χώρες την έχουν αξιοποιήσει και κερδίζουν πάρα πολλά λεφτά. Άρα, θα το φέρουμε και στην Ελλάδα όσο μπορούμε πιο γρήγορα και φυσικά απενοχοποιούμε τον ιδιωτικό τομέα» (goo.gl/rBTDc4). Αυτά δήλωνε, πριν λίγο καιρό, στα τέλη του Φλεβάρη ο υπουργός Υγείας Άδωνις Γεωργιάδης. Ας σταθούμε λίγο σε αυτό τον «εξαιρετικά μεγάλο στόχο».

Καταρχάς, ο υπουργός αναφέρεται ξεκάθαρα σε διευκόλυνση της δραστηριοποίησης ιδιωτικών εταιρειών, οι οποίες θα παρέχουν ευρύ φάσμα υπηρεσιών ιατρικού τουρισμού προς επισκέπτες, σε ιδιωτικές μονάδες και ξενοδοχειακά συγκροτήματα, ίσως και ιδιωτικές πτέρυγες δημόσιων νοσοκομείων. Οι υπηρεσίες μπορεί να περιλαμβάνουν επεμβάσεις πλαστικής χειρουργικής, οδοντιατρικές υπηρεσίες, μη επείγουσες εγχειρίσεις, καθώς και υπηρεσίες υποβοηθούμενης αναπαραγωγής (η οποία έχει αναγνωριστεί ως προτεραιότητα για τον ελληνικό ιατρικό τουρισμό).

Ο ιατρικός τουρισμός προϋποθέτει τον επαναπροσδιορισμό της σχέσης μεταξύ τόπου και υγείας, καθώς και την επαναχάραξη των ορίων μεταξύ όσων δικαιούνται και όσων δεν δικαιούνται πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας. Οι προτεραιότητες που τίθενται από την ηγεσία του Υπουργείου, όπως θα προσπαθήσω να δείξω στη συνέχεια, προϋποθέτουν, κυνικά, μια νεοαποικιοκρατική θεώρηση περί πρόσβασης σε υπηρεσίες υγείας, αγνοώντας σημαντικές παραμέτρους όπως το τοπικό πλαίσιο, η μέριμνα για τη δίκαιη διανομή κρατικών πόρων και ο σεβασμός στο περιβάλλον.

Μια πιο «δημοκρατική δημοκρατία»: Η δημοκρατία της Αριστεράς, η κυβέρνηση της Αριστεράς

του Μάκη Κουζέλη

Ξεκινώ με το δάνειο από τον Πουλαντζά, παραφράζοντάς τον: η δημοκρατία ή θα είναι σοσιαλιστική ή δεν θα είναι δημοκρατία.

Η κρίση έχει αναδείξει στην απλότητά της, στη γυμνή της αλήθεια, την εγγενώς αντιφατική σχέση μεταξύ δημοκρατίας και καπιταλισμού. Έχει επιτρέψει στις δυνάμεις που ελέγχουν την πολιτική και κατέχουν την οικονομική εξουσία να συρρικνώσουν σε μέγιστο βαθμό την ανταπόκριση του καθεστώτος στις λαϊκές αξιώσεις. Έχει νομιμοποιήσει την αναίρεση κατακτήσεων και δικαιωμάτων και επομένως την επιβολή πιο επιθετικών όρων αξιοποίησης-εκμετάλλευσης της εργασίας. Έχει καταστήσει πολιτικά σαφές πως, σε κάθε πίεση, το κεφάλαιο θα θυσιάσει θεσμικά περιεχόμενα και κοινωνικές παραχωρήσεις, ώστε να εξασφαλίσει τις προϋποθέσεις διευρυμένης αναπαραγωγής του· πως όπου και όσο μπορεί θα περιορίσει τις αρχές συγκρότησης της αστικής κοινωνίας –την ισότητα και την ελευθερία που ορίζουν τον ίδιο τον τρόπο παραγωγής– στο νομικο-οικονομικό τους περίβλημα, στις τυπικές προϋποθέσεις σύναψης συμβολαίων· πως όσο η λογική αλλά και ο τυχοδιωκτισμός του κυριαρχεί, η αντίφαση μεταξύ ισότητας και ιδιοκτησίας, μεταξύ λαϊκής κυριαρχίας και οικονομικής δεσποτείας θα επιλύεται υπέρ της δεύτερης.

