Κάτω η FIFA! Κάτω η FIFA!

του Ντέιβ Ζιρίν

Μετάφραση: Δημήτρης Ιωάννου

Έχει αποκληθεί «η μέρα που η FIFA έτρεμε χρόνια τώρα»: η μέρα κατά την οποία, δεκαετίες ολόκληρες χρηματισμών και κραυγαλέων καταχρήσεων που θα έκαναν και τον Καλιγούλα να κοκκινήσει, τελικά ξεσκέπασαν τον διεθνή ποδοσφαιρικό οργανισμό. Δεκατέσσερις άνθρωποι, μεταξύ των οποίων εννέα κορυφαία στελέχη της FIFA, συνελήφθησαν με κατηγορίες διαφθοράς που απαγγέλθηκαν από το Υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ. Οι επτά τέθηκαν σε προσωρινή κράτηση μετά από μια δραματική επιχείρηση της ελβετικής αστυνομίας σε ένα πολυτελές ξενοδοχείο της Ζυρίχης. Όπως έγραφε ο αείμνηστος Ουρουγουανός συγγραφέας Εντουάρντο Γκαλεάνο πριν από δυο δεκαετίες, «Υπάρχουν ορατοί και αόρατοι δικτάτορες. Η δομή εξουσίας του παγκόσμιου ποδοσφαίρου είναι μοναρχική. Πρόκειται για το πλέον μυστικό βασίλειο του κόσμου».

Gustave Doré – Η παιδική ηλικία του Γαργαντούα

Ε, λοιπόν, το βασίλειο άνοιξε τις πύλες του, και κανείς δεν είναι σίγουρος τι θα ανακαλύψει όταν σπάσουν οι συμφωνίες σιωπής και αρχίσουν να τραγουδούν τα «βαθιά λαρύγγια». Σας το υπογράφω πως μια μέρα θα μνημονεύουμε τη σημερινή ως την αρχή του τέλους για τη FIFA,όπως την ξέρουμε. Και οι 209 εκπρόσωποι των κρατών-μελών της Ομοσπονδίας είχαν συγκεντρωθεί στη Ζυρίχη για το τακτικό τους συνέδριο, το οποίο αναμενόταν μια «βαρετή ιστορία» που απλώς θα επιβεβαίωνε την επανεκλογή του Προέδρου Ζεπ Μπλάτερ. Η λέξη «βαρετή» δεν βρίσκεται πια σε κανενός το μυαλό.

Η ρήξη είναι πιο απαιτητική σε πολιτικό σχεδιασμό, αλλά προτιμότερη από τη διαφαινόμενη συμφωνία

Διαπραγμάτευση, Συμφωνία, Ρήξη: οι όροι και οι προϋποθέσεις-2

του Πέτρου Σταύρου

 

1. Η αποτίμηση του διαστήματος από τις 20/2 έως σήμερα. Αν δεν με απατά η μνήμη μου, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), δέκα μόλις μέρες μετά τις εκλογές και την άνοδο της νέας κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, προέβη στην εξαιρετικά επιθετική κίνηση να βγάλει το ελληνικό τραπεζικό σύστημα εκτός της ομαλής χρηματοδότησης του ευρωσυστήματος, και να ξεκινήσει έτσι η στάγδην χρηματοδότηση του ELA.

Νανά Ησαΐα, «Στρογγυλιά γυαλιά με μπλε φακούς»

Δεν υπήρχε κανένας σοβαρός οικονομικός λόγος που να δικαιολογούσε αυτή την επιθετική κίνηση. Ήταν μια καθαρά πολιτική κίνηση εναντίον της νέας κυβέρνησης, με στόχο τον εκβιασμό της μέσω της ρευστότητας. Επειδή, τη συγκεκριμένη στιγμή που μιλάμε, δεν έχει σημασία τι έγινε, τι δεν έγινε και τι θα μπορούσε να γίνει θα πω μόνο τούτο: Η διαπραγμάτευση, κατά τη γνώμη μου –και αυτό δεν έχει να κάνει με τις φιλότιμες προσπάθειες της διαπραγματευτικής ομάδας– έπρεπε να σταματήσει στις 20/2. Και έπρεπε να σταματήσει για δύο λόγους. Τον πρώτο τον είπα ήδη: είναι η εξαιρετικά επιθετική στάση της ΕΚΤ. Δεύτερον, διότι η διαπραγμάτευση ήταν, και είναι, μια διαδικασία που αφορά την τροποποίηση της δανειακής σύμβασης, και δεν μπορεί να έχει ως αντικείμενο τον ΦΠΑ των νησιών ή, πολύ περισσότερο, τα εργασιακά ή το ασφαλιστικό.

Τα πολιτικά όρια μιας συμφωνίας

Διαπραγμάτευση, Συμφωνία, Ρήξη: οι όροι και οι προϋποθέσεις

Ο πολιτικός επιστήμονας Λουδοβίκος Κωτσονόπουλος και ο οικονομολόγος Πέτρος Σταύρου απαντάνε σε τρία ερωτήματα που τους έθεσαν τα «Ενθέματα»: α) Πώς αποτιμάτε το διάστημα από τη συμφωνία της 20/2 έως σήμερα; Έγιναν λάθος εκτιμήσεις από την ελληνική πλευρά, υπαναχώρησαν οι εταίροι, πού έχουμε φτάσει; β) Η συμφωνία: Τι πρέπει, κατά τη γνώμη σας, να περιλαμβάνει μια συμφωνία για να την υπογράψει η κυβέρνηση; γ) Η ρήξη: Πώς ορίζετε μια ρήξη; Ποιοι είναι οι κίνδυνοι και οι προοπτικές από μια τέτοια εξέλιξη;

Τα πολιτικά όρια μιας συμφωνίας

του Λουδοβίκου Κωτσονόπουλου 

Η συμφωνία του Φεβρουαρίου δεν έκανε κάτι περισσότερο από το να επικυρώσει τη θέληση των ενδιαφερόμενων πλευρών να εμπλακούν σε μια διαδικασία διαπραγμάτευσης. Είναι εξαιρετικά δύσκολο να αξιολογήσουμε, αυτή τη στιγμή, εάν έγιναν λάθη –και εάν ναι, τι είδους και πόσο κρίσιμα ήταν– από την ελληνική πλευρά στο πλαίσιο αυτής της διαδικασίας. Για τον απλό, αλλά σοβαρό, λόγο ότι δεν έχουμε μπροστά μας όλα τα δεδομένα. Μπορούμε, όμως, να προβούμε σε μια συνολικότερη αξιολόγηση για το πώς κινήθηκαν τα πράγματα.

