Πίσω γορίλες! Δεν είναι «κίτρινος»· είναι φασίστας και εκβιαστής

ΖΟΥΓΚΛΑ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΑΓΡΙΑ ΘΗΡΙΑ ΕΙΝΑΙ Ο ΑΓΡΙΟΣ ΦΑΣΙΣΜΟΣ-1

του Στρατή Μπουρνάζου

Έργο του Ιερώνυμου Μπος (λεπτoμέρεια), 1515

Από την πρώτη μέρα που ξεκίνησε ο εκβιασμός (γιατί περί αυτού, και μόνο αυτού πρόκειται), μία σκέψη τρυπάει βασανιστικά το μυαλό μου: Πώς θα φράξουμε τον βόθρο, πώς θα σταματήσει ο οχετός του «Ζούγκλα», πώς θα ορθώσουμε τείχος απέναντι στον μαφιόζο. Δεν χρειάζεται να πω πολλά για την ουσία του πράγματος, μόνο λίγα εισαγωγικά (από όσα διάβασα, ξεχωρίζω τα άρθρα του Αντρέα Πετρουλάκη [goo.gl/eNWvfh], της Φωτεινής Λαμπρίδη [goo.gl/h48eGI] και το λίγο παλιότερο της Ευγενίας Λουπάκη [goo.gl/cOCLzB].).

1. Είναι σαφές ότι βρισκόμαστε μπροστά σε μια καθαρή υπόθεση εκβιασμού. Εκβιασμού ενός πολιτικού προσώπου, εκβιασμού ενός πολιτικού κόμματος, που δηλητηριάζει όμως όλο τον πολιτικό χώρο. Δεν έχουμε να κάνουμε ούτε με υπέρβαση ορίων ούτε με σκληρή αντιπαράθεση ούτε απλώς με σκανδαλοθηρία. Αν ο τύπος ήταν απλώς κίτρινος ή κατακίτρινος θα έβγαζε το βίντεο από την πρώτη μέρα. Η υποκλοπή ιδιωτικών σκηνών, η (προφανώς) αγορά του βίντεο, το σούρσιμο της υπόθεσης, οι απειλές, οι νουθεσίες προς ΣΥΡΙΖΑ κλπ. είναι τακτικές των μαφιόζων, του υποκόσμου και του παρακράτους. Έχει σημασία, για να ξέρουμε για ποιο πράμα μιλάμε.
2. Γράφτηκε κατά κόρον ότι ο Τριανταφυλλόπουλος είναι κοινός εκβιαστής, και όχι δημοσιογράφος. Δυστυχώς, το πρόβλημα εντοπίζεται στο ότι είναι δημοσιογράφος (σε όσα εισαγωγικά κι αν βάλουμε τη λέξη): είναι μέλος της ΕΣΗΕΑ, κάνει εκπομπές, συνομιλεί με δημόσια πρόσωπα, ανοίγεις την τηλεόραση και πέφτεις πάνω του· ως δημοσιογράφος τα κάνει όλα αυτά. Αν εξέπεμπε από τον νεροχύτη του σπιτιού του, αν βάσταγε απλώς ένα βαλιτσάκι γεμάτο βίντεο και γύρναγε πουλώντας την πραμάτεια του, το πρόβλημα θα ήταν πολύ διαφορετικό.
3. Ως γνωστόν, δείξε μου τους φίλους σου να σου πω ποιος είσαι. Ο «Μάκης» παραμονή των ευρωεκλογών άρχισε να ξερνάει απειλές, μιλώντας για τον «νεαρό πολιτικό κλπ. κλπ.». Πριν αλέκτωρ λαλήσαι, λάλησε ο Κασιδιάρης από το webtvτης Χρυσής Αυγής, αποκαλύπτοντας τον πολιτικό. Ας μην περάσει απαρατήρητη η συμπόρευση.
4. Ο «Μάκης» είναι φασίστας με όλη τη σημασία της λέξης. Όχι μόνο λόγω της συμπόρευσης με τον Κασιδιάρη, αλλά επειδή το να υποκλέπτεις στιγμές του προσωπικού (και δη σεξουαλικού) βίου, και μ’ αυτές να εκβιάζεις και να κάνεις καριέρα είναι η ουσία του φασισμού. Διαβάστε τον συγκλονιστικό φάκελο «Μάκης Τριανταφυλλόπουλος» του «Ιού» (goo.gl/PMZky7): ένας ποταμός εκβιασμών, διαπόμπευσης (Κορκολής, Ασλάνης), συκοφάντησης (Κατερίνα Μάτσα), πλαστών στοιχείων, υποκλοπών, αποκαλύψεων για μητροπολίτες που χορεύουν με τάνγκα… Μ’ αυτά το δεδομένα, μοιάζει παντελώς αδιάφορο αν ο συγκεκριμένος δημοσιογράφος είναι «αντιμνημονιακός», αντιπολιτεύεται την κυβέρνηση ή μιλάει υπέρ του «λαού». Όλα αυτά είναι η φλούδα, είναι φούμαρα. Είναι, πέρα ως πέρα, φασίστας και εκβιαστής.