Η αστική δεξίωση του φασισμού

Στην Ελλάδα της Χρυσής Αυγής, αλλά υποθέτω και στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες από τη Γαλλία και την Ιταλία έως τη Νορβηγία και την Ουγγαρία –αφήνω να καταλαγιάσει η σκόνη κι η πυρίτιδα πριν αναφερθώ στην Ουκρανία–, παντού, η ενίσχυση και αστική δεξίωση του φασισμού, αλλά ακόμα και οι σπασμωδικές αντιδράσεις με την επιβαλλόμενη αναγνώριση της απειλής του, συνόδευσαν την αποσταθεροποίηση των δημοκρατικών θεσμών που οργανωμένα προωθεί το μπλοκ εξουσίας, μέσω της αδρανοποίησής τους. Αδρανοποιεί τους δημοκρατικούς θεσμούς για να ακυρώσει τις λαϊκές αξιώσεις που αρθρώνονται στο όνομά τους και με την αγωνιστική τους αξιοποίηση: σύνταγμα, πολιτικά και κοινωνικά δικαιώματα, κοινοβουλευτικός έλεγχος, αυτοδιοίκηση, δημοκρατικά οργανωμένα κόμματα, δημόσιος λόγος και δημόσιος διάλογος, λογοδοσία και διαφάνεια, αιρετή και αναιρέσιμη εκπροσώπηση, ελεύθερη και ισότιμη πληροφόρηση και έκφραση.

Αστικοί κήποι: Ο λαχανόκηπος του Ελληνικού και τα μποστάνια του Γεντίκουλε

της Ακγκιούν Ιλχάν

Έργο του Ερνστ Λούντβιχ Κίρχνερ

Tο κύμα των ιδιωτικοποιήσεων, κατόπιν των συμφωνιών της ελληνικής κυβέρνησης με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, σάρωσε και το παλιό αεροδρόμιο του Ελληνικού στην Αθήνα. Ο υπό ιδιωτικοποίηση παλιός αερολιμένας είναι μια ανεκτίμητη έκταση 6.200 στρεμμάτων στην παραλία με τη χρυσαφένια άμμο του Αγίου Κοσμά. Το Ελληνικό, με τη χλωρίδα και την πανίδα του, είναι μια από τις τελευταίες οάσεις πρασίνου στην Αθήνα. Εδώ βρίσκονται επίσης αθλητικές εγκαταστάσεις που κατασκευάστηκαν για τους Ολυμπιακούς του 2004. Όμως η κυβέρνηση σκοπεύει να νοικιάσει την έκταση σε επιχειρήσεις για 99 χρόνια, ενώ θα μπορούσε να την παραδώσει προς δημόσια χρήση, κάνοντας βελτιωτικές εργασίες περιορισμένου κόστους. Οι επιχειρήσεις θα κατασκευάσουν εδώ εμπορικά κέντρα, τουριστικούς χώρους αναψυχής, κτίρια γραφείων, καζίνα, γήπεδα γκολφ και πολυτελείς κατοικίες που προορίζονται για την ελίτ των πλουσίων. Το κεφάλαιο ανακαλύπτει ένα νέο πεδίο προς επενδύσεις, στο οποίο μπορεί να βάλει χέρι με τη βοήθεια του κράτους, κάνοντας κτήμα του τον δημόσιο χώρο σε μεγαλουπόλεις που συγκεντρώνουν μεγάλες μάζες καταναλωτών, όπου η γη έχει πλέον μεγάλη αξία. Έτσι, το κεφάλαιο αποκτά και τη δύναμη να μεταμορφώσει τις μεγαλουπόλεις σύμφωνα με τις δικές του ανάγκες. 

