Η τυραννία της διαφάνειας

Από την γυάλινη πόλη του Ζαμιάτιν στη σαγήνη των Apple Stores

του Κώστα Μανωλίδη

Πώς θα ήταν άραγε η πόλη μιας απολύτως ελεγχόμενης και χειραγωγημένης κοινωνίας; Θα ήταν φτιαγμένη από γυαλί, απαντάει ο Γιεβγκιένι Ζαμιάτιν στο μυθιστόρημά του Εμείς (1921). Απάντηση παράδοξη, αν σκεφτούμε ότι την ίδια εποχή η διαφάνεια ταυτιζόταν με τα ευγενέστερα ιδεώδη του αρχιτεκτονικού μοντερνισμού.

Οι μεγάλες γυάλινες επιφάνειες εξυπηρετούσαν με πολλούς τρόπους την ατζέντα της νέας αρχιτεκτονικής. Κυρίως όμως προοικονομούσαν ένα νέο κόσμο υγιή, αναγνώσιμο, ορθολογικό και απαλλαγμένο από κάθε τύπου ακαθαρσίες και σκοτάδια.

Το Apple Store στην 5η Λεωφόρο της Νέας Υόρκης.

Αντίθετα, για τον Ζαμιάτιν αυτός ο μελλοντικός γυάλινος κόσμος φιλοξενούσε μια μάλλον εφιαλτική ουτοπία. Στο Εμείς, ένα ολοκληρωτικό καθεστώς επιβάλλει στους πολίτες-αριθμούς να ζουν συντονισμένοι σε ένα αυστηρό ωρολόγιο πρόγραμμα, υλοποιώντας μια ακραία εκδοχή της βιομηχανικής βελτιστοποίησης του ταιηλορισμού στην καθημερινή ζωή. Στην προστατευμένη με τείχος πόλη τα πάντα είναι φτιαγμένα «από το ίδιο αμετακίνητο και ακατάλυτο γυαλί», ενώ τα διάφανα κτίρια επιτρέπουν ανεμπόδιστη θέαση των ενοίκων τους εκτός από τον ελάχιστο «ιδιωτικό χρόνο» όταν επιτρέπεται να κατεβαίνουν τα στόρια. Η διαρκής επιτήρηση μέσω της διαφάνειας εξασφαλίζει την πειθαρχία και συμμόρφωση των πολιτών παράλληλα με την σκληρή πάταξη κάθε απείθαρχης στάσης. Η ψυχρότητα και ομοιομορφία των γυάλινων κατασκευών έμμεσα ταυτίζεται με την άτεγκτη κρατική εξουσία.

Το E΄ Συνέδριο Ιστορίας της Τέχνης

της Τιτίνας Κορνέζου

Το E΄ Συνέδριο Ιστορίας της Τέχνης με γενικό τίτλο «Ζητήματα ιστορίας, μεθοδολογίας, ιστοριογραφίας» που διοργανώνεται από την Εταιρεία Ελλήνων Ιστορικών της Τέχνης (ΕΕΙΤ) σε συνεργασία με το Μουσείο Μπενάκη, θα πραγματοποιηθεί από τις 15 έως τις 17 Ιανουαρίου, στο αμφιθέατρο του Μουσείου Μπενάκη (Πειραιώς 138). Πρόκειται για έναν θεσμό που έχει συμπληρώσει πλέον μια δεκαπενταετία μετρά ήδη τέσσερις επιτυχημένες διοργανώσεις και έχει συμβάλει στη διαμόρφωση της επιστημονικής φυσιογνωμίας της ιστορίας της τέχνης στην Ελλάδα.

Το Α΄ Συνέδριο Ιστορίας της Τέχνης το οποίο διοργανώθηκε το 2000 από το Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης αποτέλεσε το απαραίτητο εκείνο πρώτο βήμα για την συγκρότηση του –τυπικά, αλλά και επί της ουσίας, ανύπαρκτου έως τότε –επιστημονικού πεδίου της ιστορίας της τέχνης στην Ελλάδα.[1] Ταυτόχρονα, έθεσε τις βάσεις για την ίδρυση της Εταιρείας Ελλήνων Ιστορικών Τέχνης, του επίσημου επιστημονικού και επαγγελματικού φορέα των ελλήνων ιστορικών τέχνης.