Α: Γιώργος Βακαλό, «Άνθρωπος με σκοινί», π.1938

Η συμφωνία του Φεβρουαρίου σηματοδότησε την επιστροφή της πολιτικής στο τραπέζι αναδεικνύοντας, έτσι, τις σαφείς διαιρέσεις που υπάρχουν ανάμεσα στους δανειστές: Ανάμεσα σε εκείνους που θα ήταν πρόθυμοι για μια πολιτική διευθέτηση του ζητήματος, και σε εκείνους που εμμένουν στην αναγκαιότητα ολοκλήρωσης του προγράμματος, πράγμα που σημαίνει περιορισμό των διαπραγματεύσεων σε τεχνικό επίπεδο και στο πλαίσιο που όριζε η πολιτική συμφωνία των προηγούμενων κυβερνήσεων. Η Αθήνα επέλεξε σωστά να δώσει το βάρος των συζητήσεων στους πρώτους, βάζοντας σε δεύτερη μοίρα τους δεύτερους, επιδιώκοντας την αλλαγή του πολιτικού πλαισίου των διαπραγματεύσεων, γεγονός που θα οδηγούσε στη συνακόλουθη προσαρμογή των τεχνικών συζητήσεων στο νέο πλαίσιο.

Θα δοθούν βεβαιώσεις συμμετοχής;

Εκπαίδευση και τυποποίηση

του Χρήστου Χρυσανθόπουλου

Έχετε σκεφτεί ποτέ, πόσοι τόνοι χαρτιού ξοδεύονται για τις βεβαιώσεις από συνέδρια, επιμορφώσεις και προγράμματα; Πόσα Σαββατοκύριακα περάσατε κλεισμένοι σε μια αίθουσα, χωρίς να το θέλετε, επειδή οι οργανωτές δεν έδιναν τις βεβαιώσεις στην αρχή του προγράμματος για να μπορέσετε να φύγετε; Μπορεί ποτέ να μην τα έχετε σκεφτεί όλα αυτά· αλλά υπάρχουν χιλιάδες άλλοι, κυρίως εκπαιδευτικοί, που το πρώτο πράγμα που σκέφτονται είναι να αναπτύξουν το φάκελό τους με βεβαιώσεις. Δικαίως βέβαια, καθώς για το Υπουργείο Παιδείας και για τους μελλοντικούς εργοδότες όσο πιο πολλά, τόσο καλύτερα. Θα παρακολουθείς πολλά σεμινάρια, θα κάνεις πολλές ώρες μάθημα και θα έχεις πολλούς μαθητές· αλλά λίγο μισθό.

Έργο του Γιάννη Γαΐτη

Οι εκπαιδευτικοί τα τελευταία χρόνια δέχτηκαν μια τεράστια επίθεση από τη μνημονιακή πολιτική και τα ΜΜΕ, με στόχο τη νομιμοποίηση των περικοπών των δαπανών για την εκπαίδευση και των αλλαγών στις εργασιακές τους σχέσεις. Για την ουσία της εκπαίδευσης, τίποτα! Συνολικά, η εκπαιδευτική κοινότητα αντιμετωπίστηκε σαν ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα που υπάρχουν στη χώρα. Οι εκπαιδευτικοί αντιδρούν, αλλά η «κοινή γνώμη» πιστεύει πως το κάνουν για να σώσουν το τομάρι (και τον μισθό τους). Εκείνοι, βέβαια, που τους κατηγόρησαν για συντεχνιακό αγώνα δεν έκαναν τίποτα άλλο, παρά ακούμπησαν αναπαυτικά στον καναπέ τους και συνέχισαν να στέλνουν τα παιδιά τους σε αυτούς τους εκπαιδευτικούς που κατηγορούσαν. Γιατί; Επειδή, κατά βάθος, θεωρούν πως το σχολείο δεν προσφέρει πολλά πέρα από τη φύλαξη των παιδιών τους τις ώρες που εργάζονται. Για την εκπαίδευση τους υπάρχει η παραπαιδεία. Φυσικά, υπάρχει και η διά βίου μάθηση με μη τυπικές δομές και προγράμματα που χρηματοδοτούνται από ευρωπαϊκά κονδύλια και το ένα μετά το άλλο κλείνουν με το άδειασμα του αντίστοιχου οικονομικού κωδικού. Οπότε ό,τι δεν μάθεις τώρα, θα το μάθεις στο μέλλον — φτάνει να πληρώσεις γι’ αυτό. Από την άλλη, πολλοί εκπαιδευτικοί έχουν ενσωματώσει αυτή τη λογική, καθώς εκπαιδεύτηκαν ήδη από το πανεπιστήμιο να ανταγωνίζονται για την ημερομηνία κτήσης πτυχίου, τον βαθμό τους, τις αμέτρητες άνευ ουσίας συμμετοχές σε προγράμματα, το κυνήγι βεβαιώσεων και πιστοποιήσεων.

Η απόρριψη της συλλογικής δράσης αφαιρεί από τους ανίσχυρους την ισχύ τους

Συνέντευξη του Στήβεν Ράιχερ στον Δημήτρη Σταράκη

Μιλάει για την Ακροδεξιά, τον αυταρχισμό, την ψυχολογία του πλήθους, τη δυναμική των ομάδων, τον νεοφιλελευθερισμό

Ο αυταρχισμός και η ακροδεξιά ιδεολογία συνεχίζουν να αυξάνουν την επιρροή τους στην Ευρώπη. Στη τελευταία μελέτη της φυλακής τονίζετε ότι «όταν οι ομάδες δεν έχουν την ισχύ να ασκήσουν επιλογή, τότε μια αυταρχική ιδεολογία που υπόσχεται να φέρει την τάξη φαντάζει πιο δελεαστική. Εν συντομία, είναι η κατάρρευση των ομάδων και η απουσία ισχύος που δημιουργούν τις συνθήκες υπό τις οποίες μπορεί να θριαμβεύσει η τυραννία» (το παράθεμα από τον συλλογικό τόμο των εκδόσεων «Πεδίο»). Τι έχει λοιπόν να μας προσφέρει η κοινωνική ψυχολογία, ως προς την κατανόηση του αυταρχικού και τυραννικού φαινομένου; Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τα αποτελέσματα του πειράματος, λ.χ., προκειμένου να κατανοήσουμε την άνοδο της Χρυσής Αυγής;