Ο φόβος της Αριστεράς

 του Αριστείδη Καλάργαλη

 Στις 5 Ιουλίου 1931 πραγματοποιήθηκε αναπληρωματική εκλογή στον Νομό Λέσβου (εξαιτίας της παραίτησης του βουλευτή Βύρωνα Καραπαναγιώτη). Σ’ αυτές ο υποψήφιος της Αριστεράς (ΚΚΕ), Αχιλλέας Κοντάρας, συγκέντρωσε το 21,39% των ψήφων, ενώ στις προηγούμενες εκλογές του 1928 (Ενιαίον Εκλογικόν Μέτωπον) είχε λάβει μόλις 5,37%. Ταυτόχρονα, οι ψήφοι των Φιλελευθέρων από 82,95% ελαττώθηκαν περίπου στο μισό (46,53%). Αυτές οι δύο μεταβολές θορύβησαν πολλούς. Ανησύχησαν για την άνοδο της Αριστεράς — όπως και σήμερα. Στις τοπικές εφημερίδες δημοσιεύθηκαν δύο άρθρα που σχολιάζουν τα αποτελέσματα και τα αίτιά τους. Ο αρθρογράφος με το ψευδώνυμο ΤΡ.ΑΠ.ΕΡΙΑΝΟΣ γράφει απ’ την κωμόπολη Πολιχνίτος της Λέσβο, στην εφημερίδα Ταχυδρόμος (9.7.1931), την άποψή του για το εκλογικό αποτέλεσμα, στο άρθρο «Ο κόσμος πείνασε. Ξεγυμνώθηκε, ξεπαπουτσώθηκε».

Περιγράφει την κατάσταση του χωριού του, η οποία είναι η ίδια σε πολλά χωριά, αλλά παρουσιάζει μεγάλη ομοιότητα με το σήμερα. «Παλιοί κτηματίαι νοικοκυρεμένοι, σήμερα δυστυχούν μαζί με τις οικογένειές των. Δεν έχουν στην τσέπη των ούτε τη δραχμή για καφέ. Πολλοί δεν κατεβαίνουν στο χωριό γιατί ο τσαγκάρης τούς αρνήθηκε την πίστωση και από πολλού το πόδι τους ξέμαθε να φορεί παπούτσι. Είναι οικογένειες που μόνη τροφή τους έχουν τα κουκιά προϊόν της εποχής και λάδι. Στερούνται και το ψωμί των ακόμα και το κάθε είδος της ανάγκης αφού ο βερεσές έπαψε προ πολλού. […] Στα καφενεία δεν κατεβαίνει τα βράδια γιατί έτσι που κατήντησε ντρέπεται κι αυτός τον εαυτό του». Φοβάται για το αποτέλεσμα των επόμενων εκλογών. Γιατί η ψήφος των πολιτών θα είναι «μαύρη βγαλμένη απ’ τις μαυρισμένες ψυχές των. “Μαύρη η ψήφος γι’ αυτούς που δε φάνηκαν πιστοί στην εργαζόμενη και μοχθισμένη τάξη, μαύρη πέρα ως πέρα για αυτούς που παρασύρθηκαν απ’ τους κεφαλαιοκράτες και μεγαλοβιομηχάνους και ξέχασαν ολότελα στο ύπαιθρο, τον ήλιο και στη βροχή τον κόσμο ο οποίος με τον ιδρώτα και τις στερήσεις του πληρώνει τους υπέρογκους φόρους στο κράτος τους οποίους χαμοτρώνε οι λυμεώνες των συμβάσεων και οι Ευρωπαίοι τοκογλύφοι». Ζει στο χωριό του και αντιλαμβάνεται ότι οι συγχωριανοί του, όπως και των άλλων χωριών, δεν αντέχουν πλέον την παραπλάνηση. «Την πάθαμε μια, την πάθαμε δυο, λεν οι καημένοι μ’ όλο το δίκιο μ’ όλη τους τη ψυχική αγανάχτηση. Δεν την ξαναπαθαίνουμε πια […] θα ψηφίσουμι δικούς μας ανθρώπους που θα μας υποστηρίξουν. Όχι καφαλαιοκράτες!».

«Να τους πάρετε σπίτι σας!»