Η δυναμική του παρόντος: σκέψεις για το πρόγραμμα σπουδών του ΕΑΠ

του Μανώλη Πατηνιώτη

Ερνστ Λούντβιχ Κίρχνερ, «Καλλιτέχνις»,
1910

Η ιστορία των πανεπιστημίων είναι από τους λιγότερο δημοφιλείς κλάδους της ιστορίας. Διασταυρώνεται με τη διανοητική ιστορία και με την ιστορία της επιστήμης, και έχει στο ενεργητικό της διεισδυτικές αναλύσεις γύρω από τους μετασχηματισμούς που συντελέστηκαν στα πανεπιστήμια, ιδίως τον 19ο και τον 20ό αιώνα. Σήμερα έχουμε το «προνόμιο» να ζούμε αυτή την ιστορία live. Ο θεσμός του πανεπιστημίου βρίσκεται μπροστά σε έναν από τους πιο αποφασιστικούς μετασχηματισμούς της ιστορίας του. Και όπως συμβαίνει πάντα σε αυτές τις περιπτώσεις, οι ταξικές επιλογές, τα συντεχνιακά συμφέροντα, οι θεσμικές ανασφάλειες, οι ιδεολογικές προδιαθέσεις και οι θεωρητικές στάσεις των εμπλεκόμενων υποκειμένων συνθέτουν ένα πολυδύναμο πλαίσιο, εντός του οποίου δίνονται κρίσιμες πολιτικές μάχες. Αποτελεί μέγιστη αφέλεια να ισχυριζόμαστε ότι οι αλλαγές που προτείνονται από διάφορες πλευρές αποτελούν «εξορθολογισμό», «αναβάθμιση», «εκσυγχρονισμό», «διεθνοποίηση» – εν ολίγοις θεραπεία των στρεβλώσεων και αποκατάσταση των καθυστερήσεων του ελληνικού (ή όποιου) πανεπιστημίου. Πάνω απ’ όλα, αποτελούν πολιτικές επιλογές για το μέλλον του πανεπιστημίου, οι οποίες δεν υπόκεινται σε καμιά υπερβατική νομιμοποίηση πέρα από τον συγκεκριμένο τρόπο με τον οποίο ερμηνεύουν την πραγματικότητα τα άτομα και οι συλλογικότητες που τις εισηγούνται. Και από αυτή την άποψη βεβαίως, καμία στρατηγική για το πανεπιστήμιο δεν είναι ουδέτερη.

Ο λόγος που επανέρχομαι στο ζήτημα του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου είναι επειδή θεωρώ ότι αποτελεί το πιο ριζικό πείραμα που έγινε τα τελευταία χρόνια στον χώρο της ελληνικής τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Μάλιστα, όσο κι αν αυτό δεν ομολογείται, η εμπειρία του αξιοποιήθηκε με διάφορους τρόπους στους πιο πρόσφατους νόμους για τα πανεπιστήμια. Υπό αυτή την έννοια, θεωρώ ότι η συζήτηση για το ΕΑΠ –όταν και αν ανοίξει πραγματικά– αφορά το σύνολο της ελληνικής τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Το πρόσφατο άρθρο του προέδρου της Διοικούσας Επιτροπής, Βασίλη Καρδάση, στα Ενθέματα (20.12.2015) δείχνει, αν μη τι άλλο, ότι έχουν δρομολογηθεί εξελίξεις, και αυτό αποτελεί σίγουρα θετικό μήνυμα μετά από την αδράνεια πολλών χρόνων.

Σαουδική Αραβία-Ιράν: δεν είναι θρησκευτικός πόλεμος, αλλά για αγώνας για την ισχύ

συνέντευξη του Αµπντουλχασάν Μπάνι Σαντρ

μετάφραση: Γιάννης Χατζηδημητράκης

O Αµπντουλχασάν Μπάνι Σάντρ υπήρξε ο πρώτος πρόεδρος του Ιράν μετά την Ιρανική Επανάσταση του 1979. Μετά τη σύγκρουσή του με τον Αγιατολάχ Χομεϊνί, τον Ιανουάριο του 1980, εκδιώχθηκε και έκτοτε ζει στο Παρίσι. Στη συνέντευξη που ακολουθεί και έδωσε στον Nathan Gardels για τη Huffigton Post (6.1.2016) μιλάει για τη διαμάχη Σαουδικής Αραβίας και Ιράν που κλιμακώνεται μετά την πρόσφατη εκτέλεση 47 «αντιφρονούντων» στη Σαουδική Αραβία — ανάμεσά τους και του διαπρεπούς σιίτη κληρικού Νιμρ αλ-Νιμρ. Εμείς, πέραν της ανάλυσης, ας θυμίσουμε μόνο ότι η Σαουδική Αραβία παραμένει επικεφαλής του Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ.