Θα σταθώ σε δύο σημεία σχετικά με το όριο των ερμηνειών της κοινωνικής ψυχολογίας. Το πρώτο είναι η γενική τάση να «ψυχολογικοποιούμε» τα κοινωνικά συμβάντα, και ιδίως να «παθολογικοποιούμε» όσα δεν μας αρέσουν. Είναι ξεκάθαρο πως η Χρυσή Αυγή αποτελεί ένα φαινόμενο αποκρουστικό, οπότε είναι πολύ εύκολο να πούμε ότι όσοι την υποστηρίζουν έχουν κάποιο ψυχολογικό πρόβλημα. Πιστεύω, ωστόσο, ότι ο μόνος τρόπος να ερμηνεύσουμε τέτοια φαινόμενα είναι να αντιληφθούμε τις αιτίες που φαίνονται να κινητοποιούν τους ανθρώπους, σεβόμενοι το ότι αυτοί δρουν με τρόπο που παράγει νόημα και έχει λογική. Η «παθολογικοποίησή» τους μπορεί να είναι ωφέλιμη για πολιτικούς ή προπαγανδιστικούς λόγους, αλλά δεν μας βοηθά να καταλάβουμε τι συμβαίνει.

Μια ερώτηση που μου κάνουν συχνά είναι: «Τι έχεις να πεις για τα συλλαλητήρια των ναζί στη Νυρεμβέργη;». Η απάντησή μου είναι πως πιστεύω πως οι άνθρωποι εκεί δρούσαν με εντελώς λογικό τρόπο. Μάλιστα, από ψυχολογικής πλευράς, η συμμετοχή στα συλλαλητήρια τους έκανε καλό, γιατί τους ενδυνάμωνε, τους έδινε μια αίσθηση κατανόησης του κόσμου. Το παθολογικό ήταν η τοξική ιδεολογία που τους κινητοποιούσε και η κοινωνική πρακτική που τη συνόδευε. Δεν λέω λοιπόν ότι δεν υπάρχει παθολογία σε αυτά τα φαινόμενα· υποστηρίζω ότι πρόκειται για κοινωνιο-παθολογία, και σίγουρα όχι για ψυχο-παθολογία. Καθόλου προβληματικοί λοιπόν σε επίπεδο ψυχικής υγείας, καθόλα προβληματικοί στο επίπεδο των ιδεών που τους κινητοποιούν και στις συνέπειες των πράξεών τους.

Ο Στήβεν Ράιχερ και η ψυχολογία του πλήθους

Δημήτρης Σταράκης

Στην εποχή μας, ο κριτικός χαρακτήρας που θα έπρεπε να παραμένει άσβεστος στον πυρήνα των κοινωνικών επιστημών επιστρέφει, πάνω στην ολοένα αυξανόμενη ανισότητα που προκαλεί η τρέχουσα πραγματικότητα: Νεοφιλελεύθερες πολιτικές θεοποίησης του ανταγωνισμού και του «κέρδους με κάθε κόστος», γιγάντωση των ανισοτήτων, ρατσισμός απέναντι προς τους φτωχότερους, στιγματισμός συμπεριφορών ως «εγκληματικών» ή «ψυχοπαθολογικών», όταν δεν ακολουθούν τον κοινωνικό κανόνα και απειλούν το status quo.

Ο καθηγητής κοινωνικής ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο του St. Andrews, Stephen Reicher βρέθηκε στην εκδήλωση διαλόγου μεταξύ Κοινωνικής Ψυχολογίας και Ιστορίας σχετικά με τη συλλογική μνήμη και την αναγέννηση των ακροδεξιών ιδεολογιών («Is fascism on the rise?», Πάντειο, 9.5.2015). Με σημαντικό ερευνητικό έργο πάνω στις σχέσεις των κοινωνικών ομάδων, υποστηρίζει ότι οι άνθρωποι δομούν την προσωπικότητα τους μέσα στο κοινωνικό πλαίσιο στο οποίο βρίσκονται και στη συνέχεια το διαμορφώνουν με τις δράσεις τους. Στο περίφημο πείραμα φυλακής, το οποίο προβλήθηκε από το BBC, διαπίστωσε μεταξύ άλλων ότι η ροπή προς αυταρχικές λύσεις (η πλήρης παρουσίαση του πειράματος, στο Όψεις της ηγεμονίας στις φιλελεύθερες κοινωνίες, επιμέλεια: Ξένια Χρυσοχόου, Τηλέμαχος Ιατρίδης, Πεδίο, Αθήνα 2013) ενισχύθηκε όταν καλλιεργήθηκε η πίστη ότι δεν λειτουργεί πια η δημοκρατική διαδικασία αντιμετώπισης των ζητημάτων που απασχολούν την ομάδα και όταν χάθηκε η συνοχή των μελών της. Το πείραμα διεξήχθη το 2001 και αποτελεί μια επιστημονικά σχεδιασμένη μελέτη πεδίου (μελέτη εκτός συνθηκών εργαστηρίου), τριάντα χρόνια μετά το πείραμα της φυλακής του Στάνφορντ, το οποίο επιμελήθηκε τότε (με αρκετά κενά στην επιστημονική και δεοντολογική διαδικασία) ο Φίλιπ Ζιμπάρντο. Ήταν η νέα απόπειρα να διερευνηθούν οι επιπτώσεις που είχε στα άτομα η ανισότητα των σχέσεων δύο ομάδων (φρουροί-κρατούμενοι), υπό το πρίσμα των αποτελεσμάτων της ένταξής τους στις ομάδες αυτές.

Σημαντικά και τα συμπεράσματά του, τα οποία ασκούν βάσιμη κριτική στις κλασικές οπτικές της ψυχολογίας του πλήθους: Οι άνθρωποι δρουν συλλογικά, μας λέει ο Ράιχερ, επειδή μοιράζονται μία κοινή «κοινωνική ταυτότητα»: Προϊόν κοινωνικής κατασκευής, τους δίνει ένα κοινό όραμα, αποτυπώνει μια αίσθηση κοινής μοίρας, την οποία αισθάνονται ότι τους χαρακτηρίζει και επιχειρούν να την αλλάξουν, συγκρίνοντας την με την ομάδα που θεωρούν ευνοημένη. Άλλωστε, η συλλογική δράση, τη δύναμη της οποίας δαιμονοποιούν συχνά οι ισχυροί, είναι συχνά η μόνη δύναμη που μπορούν να αποκτήσουν οι άνθρωποι οι οποίοι βρίσκονται σε μειονεκτική κοινωνική θέση, προκειμένου να εδραιώσουν την κοινωνική δικαιοσύνη και ισότητα. 

