Πολεμώντας τον φασισμό

Οι φοιτητικοί αγώνες στην πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας-2

 συνέντευξη της Μαριγκλέν Ντεμίρι

 φοιτήτριας στο Πανεπιστήμιο των Σκοπίων και μέλους της συλλογικότητας «Aλληλεγγύη»

 μετάφραση: Γιάννης Χατζηδημητράκης

Ποιοι είναι οι λόγοι των πρόσφατων φοιτητικών κινητοποιήσεων; Ποια είναι τα αιτήματα και τα συνθήματα τους;

Οι λόγοι της κινητοποίησης των φοιτητών είναι οι μεταρρυθμίσεις στην εκπαίδευση που ανακοινώθηκαν πριν από δύο μήνες, οι οποίες περιλαμβάνουν κρατικές εξετάσεις στο τέλος των σπουδών, κάτι που αποτελεί πλήγμα στην αυτονομία του πανεπιστημίου, με ευρύτερες πολιτικές επιπτώσεις. Χρειαζόμαστε, βέβαια, μεταρρυθμίσεις στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Ωστόσο, πρώτον, οι μεταρρυθμίσεις πρέπει να γίνουν αντικείμενο δημόσιας διαβούλευσης και δεύτερον, ο σκοπός τους πρέπει να είναι η αναβάθμιση της ποιότητας της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Οι φοιτητές φωνάζουν συνθήματα όπως: «Είμαστε φοιτητές, όχι πελάτες», «Αυτονομία», «Δεν υπάρχει ειρήνη χωρίς δικαιοσύνη», «Φοιτητές, φοιτητές, ανεξάρτητοι και ισχυροί»…

 Η κριτική των φοιτητών στρέφεται εναντίον του πολιτικοοικονομικού συστήματος στο σύνολο του; Αφορά ευρύτερα την κατάσταση της χώρας;

Στο παρελθόν, το φοιτητικό κίνημα στη Δημοκρατία της Μακεδονίας ήταν αναιμικό — σχεδόν νεκρό. Ξαναφούντωσε τώρα, με το ζήτημα των κρατικών εξετάσεων. Ωστόσο, κατά τη διαδικασία των κινητοποιήσεων αναδείχθηκαν πάρα πολλά προβλήματα στο πολιτικό σύστημα της ΔτΜ και το πολιτικό κλίμα που επικρατεί σήμερα. Οι φοιτητές συνειδητοποίησαν ότι το θέμα των εξετάσεων τους θέτει ευθέως το ζήτημα της αυτονομίας των πανεπιστημίων, καθώς και μια σειρά ευρύτερα ζητήματα που αφορούν την τριτοβάθμια εκπαίδευση και το κοινωνικό πλαίσιο στο οποίο τοποθετούνται. Αυτό το κοινωνικό πλαίσιο περιλαμβάνει την ελευθερία του λόγου και των μέσων μαζικής ενημέρωσης, καθώς και τους νέους νόμους που αφορούν τους εργαζόμενους μερικής απασχόλησης (η κυβέρνηση προτίθεται να επιβάλει έναν πρόσθετο τέλος, εκτός από την τακτική φορολογία). Όλα αυτά αφορούν και τους φοιτητές.

Οι φοιτητές υποστήριξαν τις διαμαρτυρίες των μερικά απασχολούμενων. Ταυτόχρονα, την ίδια στιγμή οι διαμαρτυρίες των φοιτητών υποστηρίχθηκαν από άλλες καταπιεσμένες και περιθωριοποιημένες ομάδες πολιτών, καθώς και από ευρύτερο κόσμο. Οι διαδηλώσεις ήταν ενδεικτικές της δυσαρέσκειας των πολιτών για την κατάσταση στη χώρα. Η δυσαρέσκεια αυτή αφορά το βιοτικό επίπεδο, το πολιτικό προσωπικό, καθώς και τη γενική πολιτική κατάσταση. Το φοιτητικό κίνημα του Δεκέμβρη κατάφερε να συνθέσει αυτές τις πτυχές της καθημερινής ζωής και να δημιουργήσει μια νέα συνείδηση.

Ποιες είναι οι αντιδράσεις των μέσων μαζικής ενημέρωσης και του πολιτικού κατεστημένου;

Στη χώρα μας, καθώς και όλες τις άλλες χώρες με μικρή δημοκρατική και πλουραλιστική παράδοση, τα μέσα μαζικής ενημέρωσης έχουν την τάση να παρουσιάζουν μόνο εκείνα που θέλει η κυβέρνηση να μαθαίνει ο κόσμος, όχι την πραγματική κατάσταση. Ο λόγος, πάνω απ’ όλα, είναι το γεγονός ότι η κύρια πηγή χρηματοδότησης για τα μέσα μαζικής ενημέρωσης είναι οι κρατικές διαφημίσεις — δηλαδή η κυβέρνηση διαφημίζει τον εαυτό της! Αυτές οι διαφημίσεις αποτελούν ταυτόχρονα προπαγάνδα για τα επιτεύγματα της κυβέρνησης και προώθηση των αξιών και της κυβερνητικής ιδεολογίας. Με εξαίρεση ένα μικρό αριθμό ανεξάρτητων μέσων ενημέρωσης, τα οποία κρατούν μια τίμια και σωστή στάση απέναντι στο κίνημα και τις διαμαρτυρίες, τα υπόλοιπα μέσα κρατούν μια στάση υποτίμησης.

Το πολιτικό κατεστημένο και η κυβέρνηση κατηγορούν την αντιπολίτευση για την οργάνωση των διαδηλώσεων. Ωστόσο, οι πολίτες είναι πολύ δυσαρεστημένοι και ανικανοποίητοι. Οι φοιτητές κατάφεραν να ενοποιήσουν και δώσουν φωνή σ’ αυτήν τη δυσαρέσκεια. Αν και στην αρχή η αντιπολίτευση –η οποία μόνο τύποις είναι αντιπολίτευση– προσπάθησε να χρησιμοποιήσει τις διαδηλώσεις των φοιτητών προς όφελός της, οι φοιτητές κατέστησαν σαφές ότι είναι ανεξάρτητοι από όλα τα πολιτικά κόμματα, χωρίς να είναι ξεκομμένοι από την πολιτική και την πολιτική δράση. 

Τη συνέντευξη πήρε ο Μattia Gallo, τον Δεκέμβριο του 2012. Η Mariglen Demiri είναι φοιτήτρια φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο Κύριλλος και Μεθόδιος, στα Σκόπια, μέλος της «Αλληλεγγύης», μιας συλλογικότητας που ιδρύθηκε το 2012 με χαρακτήρα ουμανιστικό, αντικαπιταλιστικό, αντιεθνικιστικό και αντιφασιστικό. Η συνέντευξη δημοσιεύθηκε στο LeftEast (26.1.2015).