του Στρατή Μπουρνάζου

Φωτογραφία του Άγγελου Τζωρτζίνη

«Να τους πάρετε σπίτι σας!». Αγαπημένη και μόνιμη επωδός κάθε αξιοσέβαστου ακροδεξιού, προς την Αριστερά, στις συζητήσεις για το μεταναστευτικό: «Αφού τους αγαπάτε τόσο τους μετανάστες, να τους βάλετε σπίτι σας!». Το έχουμε ακούσει πάμπολλες φορές σε καφενεία, στην τηλεόραση, στη Βουλή. Δεν θέλω φυσικά να αναλύσω τον παραλογισμό και τη δημαγωγία αυτής της επωδού. Με βάση την ίδια λογική, όποιος ζητάει να κυκλοφορεί το μετρό το βράδυ πρέπει να γίνει τραμβαγέρης και να οδηγεί τους συρμούς, όποιος ζητάει φαρμακευτική περίθαλψη πρέπει να γίνει ο ίδιος φαρμακοτρίφτης και να φτιάνει τα φάρμακα, όποιος ζητάει να βελτιωθούν τα σχολικά εγχειρίδια πρέπει να τα συγγράφει ο ίδιος κλπ. Η επωδός, ωστόσο, συνήθως πετυχαίνει τον στόχο της, δυσκολεύοντας τον αριστερό συνομιλητή. Με κάποιες απολαυστικές εξαιρέσεις. Πριν κάποια χρόνια στην τηλεόραση κάποιος επιφανής φασίστας (δεν θυμάμαι αν ήταν ο Α. Γεωργιάδης ή ο Μ. Βορίδης) «στρίμωχνε» τον Νάσο Θεοδωρίδη, επιμένοντας: «Εσείς του ΣΥΡΙΖΑ γιατί δεν τους παίρνετε σπίτι σας τους λαθρομετανάστες, αφού τους αγαπάτε;», «Εσείς, κ. Θεοδωρίδη, θα τους παίρνατε σπίτι σας;». Η απάντηση ήταν αποστομωτική: «Βεβαίως και θα τους έπαιρνα, με χαρά! Τους φασίστες σαν κι εσένα δεν θα ’παιρνα!».

Δεν τα θυμήθηκα όλα αυτά για να ευθυμήσουμε. Αντιθέτως. Τα θυμήθηκα επειδή, στην υπόθεση των ναυαγών της Σάμου, το ελληνικό κράτος φάνηκε να έχει υιοθετήσει πλήρως τη λογική «Να τους πάρετε σπίτι σας». Επί ένα διήμερο, μέχρι να έρθουν οι ναυαγοί από τη Σάμο στην Αθήνα, οι μόνοι που ασχολούνταν με το πού θα πάνε αυτοί οι άνθρωποι όταν φτάσουν στον Πειραιά ήταν βουλευτές της Αριστεράς και στελέχη ανθρωπιστικών οργανώσεων. Το κράτος και οι ποικίλοι φορείς όχι μόνο δεν δραστηριοποιήθηκαν, αλλά και κώφευαν –ή έστω ημικώφευαν– στις εκκλήσεις, πάντως λύση δεν βρισκόταν.

Ψωμί, παιδεία, φαντασία: για της γενιάς μας τη μελλοντολογία

του Νικόλα Κοσματόπουλου

Μαξ Ερνστ. «Πλειάδες»

Το 2001 σπούδαζα στο Βερολίνο, όταν έπεσα πάνω στα βιβλία ενός καθηγητή «μελλοντολογίας». Ο κύριος αυτός, επικεφαλής ενός μεγάλου ερευνητικού προγράμματος που χρηματοδοτούσε η AmericanTobaccoCompany, είχε βαλθεί να μαντέψει το μέλλον με επιστημονικές μεθόδους, μελετώντας τάσεις, όχι μόνο στην κατανάλωση και τη μόδα, αλλά και το κράτος, την οικονομία, την πολιτική. Προερχόμενος από μια χώρα που έχει μάθει να δοξάζει το παρελθόν και να ζει το τώρα, θεώρησα ότι ο καθηγητής Οπασόφσκι ήταν τυχοδιώκτης, αν όχι τσαρλατάνος.

Σήμερα, ο τσαρλατάνος αυτός μού φαντάζει σοφός, όχι απαραίτητα γιατί έπεσε μέσα στις προβλέψεις του, αλλά πιο πολύ γιατί με έκανε να καταλάβω ότι η σημερινή ηγεμονία της Γερμανίας στην Ευρώπη οφείλεται (και) στην ιδιαίτερη σχέση της με τον χρόνο. Με μια έννοια, οι Γερμανοί είναι εκ των πραγμάτων αναγκασμένοι να ασχολούνται με το μέλλον, αφού έχουν αποκηρύξει το (εγκληματικό) παρελθόν. Αυτός ο μελλοντοκεντρισμός (sic!) αποτελεί όχι μόνο εξαίρεση στην Ευρώπη της ιστοριολαγνίας μέχρι αλληλοσπαραγμού, αλλά και σημαντικό πλεονέκτημα όταν, για παράδειγμα, οδήγησε τη Γερμανία στη μελέτη σεναρίων για το μέλλον της Ε.Ε. και του κόσμου, ενώ όλοι οι υπόλοιποι –εκτός από κάποιες ελάχιστες Κασσάνδρες που προέβλεπαν διάλυση της ένωσης ήδη από τότε– έπλεαν σε πελάγη (μουντιαλικής) ευτυχίας και (ολυμπιακής) άγνοιας. Ήδη πριν το ευρώ, οι Γερμανοί είχαν αρχίσει να μετατρέπουν την Κίνα σε φτηνό παραγωγό και την υπόλοιπη Ευρώπη σε ακριβό καταναλωτή των προιόντων τους. Στη γερμανική εκδοχή του γνωστού μύθου, το μυρμήγκι δεν είχε ορίζοντα ενός χειμώνα, αλλά τουλάχιστον μιας εικοσαετίας, όταν το τζιτζίκι σφύριζε στην Εurovision.

