Ισπανία: αγορά ακινήτων, κερδοσκοπία και αντίσταση

των Μαρκ Φοντ και Τζέμα Γκαρσία

μετάφραση από τα αγγλικά: Γιάννης Χατζηδημητράκης

Στις αρχές του 21ου αιώνα, η Ισπανία πετούσε στα ύψη. Μετά από μια εκτεταμένη οικονομική φιλελευθεροποίηση και την υιοθέτηση του ευρώ στα τέλη της δεκαετίας του ’90, όλοι οι δείκτες ήταν ανοδικοί. Η Ισπανία καυχιόταν για την μεγαλύτερη χρήση του τσιμέντου στην Ευρωπαϊκή Ένωση, την πέμπτη σε όλο τον κόσμο, καθώς σχεδόν ένα εκατομμύριο σπίτια χτίστηκαν μόνο το 2006 –περισσότερα από ό,τι στη Γαλλία, τη Γερμανία και την Ιταλία μαζί. Πολλοί ήταν πεπεισμένοι ότι η ευημερία ήρθε για να διαρκέσει.

Χανς Μέμιντορφ, «Σπίτι κεφάλι»

Αλλά η ανάπτυξη βασίστηκε σε μια φούσκα, όπου η εκτόξευση των τιμών των κατοικιών και τα πρωτοφανή ποσά των πιστώσεων προς τους κατασκευαστές και τους ιδιοκτήτες κατοικιών –και ως εκ τούτου η τεράστια υπερχρέωση– δημιούργησαν μια τρομακτική καταιγίδα. Ενώ πάνω από έξι εκατομμύρια νέα σπίτια χτίστηκαν και οι τιμές των κατοικιών αυξήθηκαν πάνω από 200% μεταξύ 1996-2007, τα χρόνια που ακολούθησαν η Ισπανία έχει δει να συσσωρεύονται εκατομμύρια άδειες κατοικίες, την οικοδομή σε στασιμότητα, πτώση των τιμών πάνω από 65 % και εκατοντάδες χιλιάδες κατασχέσεις σπιτιών.

«Ποιος απελευθέρωσε την Πάτμο;» Μια ελληνο-βρετανική διαμάχη για τη δημόσια ιστορία

Η βρετανική αυτοκρατορική λογική και οι παρεμβάσεις της διευθύντριας της ΥΔΙΑ 

του Σπύρου Κακουριώτη

Σε ένα ακόμη επεισόδιο, από τα πολλά που έχουν χαρακτηρίσει την εικοσαετή θητεία της «αμετακίνητης» επικεφαλής της Υπηρεσίας Διπλωματικού και Ιστορικού Αρχείου του υπουργείου Εξωτερικών, Φωτεινής Τομαή, τείνει να εξελιχθεί μια τοπική (φαινομενικά) διαμάχη περί την δημόσια ιστορία στο νησί της Πάτμου.

H επίμαχη πινακίδα

Στο ιστορικό της υπόθεσης έχει αναφερθεί αναλυτικά, με άρθρο της στην Αυγή («Οι περιπέτειες μιας πινακίδας», 16.10.2015) η φιλόλογος Γιάννα Μέμου, έτσι θα θυμίσουμε απλώς ότι η «διαμάχη» ξεκίνησε μετά την απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου του νησιού (11/8/2015) να καθαιρεθεί τιμητική πινακίδα που είχε τοποθετηθεί το 2006 στο κεντρικότερο σημείο της Σκάλας, η οποία απέδιδε την «απελευθέρωση» της Πάτμου στον λοχαγό Terence Bruce Mitford, Βρετανό αρχαιολόγο και μέλος της Special Boat Service, των πλωτών καταδρομικών δυνάμεων του SOE. Η «απελευθέρωση» του νησιού, μάλιστα, χρονολογούνταν, σύμφωνα με την πινακίδα, στις 10/2/1944 (!)