Ο Δημήτρης Σταράκης είναι φοιτητής Ψυχολογίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο.

Barcelona en Comú. Η πόλη ως ορίζοντας ριζοσπαστικής δημοκρατίας

της Μανουέλα Ζέχνερ

μετάφραση: Γιάννης Χατζηδημητράκης 

Η Αντεά Κολάου είναι η καινούργια δήμαρχος της Βαρκελώνης, μετά τις δημοτικές εκλογές της προηγούμενης Κυριακής. Γυναίκα νέα, αγωνίστρια, βγαλμένη μέσα από τα κινήματα, η Κολάου ήταν επικεφαλής της πλατφόρμας των πολιτών Barcelona en Comú. H Μanuela Zechner (ερευνήτρια, πολιτικός επιστήμων και μεταφράστρια), στο άρθρο που δημοσιεύθηκε στo ROAR magazine (4.3.2015), μας εξηγεί τους τρόπους δράσης και παρέμβασης της συλλογικότητας Barcelona en Comú και τη σημασία της στην ανίχνευσης των δυνατοτήτων πραγμάτωσης της ριζοσπαστικής δημοκρατίας στο πεδίο της πόλης.

ΕΝΘΕΜΑΤΑ

Πολλά είναι αυτά που μπορούμε να πούμε σχετικά με τη μεθοδολογία του Barcelona en Comú, καθώς η ριζοσπαστική δημοκρατική του προσέγγιση συνοδεύεται από μια σειρά  εργαλεία, τεχνικές, μηχανισμούς και δομές για την ενεργοποίηση τοπικών πολιτικών από τα κάτω. Ανάμεσα σε αυτά συναντάμε διάφορα επίπεδα συνελεύσεων (γειτονιάς, θεματικών τομέων, συντονισμού, υλικοτεχνικής υποστήριξης, μέσων μαζικής ενημέρωσης, επικοινωνίας, κλπ.) και διαδικτυακές πλατφόρμες (για την επικοινωνία, την ψηφοφορία, εργασίας). Το οργανόγραμμα της πρωτοβουλίας μοιάζει περισσότερο με πλυντήριο ρούχων ή επιταχυντή σωματιδίων παρά με το οργανόγραμμα μιας επίπεδης ή κάθετης ιεραρχίας. […]

H Ada Colau Ballano, νέα δήμαρχος Βαρκελώνης , συλλαμβάνεται κατά τη διάρκεια κατάληψης τράπεζας ως ένδειξη διαμαρτυρίας (2012)

Αν και ξεκίνησαν χωρίς έτοιμες συνταγές, αυτό δεν σημαίνει ότι η πρωτοβουλία δεν έχει εφεύρει τους δικούς της όρους, συνθήκες και πρακτικές. Το πιο ενθαρρυντικό παράδειγμα καινοτομίας είναι ο Κώδικας Πολιτικής Δεοντολογίας, ο οποίος συζητήθηκε, σχολιάστηκε και κυρώθηκε σε μια ανοικτή διαδικασία κατά τη διάρκεια ενός σαββατοκύριακου τον Οκτώβριο του 2014 — με περίπου 300 παρόντες και πολύ περισσότερους να συμμετέχουν και να σχολιάζουν διαδικτυακά σε απευθείας σύνδεση. Αυτός ο κώδικας δεοντολογίας περιγράφει τις βασικές δεσμεύσεις της πλατφόρμας όσον αφορά την εκπροσώπηση, τον έλεγχο, τη λογοδοσία, τη χρηματοδότηση, τη διαφάνεια, τον επαγγελματισμό και τη διαφθορά, και αφορά όλους όσους ασχολούνται με την πρωτοβουλία.

Η αρχαιολογία των αισθήσεων

Για τα βιβλία του Γιάννη Χαμηλάκη έχουμε γράψει αρκετές φορές στα «Ενθέματα». Όχι επειδή είναι καλός φίλος και συνεργάτης, αλλά επειδή η σκέψη του, τα ερωτήματά του, η προσέγγισή του μας κινητοποιούν και μας ερεθίζουν. Η νέα μελέτη του Η Αρχαιολογία και οι αισθήσεις. Βίωμα, μνήμη και συν-κίνηση, μόλις κυκλοφόρησε στα ελληνικά, σε μετάφραση Νίκου Κούρκουλου, από τις εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου. Παρουσιάζεται την Τετάρτη 3 Ιουνίου, στις 8.30 μ.μ. στον κήπο του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων (Ερμού 134-136, Θησείο). Θα μιλήσουν: Ελεάνα Γιαλούρη, Δημήτρης Πλάντζος, Νάντια Σερεμετάκη, Γιώργος Τζιρζιλάκης, ο Πάνος Χαραλάμπους και o συγγραφέας, με συντονίστρια την Όλγα Σακαλή. Δημοσιεύουμε, στη συνέχεια, αποσπάσματα από τον Πρόλογο.

Η αρχαιολογία των αισθήσεων

 του Γιάννη Χαμηλάκη

Οι κυανοπίθηκοι. Τοιχογραφία από το Ακρωτήρι της προϊστορικής Θήρας

Μια γλωσσική έκφραση που με είχε εντυπωσιάσει, όταν ήμουν παιδί στην Ελλάδα της δεκαετίας του ’70, ήταν ο υποτιμητικός όρος για έναν άνθρωπο που είναι απότομος, που του λείπει η συν-κινητικότητα κι ο οποίος αδιαφορεί εμφανώς για τα αισθήματα των άλλων, όντας εγωιστής κι εγωκεντρικός. Η λέξη αυτή είναι «αναίσθητος». […] Στον πυρήνα της, τούτη η έκφραση φανερώνει τόσο τη θεμελιακή σπουδαιότητα των πολλαπλών αισθήσεων για την ανθρώπινη κοινωνικότητα όσο και τον κρίσιμο δεσμό ανάμεσα στις σωματικές αισθήσεις και τη συν-κινητική και συναισθηματική αλληλεπίδραση, υποδηλώνοντας ότι εκείνος που είναι ανίκανος για αισθητηριακά συν-κινητική επικοινωνία είναι, κατά μία έννοια, ανάπηρος.