Κρισιολογία ως νέα ηγεμονία. Η δυνατότητα της οργάνωσης του μέλλοντος με ψυχραιμία, υπομονή και σε βάθος χρόνου είναι η πρώτη που καταστρέφεται από την κρίση και ειδικά από την κρισολογία. Η κρισιολογία –ο κυρίαρχος Λόγος των ειδικών που αναλύει τα πάντα με όρους κατεπείγοντος– είναι ακόμα πιο επικίνδυνη από την ίδια την «κρίση». Μετατρέπει το πολιτικό υποκείμενο σε ιατρική περίπτωση, η οποία, αντί δικαιωμάτων, έχει αποκτήσει συμπτώματα, και της οποίας ο υπολειπόμενος χρόνος μετριέται ως αντίστροφη μέτρηση προς την επικείμενη καταστροφή. Η κρισιολογία διαφέρει από τον μεσσιανισμό κυρίως επειδή η πρώτη αδυνατεί να προσφέρει την λύτρωση που υπόσχεται ο δεύτερος.

Μετανάστευση και εγκλήματα ρατσιστικού μίσους: Ένα μακρύ ταξίδι θυματοποίησης

της Αναστασίας Χαλκιά

Έργο του Κυριάκου Κατζουράκη, από την ενότητα «Ο δρόμος προς τη Δύση»

Η μετανάστευση προς την Ελλάδα από τρίτες χώρες και η διαχείρισή της σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο δεν άφησαν ανεπηρέαστο το εγκληματικό φαινόμενο. Αντίθετα, φαίνεται πως συνέβαλαν στον μετασχηματισμό των στοιχείων του, στη διεύρυνση του κύκλου των θυμάτων αλλά και στη μεταβολή των κοινωνικών στάσεων. Στο πλαίσιο αυτό συγκροτήθηκε μια «νέα μορφή»[1] εγκληματικότητας, τα εγκλήματα ρατσιστικού μίσους ή ρατσιστικής προκατάληψης ή ρατσιστικής βίας.

Με τον όρο «έγκλημα μίσους» προσδιορίζεται η εγκληματική πράξη που υποκινείται από έχθρα ή προκατάληψη ενάντια σε ένα άτομο ή την περιουσία του (κινητή ή/και ακίνητη), βασιζόμενη σε πραγματικά ή αποδιδόμενα φυλετικά, εθνικά/εθνοτικά, θρησκευτικά, έμφυλα χαρακτηριστικά, στον σεξουαλικό προσανατολισμό του θύματος ή σε κάποιο άλλο παρεμφερές χαρακτηριστικό που είναι εγγενές και δεν μπορεί να αλλάξει ή τόσο θεμελιώδους σημασίας για την ταυτότητα ή τη συνείδηση, ώστε ένα άτομο να μην πρέπει να αναγκάζεται να το αποκηρύξει. Τα εγκλήματα μίσους διαφέρουν έναντι των άλλων, αφενός λόγω των κινήτρων του δράστη, αφετέρου λόγω των συνεπειών τους στο μικρο- (άτομο), μεσο- (ομάδα) και μακροεπίπεδο (κοινωνία). Η πλημμελής αντιμετώπισή τους, σε συσχετισμό τη βαρύτητά τους και τη συχνότητα τέλεσής τους, μετέχουν στον σταδιακό εκφασισμό της κοινωνίας, και ως εκ τούτου στην έκπτωση της δημοκρατίας. Τα εγκλήματα αυτά δεν μπορούν να προσεγγιστούν ανεξάρτητα από τις κοινωνικοοικονομικές συνθήκες που δημιουργούν τους όρους εμφάνισής τους, την εκάστοτε ιστορική συγκυρία αλλά και τις έννοιες της ταυτότητας/ετερότητας και της ιεράρχησής τους στον χρόνο και τον χώρο. Συνεπώς, τα εγκλήματα ρατσιστικού μίσους, στην Ελλάδα σήμερα, ορίζουν το σημείο όπου συναντώνται, με εξαιρετική ένταση, η παρούσα κρίση, το μεταναστευτικό ζήτημα, τα ανθρώπινα δικαιώματα και οι αξίες της δημοκρατίας.