Η Ζούγκλα που εκτρέφαμε

ΖΟΥΓΚΛΑ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΑΓΡΙΑ ΘΗΡΙΑ ΕΙΝΑΙ Ο ΑΓΡΙΟΣ ΦΑΣΙΣΜΟΣ-2

 του Δημήτρη Χριστόπουλου

 

Τζαίημς Ένσορ, «Δυο σκελετοί παλεύουν για μια ρέγγα τουρσί», 1891

Θέλει σκέψη αν χρειάζεται κανείς να επιχειρηματολογήσει ορθολογικά εναντίον του Μ. Τριανταφυλλόπουλου. Από τη μια πλευρά παρέλκει, διότι το αίσχος ξεχειλίζει· από την άλλη όμως είναι αναγκαίο. Διότι αυτός ο «κίτρινος τύπος» δεν ήταν μόνος του, ούτε ακριβώς τηλεοπτικό υποπροϊόν. Από την εκπομπή του έχουν σουλατσάρει πολλά και υψηλόβαθμα πολιτικά στελέχη, αριστεροί και δεξιοί. Κάποιοι έπιασαν στασίδι εκεί. Αριστεροί και δεξιοί. Κάπως δημιουργήθηκε ο «Μάκης» στον ιδιωτικό τηλεοπτικό ορίζοντα της δεκαετίας του ’90. Ο «Μάκης» έγινε, δεν γεννήθηκε. Ας το σκεφτούνε αυτό όποιοι κάθονταν συστηματικά στις καρέκλες του, καθώς και όσοι συνεχίσουν, στις καρέκλες της Ζούγκλας κι άλλων ανάλογων, σήμερα…

Θα επιχειρήσω, λοιπόν, με σχετική ψυχραιμία –όση μπορεί να μείνει μέσα στον αποτροπιασμό– να αναδείξω μέχρι πού μπορεί να είναι θεμιτή η αναφορά στην ιδιωτική ζωή ενός δημοσίου προσώπου.

Κάποιος μου έστειλε προσωπικά το ακόλουθο μήνυμα σε ανάρτησή μου στο facebook: «Κόπτεσαι εναντίον του Μάκη, γιατί αδειάζει το πουλέν σας. Όταν βγήκε το βίντεο του Κασιδιάρη με Μπαλτάκο άλλα έλεγες. Τώρα λες για προσωπικά δεδομένα και τέτοια…». Πράγματι, όταν είχε βγει το εν λόγω βίντεο είχα γράψει ότι «ως πολίτες αυτού του τόπου, έχουμε κάθε δικαίωμα να ξέρουμε πώς ασκεί τα υπηρεσιακά του καθήκοντα ο γενικός γραμματέας της κυβέρνησης, και μάλιστα σε ένα τόσο ευαίσθητο για τη δημοκρατία ζήτημα. Ακόμη και με candid camera» («Η εισαγγελέας και το παγκάρι», Η Αυγή, 13.4.2014: goo.gl/B9zlmn).

Η δωρεά απερρίφθη

ΖΟΥΓΚΛΑ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΑΓΡΙΑ ΘΗΡΙΑ ΕΙΝΑΙ Ο ΑΓΡΙΟΣ ΦΑΣΙΣΜΟΣ-3

του Δημήτρη Τρίμη

 

