Οι δυνάμεις του Kακού

του Νίκου Χατζηνικολάου 

Ναι, μετά τον θάνατο του βασιλιά της Σαουδικής Αραβίας ήταν όλοι τους στη Ριάντ για να συλλυπηθούν. Μόνο δάκρυα που δεν είχαν στα μάτια: ο Τόνι Μπλερ, ο Ντέιβιντ Κάμερον, ο Μπαράκ Ομπάμα, ο Κάρολος της Αγγλίας. Τα ξέχασαν όλα: δημόσιες εκτελέσεις και δημόσιες μαστιγώσεις, πολιτικά δικαιώματα των γυναικών και των ξένων εργατών, ό,τι με τρεμάμενη φωνή συνήθως αποκαλούν «ανθρώπινα δικαιώματα».

Όλα ξεχάστηκαν. Και μαζί τους όλες οι δικαιολογίες ηθικού χαρακτήρα που συνήθως συνοδεύουν τους βομβαρδισμούς που διεξάγονται στο όνομα της πάλης κατά του Κακού.

Είναι γνωστό ότι η χριστιανική Δύση δεν παρεμβαίνει ποτέ στρατιωτικά στη Μέση Ανατολή χωρίς να έχει την «ηθική υποχρέωση» να το κάνει. Πάντοτε έρχεται αρωγός των αδικημένων και τιμωρός εκείνων που τους καταπιέζουν. Ακόμα και η εισβολή στο Ιράκ δικαιολογήθηκε με το επιχείρημα ότι ο Σαντάμ Χουσεΐν είχε στα χέρια του όπλα μαζικής καταστροφής. Από τις 11 Σεπτεμβρίου 2001 και μετά, κύριος στόχος της είναι η Τρομοκρατία, η οποία είναι όργανο του Διαβόλου. Όπως υποστήριξαν δύο στενοί συνεργάτες του Τζωρτζ Μπους του νεότερου, ο Ρίτσαρντ Περλ και ο Ντέιβιντ Φρουμ, το ζήτημα είναι να συντρίψουμε τις δυνάμεις του Κακού (Το τέλος του Κακού: πώς να νικήσουμε στον πόλεμο κατά της τρομοκρατίας, 2004). Η «Σύγκρουση πολιτισμών», στην οποία αναφέρθηκε το 1990 ο Μπέρναρντ Λούϊς και στη συνέχεια ο Σάμουελ Χάντινγκτον (1993 και 1996), σε τούτο το κομβικό σημείο διεξάγεται.

Προς υπεράσπιση της Ελλάδας

Έξι μύθοι που  καταρρίπτονται

 των Τζόζεφ Λέι, Λιούις Μπάσετ και Μάικλ Γουόκερ

μετάφραση: Μάνος Αυγερίδης

1. «Όλοι πρέπει να πληρώνουν τα χρέη τους. Γιατί όχι κι η Ελλάδα;»

Γιώργος Βακαλό, «Άντρας με σκοινί», 1938

Όταν κάποιος δανείζει χρήματα σε κάποιον άλλον με την πρόθεση να βγάλει κέρδος, παίρνει ένα ρίσκο, όπως κι αυτός που δανείζεται τα χρήματα. Για τον λόγο ότι και τα δυο μέρη παίρνουν ρίσκο με την ελπίδα κάποιου μελλοντικού οφέλους, οφείλουν να μοιράζονται εξίσου την ευθύνη για το αποτέλεσμα. Γι’ αυτό και οι φυλακές οφειλετών –συνηθισμένες τον 18ο και τον 19ο αιώνα– καταργήθηκαν: Διότι τιμωρούσαν άδικα το ένα μέρος μιας συμφωνίας για την οποία φέρει ευθύνη τόσο ο δανειστής όσο και ο δανειζόμενος. Ωστόσο, ούτε οι ευρωπαϊκές τράπεζες, οι οποίες ανέλαβαν επισφαλή χρέη, ούτε οι πολιτικοί θεσμοί οι οποίοι είναι υπεύθυνοι για τις πολιτικές που ενθάρρυναν παράλογες οικονομικές πρακτικές είναι πρόθυμοι να αποδεχτούν την ευθύνη της παρούσας κατάστασης. Ζωτικές δημόσιες υπηρεσίες της Ελλάδας καταστρέφονται την ώρα που η οικονομία συρρικνώνεται επειδή όλοι, εκτός απ’ την ίδια την Ελλάδα, αποποιούνται τις ευθύνες τους για κάτι που αποτελεί κοινή αποτυχία.

Η αρχή της ουδετερότητας του διαδικτύου

Τι περιλαμβάνει και γιατί είναι τόσο σημαντική;

της Δώρας Κοτσακά-Καλαϊτζιδάκη 

Η ουδετερότητα του διαδικτύου αποτελεί την πιο πολυσυζητημένη έννοια των τελευταίων ετών όσον αφορά τα ψηφιακά δικαιώματα. Αναφέρεται στο ότι οι πάροχοι υπηρεσιών πρόσβασης στο διαδίκτυο (ISPs) μεταχειρίζονται με τον ίδιο τρόπο κάθε πακέτο δεδομένων που διέρχεται από τα δίκτυά τους, ανεξάρτητα από την προέλευση, τον παραλήπτη, τον αποστολέα, το είδος του περιεχομένου ή τα χρησιμοποιούμενα για τη μετάδοσή τους μέσα (π.χ. ψηφιακός εξοπλισμός ή σχετικά πρωτόκολλα).