Μπέικον, η καρκινογόνος απόλαυση;

Ο καπιταλισμός βλάπτει σοβαρά την υγεία

του Μανώλη Πατηνιώτη

Τις τελευταίες μέρες βομβαρδιζόμαστε με την είδηση ότι ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, συγκεφαλαιώνοντας 800 περιπτωσιολογικές μελέτες, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι τα επεξεργασμένα κρέατα είναι καρκινογόνα ενώ τα μη επεξεργασμένα κρέατα είναι «πιθανώς καρκινογόνα». Η «είδηση» δεν είναι είδηση, υπό την έννοια ότι εδώ και πολλά χρόνια η κατανάλωση κρέατος έχει δαιμονοποιηθεί. Παρ’ όλα αυτά, ο αντίκτυπος ήταν μεγάλος, κυρίως εξαιτίας «επίσημων» αντιδράσεων εκ μέρους χωρών και παραγωγικών συγκροτημάτων που έχουν συμφέροντα στην παραγωγή και επεξεργασία κρέατος. Τι μπορούμε να μάθουμε, όμως, αν στρέψουμε την προσοχή μας πίσω και γύρω από την αναπαραγωγή της συγκεκριμένης είδησης;

Το χώνεμα της φύσης

Άντυ Γουόρχολ, «Big Torn Campbell’s Soup Can», 1962

Δυστυχώς, δεν είμαστε φυτά. Τα φυτά, για να ζήσουν, τρώνε φως. Τα πράγματα θα ήταν πολύ απλά αν μπορούσαμε να κάνουμε κι εμείς το ίδιο, αλλά οι άνθρωποι χρειάστηκε από πολύ νωρίς να μάθουν να αντλούν ενέργεια από τον κόσμο που τους περιβάλλει, να μεταβολίζουν τη φύση, με άλλα λόγια. Και η φύση είναι δηλητηριώδης και δύσπεπτη. Σύμφωνα με κάποιους ανθρωπολόγους, η εξελικτική ανάπτυξη του ανθρώπινου εγκεφάλου χρωστάει πολλά στην προσπάθεια του ανθρώπου να επιλέξει την τροφή του. Και οι σύνθετες μορφές κοινωνικής οργάνωσης χρωστούν πολλά στην προσπάθεια των ανθρώπων να αποθηκεύσουν, να διανείμουν και να επεξεργαστούν την τροφή. Από πολλές απόψεις, οι διάφορες μορφές συλλογικής ύπαρξης επιτελούν μια διαδικασία προκαταρκτικής πέψης προκειμένου να μετατρέψουν τη φύση σε βρώσιμη ύλη.

ΣΥΡΙΖΑ-Καμμένος-Venceremos;

του Γιώργου Γιαννακόπουλου

Τρίνκουλος: Πω, πω, να την η μπόρα! Έφτασε. Κάλλιο να κάμω δεν μου μένει, παρά να μπω και να χωθώ κάτω από την κάπα του. Δε βλέπω μέρος άλλος να κρυφτώ εδώ γύρω. Η δυστυχία σε κάνει να συναγελάζεσαι με συντροφιές πολύ παράξενες. Εδώ θα πάω να προφυλαχτώ, ώσπου να πέσει και η τελευταία σταγόνα της καταιγίδας.

Σαίξπηρ, Η τρικυμία, Πράξη Β΄, σκηνή 2 (μετ. Νικόλαος Μ. Παναγιωτάκης, εκδ. Στιγμή).

Αρχές του 2000. Δευτεροετής φοιτητής, αναλαμβάνω μια εργασία για τις ιδεολογικές τάσεις στη Νέα Δημοκρατία. Στόχος μου, να καταγράψω τις διαφορετικές πολιτικές ομάδες στον χώρο της και να ανιχνεύσω τις ιδεολογικές τους αφετηρίες. Μετά από κάποιο τσαλαβούτημα στη θεωρία περί ιδεολογίας (από τη μαρξιστική σκέψη στον μεταμαρξισμό των Μουφ-Λακλάου και την αναλυτική σκέψη του Μάικλ Φρήντεν) και λίγα ομολογουμένως διαβάσματα ελληνικής πολιτικής ιστορίας (όπου με δυσκολία βρήκα αναφορές στον χώρο της ΝΔ, καθώς το ΠΑΣΟΚ θεωρείτο πιο cool) καταπιάστηκα με το πιο ενδιαφέρον, εμπειρικό, μέρος της έρευνας.