Έργο του Φράνσις Μπέικον

Θα σας πω μιαν ιστορία. Μια ομάδα εκδιδομένων ανδρών και γυναικών ήρθε, λέει, πριν από λίγες μέρες στην εφημερίδα μας, την Εφημερίδα των Συντακτών, και μας δώρισε δεκάδες καταπληκτικά, ευκρινή και καλοφωτισμένα βίντεο με σεξουαλικές περιπτύξεις από κρυφές κάμερες ή προσωπικά chat rooms. Με αγκομαχητά και ερωτικά κόλπα μεγαλοδημοσιογράφων, πολιτικών, κληρικών, τραπεζιτών, γραμματέων, φοιτητών τεχνικών και θεωρητικών σχολών, γεωλόγων, ποιητών, μουσικών, μηχανικών, ανθρωπολόγων, μαθητριών, ενός καραγκιοζοπαίχτη, ταξιτζήδων, καναλαρχών ψηφιακών και αναλογικών συχνοτήτων, φορτηγατζήδων, ναυτικών του Αιγαίου αλλά και των επτά θαλασσών, δημάρχων, αθλητών (ερασιτεχνών και επαγγελματιών, ομοφυλόφιλων στα κρυφά, παντρεμένων με ανήλικα παιδιά, εν διαστάσει πλουσίων ιδιοκτητών μεζονέτας στο Πάτημα Βριλησσίων, αλλά και φτωχών πολιτών, μακροχρόνια άνεργων, νεαρών του κατηχητικού και της Χρυσής Αυγής, τσαμπατζήδων, φοροφυγάδων και ορισμένων φαντάρων από πόλεις της περιφέρειας. Η προσφορά της Επιτροπής των Εκδιδομένων (στον χώρο σας και σε άλλους χώρους που δεν μπορεί να βάλει ανθρώπου νους, όπως τουαλέτες, σκάλες, παραλίες, αίθουσες του ΤΑΙΠΕΔ, προθαλάμους δημοσιογραφικών ομίλων, υπουργείων, σχολείων, ιερών μονών κ.λπ.) ήταν γενναιόδωρη. Θα μπορούσαμε, μάς είπαν οι φίλες εκδιδόμενες, να βγάλουμε ένα τσουβάλι λεφτά, να αποκτήσουμε μεγάλη κυκλοφορία στην Ελλάδα και στο εξωτερικό από την κατάλληλη εκβιαστική και δημοσιογραφική χρήση του βιντεοσκοπημένου υλικού.

Oι τεταρτοεξουσιαστές και τα συνώνυμα του κακού

ΖΟΥΓΚΛΑ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΑΓΡΙΑ ΘΗΡΙΑ, ΕΙΝΑΙ Ο ΑΓΡΙΟΣ ΦΑΣΙΣΜΟΣ-4

του Παντελή Μπουκάλα

Σου, ένα άγριο ζώο που το κυνηγούν για την προβιά του στην Παταγωνία. Aπό το «Σφόδρα αιρετικό ημερολόγιο του
2000» των εκδόσεων Άγρα (κείμενα: Έκτωρ κακναβάτος και Σπύρος Κανιούρας)

Δεν έχουν όλα τα ποιήματα θυμική αφορμή και ρίζα σε αυθεντική συγκίνηση. Πολλά είναι φιλολογικές κατασκευές και επιδείξεις τεχνικής επάρκειας· διεκπεραιώνονται με τη μνήμη των δαχτύλων μόνο και δίχως βαθύτερη ταραχή. Τέτοια έχει αρκετά η Παλατινή Ανθολογία. Λογικό, αφού καλύπτει μια χιλιετία στιχουργικής παραγωγής. Οι μιμητές και οι επιπολαιογράφοι δεν έλειψαν ποτέ στην ιστορία των γραμμάτων. Ανάμεσα στα συμποτικά επιγράμματα της Παλατινής ας πούμε, ορισμένα υιοθετούν και αναπαράγουν –άνευρα– παλιά μοτίβα, ο γραφιάς τους όμως φαίνεται σαν να μη δοκίμασε ποτέ τις χαρές του Διόνυσου. Σαν να τις είχε απλώς ακουστά. Αλλά έτσι δεν γίνεται δουλειά. Ούτε ποίηση.

Ένα πάντως από τα συμποτικά είναι ξεκάθαρο πως έχει πραγματική αφορμή και επίσης πραγματικό θυμό μέσα του. Το έγραψε ο Αντίπατρος από τη Θεσσαλονίκη, επιγραμματοποιός της εποχής του Αυγούστου. Τέσσερις στίχοι είναι όλοι κι όλοι:

            Ού μοι Πληϊάδων φοβερή δύσις, ουδέ θαλάσσης

            ωρύον στυφελώ κύμα περί σκοπέλω,

            ουδ’ όταν αστράπτη μέγας ουρανός, ως κακόν άνδρα

            ταρβέω, και μύθων μνήμονας υδροπότας.