 

Η σύγκρουση Σιιτών-Σουνιτών που διεξαγόταν μέσω πολέμων δι’ αντιπροσώπων (proxy wars) από την Υεμένη έως τη Συρία και το Ιράκ, γίνεται τώρα ανοιχτή. Πιστεύετε ότι η εκτέλεση του σεΐχη Νιμρ αλ-Νιμρ από την Σαουδική Αραβία ήταν μια εσκεμμένη πρόκληση; Ήταν, ίσως, μια προσπάθεια να προκληθούν αντιδράσεις από το Ιράν που θα υπονόμευαν την πυρηνική συμφωνία με τις ΗΠΑ και άλλες παγκόσμιες δυνάμεις;

Διαδήλωση διαμαρτυρίας στη Μανάμα του Μπαχρέιν, εναντίον της εκτέλεσης του Νιμρ αλ-
Νιμρ. Φωτογραφία: APA

Προκειμένου να απαντήσω πρέπει πρώτα να κάνω μερικές επισημάνσεις. Τα καθεστώτα του Ιράν και της Σαουδικής Αραβίας, καθώς και αυτά των άλλων χωρών της περιοχής, είναι παγιδευμένα σε ένα κλειστό κύκλωμα βίας:

— Και οι δύο χώρες έχουν μετατρέψει την κυβέρνηση των ΗΠΑ σε κεντρικό άξονα της εσωτερικής και διεθνούς πολιτικής τους.

— Η απόκτηση δύναμης έχει γίνει ο στόχος και των δύο καθεστώτων, ενώ η βία έχει γίνει το μέσο για την επίτευξη αυτού του στόχου. Οι δράσεις και αντιδράσεις που λαμβάνουν χώρα σ’ αυτό το επίπεδο αναπόφευκτα γίνονται βίαιες.

Το αλύγιστο κυπαρίσσι

Στέφανος Στεφάνου (1926-2016)

Ένας από τους πολλούς της ελληνικής Αριστεράς, ένας και μοναδικός

 

του Θανάση Καλαφάτη

Ο Στέφανος Στεφάνου, ο ανιδιοτελής αγωνιστής και ο αγέραστος έφηβος της Αριστεράς, μένει εξαίρετο υπόδειγμα για τους νέους, αφήνοντας πολύτιμες υποθήκες για τους νέους αγώνες που έρχονται. Ήταν ένας ιδεολόγος οραματιστής, γειωμένος στην πραγματικότητα της κάθε στιγμής και ταυτόχρονα ήταν σεμνός έξω από το περιοριστικό πλαίσιο του εγώ, απλόχερος μ’ ένα λόγο ζεστό, βαθύ και προσωπικό, και γι’ αυτό αληθινό με τους περισσότερους συναγωνιστές του, κυρίως τους νέους.

Από τα εγκαίνια των Γραφείων της ΕΜΙΑΝ, Ιούνιος 2000. Διακρίνονται από δεξιά οι Στέφανος Στεφάνου, Φίλιππος Ηλιού, Τάκης Μπενάς και Αθηνά Νικολάου

Από τα πολλά χαρίσματα και ιδιότητες που τον διέκριναν αξίζει να σημειώσουμε εκείνη του εργάτη-αγρότη-διανοούμενου, που οι ιδεολογικές του επεξεργασίες απέρρεαν από μια διαλεκτική σχέση μεταξύ των αντικειμενικών όρων της ζωής, της νόησης και της πράξης. Και ας ξεχνάμε, ακόμα, ότι το δέσιμό του με τη γη-πατρίδα και τους συμπατριώτες του ήταν αυτό που τον χαρακτήριζε και που ο ίδιος διεκδικούσε στα μακρινά συχνά του ταξίδια στον Έβρο σ’ όλη τη διάρκεια της μεγάλης του ζωής, μέχρι τα τελευταία χρόνια.

Ο χαρακτήρας της ζωής του ήταν βαθιά κοινωνικός και κοινοτικός, ακόμη και όταν ζούσε στις μεγαλουπόλεις όπου η σχέση με τον συνάνθρωπο κινδυνεύει κάθε στιγμή.