Έργο του Edward McGowan (πηγή: underplot.tumblr.com)

Η παραπάνω αρχή συνιστά την τεχνολογική και δικαιοπολιτική βάση πάνω στην οποία στηρίζεται ο δημόσιος χαρακτήρας του διαδικτύου. Είναι ενσωματωμένη στα διαδικτυακά πρωτόκολλα επικοινωνίας (TCP-IP), καθιστώντας τον έλεγχο των πληροφοριών που κυλούν μέσα στα σύγχρονα δίκτυα ηλεκτρονικών επικοινωνιών εξαιρετικά δύσκολο για τους παρόχους. Όποια παρέκκλιση από αυτή την αρχή κριθεί απαραίτητη (π.χ. για λόγους δημοσίου οφέλους, κοινωνικής προστασίας ή ψηφιακής συμφόρησης) είναι εφικτό να αποτελέσει αντικείμενο ρύθμισης, αφού πρώτα τεκμηριωθεί νομικά και δοθεί δικαστική εντολή.

Η διαδικτυακή ουδετερότητα περιλαμβάνει τρεις θεμελιώδεις άξονες. Πρώτον, όλα τα σημεία του διαδικτύου είναι δυνατό να συνδέονται με όλα τα υπόλοιπα. Δεύτερον, όλοι οι πάροχοι οφείλουν να προσφέρουν όσο το δυνατόν καλύτερης ποιότητας υπηρεσίες για την επικοινωνία και μεταφορά δεδομένων από σημείο σε σημείο. Τρίτον, σε θέματα καινοτομίας δεν μπορεί να υπάρχει κανενός είδους παρακώλυση από κανέναν, άτομο ή φορέα. Η εφαρμογή των παραπάνω είναι θεμελιώδης, προκειμένου να εξασφαλιστεί η ανάπτυξη και η καινοτομία στον τομέα των Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνίας (ΤΠΕ), αλλά και για την περιφρούρηση των βασικών αξιών του διαδικτύου: της δημοκρατίας και της ελευθερίας της επικοινωνίας.

Η αποφυλάκιση Κασιδιάρη

Του Στρατή Μπουρνάζου

Στην αναμπουμπούλα, ως γνωστόν, χαίρεται ο λύκος. Και ο «λύκος» δεν είναι άλλος από τον Ηλία Κασιδιάρη, ο οποίος αποφυλακίστηκε προχθές, με βούλευμα του Συμβουλίου Εφετών (παρά την αντίθετη γνώμη του εισαγγελέα).

Υπάρχει μια ποιοτική διαφορά σε σχέση με τις προηγούμενες αποφυλακίσεις Χρυσαυγιτών βουλευτών (Μιχαλολιάκου, Λαγού, Παππά κ.ά.). Εκείνες έγιναν επειδή συμπληρώθηκε το ανώτατο συνταγματικό όριο προφυλάκισης, το δεκαοχτάμηνο, άρα ήταν απολύτως επιβεβλημένες. Αντίθετα, ο Η. Κασιδιάρη, είχε συμπληρώσει μόνο έναν χρόνο, αλλά το Συμβούλιο έκρινε ότι δεν πρέπει να μείνει άλλους έξι μήνες στη φυλακή, καθώς δεν είναι «ύποπτος φυγής» ή «τέλεσης νέων αδικημάτων».

Σημειώνω ότι μια τέτοια απόφαση είναι πολύ σπάνια. Πέραν της μομφής στους εφέτες (πόθεν τεκμαίρεται ότι δεν είναι ύποπτος φυγής ή τέλεσης  νέων αδικημάτων;) η μομφή μου  στρέφεται στην κυβέρνηση, τον ΣΥΡΙΖΑ και τον εαυτό μας. Γιατί όλοι οι παραπάνω, με διαφορετικούς τρόπους και ευθύνες ο καθείς βέβαια,  επιτρέψαμε στη Χρυσή Αυγή να κάνει ένα δυναμικό come back, να επανομιμοποιείται στην κοινωνία,  να δίνει ρεσιτάλ «φιλολαϊκής» πολιτικής στη Βουλή. Όλο αυτό το κλίμα αντανακλάται και στην απόφαση αποφυλάκισης. Οφείλουμε, νομίζω, να «επανορθώσουμε» τάχιστα.

Παίρνοντας θέση, ή γιατί ψηφίζοντας «όχι» ψηφίζουμε «ναι» στην ιδέα της ευρώπης

WEB ONLY

Ομοιότητες μεταξύ της νουβέλας του Χάινριχ φον Κλάιστ
«Μίχαελ Κόλχαας» και της ελληνικής κατάστασης

Δημήτρης Βαρδουλάκης

Μετάφραση Αιμιλία Σαλβάνου

Το δημοψήφισμα της 5ης Ιουλίου δεν αφορά μόνο το αν οι Έλληνες πολίτες θα αποδεχθούν ή θα απορρίψουν την τελευταία πρόταση της τρόικας, που δόθηκε με τη μορφή τελεσιγράφου και περιείχε μέτρα για τα δάνεια. Θέτει κι ένα ερώτημα που αφορά ολόκληρη της Ευρώπη, το ερώτημα δηλαδή αν η ιδέα ενός ενιαίου νομίσματος, βασισμένου στην ιδέα της διακριτότητας της διαχείρισης του νομίσματος και της εθνικής κυριαρχίας ζει ακόμη ή έχει πεθάνει.