Μεταφράζω, προσημειώνοντας πως με τη δύση της Πούλιας, τον δικό μας Νοέμβριο, οι αρχαίοι κρατούσαν τα πλοία τους αραγμένα στα λιμάνια, από το φόβο της φουρτούνας:

            Δεν με τρομάζει η Πούλια στο βασίλεμά της ουδέ το κύμα

            που ωρύεται σπώντας σε βράχους κοφτερούς ούτε του απέραντου

            ουρανού οι αστραπές, όσο ένας άνθρωπος κακόψυχος

            κι οι νεροπότες, που τα μεθυσμένα λόγια μας θυμούνται.

 Τι θέλει να πει ο ποιητής; Απλό: Με τη φύση, όσο άγριες κι αν είναι οι εκδηλώσεις της, θα βρεις έναν τρόπο να τα βγάλεις πέρα. Αλλά με τον «κακόν άνδρα» (συνώνυμα του «κακός» κατά Liddell-Scott: ανάξιος, μηδαμινός, ελεεινός, άθλιος, πονηρός, φαύλος) θα δυσκολευτείς πολύ περισσότερο, γιατί η κακότητά του, βαθιά ριζωμένη, ένα σύστημα ζωής πια, ένα επάγγελμα, είναι σκέτος φόβος. Και είναι φόβος και τρόμος, χειρότερος δηλαδή και από τις τρικυμίες και από τους κακόψυχους, ο αγύρτης που, ενόσω η παρέα πίνει και ελευθερώνεται, αυτός πίνει νερό, ώστε, νηφάλιος, να κρατάει λεπτομερείς σημειώσεις για το τι λέει ο καθένας. Και να έχει έτσι υλικό για να τους εκβιάζει την επομένη· να τους απειλεί ότι θα τους εκθέσει ανεπανόρθωτα στα μάτια των οικείων τους ή των αντιπάλων τους, αν, εξαναγκασμένοι, δεν του κάνουν κάποιο χατίρι. Σε κάποιες περιπτώσεις μάλιστα, οι νεροπότες ήταν εντεταλμένοι χαφιέδες των αρχόντων.

Χέρι Γκοντάρ

NEA ΑΠΟ ΤΟ ΣΠΙΤΙ

 του Kωνσταντίνου Χατζηνικολάου

Διαβάζοντας τα άρθρα που δημοσιεύθηκαν στις εφημερίδες για το μεγάλο αφιέρωμα στον Γκοντάρ, το οποίο πραγματοποιήθηκε στην Ταινιοθήκη της Ελλάδος (Τώρα Γκοντάρ/ MaintenantGodard), με λύπη διαπίστωσα πως δεν είχε γραφτεί ούτε μια γραμμή για τον Γκοντάρ, ούτε μια λέξη.

Ακόμη και το πλέον οφθαλμοφανές, πως το ενδιαφέρον της ρετροσπεκτίβας οφειλόταν στο γεγονός ότι κάλυπτε όλο το εύρος της φιλμογραφίας του σκηνοθέτη, θάφτηκε κάτω από τη δημοσιογραφική διεκπεραίωση.

  Η Ταινιοθήκη έβαλε σαν δόλωμα τις ταινίες της νουβέλ βαγκ, προκειμένου ο κόσμος να δει παράλληλα και τις λιγότερο γνωστές ταινίες του, και εκείνοι που τσίμπησαν πρώτοι ήταν οι ίδιοι οι δημοσιογράφοι: με μια ανεξήγητη επιμονή μανιακού, μας προέτρεψαν να δούμε το Με κομμένη την ανάσα, τον Τρελό Πιερό, την Περιφρόνηση, το Αρσενικό Θηλυκό. Ναι, να ξαναδούμε το μούτρο του Πιερό ζωσμένο με δυναμίτη, ν’ απολαύσουμε ξανά τη γυμνή πλάτη της Μπαρντό, γιατί όχι; Ο Φασμπίντερ είχε δει το Ζούσε τη ζωή της 27 φορές!

