Μακεδονική σαλάτα

ΟΙ ΛΕΞΕΙΣ ΕΧΟΥΝ ΤΗ ΔΙΚΗ ΤΟΥΣ ΙΣΤΟΡΙΑ

του Νίκου Σαραντάκου

Η λέξη που κυριάρχησε στην επικαιρότητα τον προηγούμενο μήνα, προκαλώντας αναστάτωση η οποία θα μπορούσε να έχει ακόμα και ευρύτερες πολιτικές συνέπειες και δεν έχει ακόμα εντελώς καταλαγιάσει, είναι ένα κύριο όνομα, ένα τοπωνύμιο, το πιο φορτισμένο τοπωνύμιο τις τρεις τελευταίες δεκαετίες στην ελληνική πολιτική σκηνή — η Μακεδονία.

Το ζήτημα έχει δημιουργηθεί από τότε που η ομοσπονδιακή Γιουγκοσλαβία διαλύθηκε στα συστατικά της ομόσπονδα κράτη και η έως τότε ομόσπονδη Σοσιαλιστική Δημοκρατία της Μακεδονίας ανακήρυξε την ανεξαρτησία της ως Δημοκρατία της Μακεδονίας.

Πίνακας του Νikola Martinoski

Είναι αλήθεια ότι ο τότε πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Μητσοτάκης είχε αντιμετωπίσει ρεαλιστικά το ζήτημα και είχε επιδιώξει συμβιβαστική λύση με τη βοήθεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ωστόσο το συμβούλιο των πολιτικών αρχηγών την άνοιξη του 1992 απέρριψε τις προτάσεις του πακέτου Πινέιρο (έτσι λεγόταν ο Πορτογάλος υπουργός Εξωτερικών που προέδρευε στο Συμβούλιο Υπουργών της ΕΟΚ) και υιοθέτησε αδιάλλακτη γραμμή, απορρίπτοντας οποιαδήποτε ονομασία περιείχε τη λέξη Μακεδονία ή παράγωγά της –μια μαξιμαλιστική θέση που υποτίθεται ότι εξακολουθεί να δεσμεύει τη χώρα μας και σήμερα, έστω κι αν στην πραγματικότητα, στις διαπραγματεύσεις που συνεχίζονται, η Ελλάδα έχει στόχο (και θα είναι πολύ ικανοποιημένη αν τον πετύχει) μια σύνθετη ονομασία erga omnes — μια λατινικούρα των διπλωματών που σημαίνει «για όλες τις χρήσεις» (κατά λέξη: απέναντι στους πάντες).

Παραγωγική Ανασυγκρότηση και οικολογία

Η σημασία της εμπλοκής των τοπικών κοινωνιών

 του Γ. Π. Στάμου

Αν κάτι αναδείχθηκε καθαρά τον καιρό των Μνημονίων, είναι η αδήριτη ανάγκη αλλαγής του παραγωγικού μοντέλου της χώρας, με τη γεωργία να αποτελεί το βασικό πεδίο της παραγωγικής ανασυγκρότησης. Από όσο είμαι σε θέση τουλάχιστον να γνωρίζω, η παρέμβαση του οικολογικού κινήματος στη σχετική συζήτηση είναι ανύπαρκτη. Είμαι της γνώμης, ωστόσο, ότι χωρίς την οικολογική προοπτική η οποιαδήποτε απόπειρα ανάταξης του χώρου της γεωργίας θα οδηγήσει και πάλι στα γνωστά αδιέξοδα.

