Ο εσωτερικός εχθρός

Μόσχα: η δολοφονία του Μπ. Νέμτσοφ

OpenLeft

μετάφραση: Γιάννης Χατζηδημητράκης

Ανεξάρτητα από το ποιος τράβηξε τη σκανδάλη, αυτή η τρομοκρατική πράξη είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την αχαλίνωτη σοβινιστική προπαγάνδα του Κρεμλίνου που, χρόνια τώρα, αποτελεί κομμάτι της επιθετικής εξωτερικής πολιτικής του. Μια απ’ τις κύριες πτυχές αυτής της προπαγάνδας, από την ομιλία του προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν για την προσάρτηση της Κριμαίας και μετά, είναι η ρητορεία του μίσους περί «πέμπτης φάλαγγας» και «εθνοπροδοτών», εν ονόματι της ενότητας του έθνους στην αντιμετώπιση των δυσκολιών. Ένας από τους «εσωτερικούς εχθρούς» ήταν και ο Μπόρις Νεμτσόφ. Τις παραμονές του θανάτου του, ο τηλεοπτικός σταθμός NTV ετοίμαζε την επόμενη δυσώδη «έρευνά» του, αυτή τη φορά για το «ρωσικό Μαϊντάν». Σε αυτή, ο Νεμτσόφ θα έπαιζε, για μια ακόμα φορά, κεντρικό ρόλο.

Είναι αλήθεια ότι ο Νεμτσόφ υπήρξε ένας από τους κύριους εκπρόσωπους της ελίτ του Γέλτσιν στα τέλη της δεκαετίας του 1990 και ότι ήταν σε μεγάλο βαθμό υπεύθυνος (μαζί με άλλους, λ.χ. τον Πούτιν) για πολλές από τις κοινωνικές καταστροφές και τα πολιτικά εγκλήματα αυτής της περιόδου. Οι απόψεις του θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ως δεξιές φιλελεύθερες, και ο προσανατολισμός της εξωτερικής του πολιτικής φιλοαμερικανικός. Παρόμοιες απόψεις κυκλοφορούν ακόμη και σήμερα, ανάμεσα σε άτομα της πολιτικής ή επιχειρηματικής ελίτ. Ωστόσο, ο πιο σημαντικός άγραφος κανόνας είναι η απόλυτη απαγόρευση δημόσιας κριτικής των ενεργειών του Κρεμλίνου στην Ουκρανία. Αυτόν ακριβώς τον κανόνα παραβίαζε συστηματικά ο Νεμτσόφ, μια παραβίαση που τον ανέβασε ψηλά στη λίστα των «εσωτερικών εχθρών». Και η τοποθέτηση του στην εν λόγω λίστα ήταν η γενεσιουργός αιτία της δολοφονίας του.

Βέβαια, η δολοφονία του Νεμτσόφ αποτέλεσε δυσάρεστη έκπληξη για την κυβέρνηση, η οποία καταβάλει μια έσχατη προσπάθεια να διατηρήσει την ψευδαίσθηση της σταθερότητας και του ελέγχου της χώρας. Υπάρχουν διάφορα ενδεχόμενα σχετικά με το ποιος μπορεί να διέταξε την εκτέλεση. Πιθανόν, κύκλοι από την εκτεταμένη ομάδα των ατόμων που ασχολούνται με την ασφάλεια της Ρωσίας και έχουν συμφέρον να πυροδοτούν τις εντάσεις. Άλλες εκδοχές περιλαμβάνουν τα μέλη ομάδων που σε γενικές γραμμές προσδιορίζονται ως «αντι-Μαϊντάν», καθώς και βετεράνους των στρατιωτικών επιχειρήσεων στη λεγόμενη «Νέα Ρωσία» [οι ρωσόφωνες περιοχές της Ουκρανίας που κήρυξαν την ανεξαρτησία τους], ακόμα και πληρωμένους μισθοφόρους του προέδρου της Τσετσενίας Ραμζάν Καντίροφ. Σε κάθε περίπτωση, το τι θα ακολουθήσει εξαρτάται από το πώς θα αντιδράσει η κοινωνία σε αυτό τον φόνο. Η ατζέντα έχει αλλάξει. Η δολοφονία είναι το πιο σημαντικό πολιτικό ζήτημα αυτή τη στιγμή στη χώρα.

To κείμενο ήταν το εντιτόριαλ του αριστερού ρωσικού σάιτ Open Left την επόμενη της δολοφονίας. Δημοσιεύτηκε την ίδια μέρα στα αγγλικά στο LeftEast (μετάφραση: Thomas Callahan)