Ο δάσκαλός μου, ο φίλος μου

Στέφανος Στεφάνου (1926-2016)

Ένας από τους πολλούς της ελληνικής Αριστεράς, ένας και μοναδικός

της Έφης Αβδελά

Με τον Στέφανο μας έφερε κοντά εδώ και πάνω από τριάντα χρόνια η κοινή μας αγάπη για την τυπογραφία και τη γλωσσική διατύπωση. Έγινε ο δάσκαλός μου στις επιμέλειες κειμένων, δουλειά μου για μια δεκαετία και χούι που δεν έφυγε ποτέ. «Οι αυτοδίδακτοι», γελούσαμε. Αλλά δεν έμεινε εκεί. Άνοιξε το σπίτι του, την οικογένειά του, έγινε φίλος αγαπητός. Διάβασα πρώτη φορά με συγκίνηση σε χειρόγραφο στο Καπανδρίτι το βιβλίο της Παγώνας: «για να ξέρει η Κατερίνα», μου είπε.

Ο Στέφανος Στεφάνου στα γραφεία της ΕΜΙΑΝ, Σεπτέμβριος 2013.

Για τον Στέφανο το κάθε χειρόγραφο ήταν πρόκληση. Του άρεσαν οι λέξεις, τις έψαχνε, θαύμαζε τη διαδρομή τους, την ετυμολογία τους, πώς άλλαζε το νόημά τους. Αλλά του άρεσαν και τα πράγματα, τα στοιχεία, τα δοκίμια, τα διάστιχα, οι στιγμές. Και οι τυπογράφοι. Κεντούσε κάθε φορά που ετοίμαζε ένα κείμενο για το τυπογραφείο, είτε ήταν στήλη στην εφημερίδα είτε μελέτη σε κάποιο από τα σημαντικά ιδρύματα με τα οποία συνεργάστηκε. Όσο περισσότερες δυσκολίες είχε, πίνακες, ένθετα, ιδιοτροπίες, τόσο μεγαλύτερη πρόκληση ήταν. Οι σειρές του πάλαι ποτέ Ιδρύματος Έρευνας και Παιδείας της Εμπορικής Τράπεζας, του Ιστορικού Αρχείου της Εθνικής Τράπεζας μέχρι σήμερα το μαρτυρούν. Πολλοί ευτυχήσαμε να δούμε σε βιβλίο μας το όνομά του.

Δάσκαλος ζωής τόσων παιδιών

Στέφανος Στεφάνου (1926-2016)

Ένας από τους πολλούς της ελληνικής Αριστεράς, ένας και μοναδικός

 

του Ζήσιμου Συνοδινού

Η τόσο ξαφνική απώλεια του πολυαγαπημένου και σεβαστού, φίλου και δάσκαλου μάς βρίσκει απροετοίμαστους να χωρέσουμε σε ένα σύντομο σημείωμα την προσφορά αυτού του μοναδικού ανθρώπου. Ας είναι, άλλωστε ο Στέφανος πάντα μας μάλωνε ευγενικά για τις «υπερβολές» μας για το πρόσωπό του.

Θα περιοριστώ λοιπόν στα χρόνια που τον έζησα από κοντά. Υπενθυμίζω ότι ο Στέφανος Στεφάνου από τις αρχές της δεκαετίας του ’80 μέχρι το τέλος της ζωής του εργαζόταν με ενθουσιασμό και συνέπεια στο Ιστορικό Αρχείο της Εθνικής Τράπεζας (ΙΑ/ΕΤΕ), κυρίως, ως διορθωτής και επιμελητής κειμένων και εκδόσεων. Συνεργάστηκε, ταυτόχρονα, με άλλα ιδρύματα ή εκδοτικούς οίκους, ενώ προσέφερε αφιλοκερδώς την υψηλή τέχνη του σε βιβλία πολλών γνωστών και φίλων του.

