Οι δυνάμεις του Kακού

του Νίκου Χατζηνικολάου 

Ναι, μετά τον θάνατο του βασιλιά της Σαουδικής Αραβίας ήταν όλοι τους στη Ριάντ για να συλλυπηθούν. Μόνο δάκρυα που δεν είχαν στα μάτια: ο Τόνι Μπλερ, ο Ντέιβιντ Κάμερον, ο Μπαράκ Ομπάμα, ο Κάρολος της Αγγλίας. Τα ξέχασαν όλα: δημόσιες εκτελέσεις και δημόσιες μαστιγώσεις, πολιτικά δικαιώματα των γυναικών και των ξένων εργατών, ό,τι με τρεμάμενη φωνή συνήθως αποκαλούν «ανθρώπινα δικαιώματα».

Όλα ξεχάστηκαν. Και μαζί τους όλες οι δικαιολογίες ηθικού χαρακτήρα που συνήθως συνοδεύουν τους βομβαρδισμούς που διεξάγονται στο όνομα της πάλης κατά του Κακού.

Είναι γνωστό ότι η χριστιανική Δύση δεν παρεμβαίνει ποτέ στρατιωτικά στη Μέση Ανατολή χωρίς να έχει την «ηθική υποχρέωση» να το κάνει. Πάντοτε έρχεται αρωγός των αδικημένων και τιμωρός εκείνων που τους καταπιέζουν. Ακόμα και η εισβολή στο Ιράκ δικαιολογήθηκε με το επιχείρημα ότι ο Σαντάμ Χουσεΐν είχε στα χέρια του όπλα μαζικής καταστροφής. Από τις 11 Σεπτεμβρίου 2001 και μετά, κύριος στόχος της είναι η Τρομοκρατία, η οποία είναι όργανο του Διαβόλου. Όπως υποστήριξαν δύο στενοί συνεργάτες του Τζωρτζ Μπους του νεότερου, ο Ρίτσαρντ Περλ και ο Ντέιβιντ Φρουμ, το ζήτημα είναι να συντρίψουμε τις δυνάμεις του Κακού (Το τέλος του Κακού: πώς να νικήσουμε στον πόλεμο κατά της τρομοκρατίας, 2004). Η «Σύγκρουση πολιτισμών», στην οποία αναφέρθηκε το 1990 ο Μπέρναρντ Λούϊς και στη συνέχεια ο Σάμουελ Χάντινγκτον (1993 και 1996), σε τούτο το κομβικό σημείο διεξάγεται.

Η βαθμιαία μετατροπή του Ισραήλ από σοσιαλίζουσα αγροτική ουτοπία σε προκεχωρημένο φυλάκιο των Δυτικών δυνάμεων, οι οποίες από την πλευρά τους το στηρίζουν ανενδοίαστα (ούτε καν την εφαρμογή των αποφάσεων των Ηνωμένων Εθνών δεν απαιτούν), όξυνε τις αντιφάσεις. Η πολιτική του στην Παλαιστίνη έχει διαμορφώσει μιαν αφόρητη κατάσταση. Η Λωρίδα της Γάζας είναι το σημερινό Γκέτο της Βαρσοβίας.

Όσοι στις διάφορες χώρες της Μέσης Ανατολής συμμετέχουν στην αντίσταση κατά των ξένων εισβολέων και των ντόπιων συνεργατών τους υποβάλλονται στις πιο φριχτές ταπεινώσεις, φυλακίσεις και βασανιστήρια, συχνά μέχρι θανάτου. Επαναλαμβάνονται τα όσα ζήσαμε κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής και με το ίδιο επιχείρημα: παράνομη δεν είναι η στρατιωτική παρουσία και η οικονομική εκμετάλλευση των πλουτοπαραγωγικών πηγών των χωρών της περιοχής από τις ξένες δυνάμεις, αλλά η αντίσταση σ’ αυτές.

Στο επίπεδο της προπαγάνδας, το κατευναστικό ρεφρέν «το Ισλάμ και ο Μωάμεθ δεν φταίνε σε τίποτα για την τρομοκρατία», που αποσκοπεί στο να αποτρέψει την ριζοσπαστικοποίηση μουσουλμάνων των μεσαίων στρωμάτων που ζουν στη Δύση, αλλά και να στηρίξει τους Σαουδάραβες και τα κρατίδια του Κόλπου, συνοδεύεται από επιθετικές καταγγελίες που ταυτίζουν τον Μωάμεθ και το Κοράνι με την τρομοκρατία.

Ποιος ενθαρρύνει τον πάστορα Τέρρυ Τζόουνς στη Φλόριντα, οι πεποιθήσεις του οποίου συνοψίζονται στο σύνθημα Το Ισλάμ είναι όργανο του Διαβόλου; Τον Μάρτιο 2011 έστησε δίκη με κατηγορούμενο το Κοράνι η οποία κατέληξε στην απόφαση να καεί παραδειγματικά ένα αντίτυπο ως τιμωρία «για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας». Τον Απρίλιο 2012 έκαψε άλλο ένα, οπότε του επιβλήθηκε πρόστιμο 271 δολαρίων γιατί δεν είχε λάβει μέτρα προφύλαξης για το ενδεχόμενο πυρκαγιάς. Στις 11 Σεπτεμβρίου 2014 έκαψε εκατοντάδες αντίτυπα. Κάθε τέτοια πράξη, όπου κι αν διαπράττεται, γίνεται αμέσως γνωστή στο σύνολο του μουσουλμανικού κόσμου. Και οι συνέπειες είναι πάντα αιματηρές.