Το «Ναι» αναγνωρίζει στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο την εξουσία να λαμβάνουν οικονομικές αποφάσεις που παρακάμπτουν και αδιαφορούν για την πολιτική διαδικασία. Το «Όχι», αντίθετα, επιβεβαιώνει την παραπάνω διάκριση ανάμεσα στη διαχείριση του νομίσματος και τη λήψη πολιτικών αποφάσεων.

Roger de La Fresnaye – The Conquest of the Air, 1913

Για να κατανοήσουμε τι διακυβεύεται πραγματικά, θα πρέπει να συνυπολογίσουμε έναν ακόμη παράγοντα, τον τρόπο δηλαδή που η διεκδίκηση της εθνικής κυριαρχίας είναι διακριτή από την πιθανότητα δημοκρατίας. Αυτή η διάκριση είναι κρίσιμη προκειμένου να καταλάβουμε τι εμπεριέχει η αποδοχή ή η απόρριψη των μέτρων της τρόικας αλλά και γιατί το δημοψήφισμα δεν είναι ζήτημα μόνο της ελληνικής πολιτικής, αλλά έχει γνήσια μια πανευρωπαϊκή σημασία. 

Για να παρουσιάσουμε τον αγώνα για τη διεκδίκηση της εθνικής κυριαρχίας, είναι σκόπιμο να εξετάσουμε την ελληνική ιστορία που οδηγεί στο δημοψήφισμα σε συνδυασμό με τη νουβέλα του Χάινριχ φον Κλάιστ Μίχαελ Κόλχαας (μτφρ. Θόδωρος Παρασκευόπουλος, Ερατώ, Αθήνα 2010) – μία από τις αγαπημένες του Μαρξ και του Κάφκα. Η ιστορία διαδραματίζεται στη Μεταρρύθμιση. Από έναν ταπεινό έμπορο αλόγων, τον Κόλχαας, κατασχέθηκαν παράνομα δύο άλογα, με αποτέλεσμα τελικά να πάρει τα όπλα εναντίον των αρχών που τον αδίκησαν. Επιτρέψτε μου να απαριθμήσω τις πιο εντυπωσιακές ομοιότητες μεταξύ των δύο ιστοριών:

Το χάλκεον χέρι

του Σπύρου Ι. Ασδραχά

Αυτοί που θέλουν να φοβηθούν, και όχι εκείνοι που θέλουν να φοβίσουν, έχουν εγκλωβιστεί στην άκριτη παραδοχή των όρων μιας ζωής που δεν τους ταιριάζει, δεν τους ωφελεί, δεν τους δίνει καμία διέξοδο. Είναι ο φόβος των «φρονίμων» που προτιμούν τον αργό θάνατο που ξεκινά από έναν υποφερτό πόνο με κατάληξη τον πόνο πριν τον επιθανάτιο ρόγχο. Σ’ αυτή την υποκειμενική ανάγκη του φόβου επενδύουν όσοι θέλουν να εξουδετερώσουν στοιχειώδεις αντιστάσεις που διαθέτει ένας ζωντανός οργανισμός, στην περίπτωση μας μια καθημαγμένη κοινωνία. 

Το παρήγορο είναι ότι υπάρχουν τα άτομα εκείνα που έχουν αποδεσμευτεί από την ανάγκη του φόβου και αντιμάχονται τους όρους της ανυπόφορης ζωής, διακινδυνεύοντας έστω και τη συντριβή τους, όπως γυμνός κάποιος προσπαθεί, με το ακόντιο στο χέρι, να αντιταχθεί στα πάντσερ του εισβολέα. 

Μόνο που τα σημερινά πάντσερ δεν είναι μεταλλικά αλλά οικονομικά, χωρίς ωστόσο τούτο να σημαίνει ότι δεν έχουν ερπύστριες. Το δημοψήφισμα ενδέχεται, όπως εύχομαι, να δείξει ότι και στις ερπύστριες της οικονομίας μπορεί να βρεθεί το αντίδοτο. Λένε ότι οι φαντάροι μας στον ελληνοϊταλικό πόλεμο στην Αλβανία έριχναν στις ερπύστριες των τανκς κουβέρτες, κι έτσι τα ακινητοποιούσαν.

Η σημασία του Όχι

Για μια καλύτερη συμφωνία, για να μείνουμε στην Ευρώπη 

της Μυρσίνης Ζορμπά

Δεν ενθουσιάστηκα όταν άκουσα το διάγγελμα του Αλέξη Τσίπρα για το δημοψήφισμα.  Κατανόησα την πολιτική δυσκολία, αλλά  δεν  δεν θεωρώ ότι ένα δημοψήφισμα μπορεί να λύσει προβλήματα. Ωστόσο, ένα δημοψήφισμα είναι ένα δημοψήφισμα, μια δημοκρατική διαδικασία που έχει  δικαίωμα να  επιλέξει μια κυβέρνηση  όταν μια διαπραγμάτευση φτάνει σε αδιέξοδο. Σ’ αυτό δεν χωράει αμφιβολία.  Μένει στους πολίτες  να προβληματιστούν για το δίλημμα που τίθεται και για τη δική τους  απάντηση.