Μια από τις τελευταίες φωτογραφίες του Στέφανου Στεφάνου, 10.12.2015. Συνάντηση μελών της ΕΜΙΑΝ και παλαιών στελεχών της Νεολαίας ΕΔΑ, στα γραφεία της ΕΜΙΑΝ, 10.12.2015, για τον προγραμματισμό εκδηλώσεων για τη Ν. ΕΔΑ το 2016, με αφορμή τα πενηντάχρονα από την ίδρυσή της (ήταν πάντα διακαής πόθος του Στέφανου η ανάδειξη της συμβολής της Ν. ΕΔΑ στο νεολαιίστικο αριστερό κίνημα). Από αριστερά: Γιάννης Καούνης, Αργυρώ Ρεκλείτη, Νίκος Κιάος, Τάσος Τρίκκας, Στέφανος Στεφάνου, Θόδωρος Μαλικιώσης και Γιάννης Καλεώδης (Καλιόρης).

Τα δημοσιεύματα του ΙΑ/ΕΤΕ (μελέτες οικονομικής ιστορίας, ευρετήρια αρχείων, λευκώματα, φυλλάδια) και μερικά σημαντικά βιβλία του ΜΙΕΤ φέρουν τη σφραγίδα της ποιότητάς του. Τα γραπτά δύο σχεδόν γενεών ερευνητών οικονομικής και κοινωνικής ιστορίας –οι περισσότεροι σήμερα πανεπιστημιακοί δάσκαλοι– πέρασαν από το μαγικό ραβδί του και μεταμορφώθηκαν σε κείμενα ζωντανά, σε ρέουσα ελληνική γλώσσα. Μέσα από τη συμμετοχή του στις συναντήσεις των ερευνητών του ΙΑ/ΕΤΕ, τον διάλογο, τη διδαχή του ορθού γραπτού λόγου, τη συζήτηση στην παρέα, ο Στέφανος τους γοήτευε όλους· αισθανόμασταν όλοι μαθητές, πιστοί φίλοι, παιδιά του.

Η συνάντησή μου με τον Στέφανο

Στέφανος Στεφάνου (1926-2016)

του Θόδωρου Μαλικιώση

Τον Στέφανο τον γνώρισα στις αρχές της δεκαετίας του ’60,όταν μετεκτοπισμένος από τον Αϊ-Στράτη στην Αθήνα, εντάχθηκε, με άλλα στελέχη της κατοχικής ΕΠΟΝ στο γραφείο του Κ.Σ. της Νεολαίας της ΕΔΑ, σε μια περίοδο μεγάλης ανάπτυξης του νεολαιίστικου κινήματος, για να συμβάλει στον τομέα της διαφώτισης, της σπουδάζουσας και της αγροτικής Νεολαίας.

Ήταν μια βραχύχρονη περίοδος. Όμως η συμβολή του υπήρξε σημαντική, με τις εμπειρίες του, τον πλούτο της γνώσης που διέθετε, τις επικοινωνιακές του αρετές, μα και τη μοναδική του συντροφικότητα, που τον έκαναν ξεχωριστά σεβαστό από όλους τους συνεργάτες του, αυτός ένας από τους «μπαρμπανεολαίους», όπως λέγαμε, που ήταν όμως νεότερος από όλους μας. Μια συντροφική σχέση φιλίας και αλληλοεκτίμησης, που με πολλούς από εμάς διατηρήθηκε μέχρι τον θάνατό του.

Η απελευθέρωσή του από τα δεσμά του αδειούχου εξορίστου του επέτρεψε να φύγει για τη Θεσσαλονίκη, όπου και δούλεψε στην οργάνωση της Νεολαίας, καθοδηγητής και επικεφαλής της, μέχρι το στρατιωτικό πραξικόπημα.

Μια σπάνια στάση ζωής αριστερού αγωνιστή

Στέφανος Στεφάνου (1926-2016)