Χωρίς «εξέταστρα»

του Παναγιώτη Νούτσου 

Φίλοι και φίλες ή φίλες και φίλοι με παρακάλεσαν να «ξαναστήσω» τη «Λέσχη Ανάγνωσης», στο κυλικείο του Β΄ ορόφου του Κοινοβουλίου (βλ. το βιβλίο μου Κοινωνική και πολιτική αγορατολμία, 2013, σ. 199-200). Και πάλι με ισότιμο τρόπο: ανά τέσσερις (δύο άντρες και δύο γυναίκες) εκπρόσωποι των κομματικών σχηματισμών που εκπροσωπούνται στη Βουλή, μία τετράδα της «εξωκοινοβουλευτικής Αριστεράς» για να μην κηρύξει «αντάρτικο» και μία από την αντίπερα όχθη για να διαπιστωθεί πώς εξακολουθεί να «δρα». Σύνολο, τριανταέξι μέλη. Ως προς τον χειρισμό της λειτουργίας της «Λέσχης»: όχι μια κι έξω εκλογή, αλλά η ζωή της συνεχίζεται και ανανεώνεται με κλήρο, ανά απόγευμα, και όποια/όποιος εξαντλεί το τετράωρο έργο της/του δεν μπαίνει ξανά στην κλήρωση.

Paul Delvaux – The Congress

Ποιο όμως θα ήταν το θέμα του μηνός που άρχιζε με την «Πρωτομαγιά», όταν δηλαδή η άνοιξη βρίσκεται στο απόγειό της και ωθεί τους εργαζόμενους να βρουν «καινούριο δρόμο»; Η θεματική ενότητα ήταν ήδη γνωστή. Τι «συνέβη», από το φθινόπωρο του 2009 έως τις εκλογές του 2015: «για την υπαγωγή της χώρας στο καθεστώς των Μνημονίων». Συγκατένευσα, αμισθί και χωρίς διαφημιστικές αξιώσεις, με τον εξής όμως δεκάλογο «σκηνοθετικών οδηγιών», εθελούσιας κοπής και αποδοχής σε έναν «αγώνα» δρόμου που δεν προεξοφλεί ποιοι/ες θα «τερματίσουν»:

Αριστερά και ιθαγένεια: τίποτε δεν είναι αυτονόητο

του Δημήτρη Χριστόπουλου

 «Ο αγώνας για την ιθαγένεια», μου έλεγε τις προάλλες ένας φίλος δημοσιογράφος, «είναι αγώνας για τα αυτονόητα». Θα ήθελα πολύ να συμφωνήσω, αλλά δεν μπορώ: τίποτε δεν είναι αυτονόητο. Όλα θέλουν αγώνα. Κάθε αγώνας θέλει ιδέες –επιχειρήματα δηλαδή– και υλική, δηλαδή πολιτική, δύναμη. Δεν είναι δηλαδή υπόθεση λίγων ευαίσθητων, ούτε μόνο διεκδίκηση των μεταναστών για τα δίκαιά τους. Η υπόθεση της ιδιότητας του πολίτη αφορά, και επηρεάζει, όλη την κοινωνία.

***

Μαθητική παρέλαση. Αθήνα, 24 Μαρτίου 2015

Όταν, το 2009, η Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου έφερνε στο πολιτικό προσκήνιο την ανάγκη να αλλάξει ο Κώδικας Ελληνικής Ιθαγένειας, ο πιο αντιδραστικός Κώδικας στην Ευρώπη των 17, η υποδοχή ήταν περίπου αυτή που περιμέναμε. Η Δεξιά, στο σύνολό της, ήταν αρνητική. Η κυρίαρχη αντίληψη περί λαού στη συντηρητική ιδεολογία (από τις παραδοσιακές μέχρι τις νεόκοπες εκδοχές της), αποδίδει έμφαση, με διαφορετικούς βαθμούς έντασης, στην καταγωγή και στο «δίκαιο του αίματος». Στην ιδέα, δηλαδή, που συνόψισε γλαφυρά πριν από αρκετά χρόνια ο τότε νομάρχης Θεσσαλονίκης, Π. Ψωμιάδης με αφορμή την υπόθεση του αλβανού σημαιοφόρου Ο. Τσενάι: «Έλληνας γεννιέσαι, δεν γίνεσαι».

Στα «Ενθέματα» αύριο Σαββάτο 30 Μαΐου

Κείμενα των: Δημήτρη Χριστόπουλου, Γιάννη Χαμηλάκη, Μανουέλα Ζέχερ, Στήβεν Ράιχερ, Δημήτρη Σταράκη, Χρήστου Χρυσανθόπουλου, Λουδοβίκου Κωτσονόπουλου, Πέτρου Σταύρου, Παναγιώτη Νούτσου, Ντέιβ Ζιρίν 

Jan Van Beers – Cubist City Builders 1927

Αριστερά και ιθαγένεια: τίποτε δεν είναι αυτονόητο. Ο Δημήτρης Χριστόπουλος κάνει αναδρομή στις αντιδράσεις για την προηγούμενη ρύθμιση για την ιθαγένεια και σχολιάζει τη νέα. «Όταν, το 2009, η Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου έφερνε στο πολιτικό προσκήνιο την ανάγκη να αλλάξει ο Κώδικας Ελληνικής Ιθαγένειας, ο πιο αντιδραστικός Κώδικας στην Ευρώπη των 17, η υποδοχή ήταν περίπου αυτή που περιμέναμε. Όπως και τότε όμως, έτσι και σήμερα — παρά τις επικίνδυνες προτροπές του αγοραίου εθνοφυλετισμού που για τα καλά ρίζωσε, με διάφορες εκδοχές, στο αντιμνημονιακό μέτωπο, η Αριστερά είναι λοιπόν διατεθειμένη να δώσει τη μάχη της ιθαγένειας. Ο πρωθυπουργός περιέλαβε τη ρύθμιση για την ιθαγένεια στις προγραμματικές του δηλώσεις, ενώ στην πρόσφατη Κεντρική Επιτροπή του ΣΥΡΙΖΑ, η εξαγγελία της ψήφισης του νομοσχεδίου συγκέντρωσε την επιδοκιμασία όλων των παρισταμένων, όλων των τάσεων. Και αυτό κάτι δείχνει…»

Ο Σαρλί και οι άλλοι

μνήμη Φρανσουά Μασπερό

του Νίκου Χατζηνικολάου

Πέντε μήνες πέρασαν από τις στυγερές δολοφονίες της 7ης Ιανουαρίου στο Παρίσι. Ο τηλεοπτικός τους χρόνος τελείωσε προ πολλού. Τι έχει απομείνει, πέρα από τους συγγενείς των θυμάτων, η σκέψη και τα αισθήματα των οποίων δεν ακολουθούν τους κώδικες λειτουργίας των μέσων μαζικής ενημέρωσης; Τί συμπεράσματα μπορούν να βγουν τώρα, ήρεμα, μετά τις επιθέσεις στο περιοδικό Charlie Hebdo και στο εβραϊκό σούπερ μάρκετ στη Βενσέν και τις αντιδράσεις που προκάλεσαν;

Η Γαλλία ζει ακόμα υπό το σοκ που δέχτηκε. Απ’ τη μια υπάρχει μια εμφανής ικανοποίηση για τις μεγάλες διαδηλώσεις αλληλεγγύης της 11ης Ιανουαρίου που κατήγγειλαν την τρομοκρατία (2 εκ. διαδηλωτές στο Παρίσι και 3,7 εκ. στην υπόλοιπη Γαλλία). Με όποιον και να μιλήσεις, ό,τι και να διαβάσεις, θα πέσεις πάνω στη χαρακτηριστική φωνή ανακούφισης: «Επιτέλους, αντιδράσαμε! Η Γαλλία των Φώτων, ενωμένη, ενάντια στη βαρβαρότητα».