Φωτο: Mάριος Λώλος

Με αυτό τον προβληματισμό  παρακολουθώ όλες αυτές τις ημέρες τις ελληνικές και ξένες  εφημερίδες,  τις ειδήσεις, τις συζητήσεις στη Βουλή, τις δηλώσεις των Ευρωπαίων πολιτικών. Αυτό που διαπιστώνω είναι ότι το σαφές  ερώτημα του ναι ή όχι στο συγκεκριμένο σχέδιο συμφωνίας των δανειστών, που αποτελεί  το ερώτημα με βάση το οποίο θα ψηφίσουμε την Κυριακή, έχει δεχτεί ένα τεράστιο  τσουνάμι  διαστρεβλώσεων, εκβιασμών, μηχανορραφιών, παρερμηνειών, συκοφαντιών, ψεμάτων και προκλήσεων σε βάρος της ελληνικής κυβέρνησης.

Το τελεσίγραφο θεωρήθηκε μη γενόμενο από κείνους που είχαν κηρύξει το  «game  is over»,  εξαφανίστηκε  δια μαγείας, οι σκληρές προτάσεις εξαερώθηκαν,  οι μάσκες του ευρωπαϊσμού  κάλυψαν  τα απειλητικά πρόσωπα, η υποκρισία περίσσεψε, οι τακτικισμοί συνεχίστηκαν. Είναι αυτή η δημοκρατική Ευρώπη κι αυτό το πολιτικό προσωπικό που μπορεί να  οδηγήσει τα κράτη και τους λαούς της στο κοινό μέλλον και  στην ευημερία; Κι όσοι στην Ελλάδα υποστηρίζουν ότι η συμφωνία πρέπει να κλείσει έστω και πάνω σε αυτή τη  βάση συμφωνίας γιατί επιστρατεύουν τόσο φανατισμό και κινδυνολογία; Ας μείνουμε στα επιχειρήματα, ας μείνουμε στο διάλογο, ας μείνουμε  σε μια δημοκρατική διαδικασία κι ας αποφύγουμε όλοι την εκτροπή των λόγων, των πράξεων, των πολιτικών τυχοδιωκτισμών που αμφισβητούν τη νόμιμη κυβέρνηση προετοιμάζοντας  γκρίζες λύσεις.

Επειδή συνεχίζω να πιστεύω στην ευρωπαϊκή ιδέα, επειδή συνεχίζω να πιστεύω ότι η θέση της χώρας είναι μέσα στην Ευρώπη, επειδή  πιστεύω ότι αν περάσει η συμφωνία των δανειστών οδηγεί σε αδιέξοδη λιτότητα, επειδή  πιστεύω ότι μια καλύτερη συμφωνία είναι δυνατή με ενισχυμένη  την ελληνική κυβέρνηση από το Όχι του δημοψηφίσματος, γι’ αυτό θα ψηφίσω Όχι.

Το όγδοο και το πρώτο δημοψήφισμα

ΟΙ ΛΕΞΕΙΣ ΕΧΟΥΝ ΤΗ ΔΙΚΗ ΤΟΥΣ ΙΣΤΟΡΙΑ

του Νίκου Σαραντάκου 

Όλοι αύριο καλούμαστε να ψηφίσουμε στο δημοψήφισμα που αποφάσισε η Βουλή με το ερώτημα αν εγκρίνεται η πρόταση συμφωνίας που είχαν καταθέσει οι εταίροι μας. Το δημοψήφισμα βέβαια γίνεται μέσα σε πρωτόγνωρες συνθήκες, με τις τράπεζες κλειστές, με τη χώρα σε καθεστώς καθυστέρησης πληρωμής, με εκβιασμούς κάθε λογής να διατυπώνονται στο εσωτερικό και στο εξωτερικό, ξεκινώντας από τους Ευρωπαίους εταίρους και φτάνοντας στους εργοδότες, και με μια μιντιακή ομοβροντία ενορχηστρωμένης παραπληροφόρησης.

John French Sloan -Election Night

Παρ’ όλ’ αυτά, «εμείς εδώ λεξιλογούμε», κι έτσι θα λεξιλογήσουμε για το δημοψήφισμα. Το δημοψήφισμα, σύμφωνα με τη Συναγωγή νέων λέξεων του Κουμανούδη, υπάρχει στη γλώσσα μας από τα τέλη του 19ου αιώνα. Δεν είναι δηλαδή αρχαία λέξη (οι αρχαίοι είχαν μόνο το ψήφισμα) αλλά νεότερος λόγιος σχηματισμός, προς απόδοση του γαλλικού plebiscite, που προέρχεται από τα λατινικά. Ουσιαστικά αποτελεί μεταφραστικό δάνειο από το λατινικό plebis scitum (κατά λέξη: δήμου ψήφισμα). Στην πρώτη λέξη θα αναγνωρίσουμε τη δική μας πλέμπα, αλλά και τους πληβείους· η αρχική λατινική λέξη είναι plebs, «όχλος, λαός».