Πάντως, ακόμη και γι’ αυτήν, την πρώιμη περίοδο, δεν ειπώθηκε ούτε ένα φρέσκο σχόλιο. Έπρεπε λοιπόν ν’ ανατρέξω σε μια κριτική της ταινίας Ο σώζων εαυτόν σωθήτω, τουλάχιστον 30 χρόνια πριν, για να διαβάσω κάτι της προκοπής και μάλιστα από έναν –τότε- εικοσιπεντάρη: «Πιστεύω ότι ο Γκοντάρ πέτυχε για πρώτη φορά να αποκλείσει ολοκληρωτικά τον θεατή από τη μυθοπλασία. Όλες οι προηγούμενες ταινίες του (αυτές που πέρασαν στο εμπορικό κύκλωμα τουλάχιστον) άφηναν ένα παραθυράκι στην ταύτιση, έστω και σ’ ένα επίπεδο διεστραμμένης συμμετοχής […]. Άλλωστε γι’ αυτό οι ταινίες αυτές δεν είχαν εμπορική επιτυχία. Όχι γιατί υπήρχαν πράγματα ακατανόητα αλλά γιατί όλα όσα γίνονταν κατανοητά, απαιτούσαν για να ανακοινωθούν ως τέτοια, απόλυτη συνένοχη, παράδοση χωρίς όρους».

  Εντάξει, ο νεαρός αυτός ονομαζόταν Χρήστος Βακαλόπουλος, αλλά αυτό δεν δικαιολογεί την κατάσταση της σύγχρονης ελληνικής κινηματογραφικής κριτικής, η οποία το μόνο που ξέρει να κάνει καλά είναι ν’ αντιπαραβάλλει τον κινηματογράφο με τον ίδιο τον κινηματογράφο, παρουσιάζοντάς τον σαν έναν οργανισμό ξεκομμένο από οτιδήποτε άλλο (λογοτεχνία, μουσική, γλυπτική, ιστορία, που σημαίνει: ψωμί, νερό, περπάτημα, σεξ).

Kρίσιμα δικαιώματα, δικαιώματα σε κρίση

του Κωνσταντίνου Τσιτσελίκη

Έργο του Μαρκ Σαγκάλ, 1919

Διατρέχουμε ήδη τον πέμπτο χρόνο της κατάστασης πραγμάτων που ονομάζουμε περιεκτικά «κρίση» και διαπερνά όλες της εκφάνσεις του περιβάλλοντός μας: θεσμικού, πολιτικού, κοινωνικού, οικονομικού και προσωπικού. Μπορούμε λοιπόν να αρχίσουμε να κάνουμε διαπιστώσεις και αποτιμήσεις, αν και είναι ίσως νωρίς για να κατανοήσουμε τη συνολική πορεία της, ποσοτικά και ποιοτικά. Ως προς τα δικαιώματα, η κρίση επέφερε μια νέα αντίληψη, συχνά εργαλειακά ενσωματωμένη στην εσωτερική οικονομία της κρίσης· ένα νέο Παράδειγμα στον ρόλο και το περιεχόμενο των δικαιωμάτων.

Το περιεχόμενο και τις νέες ποιότητες των δικαιωμάτων προσπάθησε να ανιχνεύσει το συνέδριο «Κρίσιμα δικαιώματα-Δικαιώματα σε κρίση», που οργάνωσε η Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΕΕΔΑ) την προηγούμενη Παρασκευή και Σάββατο (13-14.6). Επιλέξαμε ορισμένα μόνο πεδία (λ.χ. δικαιοσύνη, ασφάλεια, κρατούμενοι, εργασία, εκπαίδευση, υγεία, κοινά αγαθά), καθώς σε μια διήμερη συζήτηση δεν μπορούσαν να καλυφθούν όλες οι θεματικές.

Εν ονόματι του σιίτη ή σουννίτη Αλλάχ

Μέση Ανατολή ή προβλήματα Ιστορίας και Γεωγραφίας

της Σίας Αναγνωστοπούλου

Διαδήλωση υπέρ της οργάνωσης «Ισλαμικό Kράτος του Ιράκ και της Εγγύς Ανατολής» στη Μοσούλη (Ιούνιος 2014)

Η δράση της ισλαμιστικής (σουνιτικής) οργάνωσης «Ισλαμικό κράτος του Ιράκ και της Εγγύς Ανατολής» έρχεται να επιβεβαιώσει την «επαναθρησκειοποίηση» της Μέσης Ανατολής. Πρόκειται για μια διαδικασία η οποία εγκαινιάστηκε με την πολιτική των ΗΠΑ στην περιοχή και την επικράτηση σε χώρες όπως η Τουρκία ενός άλλου πολιτικού προτύπου: του ισλαμικού νεοφιλελευθερισμού. Η Αραβική Άνοιξη, ξέσπασμα της ανάγκης εκδημοκρατισμού, συνεθλίβη στο χάος που δημιούργησε η επικαιροποίηση του Ισλάμ και των εκδοχών του ως αποκλειστικής πολιτικής «γλώσσας» συνομιλίας, καθώς αναβίωνε η πάλαι ποτέ επινοημένη σύγκρουση «πολιτισμών».