Απ’ την άλλη το Παρίσι έχει αλλάξει: στρατιώτες και αστυνομικοί με πολυβόλα μπροστά στο Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων, στον πύργο του Άιφελ και σε όλα τα δημόσια κτίρια. Ίδια εικόνα μπροστά στις συναγωγές. Οπλισμένοι άντρες των ειδικών δυνάμεων, προστατευμένοι από αλεξίσφαιρα γιλέκα, συνοδεύουν θρησκευόμενους Εβραίους με τα κοτσιδάκια και τα πλατιά μαύρα καπέλα τους απ’ τη συναγωγή στo σπίτι τους. Για να μπεις στη Σορβόννη πρέπει να δείξεις στους κλητήρες την ταυτότητά σου και να εξηγήσεις τους λόγους για τους οποίους θέλεις να μπεις μέσα.

Το λιμάνι δεν είναι πράγμα• είναι σχέση

της Ελένης Κυραμαργιού

Στη διαδρομή από το λιμάνι του Πειραιά προς το Πέραμα, οι εικόνες εναλλάσσονται συνεχώς, με τη θάλασσα στα αριστερά να οριοθετεί τις ταυτότητες των γειτονιών και των ανθρώπων τους. Λίγο πριν το Πέραμα, στους προβλήτες 2 και 3 του λιμανιού οι ολοκαίνουργιοι γερανοί της Cosco, με τα εντυπωσιακά φώτα τους, ξεφορτώνουν εμπορεύματα μέρα-νύχτα.

Λιπάσματα, Δραπετσώνα 2014. Φωτογραφία της Αλεξίας Γιακουμπίνη

Δίπλα τους ο προβλήτας 1, που ακόμα ανήκει στον Οργανισμό Λιμένος Πειραιώς, μοιάζει σχεδόν εγκαταλελειμμένος, οι δικοί του γερανοί παλιοί, τα εμπορεύματα λιγοστά και οι ρυθμοί δουλειάς λιγότερο εντατικοί – μιας και μαζί με τους προβλήτες πουλήθηκαν στην Cosco και τα συμβόλαια φορτοεκφόρτωσης εμπορευματοκιβωτίων. Ο προβλήτας 1 αλλά και ολόκληρη η λιμενική ζώνη το τελευταίο διάστημα έχουν επανέλθει στην επικαιρότητα. Η ιδιωτικοποίηση του Οργανισμού Λιμένος Πειραιώς — μέρους ή του συνόλου των μετοχών του– παρουσιάζεται ως αναγκαία λύση για το πρόβλημα του χρέους, αλλά και για την ανάπτυξη της ελληνική οικονομίας.

Αριθμοί και στατιστικά στοιχεία, εκατομμύρια ευρώ και τόνοι εμπορευμάτων γεμίζουν τις αναλύσεις για το ποια είναι η πιο συμφέρουσα λύση για την ελληνική κυβέρνηση και το δημόσιο χρέος. Η συζήτηση γύρω από τη πώληση του, σε κυβερνητικό επίπεδο, μας δείχνει ότι το λιμάνι αντιμετωπίζεται ως αντικείμενο προς πώληση, όπως άλλωστε και το σύνολο της δημόσιας περιουσίας. Σε όλη αυτή τη διαδικασία, το λιμάνι, ή, ακριβέστερα, η πώληση του λιμανιού εμφανίζεται ως μια από τις πιο συμφέρουσες επενδύσεις ή λύσεις στο πρόβλημα του χρέους. Παρότι η αξία του λιμανιού σε εκατομμύρια ευρώ και τα έσοδα των κρατικών ταμείων μονοπωλούν τις αντιπαραθέσεις γύρω από τη πώληση του λιμανιού, υπάρχει μία ακόμα παράμετρος, πολύ κρίσιμη κατά τη γνώμη μου, η οποία όμως απουσιάζει από τη δημόσια συζήτηση για το θέμα αυτό.

Δίστομο: ιστορική συνείδηση και κοινωνική μνήμη

Η σφαγή, η μνήμη, η διεκδίκηση

της Ζέτας Παπανδρέου

Τα τελευταία χρόνια, κυρίως στο πλαίσιο της οικονομικής κρίσης που βιώνει η Ελλάδα, γίνονται συχνές αναφορές στην ελληνική διεκδίκηση των πολεμικών αποζημιώσεων και του κατοχικού δανείου από το γερμανικό κράτος. Έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον η εξέταση των διαστάσεων αυτής της διεκδίκησης με συγκεκριμένη μελέτη περίπτωσης το Δίστομο, τόπο στον οποίο ασκήθηκαν  αντίποινα από τους Γερμανούς (10.6.1944) και διαμορφώθηκαν πολιτικές μνήμης οι οποίες συνδέονται με ζητήματα ηθικής/οικονομικής αποκατάστασης των θυμάτων και των οικογενειών τους.

