Λαϊκή απογευματινή;

του Στρατή Μπουρνάζου

To πλήθος που συγκεντρώθηκε την Πέμπτη στο Σύνταγμα, αξίζει την προσοχή μας. Δεν είμαι βέβαιος αν ήταν 3.000, 4.000 ή 6.000 (δεν ήμουν εκεί, και έτσι και όλο το σχόλιο βασίζεται σε όσα διάβασα, όσα είδα σε φωτογραφίες και όσα μου είπαν), πάντως, κατά τη γνώμη μου, μεγαλύτερη σημασία από τον ποσοτικό προσδιορισμό έχει η συζήτηση των ποιοτικών χαρακτηριστικών της συγκέντρωσης. Περίμενα, και περιμέναμε, νομίζω, βαριά βαριά, καμιά  πεντακοσαριά νοματαίους. Οπότε, αμέσως, έχουμε ένα ζήτημα: Γιατί κατέβηκαν αυτές οι χιλιάδες; Οι ερμηνείες ότι τα το προπαγάνδισαν τα κανάλια ή η Ν.Δ. κινητοποίησε τον κόσμο της, παρότι ισχύουν, κινδυνεύουν να μας αποπροσανατολίσουν από τα ουσιώδη ερωτήματα: Ποιοι κατέβηκαν, γιατί κατέβηκαν, γιατί παλιότερα δεν κατέβαιναν;

Πηγή: «Η Καθημερινή», 19.6.2015

Δεν έχω έτοιμη απάντηση. Μπορούμε, ασφαλώς, να διασκεδάσουμε όσο θέλουμε με τον αχταρμά ή τα συνθήματα (Νot to Stalinism κλπ. κλπ.). Aν όμως θέλουμε να κάνουμε δουλειά –και, στην περίπτωσή μας, όταν λέω δουλειά, εννοώ πολιτική δουλειά– δεν μπορούμε να μείνουμε σε αυτά. Πρέπει να αντιπαρατεθούμε πολιτικά, πρέπει να είμαστε σκληροί όταν γράφονται  αθλιότητες (όπως για παράδειγμα αυτά που γράφτηκαν εναντίον της Νατάσσας Γιάμαλη) και, επίσης, χωρίς χλεύη, πρέπει να κατανοήσουμε. Ας σκεφτούμε και στις δικές μας συγκεντρώσεις, και στους «Αγανακτισμένους» πόσοι απίθανοι έρχονταν ή πόσα «παράταιρα» συνθήματα ακούγονταν.

Και  έτσι, πέρα από τον «κατευθυνόμενο» χαρακτήρα (μια ερμηνεία που γενικώς, κατά τη γνώμη μου, έχει κοντά ποδάρια),  σημασία, για μένα, έχει να δούμε τη λαϊκότητα, τη δεξιά λαϊκότητα  της Πέμπτης. Όλα τα φαιδρά, αυτοί που χοροπήδαγαν φωνάζοντας «Ευρώπη! Ευρώπη!» ή τα κακοφτιαγμένα αγγλικά των πλακάτ, πάνε χέρι χέρι με τη μαζικότητα της εκδήλωσης. Η «πλέμπα» (σε εισαγωγικά, προφανώς, μην παρεξηγηθώ…), με την οποία  μάλλον παθαίνουν αλλεργία οι εμπνευστές της συγκέντρωσης, ήταν εκεί – κι αυτό έκανε τη διαφορά, σε σχέση με παλιότερες ανάλογες συγκεντρώσεις (λ.χ. εναντίον του «μπαλτά» στην παιδεία, όπου οι συγκεντρωμένοι ήταν κάποιες εκατοντάδες).

Διαφορά ποσοτική, αλλά και ποιοτική – το πόσο μεγάλη θα το δούμε το επόμενο διάστημα. Πάντως, κάποιοι από τους «Αγανακτισμένους» του 2011 ίσως ήταν την Πέμπτη (όπως και την Τετάρτη) στο Σύνταγμα. Το «κατεβαίνω στην πλατεία» μπορεί να έχει μεγαλύτερη σημασία από το «μένω Ευρώπη». Θέλω να πω –και με αυτό τελειώνω– ότι δεν πρέπει να εστιαζόμαστε μόνο στο περιεχόμενο, τα συνθήματα, την «ατζέντα», αλλά στο το τι είναι αυτό που κάνει όσους κατεβαίνουν σε μια διαμαρτυρία να κατέβουν. Ας το σκεφτούμε.