Διαμαντής Διαμαντόπουλος – Kαρπούζια

Τι μπορεί να προσφέρει η οικολογική προοπτική, και μάλιστα η αριστερή; Την ιδέα ότι η κατανόηση των φαινομένων της γεωργικής παραγωγής δεν είναι υπόθεση γεωργικών τεχνικών, αλλά διαμορφώνεται στο πλαίσιο μιας συζήτησης όπου μετέχουν όλοι οι ενδιαφερόμενοι. Σε ότι αφορά την Αριστερά, βασική της επιδίωξη είναι να εδράσει τη συζήτηση στο έδαφος του ρεαλισμού, την παραδοχή δηλαδή ότι είναι άλλο πράγμα τα φυσικά φαινόμενα που τρέχουν εκεί έξω και άλλο η γνώση που αποκτάμε γι’ αυτά μέσω έντονης διανοητικής προσπάθειας και συλλογισμών. Να πει, με άλλα λόγια, ότι τα φυσικά φαινόμενα εκεί έξω διαθέτουν τη δική τους αντικειμενική δυναμική, ανεξάρτητα από την αντίληψη και τη γνώση που σχηματίζουν οι άνθρωποι για αυτά. Να προσθέσει, όμως, ότι ο τρόπος που κατανοούμε τα αντικειμενικά φυσικά αντικείμενα είναι διαδικασία κοινωνική και αντανακλά τον συσχετισμό κοινωνικών δυνάμεων. Κατά συνέπεια, διαθέτει ισχυρά ιδεολογικά φορτία, εξυπηρετεί κοινωνικά προτάγματα και πραγματώνεται σε ένα πεδίο κοινωνικών συγκρούσεων.

Κορυδαλλός, Αύγουστος 1972: Τιμή στη μεγάλη Άννα Συνοδινού

Αφορμή για το σύντομο αυτό σημείωμα στάθηκε ο θάνατος της Άννας Συνοδινού, στις αρχές της χρονιάς, που ξύπνησε μνήμες παλιών εποχών και αγαπημένων ανθρώπων και συναγωνιστών. Ας είναι, λοιπόν, ένας ακόμα, όψιμος, φόρος τιμής στη μνήμη της.

«Ε»

του Θανάση Καλαφάτη

Οι πολιτικοί κρατούμενοι, παλιότεροι και νεότεροι, πίσω από τα σίδερα των φυλακών, από τα χρόνια του Εμφυλίου μέχρι το 1974, υψηλά το αγωνιστικό φρόνημα, καλλιεργούσαν μέσα σε ιδιαίτερα δύσκολες συνθήκες τις τέχνες και τα γράμματα και τιμούσαν με κάθε τρόπο όλους εκείνους τους πνευματικούς ανθρώπους που έβρισκαν τρόπο να αντισταθούν στο χουντικό καθεστώς.

Ιδιαίτερα στις φυλακές της χούντας το παράνομο περιοδικό των πολιτικών κρατουμένων, Τετράδια της φυλακής, που εναπόκεινται σήμερα στα αρχεία της Εταιρείας Μελέτης της Ιστορίας της Αριστερής Νεολαίας (ΕΜΙΑΝ), καταπιάνονταν πολλές φορές με τις αντιστασιακές φωνές και παρεμβάσεις των πνευματικών δημιουργών της χώρας μας. Αναφέρουμε εδώ το τεύχος αφιέρωμα στο μεγάλο ποιητή Γιώργο Σεφέρη καθώς και το πορτραίτο που φιλοτέχνησε στις φυλακές Κορυδαλλού ο πολιτικός κρατούμενος Βασίλης Μπαλωμένος και το οποίο κόσμησε το τεύχος 21 των Τετραδίων του Αυγούστου του 1972 με τη λεζάντα ως αναφέρεται στη σελίδα 3, «Εξώφυλλο: Η Άννα Συνοδινού. Αφιερωμένο στην εξαίρετη ηθοποιό, τόσο ευαίσθητη στο σημερινό δράμα της χώρας μας, στην επανεμφάνισή της μετά πέντε χρόνια “σιωπής”».

Πρόκειται για μια δυνατή παρουσία της ελληνίδας δραματουργού με την κυκλοφορία ενός δίσκου όπου γίνεται διάπυρος κήρυκας της ελευθερίας. Στο δίσκο αυτό διαβάζει κείμενο και στίχους Ανδρέα Κάλβου, Ρήγα Φεραίου, Διονυσίου Σολωμού και Μακρυγιάννη με μουσική και τραγούδια του Χρήστου Λεοντή και της  Μαρίας Δημητριάδη.