Γυναίκα του Δίστομου. Φωτογραφία του Ντμίτρι Κέσσελ, 1944

Είναι γνωστό ότι το ζήτημα της καταβολής οικονομικών αποζημιώσεων από τη Γερμανία στην Ελλάδα, εξαιτίας της ναζιστικής Κατοχής, βρήκε μεν σθεναρή αντίσταση από την πλευρά του γερμανικού κράτους, εξελίχθηκε όμως έτσι και λόγω της ηττοπάθειας που διέκρινε τους σχετικούς χειρισμούς των ελληνικών κυβερνήσεων. Το ελληνικό κράτος θεώρησε ότι πρέπει να παραιτηθεί  από αξιώσεις, όπως η επιστροφή του υποχρεωτικού κατοχικού δανείου, η διεξαγωγή δικών σε βάρος ναζιστών αξιωματούχων (Μαξ Μέρτεν), οι επανορθώσεις και οι αποζημιώσεις για τα θύματα της ναζιστικής θηριωδίας,  χάριν των οικονομικών / εμπορικών διμερών σχέσεων με την Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας (ΟΔΓ), της εξασφάλισης οικονομικής βοήθειας μέσω δανεισμού ή της στήριξης για την ένταξή μας στην ΕΟΚ/Ε.Ε. Συνεπώς, μπορούμε να υποστηρίξουμε ότι η υποχωρητικότητα των ελληνικών κυβερνήσεων στη διεκδίκηση αποζημιώσεων από το γερμανικό κράτος συνδέεται αφενός με την επιθυμία για γρήγορη προσέλκυση κεφαλαίων  και, αφετέρου, με την επιθυμία να επουλωθούν πληγές που παρέμεναν ανοιχτές στη μεταπολεμική ελληνική κοινωνία, δεδομένου μάλιστα ότι η ΟΔΓ ήταν πλέον σύμμαχη χώρα και μέλος του ΝΑΤΟ. Για παράδειγμα, η ΕΡΕ δεχόταν κριτική για το γεγονός ότι στους κόλπους της βρέθηκαν δωσίλογοι και συνεργάτες των Γερμανών. Έτσι, μια ηγετική πολιτική φυσιογνωμία όπως ο Κωνσταντίνος Καραμανλής,  δίνοντας έμφαση στις επενδύσεις των Γερμανών και στην οικονομική ανάπτυξη της Ελλάδας, ηθελημένα παρέβλεπε παραμέτρους που θα έθεταν προ των ευθυνών τους τους Γερμανούς, αλλά ενδεχομένως και τους Έλληνες συνεργάτες τους.

Ανδρέας Μαλλιώρης, πολίτης της Πάτρας και της αριστεράς

Πορτρέτο του Ανδρέα Μαλλιώρη, από τον Γιάννη Ψυχοπαίδη

Ο Ανδρέας Μαλλιώρης γεννήθηκε πριν 92 χρόνια, τον Απρίλιο του 1923. Γόνος πολυμελούς οικογένειας, πέρασε γρήγορα, στα νεανικά του χρόνια, τα χρόνια της ναζιστικής Κατοχής, στην εαμική αντίσταση αρχικά ως Επονίτης και μετά ως μέλος του ΚΚΕ.

Τα χρόνια της νιότης του τα πέρασε με διώξεις, καθώς εστάλη να υπηρετήσει τη θητεία του στο Α΄ Τάγμα της Μακρονήσου, όπου βρέθηκε στη δίνη της πιο αιματηρής περιόδου, με τη σφαγή της 29ης Φλεβάρη 1948. Ακολούθησε τρίχρονη κράτηση στο «σύρμα», καθώς δεν υπέγραψε δήλωση μετανοίας. Και, όπως οι άλλοι αγωνιστές αυτής της δρακογενιάς, είχε την τύχη  και το προνόμιο να λέει: Ναι, ήμουν εκεί, ήμουν στον αγώνα, έμεινα όρθιος και ζω.

Μπλε γραμμή

NEΑ ΑΠΟ ΤΟ ΣΠΙΤΙ

του Κωνσταντίνου Χατζηνικολάου

Ντενί Λομ, «Πιρκετού», 2014

Πριν λίγες μέρες πήγαμε στο Αγκίστρι για να δούμε τον Ντενί.

Ο Ντενί: θαμμένος στο χώμα, από τον Αύγουστο.

Ο τάφος: ένα μικρό ορθογώνιο, όσο το ύψος του, μ’ ένα περίγραμμα από πέτρες που είχαν μαζέψει η Λουκία και η Μαριάννα απ’ το νησί.

Για κάποιον που δεν ξέρει, καλό θα ήταν να ξέρει.

Δεν γράφτηκε τίποτα γι’ αυτόν, τίποτα ιδιαίτερο (όπως για το θάνατο του Τάδε ή του Δείνα), τελείως άδικα και τελείως δίκαια μαζί. Γιατί ο Ντενί, από ένστικτο ή εσκεμμένα, ακολούθησε εκείνο το ελαφροπάτημα του συγγραφέα Ρόμπερτ Βάλζερ, όταν έκανε βόλτες στο χιόνι, τα χρόνια που ζούσε στο άσυλο: το χιόνι έπεφτε και τα ίχνη του αμέσως χάνονταν. Μες στο χιόνι τον βρήκαν άλλωστε.

CommonsFest : Ένα φεστιβάλ για τα Κοινά Αγαθά

του Αντώνη Μπρούμα

Τι το κοινό μπορεί να έχουν ένας αγρότης-μέλος συνεργατικής οικοκοινότητας, ένας εργάτης κατειλημμένου εργοστασίου, ένα μέλος ενός αστικού ελεύθερου κοινωνικού χώρου, ένας συνεταιρισμένος δημοσιογράφος και ένας χάκερ; Η ερώτηση μάλλον θυμίζει ανέκδοτο. Και όμως, όλες οι παραπάνω –φαινομενικά ανομοιόμορφες– «φυλές» των κινημάτων, καθώς και πάρα πολλές άλλες συναντήθηκαν στις 15-17 του Μάη στο CommonsFest, το φεστιβάλ των κοινών αγαθών, για να δείξουν πως από κοινού ήδη δημιουργούμε τον καινούργιο κόσμο που θέλουμε, μέσα στον κόσμο που θέλουμε να ξεπεράσουμε.

Το CommonsFest της Αθήνας ήταν το τρίτο φεστιβάλ αυτού του είδους. Είχαν προηγηθεί ήδη δύο επιτυχημένα φεστιβάλ τις προηγούμενες χρονιές, στο Ηράκλειο της Κρήτης. Φέτος, το δίκτυο των διοργανωτών αποφάσισε να φέρει το φεστιβάλ από την περιφέρεια στο κέντρο, για να ανοίξει για τα καλά τον διάλογο γύρω από την αξία και τις προοπτικές των κοινών αγαθών στην Ελλάδα της κρίσης. Επί τρεις ημέρες το πανέμορφο νεοκλασικό του Συλλόγου Αρχαιολόγων στον πεζόδρομο της Ερμού έσφυζε από ζωή. Ομιλητές, όπως οι Massimo De Angelis, Pat Conaty, Richard Stallman, Σταύρος Σταυρίδης και Αλέξανδρος Κιουπκιολής, μίλησαν για τρόπους κοινωνικής οργάνωσης πέρα από το κράτος και την καπιταλιστική αγορά. Πάνω από τριάντα κοινότητες παραγωγής κοινών αγαθών, από όλη την Ελλάδα, παρουσίασαν τις δικές τους προτάσεις για την κάλυψη των αναγκών μας μέσα από το μοίρασμα και τον συνεργατισμό.