Διαβάζοντας το έργο του Ε. Καντάβα για τη φωτογραφία, ο Α. Μπαλτάς αναφέρθηκε στις «απρόσκλητες εικόνες» που ξεπηδούν από το παρελθόν, αναφύονται από τις ρωγμές του χρόνου ως φωτογραφικά στιγμιότυπα ή θραύσματα λόγου. Θραύσματα. Που τραυματίζουν. Όπως αυτή εδώ η φωτογραφία. Γ. Γ.

Εκείνη την άνοιξη, λοιπόν, για πρώτη –και τελευταία– φορά, άρχισα να περιφέρομαι στους διαδρόμους της Bουλής και από εκεί σε πολιτικά και δημοσιογραφικά γραφεία. Γνώρισα ενδιαφέροντες τύπους «πολιτικών ζώων». Δημοσιογράφοι μεγάλων μέσων και άλλοι μικρότερου βεληνεκούς, εξαρτημένοι από «πληροφορίες» και δίκτυα πατρωνίας μου προσέφεραν ενδιαφέρουσες εισαγωγές στα προσωποπαγή φέουδα του δεξιού χώρου. Πολιτικοί της επαρχίας έβρισκαν χρόνο να με δουν, ελπίζοντας σε λίγα λεπτά δημοσιότητας. Πολιτικοί του Κολωνακίου με παρέπεμπαν στους γραμματείς και τις κομματικές νεολαίες που ήλεγχαν. Γνώρισα, ακόμα, πολιτικούς επιστήμονες που έβλεπαν το πανεπιστήμιο ως πάρεργο, προτιμώντας να βρίσκονται στην υπηρεσία διαφόρων πολιτικών τζακιών.

Ο καπνός χωρίς φωτιά, ο εγκληματολόγος και ο «Σύλλογος των εισαγγελέων»

του Στρατή Μπουρνάζου

Πάουλα Ρέγκο, «Η κόρη του αστυνόμου», 1987

Είναι δύο οι λόγοι που γράφω σήμερα για την «υπόθεση Πανούση», και όχι απλώς η επικαιρότητα. Ο πρώτος είναι η σοβαρότητά της: και για την πολιτική της σημασία (καθώς σε αυτήν εμπλέκονται συμφέροντα των καναλιών, παιχνίδια εξουσίας στην ΕΥΠ, παρακολουθήσεις, πιέσεις προς την κυβέρνηση κ.ά.), αλλά και για τα αποτελέσματά της: απαξιώνονται χώροι και δικαιώματα, τσαλαπατιούνται αρχές και κανόνες και, κυρίως, τσαλαπατιούνται άνθρωποι. Ο δεύτερος λόγος είναι ότι τον Πάνο Λάμπρου τον ξέρω καλά εδώ είκοσι χρόνια. Ωστόσο, το κείμενο δεν συνιστά έκφραση φιλίας και συμπαράστασης· είναι κάτι πολύ διαφορετικό. Γιατί την αλληλεγγύη σε κάποιον που διασύρεται τόσο βάναυσα και άδικα, όταν γνωρίζεις καλά και τον ίδιο και τη δράση του, δεν την αντιλαμβάνομαι μόνο ως δικαίωμα αλλά και σαν υποχρέωση. Άλλωστε, τον Πάνο, όσο μονάκριβος σύντροφος κι αν είναι, δεν τον γνωρίζω μόνο εγώ, ούτε τον γνωρίζω τυχαία: τον ξέρει, και τον στηρίζει, ένας ολόκληρος κόσμος, της Αριστεράς και των κινημάτων.

Οι νόμιμες οδοί μετακίνησης, κλειδί για την πολιτική στο προσφυγικό

Συνέντευξη με την Καλλιόπη Στεφανάκη, επικεφαλής του Τομέα Προστασίας της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, Γραφείο Ελλάδας

Ας ξεκινήσουμε από τη βασική τοποθέτηση της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ απέναντι στην παρούσα κατάσταση, σε σχέση με τους πρόσφυγες.

Βασική θέση της Ύπατης Αρμοστείας ήταν, και παραμένει, το άνοιγμα νόμιμων οδών για την πρόσβαση των προσφύγων στην προστασία που δικαιούνται, ώστε να αποφεύγεται ηπικίνδυνη παράτυπη μετακίνηση. Αυτό μπορεί να γίνει με δύο τρόπους.