Γράμμα από την Ισπανία: παρατηρήσεις από την πλευρά του πλήθους

ΤΟ ΔΗΜΟΨΗΦΙΣΜΑ ΑΠΟ ΤΗ ΣΚΟΠΙΑ ΤΩΝ ΔΙΕΘΝΩΝ ΚΙΝΗΜΑΤΩΝ-5

της Πεϊνέτα

«Το ελληνικό χρέος είναι παράνομο 100%. Η κυβέρνηση και η διαπραγματευτική ομάδα έχει κάνει υπεράνθρωπες προσπάθειες για να εξασφαλίσει μια καλύτερη συμφωνία προς όφελος των πιο αδύναμων στρωμάτων της ελληνικής κοινωνίας. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα βγαίνει από τους θεσμικούς περιορισμούς της, ασκεί στρατευμένη πολιτική και χρησιμοποιείται σαν όπλο εκβιασμού της δημοκρατίας. Αν έχουμε ένα Μινώταυρο, ένα τέρας των συμφερόντων των ευρωπαϊκών οικονομικών ελίτ, η ελληνική κυβέρνηση πρέπει να σκεφτεί κάτι ανάλογο με το Μίτο της Αριάδνης για να σώσει την ελληνική κοινωνία».

Μεταφέρω από μνήμης τα λόγια του Diego Borja, του πρώην υπουργού οικονομικών του Ισημερινού που κατάφερε να αναστρέψει τις πολιτικές λιτότητας, να μειώσει τον πληθωρισμό και να αναγκάσει τις πετρελαϊκές εταιρείες να πληρώνουν υψηλούς φόρους προς όφελος της τόνωσης των δημοσίων δαπανών, για την τόνωση της δημόσιας παιδείας, της δημόσιας υγείας και των δημοσίων υποδομών. Ο Diego Borja, συμμετείχε ως κεντρικός ομιλητής στη χθεσινή παρουσίαση των πορισμάτων της Επιτροπής Αλήθειας για το Ελληνικό Δημόσιο Χρέος, στη Μαδρίτη. Εξήγησε, ανάμεσα σε άλλα, ψύχραιμα, στο κοινό, τις διαφορετικές εκδοχές στέρησης ρευστότητας, τα λεγόμενα corralitos, τα οποία έχουν εφαρμοστεί από τους διεθνείς οργανισμούς επιβολής προγραμμάτων λιτότητας προκειμένου να εκβιαστεί η δημοκρατία και οι δημοκρατικά εκλεγμένες κυβερνήσεις. Εξήγησε ότι υπάρχει ζωή, κοινωνία και οικονομία και μετά από αυτούς τους εκβιασμούς.  

Το δημοψήφισμα, οι «θεσμοί» και οι αρχές

του Χρήστου Χατζηιωσήφ

Η εισαγωγή του θεσμού του δημοψηφίσματος υπήρξε μια από τις σημαντικές καινοτομίες του Συντάγματος του 1975. Όπλο στα χέρια αρχικά του Προέδρου της Δημοκρατίας και μετά την αναθεώρηση του 1986 του πρωθυπουργού, στοχεύει στην ενισχυμένη δημοκρατική νομιμοποίηση των επιλογών της εκτελεστικής εξουσίας. Για τις αρετές και τα ελαττώματα του θεσμού έχουν γραφεί πολλά από τους θεωρητικούς των πολιτειακών θεσμών κυρίως στο εξωτερικό, όπου υπάρχει και η ιστορική εμπειρία της εφαρμογής του. Σήμερα, στην Ελλάδα μπροστά στην πρώτη εφαρμογή του θεσμού στη χώρα μας, οι γνώμες που αντιπαρατίθενται δεν είναι θεωρητικές, αλλά άμεσα πολιτικές. Με πράξεις και απόψεις, το δημοψήφισμα που στη συγκεκριμένη εσωτερική και διεθνή συγκυρία θα έπρεπε να συντελεί στην εμβάθυνση της δημοκρατίας υπονομεύεται και αμφισβητείται.

Θόδωρος Μανωλίδης, «Το κοκτέιλ», 1971

Υπονομεύεται, δυστυχώς, από την ίδια την κυβέρνηση και τον πρωθυπουργό που το προκήρυξε, που άφησε για λίγες αλλά πολύ κρίσιμες ώρες να αιωρηθεί, εδώ και στο εξωτερικό, η υποψία ότι η προσφυγή στη δημοκρατική αυτή διαδικασία αποτελούσε ένα διαπραγματευτικό τέχνασμα, όπως όλα τα άλλα, και θα μπορούσε να ανακληθεί, αν συνέτρεχαν κάποιες ευνοϊκές εξελίξεις στη διαπραγμάτευση. Ο καλοπροαίρετος πολίτης, που έχει παρακολουθήσει ως θεατής τη διαπραγμάτευση και έχει δει τη συμπεριφορά της άλλης πλευράς απέναντι στους εκπροσώπους της ελληνικής πολιτείας, εύλογα μπορεί να αναρωτηθεί για τη σοβαρότητα στη διαδικασία λήψης αποφάσεων στο ανώτατο επίπεδο της εκτελεστικής εξουσίας.

Βαλκάνια: Ο ελλείπων κρίκος της διεθνιστικής αλληλεγγύης;