Ένας από τους πολλούς της ελληνικής Αριστεράς, ένας και μοναδικός

«Ένας απ’ τους πολλούς της ελληνικής Αριστεράς», τιτλοφόρησε ο Στέφανος Στεφάνου την αυτοβιογραφική του μαρτυρία, που κυκλοφόρησε, με επιμέλεια της Χριστίνας Αλεξοπούλου τον Δεκέμβριο του 2013, από τις εκδόσεις Θεμέλιο. «Ένας από τους πολλούς, αλλά και ένας και μοναδικός», όπως επισημαίνει στον επίλογό της η Χρ. Αλεξοπούλου. Ήταν ένας πολύ ξεχωριστός αγωνιστής και –αυτοδίδακτος και σπουδαίος μαζί– λόγιος της Αριστεράς, αυτός ο ένας και μοναδικός, ο δικός μας Στέφανος: η πολιτική του ορθοκρισία, η ευκρίνεια και ευρύτητα της σκέψης του, το αφηγηματικό ταλέντο, η ζωτικότητα και η αγάπη του για τους άλλους, ιδίως τους νέους, τον έκαναν να ξεχωρίζει. Έτσι, αυτό το «ένας από τους πολλούς» πρέπει να θεωρηθεί όχι κυριολεξία, αλλά τεκμήριο του ήθους του, ενός ήθους συλλογικότητας και σεμνότητας. Από τις εκδόσεις Θεμέλιο, κυκλοφορεί, όπως είπαμε η αυτοβιογραφική του μαρτυρία, ενώ από το ίδιο εκδοτικό οίκο θα επανακυκλοφορήσει, σε λίγα αντίτυπα, τις επόμενες μέρες το βιβλίο της γυναίκας του, υντρόφου ολόκληρης της ζωής τού Στέφανου, Παγώνας Στεφάνου (το γένος Παπατσαρούχα) Των Αφανών. Δύο τετράδια, δύο δεκαετίες. Αξίζει να τα αναζητήσετε και τα δύο.

Στρ. Μπ.

 

Μια σπάνια στάση ζωής αριστερού αγωνιστή

 του Γεράσιμου Νοταρά

Στέφανε, έφυγες από τον κόσμο τούτο όρθιος όπως όρθιος διάβηκες όλη σου τη ζωή. Έφυγες πλήρης ημερών, την πρώτη του έτους της χρονιάς του ενενηκοστού έτους της ηλικίας σου.

Τα χρόνια που διάβηκες ήταν γεμάτα ιδανικά και αγώνες αλλά και αγάπη και κατανόηση για τον πλησίον. Ιδανικά και αγώνες που υπηρέτησες με παραδειγματική προσήλωση και συνέπεια, αλλά χωρίς φανατισμό και δογματισμούς. Με ανοιχτό πάντα μυαλό, ώστε να αξιολογεί και να ζυγίζει, στην κάθε συγκυρία, αν οι πράξεις συμβαδίζουν με τους στόχους και τα οράματα στα οποία πίστευες και για την υπηρέτηση των οποίων θυσίασες σχεδόν ένα τέταρτο αιώνος σε φυλακές και εξορίες.

Φεύγετε επιτέλους κιόλας;

Μικρός αποχαιρετισμός στον Γιάννη Αργύρη (1932-2015)

 του Μάνου Αυγερίδη

«Λιονταριού πιθήκου ζώδιο, πόζα αρχοντοκακομοίρη

Μ’ αγαπάν και με μισούνε και με λεν Γιάννη Αργύρη»

Γ. Α., «Είμαι»

Ο Γιάννης Αργύρης στις «Εσπερίδες»

Απόγευμα της Πρωτοχρονιάς, την ώρα της ανασυγκρότησης δηλαδή από το καθιερωμένο ξενύχτι της παραμονής, έτυχε να δω την είδηση στο alfavita.gr: «Έφυγε απ’ τη ζωή ο τραγουδιστής και στιχουργός Γιάννης Αργύρης». Κάπως παράδοξα –αφού η γενιά μου δεν διασταυρώθηκε ποτέ με την ιστορία του Nέου Kύματος– οι «Εσπερίδες», η μπουάτ που διατηρούσε επί 40 χρόνια, υπήρξαν ένας σημαντικός τόπος της εφηβείας και της μετεφηβείας μας, κάπου στις αρχές της δεκαετίας του 2000. Δεν θυμάμαι πότε ακριβώς ανεβήκαμε (ως παρέα που ανακαλύπτει την Αθήνα) εκείνη την ανηφόρα στην Πλάκα και κατεβήκαμε τα στενά σκαλάκια της εισόδου για πρώτη φορά. Θυμάμαι όμως την ατμόσφαιρα και το συναίσθημα: σαν να έμπαινες σ’ έναν άλλο κόσμο – παλιό, τελείως ετοιμόρροπο, αλλά και κάπως μαγικό.