Επιστολή της αλυσίδας Public

Απάντηση στο άρθρο της Ι. Μεϊτάνη «Μεγάλες προωθήσεις» («Ενθέματα», 11.5.2014)

(η ανταπάντηση της Ιωάννας Μεϊτάνη στο τέλος του post)

Λάβαμε και δημοσιεύουμε την παρακάτω επιστολή  της αλυσίδας καταστημάτων Public:

Έργο του Τζωρτζ Γκρος

Η αλυσίδα καταστημάτων Public δραστηριοποιείται στην ελληνική αγορά από το 2005 κάνοντας αισθητή παρουσία της λόγω της μεγάλης γκάμας προϊόντων που διαθέτει, αλλά και του υψηλού επιπέδου εξυπηρέτησης που προσφέρει στον καταναλωτή. Μέσα από ένα διευρυμένο δίκτυο που αριθμεί 44 καταστήματα σε όλη την Ελλάδα, τα Public προσδοκούν να διευκολύνουν την πρόσβαση του καταναλωτή σε αγαθά που αποτελούν μέρος του σύγχρονου πολιτισμού. Παράλληλα, μέσα από περισσότερες 540 εκδηλώσεις βιβλίου και μουσική το χρόνο, φροντίζουν να λειτουργούν ως εστίες πολιτιστικού ενδιαφέροντος.

Είναι προφανές ότι για εμάς, η τεχνολογία, το βιβλίο, η μουσική δεν αποτελούν αντίθετες τάσεις, όπως συμβαίνει και στο εξωτερικό από άλλες αλυσίδες (βλ. Fnac). Είναι στοιχεία πολιτισμού και μπορούν όχι μόνο να συνυπάρχουν, αλλά και να αλληλοσυμπληρώνονται. Αυτή είναι η φιλοσοφία των καταστημάτων μας, την οποία επιτρέψτε μας να επισημάνουμε τιμούν με την προτίμησή τους εκατοντάδες χιλιάδες επισκεπτών και αναγνωστών ημερησίως.Άλλωστε, το γεγονός ότι τα Public εμπορεύονται προϊόντα τεχνολογίας ή εισιτήρια για θεάματα, δεν στάθηκε εμπόδιο να γίνουν ο νούμερο 1 προορισμός για το βιβλίο σε όλες τις κατηγορίες βιβλίου, από τη μαγειρική μέχρι την ποίηση και το δοκίμιο.

Έχοντας επίγνωση της φύσης του οργανισμού μας κι εμπιστοσύνη στο αναγνωστικό κριτήριο του κοινού (σε αντίθεση με εσάς), σχεδιάσαμε τα «Βραβεία Βιβλίου Public». Στόχος της διοργάνωσης είναι να αποτυπώσουν με γνησιότητα τις αναγνωστικές του επιλογές, γι αυτό και σε κανένα στάδιο της διαδικασίας δεν παρεμβάλλεται κριτική επιτροπή, είναι ο μοναδικός θεσμός για το βιβλίο που δίνει ‘βήμα’ αποκλειστικά και μόνο στον αναγνώστη.

Στο διαγωνισμό έλαβαν μέρος περισσότερα από 1.000 βιβλία με επιλογές από τους ίδιους τους εκδότες (που ξεπέρασαν τους 100), αριθμός ικανός να αντιπροσωπεύσει το σύνολο σχεδόν της εκδοτικής παραγωγής για το 2013. Ως εκ τούτου, ο όρος «κάποιοι εκδοτικοί οίκοι» δημιουργεί λανθασμένες εντυπώσεις στους αναγνώστες της εφημερίδας σας, καθώς δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα και συνάμα προσβάλει το σύνολο του εκδοτικού κλάδου για τις επιλογές των βιβλίων.