Εντούτοις, το μείζον ιστορικό πρόβλημα στις χώρες της περιοχής οι οποίες χαρακτηρίζονταν από ανομοιογένεια πληθυσμού (είτε σε εθνοτική ή θρησκευτική βάση είτε λόγω των πολλών και διάσπαρτων φυλών) ήταν η οικοδόμηση δημοκρατικού έθνους-κράτους. Πρόβλημα το οποίο, λόγω των ιδιαίτερων ιστορικών συνθηκών –αποικιοκρατία, τεράστιοι οικονομικοί και γεωπολιτικοί ανταγωνισμοί–, καταντούσε πιο πολύπλοκο όσο αυτός ο παραδοσιακός κατακερματισμός, αντί να εξουδετερώνεται, αναδεικνυόταν σε βάση μετάβασης στη νεωτερικότητα. Η περιοχή πέρασε στη φάση της νεωτερικότητας με όλες τις στρεβλώσεις που δημιούργησε παντού η αποικιοκρατία, στο πλαίσιο της οποίας κατασκευάστηκε μια ιδιαίτερη, μεσανατολίτικη νεωτερικότητα, με κυρίαρχο εργαλείο τη νεωτερική επικαιροποίηση της θρησκείας.

«Η Αριστερά έχει κερδίσει τις ψήφους των ανέργων, αλλά όχι και τις καρδιές τους»

με την ευκαιρία της κυκλοφορίας του βιβλίου του «Ημερολόγιο ενός ανέργου» (εκδ. Καστανιώτη)

συνέντευξη του Χριστόφορου Κάσδαγλη

Τις ιστορίες του βιβλίου, μαζί με πολλές άλλες, τις έχουμε διαβάσει στο imerologioanergou.gr. Ποιος είναι ο λόγος που σε οδήγησε να τις κάνεις βιβλίο;

Ο ένας λόγος είναι καθαρά υποκειμενικός. Από τη φύση μου σκέφτομαι περισσότερο με όρους σύνθεσης ενός βιβλίου, με γεμίζει πιο πολύ, με κάνει πιο δημιουργικό. Αλλά δεν είναι αυτό το βασικό. Πρόκειται για εντελώς διαφορετική αναγνωστική εμπειρία. Και κυρίως πρόκειται για το πέρασμα από το ατομικό βίωμα στο συλλογικό, για τη μεγάλη εικόνα, για το πιο βαθύ αποτύπωμα της εποχής που ζούμε.

Με ποιο κριτήριο επέλεξες τις ιστορίες που απαρτίζουν το βιβλίο, και γενικότερα τι σήμαινε η διαδικασία σύνθεσής του;

Έργο του Μίχαελ Χάφτκα, 2001

Επρόκειτο για μια μεγάλη περιπέτεια. Το υλικό ήταν θηριώδες, ποσοτικά και ποιοτικά. Δεν ήξερες τι να διαλέξεις. Κι επειδή δεν έκανα το λάθος που κάνουν οι άνθρωποι της εξουσίας, ήξερα πως πίσω από κάθε κείμενο βρίσκεται ένας άνθρωπος και πίσω του μια οικογένεια – ακριβώς όπως και πίσω από τις στατιστικές και τους δείκτες. Κι έτσι τα πονούσα τα κείμενα και δεν πήγαινε το χέρι μου να τα κόψω. Έπρεπε όμως να γίνει, αλλιώς δεν θα έφτιαχνα βιβλίο αλλά εγκυκλοπαίδεια. Τα κριτήρια ήταν τα προφανή. Αντιπροσωπευτικότητα, μοναδικότητα, ένταση, αφηγηματική δύναμη. Κι ακόμα οι κάλυψη ορισμένων απρόσμενων ενοτήτων που θα βρεις μέσα στο βιβλίο: Τα καλά νέα, η επιστροφή στο χωριό, η γυναικεία ματιά, το χιούμορ, η μετανάστευση.