ΤΟ ΔΗΜΟΨΗΦΙΣΜΑ ΑΠΟ ΤΗ ΣΚΟΠΙΑ ΤΩΝ ΔΙΕΘΝΩΝ ΚΙΝΗΜΑΤΩΝ-4

της Μαρίας Iβάντσεβα

Οι διαπραγματεύσεις της ελληνικής κυβέρνησης με την τρόικα έχουν δείξει ότι «το κοινό μας ευρωπαϊκό σπίτι» χτίστηκε πάνω σε μια οικονομική κινούμενη άμμο. Ωστόσο, εν έτει 2015 δεν θα πρέπει να προξενεί ουδεμία έκπληξη το γεγονός ότι ΕΚΤ, Eurogroup και ΔΝΤ πρόθυμα διακινδυνεύουν μια ανθρωπιστική κρίση, αύξηση των ασθενειών, της βίας, της πείνας και του θανάτου χιλιάδων ανθρώπων στην Ελλάδα και την Ευρώπη. Η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ έχει κάνει μια μοναδική, κολοσσιαία προσπάθεια να πετύχει μια συμφωνία που δεν θα σώζει τις τράπεζες, αλλά τους φτωχούς πολίτες. Δυστυχώς, οι αυξανόμενες παραχωρήσεις και οι εντατικές διαπραγματεύσεις γίνονταισε ένα πλαίσιο έλλειψης βιώσιμων εναλλακτικών οικονομικών λύσεων σε εθνικό ή περιφερειακό επίπεδο. Η εντολή που δόθηκε στον ΣΥΡΙΖΑ δεν ήταν το Grexit, και το δημοψήφισμα, έξι μήνες μετά, στην καλύτερη περίπτωση συνιστά μια δονκιχωτική προσπάθεια για δημοκρατία. Επιπλέον, οι διαθέσιμες επιλογές και πραγματικότητες σε μεγάλο βαθμό θυμίζουν ένα άλλο μέρος της ευρωπαϊκής περιφέρειας που, κατά ειρωνεία της τύχης, διατηρούν πιο έντονα το όνειρο μιας ενωμένης Ευρώπης: τη μετασοσιαλιστική Ανατολική Ευρώπη. Τα τελευταία 25 χρόνια, οι περισσότερες μετα-σοσιαλιστικές χώρες, και πιο πρόσφατα η Ουκρανία, έχουν να επιλέξουν ανάμεσα σε μια διαδρομή ένταξης στην Ε.Ε. μέσα από καταστροφικά μέτρα λιτότητας επιβεβλημένα από την Τρόικα, και της έλλειψης ενός εναλλακτικού εθνικού Plan B.

Τρεις κρυφές αλήθειες για την ολοφάνερη ελληνική τραγωδία

ΤΟ ΔΗΜΟΨΗΦΙΣΜΑ ΑΠΟ ΤΗ ΣΚΟΠΙΑ ΤΩΝ ΔΙΕΘΝΩΝ ΚΙΝΗΜΑΤΩΝ-3

της Σάσκια Σάσσεν

Εναπόκειται σε σένα, αγαπητέ αναγνώστη, να αποφασίσεις αν αυτές οι τρεις αλήθειες σε οδηγούν να ψηφίσεις Ναι ή Όχι στη Λιτότητα — γιατί δεν πρόκειται για Όχι στην Ευρώπη, αλλά Όχι στη Λιτότητα.

Ι. Στις 28 Ιανουαρίου 2015, τρεις μέρες μετά τη νίκη του ΣΥΡΙΖΑ στις εκλογές, ο Μαρκ Κάρνεϊ, επικεφαλής της Κεντρικής Τράπεζας της Αγγλίας, δήλωσε: «Η Ευρωζώνη έχει πέσει σε μια παγίδα χρέους και πρέπει να χαλαρώσει τις αυστηρές πολιτικές περικοπών». Ο Κάρνεϊ ξεκαθάρισε επίσης ότι, κατά τη γνώμη του, η αποτυχία ολοκλήρωσης της ευρωπαϊκής ενοποίησης σε συνδυασμό με τις υπερβολικές περιοριστικές δημοσιονομικές πολιτικές θα οδηγούσαν τις χώρες του κοινού νομίσματος ακόμα βαθύτερα στην παγίδα χρέους.

Αν αναφέρω εδώ τα λόγια του Κάρνεϊ είναι, πρώτον, για να επισημάνω αυτά που είπε και, δευτερευόντως, για να τονίσω ότι τα λόγια του δεν αναπαρήχθησαν ευρέως στον Τύπο, ούτε τότε ούτε αργότερα.

Επίσης, τη μέρα της νίκης του ΣΥΡΙΖΑ η Κριστίν Λαγκάρντ, επικεφαλής του ΔΝΤ, είπε «θα εργαστούμε μαζί με την Ελλάδα». Ποτέ δεν επανέλαβε αυτή τη σύντομη, σαφή και καταφατική απόφανση, που εξέφραζε τη διάθεσή της να βοηθήσει, χωρίς προειδοποιήσεις και περιορισμούς. Αυτές τις θέσεις κατέρριψε και συνέθλιψε ο υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας Β. Σόιμπλε, ο οποίος μια από εκείνες τις μέρες προέβη στην ευρέως προβεβλημένη δήλωση ότι «τα συμβόλαια είναι συμβόλαια, και δεν ακυρώνονται».

Ένα Όχι, πολλά Ναι

ΤΟ ΔΗΜΟΨΗΦΙΣΜΑ ΑΠΟ ΤΗ ΣΚΟΠΙΑ ΤΩΝ ΔΙΕΘΝΩΝ ΚΙΝΗΜΑΤΩΝ-2

του Ζερόμ Ρους 

Αύριο, η Ελλάδα έχει την ευκαιρία να γράψει ιστορία.

Η γενναία απόφαση του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα να καλέσει σε δημοψήφισμα για τα απάνθρωπα τελεσίγραφα των δανειστών ανέτρεψε την κατάσταση. Η επιμονή της κυβέρνησης μπροστά στις ακραίες πιέσεις που δεχόταν –τόσο από το εξωτερικό όσο και από το εσωτερικό– ανανέωσε την ελπίδα των λαών σε όλη την Ευρώπη.