Λύσσα!

του Κώστα Πετρίδη

Τους τελευταίους μήνες η επιθετικότητα των μέσων μαζικής ενημέρωσης έχει πάρει διαστάσεις ανησυχητικές.

Emil Nolde – Excited People

Οι υπεύθυνοι το ξέρουν καλά ότι οφείλουν να πληροφορούν πριν αρχίσουν να σχολιάζουν με κριτικό πνεύμα τα όσα συμβαίνουν γύρω μας. Αντ’ αυτού, τα ΜΜΕ σήμερα συμμετέχουν ανοιχτά στην απεγνωσμένη αλλά καλά συντονισμένη προσπάθεια ανατροπής της κυβέρνησης. Οι δημοσιογράφοι που δουλεύουν στα κανάλια και στον τύπο πρωτοστατούν στον βρώμικο πόλεμο που διεξάγεται χλευάζοντας τους αφελείς που πιστεύουν ότι υπάρχει ακόμη κάτι που αποκαλείται δημοσιογραφική δεοντολογία.

Για το αστείο του πράγματος, αξίζει να αναφερθεί η είδηση στο κεντρικό δελτίο του STAR για την επιστροφή των καθαριστριών του Υπουργείου Οικονομικών στη δουλειά τους, την οποία ακολούθησε το σχόλιο ότι για το 1,5 εκατομμύριο ανέργων του ιδιωτικού τομέα δεν έχει όμως γίνει τίποτα! Ακόμα κι ο Ν. Χατζηνικολάου αναγκάστηκε να πάρει τις αποστάσεις του.

Η Ευρώπη σε παγίδα;

Συνέντευξη με του Κλάους Όφφε

μετάφραση: Μαίρη Ζαμπετάκη

Έχετε διατυπώσει την άποψη πως, στην προσπάθειά της να αντιμετωπίσει την κρίση, η Ευρώπη έπεσε μόνη της σε μια παγίδα. 

Τη λέξη «παγίδα» τη χρησιμοποιώ για να περιγράψω ένα σημείο από το οποίο δεν μπορεί κανείς να προχωρήσει, και στο οποίο οι συνθήκες είναι αφόρητες. Στο βιβλίο μου «Europe entrapped» υποστηρίζω, ότι η υιοθέτηση του ευρώ, το ξεκίνημα μιας νομισματικής ένωσης που δεν συνδυαζόταν και δεν εντασσόταν σε μια πολιτική ένωση, ήταν σαφώς λάθος· και, ταυτόχρονα, υποστηρίζω ότι μια πιθανή «οπισθοχώρηση», δηλαδή εγκατάλειψη του ευρώ και επιστροφή των κρατών-μελών σε εθνικά νομίσματα, θα ήταν ακόμα μεγαλύτερο λάθος.

Τιντορέτο, «Η Σωσάννα στο λουτρό», π. 1555

Παρά τις καταστροφικές του συνέπειες, το ευρώ είναι πλέον πρακτικά αμετάκλητο. Επέτρεψε την ανάπτυξη ενός διακρατικού συστήματος καταμερισμού εργασίας και οικονομικής ολοκλήρωσης στην Ευρώπη, το οποίο θα κατέρρεε χωρίς το κοινό νόμισμα. Οι συνθήκες δεν προβλέπουν τη διαδικασία εξόδου ενός κράτους-μέλους από την ευροζώνη με παράλληλη παραμονή στην Ε.Ε. Η Γερμανία, η οικονομία της οποίας στηρίζεται κυρίως στις εξαγωγές, έχει ωφεληθεί σημαντικά από το ευρώ, καθώς το κοινό νόμισμα προσφέρει μια πολύ ευνοϊκότερη συναλλαγματική ισοτιμία διεθνώς από ό,τι ένα νέο γερμανικό μάρκο. Συνεπώς, είναι λογικό να περιμένει κανείς ότι η Γερμανία είναι διατεθειμένη να καταβάλει ένα μεγάλο τίμημα για τη διάσωση του ευρώ.

ΠΓΔΜ: Μια τραγωδία στις ράγες

της Μυρτώς Αρετάκη 

Το βράδυ της 23ης Απριλίου, 14 πρόσφυγες –13 Αφγανοί και ένας Σομαλός– έχασαν τη ζωή τους από διερχόμενο τρένο, στην προσπάθειά τους να διασχίσουν χαράδρα κοντά στην πόλη Βέλες της ΠΓΔ της Μακεδονίας. Σχεδόν όλοι οι νεκροί είχαν ζήσει για ένα διάστημα στην Ελλάδα και αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τη χώρα παρατύπως, ελλείψει νόμιμης και ασφαλούς οδού.

Η τελευταία φωτογραφία των νεαρών προσφύγων, που ξεκίνησαν από τη Θεσσαλονίκη με σκοπό να βρουν άσυλο σε κάποια ευρωπαϊκή χώρα

Ο Mahdi Mohebbi, 17 χρονών, από το Αφγανιστάν, που έχασε μπροστά στα μάτια του τον αδερφό του, βρίσκεται σήμερα σε κέντρο φιλοξενίας στη Θεσσαλονίκη. Μιλώντας στον Mohammad Mirzay, μέλος της αφγανικής κοινότητας και της ΜΚΟ ACT UP, περιγράφει την προσπάθειά τους να διαφύγουν από τη χώρα, καθώς και τις συνθήκες, κάτω από τις οποίες οι 14 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους.

Τα δυο αδέρφια που ξεκίνησαν μαζί με ακόμη έξι συμπατριώτες τους από τη Θεσσαλονίκη, είχαν αντιμετωπίσει και άλλες δυσκολίες στο δρόμο τους. Στην πρώτη τους προσπάθεια να διασχίσουν την ΠΓΔ της Μακεδονίας, και ενώ είχαν περπατήσει μία μέρα από τα σύνορα, χτυπήθηκαν άγρια από ομάδα ένστολων, οι οποίοι τους έκλεψαν χρήματα και κινητά τηλέφωνα. Εκτιμώντας πως δεν επρόκειτο για αστυνομικούς και χωρίς τίποτα πια στην κατοχή τους, οι νεαροί αποφασίζουν τότε να επιστρέψουν στην Ελλάδα.