Για παράδειγμα, το κάψιμο αντιτύπων του Κορανίου στην αμερικανική αεροπορική βάση Μπαγκράμ, λίγα χιλιόμετρα έξω από την πρωτεύουσα του Αφγανιστάν, τον Φεβρουάριο του 2012, είχε σαν συνέπεια τον θάνατο 23 ανθρώπων, ανάμεσα στους οποίους ήταν 6 Αμερικανοί (4 στρατιώτες και δύο ανώτατοι σύμβουλοι που εργάζονταν στο αφγανικό υπουργείο εσωτερικών στην Καμπούλ). Γι’ αυτά τα θύματα ποιος θα κλάψει πέρα απ’ τα μέλη των οικογενειών τους; Ποιος θα διαδηλώσει ;

H προκλητική επιθετικότητα δεν σταματάει μπροστά σε τίποτα. Ούτε καν μπροστά στο κατεξοχήν ιερό πρόσωπο για τους μουσουλμάνους, τον ίδιο τον Μωάμεθ. Πότε θα τον δούμε γυμνό σε γελοιογραφίες του Σαρλί Εμπντό (2012), πότε, όπως στη γνωστή γελοιογραφία του Δανού σκιτσογράφου Κούρτ Βεστεργκάαρντ (2005), απεικονίζεται ως τρομοκράτης με μια βόμβα στο τουρμπάνι του.

Η επιθετικότητα μπορεί όμως να πάρει και οργανωτικές μορφές μαζικού χαρακτήρα στην ίδια την Ευρώπη: τον Οκτώβριο 2014 ιδρύθηκε στη Δρέσδη το σωματείο «Ευρωπαίοι πατριώτες κατά της ισλαμοποίησης της Ευρώπης» (PEGIDA) — στις 15 Ιανουαρίου 25.000 άτομα κατέβηκαν στους δρόμους της πόλης για να διαδηλώσουν υπέρ των θέσεών του. Μπορεί λίγο αργότερα να αυτοδιαλύθηκε, όταν έγινε γνωστό πως ο πρόεδρος του σωματείου ήταν θαυμαστής του Χίτλερ, εκείνο όμως που μένει είναι η δεδηλωμένη εχθρότητα απέναντι στους Μουσουλμάνους που ζουν και εργάζονται στις ευρωπαϊκές χώρες και στη βόρεια Αμερική.

«Διεθνής Ημέρα Καύσης του Κορανίου, 11 Σεπτεμβρίου 2010, 6 μ.μ.-9 μ.μ.». Ο αιδεσιμώτατος Τέρι Τζόουνς στο Dove World Outreach Center, στο Γκαίνσιβιλ της Φλόριντα

Ο πόλεμος μαίνεται ακόμα και σε περιοχές μακριά απ’ τη Μέση Ανατολή: στις Φιλιππίνες και στο Πακιστάν έγιναν διαδηλώσεις υπέρ των δολοφονιών των σκιτσογράφων του Charlie Hebdo. Στις 8 Φεβρουαρίου 2015 το Muslim Action Forum της Μεγάλης Βρετανίας οργάνωσε μεγάλη διαδήλωση στη Downing Street με τα συνθήματα «Σήκω και πάρε θέση υπέρ του Προφήτη» και «Προσοχή με τον Μωάμεθ». Ένα εκατομμύριο διαδηλωτές διαμαρτυρήθηκαν στο Γκρόζνι της Σετσενίας όταν το Charlie Hebdo ξανακυκλοφόρησε με τον Μωάμεθ στο εξώφυλλό του. 

Αυτές ήταν οι ειρηνικές αντιδράσεις. Αλλά υπήρξαν και άλλες. Ως «απάντηση» για το ίδιο γεγονός, εννέα εκκλησίες πυρπολήθηκαν και δέκα χριστιανοί δολοφονήθηκαν στη Νιγηρία. «Υπό διωγμό γιορτάζουν το Πάσχα οι χριστιανοί στη Συρία, στο Ιράκ, στη Λιβύη, στην Κένυα, ακόμα και στη Μονή Αγίας Αικατερίνης του Σινά», έγραφε η Καθημερινή στις 12 Απριλίου. Παράλληλα, την εβδομάδα μετά τις δολοφονίες στο Charlie-Hebdo, στη Γαλλία έγιναν 54 αντιισλαμικές επιθέσεις: 21 πυροβολισμοί και χειροβομβίδες έπεσαν σε τζαμιά, ενώ καταγράφηκαν 33 περιπτώσεις απειλών και προσβολών. Υπό διωγμό κι αυτοί.

 Ένας ιδιόμορφος και άνισος πόλεμος διεξάγεται μπροστά στα μάτια μας με αφορμή την μόνιμη πλέον εισβολή της χριστιανικής Δύσης στη Μέση Ανατολή.

Ο Νίκος Χατζηνικολάου είναι ιστορικός της τέχνης, ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Κρήτης