Θα ήταν πιο εύκολο για την κυβέρνηση να υποχωρήσει στην πιστωτική ασφυξία που της επέβαλαν οι δανειστές και στην τρομοκρατική εκστρατεία των εγχώριων και διεθνών ΜΜΕ. Αλλά ως τώρα η Ελλάδα έχει επιμείνει στις θέσεις της, και σήμερα στέκει όρθια και δυνατή, καθώς εκατομμύρια πολίτες της κατευθύνονται στις κάλπες για το πιο σημαντικό δημοψήφισμα στην ιστορία της Ε.Ε.

Η ευθύνη πλέον πέφτει στον ελληνικό λαό, που πρέπει να αρθεί στο ύψος των περιστάσεων και να εκφράσει ένα Όχι περηφάνιας και αξιοπρέπειας έναντι σε όλους όσοι επιδιώκουν να στερήσουν από την Ευρώπη την ίδια της την ψυχή.

Οι χοίροι και η αποικιοκρατία: συνειρμοί με αφορμή το ελληνικό δημοψήφισμα

WEB ONLY

του Ανδρέα Λυμπεράτου

Χαρακτικό του John Henry Walker

Τούτες τις κρίσιμες στιγμές του Δημοψηφίσματος σκέφτομαι τους ατυχείς χοίρους, ζώα που, παρά την γαστρονομική τους εκμετάλλευση και την απόλαυση που προσφέρουν, η όψη, η φωνή και τα ήθη τους τα έχουν «καταδικάσει» σε συχνή παρομοιαστική –και στερεοτυπική– «χρήση» για να δηλωθεί η αναισθησία, η ακαθαρσία, η βουλιμία και η βαρβαρότητα ανθρώπων, κοινωνικών και επαγγελματικών ομάδων ή και ολόκληρων λαών – ποιότητες και χαρακτηρισμοί που δεν συνάδουν βεβαίως με τον ευρωπαϊκό μας πολιτισμό.

Οι χοίροι όμως, εκτός από τις συνήθεις αυτές αδόκιμες και ασεβείς «χρήσεις» τους, πέρασαν κατά την πορεία της ιστορίας –συχνά από σπόντα– και στο διεθνές διπλωματικό και πολιτικό λεξιλόγιο. Η εμφάνισή τους, λοιπόν, αυτή προκαλεί επίκαιρους συνειρμούς. Δεν αναφέρομαι μόνο στο γνωστό υποτιμητικό ακρωνύμιο P.I.G.S. που επινοήθηκε τα τελευταία χρόνια για να στιγματιστούν οι οικονομικά αδύναμες και δημοσιονομικά άτακτες χώρες του ευρωπαϊκού οικονομικού Νότου. Αυτό το εξοργιστικό ακρωνύμιο δεν είναι άλλωστε πια της μόδας, καθώς κάποια από αυτά τα «δημοσιονομικά γουρουνάκια» αναβαθμίστηκαν φαίνεται στην κλίμακα των ειδών, αφήνοντας μόνο του το ισχνότερο, αυτό της Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Τον Απρίλιο του 1961, αμερικανικές δυνάμεις – κυρίως εξόριστων Κουβανών εκπαιδευμένων από την CIA– επιχείρησαν την περίφημη απόβαση στον Κόλπο των Χοίρων για να καταπνίξουν την Κουβανική Επανάσταση. Οι δυνάμεις της επανάστασης υπό τον ίδιο τον Φιντέλ Κάστρο επικράτησαν σε δύο μόλις ημέρες και κατέφεραν ένα από τα πιο σημαντικά, απροσδόκητα και «δημοφιλή» πλήγματα στον αμερικανικό ιμπεριαλισμό κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου.  

Όχι: De bono et malo

του Στρατή Μπουρνάζου

Ανρί Ματίς, «Ο παράξενος χορός της φαραντόλα»

Από την περασμένη Παρασκευή όταν, στον Κήπο των Αρχαιολόγων, στο μεγάλο πάρτυ των «Ενθεμάτων»,  γύρω στα μεσάνυχτα, κλείσαμε τη μουσική και ακούγαμε «Κόκκινο», περιμένοντας το διάγγελμα Τσίπρα, ο χρόνος –ο πολιτικός, ο προσωπικός, ο καθημερινός–, ήδη πυκνός εδώ και καιρό, έγινε ακόμα πυκνότερος και βαρύτερος. Σκέψεις, πολλές σκέψεις όλες τις επόμενες μέρες: Πώς φτάσαμε εδώ, τι μπορούσε να γίνει αλλιώς, ανακούφιση, αγωνία, γιατί αυτός ο φίλος θα ψηφίσει έτσι ή αλλιώς, ποιες κλωστές που έρχονται από το παρελθόν ή οδηγούν το μέλλον καθορίζουν τη στάση μας, αν το «είναι» καθορίζει την ψήφο.