Η ανεργία είναι ένα θέμα που επανέρχεται διαρκώς μέσα από άρθρα, αναλύσεις, ιστορίες που ακούμε – δεν είναι καθόλου άγνωστο θέμα στον αναγνώστη.

Όχι, φίλε, δεν συμφωνώ. Το θέμα είναι εντελώς άγνωστο σε όποιον δεν το ζει ο ίδιος. Ξέρουμε αρκετά πράγματα για την ανεργία γενικά, ως φαινόμενο, αλλά όσοι διατηρούν τις δουλειές τους δεν έχουν ιδέα για τη ζωή και τα βάσανα των ανέργων, για το πώς σκέφτονται και με τι θηρία παλεύουν. Θηρία μέσα τους και γύρω τους. Εμένα προσωπικά, παρότι βιώνω τα τελευταία χρόνια το φάσμα της ανεργίας, το Ημερολόγιο μου άνοιξε τα μάτια.

Tι έμαθες μέσα απ’ αυτή την εμπειρία, πόσο σε άλλαξε;

Ένα μονάχα θα σου πω: Λέμε ότι τον τελευταίο χρόνο το ποσοστό της ανεργίας παρέμεινε λίγο πολύ σταθερό. Ιδού ένα κλασικό παράδειγμα όπου οι αριθμοί ψεύδονται. Καμία σταθερότητα! Γιατί ακόμα κι αν οι αριθμοί παραμένουν σταθεροί, η κατάσταση των ανθρώπων μέσα σ’ ένα χρόνο έχει επιδεινωθεί σε απίστευτο βαθμό. Άλλο να είσαι άνεργος ένα εξάμηνο και τελείως άλλο πράγμα να είσαι άνεργος δύο ή τρία χρόνια. Πρώτα σου κόβουν το επίδομα. Τα όποια αποθέματά σου εξαντλούνται. Έπειτα εξαντλούνται τα αποθέματα του περίγυρού σου, που κι εκείνων η θέση τους στο μεταξύ έχει επιδεινωθεί. Κι ενώ «εξαντλούνται όλες οι πηγές σου», όπως γράφει κάποιος στο Ημερολόγιο, παράλληλα έχουν εξαντληθεί και η υπομονή σου και οι αντοχές σου, η ψυχική ισορροπία, οι σχέσεις σου με τη γυναίκα σου και τα παιδιά σου. Η ζωή σου μοιάζει πλέον με κόλαση. Ασχέτως αν εσύ ελπίζεις ή αισιοδοξείς – μερικές φορές.

H Ιστορία στο Κόκκινο: μια εκπομπή των ΑΣΚΙ

του Βαγγέλη Καραμανωλάκη

Έμιλ Νόλντε, «Χορευτής», 1913

Δεν ήταν μόνο η αίσθηση ότι κάποιοι περίμεναν κάθε Κυριακή πρωί να ακούσουν την εκπομπή. Δεν ήταν μόνο τα σχόλια από γνωστούς και φίλους για το τι ξεχάστηκε ή τι έπρεπε να ειπωθεί, οι μαρτυρίες για τον αντιδικτατορικό αγώνα στη ζωντανή εκπομπή για το Πολυτεχνείο, τα τηλέφωνα των παιδιών των μεταναστών μετά την εκπομπή για τη Γερμανία. Ούτε καν τα σημαδεμένα από τους βομβαρδισμούς του πολέμου γυαλικά που κράταγαν στα χέρια τους οι γυναίκες, στην κατάμεστη από κόσμο ιστορική ξενάγηση με το Λιμάνι της Αγωνίας στον Πειραιά. Γυρνάνε, όλα αυτά, στο μυαλό μου, καθώς αναλογίζομαι τις τριάντα πρώτες εκπομπές της «Ιστορίας στο Κόκκινο». Αλλά δεν είναι μονάχα αυτά.