Φόβος και ελπίδα μπροστά στην κάλπη

 του Γιώργου Κατσαμπέκη

Μπαλτύς, «Ο δρόμος», 1933

Μια συντηρητική ψήφος που εδράζεται πρωτίστως στον φόβο, μια προοδευτική (ριζοσπαστική, και ενίοτε αντισυστημική) ψήφος που εδράζεται κυρίως στην ελπίδα. Με αυτό το δίπολο θα μπορούσε κανείς να περιγράψει, σχηματικά αλλά όχι ανακριβώς πιστεύω, τον πολιτικό ανταγωνισμό σήμερα.

Ακριβώς στην τομή φόβου και ελπίδας (αν και όχι μόνο εκεί) μπορούμε να αναζητήσουμε την ερμηνεία της δυναμικής του ιδιότυπου μορφώματος του Στ. Θεοδωράκη, απέναντι στο οποίο εκφράζεται αμήχανα σημαντικό κομμάτι της Αριστεράς. Το «Ποτάμι» μπορεί σε πολλά σημεία, και ιδιαίτερα στις τοποθετήσεις του για την οικονομία, να μην κινείται μακριά από την κοινοτοπία της νεοφιλελεύθερης πεπατημένης, και με αυτή την έννοια να μην εκφράζει τίποτα το ουσιαστικά νέο ή καινοτόμο. Από την άλλη, ο τρόπος και το ύφος του πολιτεύεσθαι που έχει επιλέξει οικοδομείται πάνω σε έναν ιδιότυπο αντισυστημισμό, ο οποίος δεν είναι μόνο αντι-κομματικός αλλά και αντι-πολιτικός. Και εδώ –όσο και αν μας ξενίζει ίσως– υπάρχει ένας ουσιαστικός χώρος ζήτησης από τη μεριά της κοινωνίας. Κι αυτό γιατί τα δύο παραδοσιακά κόμματα της μεταπολίτευσης, με τη δική τους κατάρρευση, συμπαρέσυραν και την ίδια την ιδέα του κόμματος ως βασικού πυλώνα της σύγχρονης αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας, ενώ απαξίωσαν και την ίδια την πολιτική ως ανοιχτή και διηνεκή αγωνιστική αντιπαράθεση γύρω από τους όρους διευθέτησης των κοινών υποθέσεων σε μια δημοκρατική κοινωνία.

Η μέση αριστερή κριτική πένα (αν υποθέσουμε ότι υπάρχει) δεν διακρίνει μάλλον τίποτα ιδιαίτερα «αντι-συστημικό» ή «ανανεωτικό» σε ένα αυστηρά προσωποκεντρικό και αρχηγοκεντρικό κόμμα, χτισμένο γύρω από έναν δημοφιλή δημοσιογράφο που ποτέ δεν ήρθε σε ρήξη με το σύστημα διακυβέρνησης των τελευταίων δεκαετιών. Από την άλλη, αυτό το βλέμμα δεν συναντιέται απαραίτητα και με το βλέμμα ενός σημαντικού κομματιού της κοινωνίας που, μέσα στην απόγνωση, την αγανάκτηση και την κόπωσή του, φαίνεται πως αρκείται να δει μερικά «αμόλυντα» πρόσωπα στην πολιτική· έναν αρχηγό με σακίδιο και βέσπα, που υιοθετεί μια πιο casual στάση στα τηλεοπτικά παράθυρα· ένα στυλ που παραπέμπει περισσότερο στην εικόνα του «outsider». Οι ονλάιν απλοποιημένες διαδικασίες, η απουσία κομματικής γραφειοκρατίας και τοπικών οργανώσεων με την παραδοσιακή τους μορφή, μερικές «πιασάρικες» (σχεδόν σλογκανικές) προτάσεις στη θέση επεξεργασμένου προγράμματος, εκλαμβάνονται ως στοιχεία ανανέωσης. Ως βήματα προς «τα μπρος», προς μια νέα και διαφορετική μορφή συγκρότησης του πολιτικού υποκειμένου — ακόμα κι αν στην πράξη τείνουν να αναπαραγάγουν τις παθογένειες του παραδοσιακού κομματικού συστήματος. Σε κάθε περίπτωση, το «Ποτάμι» δείχνει να αρθρώνεται γύρω από τον άξονα της «ελπίδας», και αυτό δεν πρέπει να υποτιμηθεί.