Ωστόσο, σήμερα, Σάββατο 4 Ιουλίου, μία μέρα πριν το δημοψήφισμα, αισθάνομαι ότι δεν είναι η ώρα των αναλύσεων και των χρονογραφημάτων. Αυτό που νιώθω, αναγνώστες μου της Κυριακής, είναι η ανάγκη να εξηγήσω τους λόγους που με οδηγούν να ψηφίσω Όχι, τις προοπτικές που ανοίγει ή κλείνει, κατά τη γνώμη μου, κάθε επιλογή. Και νιώθω αυτή την ανάγκη, καθώς από αυτές τις σελίδες «μιλάμε» μαζί εδώ και δεκαπέντε χρόνια – και τα τελευταία οχτώ χρόνια πολύ τακτικά. Θα σταθώ, λοιπόν, σε τρία σημεία. Και πριν ξεκινήσω θα πω ότι, ανεξάρτητα από τους λόγους που οδήγησαν στο δημοψήφισμα, τα προβλήματά του, τους τακτικισμούς της κυβέρνησης, από τη στιγμή που εξαγγέλθηκε «αυτονομείται» ως γεγονός. Για να το πω απλοποιώντας, η κυβέρνηση μπορεί να το εξήγγειλε για να ξεφύγει από τα αδιέξοδα, ήδη όμως δύο μέρες μετά –ανεξάρτητα από την αφετηρία του, ξαναλέω– είχε πάρει διαστάσεις πανευρωπαϊκής μάχης ενάντια στη λιτότητα και υπέρ της δημοκρατίας.

1. Το Όχι, λοιπόν, για μένα, είναι ένα δεσμός, ένα νεύμα, ένα χέρι που απλώνεται προς τα κινήματα της Ευρώπης, ίσως και του πλανήτη. Το δημοψήφισμα γίνεται εδώ, αλλά δεν είναι θέμα εσωτερικό. Ας φύγουμε μια στιγμή –«νοερά», που έλεγαν παλιότερα– από την Αθήνα, ας πετάξουμε στη Μαδρίτη, τη Βαρκελώνη, το Παρίσι, το Λονδίνο, ας δούμε από εκεί το Ναι και το Όχι. Διαβάστε τι γράφουν οι ξένοι φίλοι και συναγωνιστές μας, στις επόμενες σελίδες των «Ενθεμάτων», ο Ολλανδός Ζερόμ Ρους που ζει στη Φλωρεντία (που τον τελευταίο καιρό έχει εγκατασταθεί στην Αθήνα), η Πορτογαλίδα Καταρίνα Πρίνσιπε που ζει στο Βερολίνο, η Βουλγάρα Μαρία Ιβάντσεβα που ζει στο Δουβλίνο, η Πεϊνέτα από τη Μαδρίτη, η Σάσκια Σάσσεν. Παραθέτω δυο αράδες από το κείμενο της Καταρίνα: «Το να είσαι Νοτιοευρωπαίος σήμερα δεν είναι εύκολο Μας έκαναν φτωχούς, πρεκάριους, νομάδες· ανθρώπους που περιφέρουμε αυτό το βαθύ νοσταλγικό συναίσθημα που εμείς οι Πορτογάλοι αποκαλούμε “saudade”. Αλλά εσείς, οι Έλληνες μας δείξατε κάτι ανεκτίμητο: μας δείξατε ότι αν αντιπαλέψουμε μπορούμε πραγματικά να κερδίσουμε. Μας δείξατε ότι τίποτα σε αυτόν τον κόσμο που κυβερνιέται από τραπεζίτες και οικονομικές ελίτ, τίποτα δεν είναι αναπόφευκτο. Μας διδάσκετε πώς να αγωνιζόμαστε». To Όχι μου, λοιπόν, αισθάνομαι ότι είναι μια ψήφος στην οποία με ωθούν όλοι αυτοί οι ξένοι σύντροφοι, που μας κοιτάζουν στα μάτια, με προσδοκία και αγωνία, από όλο τον πλανήτη. Όλοι οι ξένοι φίλοι και γνωστοί μου θα ψήφιζαν Όχι. Γιατί άραγε; Είναι μόνο η ασφάλεια της απόστασης ή ένας ευρύτερος ορίζοντας που ανοίγει το βλέμμα τους;
2. Με το Όχι η κυβέρνηση μπορεί να συνεχίσει. Και αυτό με καίει (όπως, άλλους τους καίει, ευλόγως, το αντίθετο: να πέσει). Για να συνεχίσει το έργο της (την ιθαγένεια, την ΕΡΤ, το σύμφωνο συμβίωσης τις τομές στο σωφρονιστικό, το μεταναστευτικό, την περίθαλψη στους ανασφάλιστους), αλλά και γιατί η επιστροφή Σαμαρά με ολίγη από ΠΑΣΟΚ και Ποτάμι μου μοιάζει εφιάλτης. Κι ακόμα, επειδή δεν αντέχουμε τις νουθεσίες των Πιουριφόηδων του 21ιου αιώνα προς στον ελληνικό λαό, να δείξει «σύνεση» και «υπευθυνότητα», να «βάλει πια μυαλό».
3. Ένα ισχυρό Όχι (όπως και ένα ισχυρό Ναι) θα στείλει πολιτικό μήνυμα σε όλους – και τους εταίρους. Βέβαια, με όλη την εμπειρία του προηγούμενου διαστήματος (και την πλήρη διάψευση της λογικής του «έντιμου συμβιβασμού», στην οποία τόσο πίστευε και για την οποία τόσο πάλεψε ο ΣΥΡΙΖΑ, με μηδαμινά αποτελέσματα), όχι απλώς δικαιούμαστε, αλλά επιβάλλεται να αμφιβάλλουμε αν θα οδηγήσει σε λύση· το αυτί των εταίρων μπορεί κάλλιστα (να συνεχίσει) να μην ιδρώνει.