Αυτό που μένει πιο πολύ στη σκέψη μου είναι οι συζητήσεις και τα ερωτήματα που έθεσε για μας τους ίδιους, τον Ηλία Νικολακόπουλο, την Ιωάννα Παπαθανασίου, τον Τάσο Σακελλαρόπουλο και μένα, η ιδέα τα ΑΣΚΙ να κάνουν μια ραδιοφωνική εκπομπή: μια εκπομπή για το παρελθόν, της οποίας ο Ηλίας Νικολακόπουλος, έπειτα από πρόταση του Κώστα Αρβανίτη, ανέλαβε την ευθύνη του σχεδιασμού και του συντονισμού της, με βάση τους ανθρώπους και τις συλλογές των ΑΣΚΙ. Συζητήσεις όπου αναζητούσαμε τον τρόπο να μιλήσουμε με ένα ευρύτερο κοινό, να ξεφύγουμε από τα στεγανά της ακαδημαϊκής ιδιότητας, να σκεφτούμε ξανά αυτό που κάνουμε, να επανοργανώσουμε την παρέμβαση και τον λόγο μας. Να επικοινωνήσουμε.

Καθαρίστριες: Είναι ζήτημα τιμής

του Δικαίου Ψυκάκου

Φωτογραφία του Μάριου Λώλου

Μπορεί σε ένα μικρό πεδίο να χωρέσουν πολλές δυνάμεις, σχεδόν όλες; Και όμως είναι! Μοιάζει με θεωρητικό προβληματισμό φυσικής, αλλά δεν είναι. Είναι η ουσία του γιατί ο αγώνας των καθαριστριών είναι εμβληματικός και συμβολικός. Γιατί στη σκηνή των καθαριστριών, στα 10 τετραγωνικά της εισόδου του Υπουργείου Οικονομικών αντιπροσωπεύονται και παίζονται όλα. Κυριολεκτικά όλα. Αντιπροσωπεύεται ο ακλόνητος παραλογισμός να τιμωρούνται παραδειγματικά για τα κρατικά ελλείμματα και το δημόσιο χρέος 600 καθαρίστριες. Γίνεται πραγματικότητα το ανέκδοτο που λέει για την παρέα των πλούσιων που τα έσπαγε στο μπουζουξίδικο· και, όταν ήρθε ο λογαριασμός, ιδιοκτήτης και παρέα τον έστειλαν να τον πληρώσει αυτός που σκούπιζε τα σπασμένα πιάτα. Στην τραγική υλοποίησή του βέβαια που ζούμε σήμερα, του έστειλαν και τους μπράβους.

Φωτογραφία του Μάριου Λώλου

Γι’ αυτούς παίζονται όλα. Να δείξουν ότι εξυγιαίνουν τα οικονομικά της χώρας, χωρίς να υπολογίζουν πολιτικό κόστος (Την ίδια ώρα πόσα είπαμε ότι χαρίζουν στους πλούσιους φίλους τους; Δεν θυμάμαι). Να αποτελέσουν ένα πρότυπο εξουσίας που δεν υποχωρεί, γιατί τότε θα πάρουν αέρα κι άλλοι· και τι γίνεται μετά; Να μην κάνουν πίσω, γιατί θα πάνε πίσω οι διαθεσιμότητες, γιατί μπορεί να σταματήσει όλο το πρόγραμμα απολύσεων από το δημόσιο. Και τότε πώς θα μειώσουν την ανεργία, αφού αναπτύσσουν το μεγαλοφυές σχέδιο να την αυξάνουν για να τη μειώσουν; Κυρίως όμως παίζεται το ότι δεν είναι δυνατόν να κάνει πίσω μια μνημονιακή κυβέρνηση. Μια χαραμάδα χρειάζεται, μια μικρή νίκη, ένα κοψιματάκι για να αρχίσει να ξηλώνεται το πουλόβερ.

Και για μας όμως παίζονται όλα. Γιατί πατήσανε την κόκκινη γραμμή. Για ό,τι έχουμε παλέψει σαν εργατικό, κοινωνικό, αριστερό κίνημα όλα τα χρόνια στην πιο βαθιά του ουσία. Φέρονται σαν σε πατσαβούρια και πετάνε σα στυμμένες λεμονόκουπες εργάτριες καθαρίστριες, γυναίκες, αγωνίστριες, έντιμες, υπεύθυνες απέναντι στον εαυτό τους, τα παιδιά τους και όλους τους υπόλοιπους εργαζόμενους. Κακώς νόμιζαν ότι θα καθαρίσουν εύκολα, ότι όλοι και όλες είναι σαν αυτούς που έχουν συνηθίσει να έχουν απέναντι τους. Αν είναι ζήτημα τιμής για αυτούς μία, για μας είναι εκατόν μία… Αν δεν μπορούμε να κερδίσουμε να ξαναπάρουν τη δουλειά τους, δεν αξίζουμε τίποτε.