Από τότε, συχνά κανονίζαμε «να πάμε στη μπουάτ» (με μια φυσικότητα που θα ξάφνιαζε ίσως τους παλιότερους), για να χωθούμε στο σκοτεινό υπόγειο με τις χιλιάδες φωτογραφίες, να στριμωχτούμε με γνωστούς και άγνωστους στα τραπεζάκια ή στις μικρές κερκίδες στο πλάι, να δούμε τα παιδιά που παίζανε κιθάρα και τραγουδούσαν, να πιούμε τα ποτά μας και να φύγουμε περπατώντας (ή παραπατώντας), σίγουρα χαρούμενοι και ζαλισμένοι. Μερικές φορές κι ερωτευμένοι. Άλλωστε, η έξοδος στις «Εσπερίδες» αποτελούσε συνταγή βέβαιης επιτυχίας αν ήθελες να έρθεις πιο κοντά με το «πρόσωπο» που σε ενδιέφερε, τουλάχιστον τότε και σε εκείνη την ηλικία.

Μisafir: Mια φωτογραφία και δυο-τρία πράγματα που ξέρω γι’αυτήν

Της Μαγδαληνής Βαρούχα

Ένας χρόνος, έξι τεύχη, πάνω από σαράντα συνεργάτες, είναι ο σύντομος απολογισμός του διαδικτυακού, φωτογραφικού περιοδικού Misafir που εκδίδεται από τους φωτογράφους Γιάννη Κωσταρή στη Χίο και Φανή Τσακιρίδου στην Αθήνα.

Φωτογραφία του Γιάννη Κωσταρή

«Ξεκινήσαμε με ένα δοκιμαστικό τεύχος το καλοκαίρι του ’14, τώρα ετοιμάζουμε το έβδομο τεύχος, προσπαθούμε να είμαστε αυστηροί με το υλικό που δημοσιεύουμε, να βρίσκουμε νέους συνεργάτες –οι περισσότεροι δεν είναι επαγγελματίες–, ωστόσο ο καθένας και η καθεμιά νομίζουμε έχουν  κάτι ενδιαφέρον να πουν», μας λέει ο φωτογράφος και εμπνευστής του Misafir Γιάννης Κωσταρής, που τα τελευταία δυο χρόνια ζει στη Χίο. Η  σχέση της φωτογραφίας με τον λόγο είναι ένα ζήτημα το περιοδικό προσπαθεί να διερευνήσει με διάφορους τρόπους, έχοντας ως άξονα τη λέξη του τίτλου, που παραπέμπει στον ξένο, συνεχίζει ο Γιάννης.

Podemos: Όλα τα λεφτά

του Στρατή Μπουρνάζου

Από τα πολλά και σοβαρά που συμβαίνουν στον πλανήτη, ενώ το 2016 δεν έχει, καλά καλά, κλείσει, το πρώτο του δεκαήμερο, διαλέγω ένα σήμερα ένα «μικρό». Ένα «μικρό» που είναι, για μένα, πιο μεγάλο από τα μεγάλα. Παραθέτω την είδηση:

Μαρκ Σαγκάλ, «Γενέθλια», 1915 (λεπτομέρεια)

Η εκτελεστική επιτροπή των Podemos αποφάσισε ομόφωνα ότι οι 69 βουλευτές του κόμματος πρέπει να αρνηθούν τα προνόμιά τους, όπως το δικαίωμα βουλευτικής σύνταξης, τα 3.000 ευρώ για μετακινήσεις με ταξί, το δωρεάν ίντερνετ στο σπίτι. Οι βουλευτές της επαρχίας θα κρατήσουν μόνο τα 850 ευρώ από τα 1.800 του επιδόματος στέγασης, ενώ οι μισθοί όλων δεν θα υπερβαίνουν το τριπλάσιο του κατώτατου μισθού (δηλ. δεν θα υπερβαίνουν τα 2.000 ευρώ). Και οι βουλευτές δεν είναι οι μόνοι. Η Μανουέλα Καρμάνα, η αριστερή δήμαρχος της Μαδρίτης αρνήθηκε το αυτοκίνητο που δικαιούνταν, καθώς και τη διακεκριμένη θέση στη όπερα της Μαδρίτης. Για πολλούς λόγους θεωρώ αυτή την είδηση όχι απλώς καλή ή θετική, αλλά πολιτικό γεγονός πρώτης τάξης.

Ο πρώτος είναι ότι η απόφαση δείχνει έμπρακτα μια άλλη αντίληψη για τον ρόλο του βουλευτή. Οι βουλευτές δεν είναι οι προνομιούχοι, αυτοί που παίρνουν «αυτονοήτως» τους υψηλότερους μισθούς και ποικίλα προνόμια, αλλά οι αντιπρόσωποι του λαού, που δικαιούνται καλές αλλά όχι προκλητικές αμοιβές.