Ο πρώτος είναι η αύξηση των θέσεων επανεγκατάστασης (resettlement) για πρόσφυγες απευθείας από τη Συρία και τις όμορες χώρες (Τουρκία, Λίβανος, Ιράκ και Ιορδανία, όπου υπάρχουν περίπου 4 εκατομμύρια Σύρων προσφύγων) προς χώρες της Ευρώπης —  και αναφέρομαι ειδικά στους Σύρους, επειδή περίπου 62% των μαζικών αφίξεων στην Ελλάδα φέτος, είναι Σύροι. Είναι πραγματικά ελάχιστες οι θέσεις επανεγκατάστασης που προσφέρουν τα ευρωπαϊκά κράτη συγκριτικά με τις ανάγκες, συγκεκριμένα 22.000 μέχρι το τέλος του 2016.

Ο δεύτερος τρόπος είναι να αυξηθούν οι δυνατότητες για τη χορήγηση βίζας: για σπουδές, για οικογενειακή συνένωση, για προγράμματα εργασίας, για ανθρωπιστικούς λόγους.

Με λίγα  λόγια, όσο οι τρόποι νόμιμης μετακίνησης παραμένουν περιορισμένοι, η παράτυπη μετακίνηση θα ενισχύεται. Από αυτή τη διαπίστωση ξεκινάει η Ύπατη Αρμοστεία, βλέποντας την προσφυγική μετακίνηση σε όλο της το εύρος, και όχι μόνο στην Ευρώπη.

Το γερμανικό «success story», οι μύθοι, το χρέος και η ενοχή

συνέντευξη του Μπερντ Μπελίνα στην Αιμιλία Κουκούμα και τη Μαρία Χαϊδοπούλου-Βρυχέα

απομαγνητοφώνηση-μετάφραση: Αιμιλία Κουκούμα

 

Μιλάει για το «γερμανικό θαύμα», τις οικονομικές και κοινωνικές αντιθέσεις στη γερμανική κοινωνία, τον ρατσισμό και τον εθνικισμό, το χρέος και τη θεωρητική συμβολή του Νίκου Πουλαντζά

,

Ο Μπερντ Μπελίνα είναι ένας σημαντικός εκπρόσωπος της κριτικής γεωγραφίας με βασικά ερευνητικά ενδιαφέροντα τον ιστορικο-γεωγραφικό υλισμό, την αστική και πολιτική γεωγραφία και την κριτική εγκληματολογία. Από το 2008 διδάσκει στο Τμήμα Ανθρωπογεωγραφίας του Πανεπιστημίου Γκαίτε στη Φρανκφούρτη. Ως επισκέπτης-καθηγητής του Τμήματος Γεωγραφίας του Χαροκοπείου Πανεπιστήμιου έδωσε διάλεξη (19/10) με θέμα την κρίση στη Γερμανία, τις πολιτικές λιτότητας και την ιδεολογία. Η συνέντευξη πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο συνάντησης στο Ινστιτούτο Νίκος Πουλαντζάς.

 

Στην πρόσφατη διάλεξή σας στο Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο αναφερθήκατε στο «success story» της Γερμανίας στην εποχή των πολιτικών λιτότητας στην Ε.Ε., δίνοντας έμφαση στην αντιφατική εικόνα με τα χαμηλά ποσοστά ανεργίας και την καθοδική πορεία των μισθών. Τελικά σε ποιους παράγοντες στηρίζεται αυτό το «επιτυχημένο» παράδειγμα το οποίο σύμφωνα με την Άνγκελα Μέρκελ οφείλουν να ακολουθήσουν και οι υπόλοιπες χώρες;

Τα τελευταία δέκα χρόνια η κοινή γνώμη της Γερμανίας είναι πεπεισμένη ότι η χώρα αποτελεί ένα μεγάλο «success story». Σύμφωνα με αυτή την αντίληψη, οι περισσότεροι άνθρωποι υποστηρίζουν ότι «εμείς», οι Γερμανοί είμαστε ανταγωνιστικοί και οι άλλοι πρέπει να μάθουν από εμάς. Ωστόσο, υπάρχουν αρκετοί μύθοι που αξίζει να αναφερθούν.