Ο οξύμωρος «πόλεμος» κατά της τρομοκρατίας

του Ζύγκμουντ Μπάουμαν

Άραγε στόχευσε με επιτυχία την «καρδιά της Ευρώπης» η πρόσφατη τρομοκρατική επίθεση στις Βρυξέλλες, όπως υπαινίχθηκαν τόσοι διαμορφωτές της κοινής γνώμης (όπως ο έχων αύρα αυθεντίας και πολυδιαβασμένος σχολιαστής των New York Times Roger Cohen, στο άρθρο του στις 22 Μαρτίου); Ή μήπως θα έπρεπε να καταδικάσουμε και να αποφύγουμε αυτό τον συμβολισμό, που τόσο εκτιμούν οι τρομοκράτες;

Μίκαελ Χάφτκα, «Μάθημα ιστορίας», 1997

Η «καρδιά» που οι τρομοκράτες επιλέγουν, στοχεύουν και κάνουν το παν για να χτυπήσουν είναι πάντα κάποιο από τα μέρη όπου αφθονούν, πάντα έτοιμες, οι τηλεοπτικές κάμερες και οι ανταποκριτές παραμονεύουν διψασμένοι για τη νέα συγκλονιστική αίσθηση που θα τους εγγυηθεί αυξημένη τηλεθέαση λίγων έστω ημερών. Ακόμα και δέκα φορές περισσότερα θύματα μεταξύ των Τροπικών του Καρκίνου και του Αιγόκερω (ας πούμε στη Σομαλία, την Υεμένη ή το Μάλι) δεν θα είχαν την παραμικρή τύχη να προβληθούν και να μεγεθυνθούν όσο αυτά που προσφέρουν οι επιθέσεις στη Νέα Υόρκη, τη Μαδρίτη, το Λονδίνο, το Παρίσι ή τις Βρυξέλλες. Είναι σε αυτά τα μέρη που και οι ψίθυροι αποκτούν την ισχύ κεραυνών: με ελάχιστα έξοδα (ένα αεροπορικό εισιτήριο, ένα καλάσνικοφ, ένα πρωτόγονο χειροποίητο εκρηκτικό, και τις ζωές ενός ή μιας χούφτας απελπισμένων), κι ο τελευταίος υπερ-φιλόδοξος δολοπλόκος μπορεί να αποκομίσει ατελείωτες ώρες, μέρες και εβδομάδες δωρεάν τηλεοπτικού χρόνου. Και, το πιο σημαντικό, να πυροδοτήσει μια νέα σειρά χτυπημάτων, εκ μέρους των κυβερνήσεων των διαφόρων κρατών, στις δημοκρατικές αξίες, τις οποίες καλούνται να προστατεύσουν και οι τρομοκράτες είναι αποφασισμένοι να καταστρέψουν.

Η συλλογή των λέξεων: Για ένα λεξικό του Καβάφη

της Κατερίνας Γκίκα

«Την δουλειά την έκαμα χωρίς να με δώση κανέναν κόπο. Με ήταν μάλιστα διασκέδασις. Οσάκις διάβαζα ένα βιβλίο, όταν συναντούσα καμμιά λέξι όχι μόνον σπάνια, αλλά και όμορφη ή χρήσιμη, την εσημείωνα αμέσως».[1]

Οδυσσέας Γαληνός-Παπαρούνης (Wu Design Lab), «Kουβέντες στοιβαγμένες μέσα του», 2012 (το έργο απαρτίζεται από στίχους
ή λέξεις 166 ποιημάτων του Κ.Π. Καβαφη) Πήγη:http://www.designmag.gr

Αυτά γράφει, ανάμεσα σε άλλα, ο Καβάφης στο Σχεδίασμα εισαγωγής που συνόδευε μια Συλλογή λέξεων που είχε κάνει. Σημείωνε σε «χαρτάκια» λήμματα και ερμηνείες, αντέγραφε διαφωτιστικά παραθέματα, συμπλήρωνε με τα δελτία αυτά ένα λεξικό και, όταν εκείνο υπερχείλισε, τα τακτοποίησε ξεχωριστά, με σειρά αλφαβητική. Η ξεγνοιασιά, η ευκολία της πράξης, η χαρά, τα δύσκολα έργα σαν έργα σχόλης, η sprezzatura που αποπνέει αυτό το μικρό κείμενο ίσως να θεώρησε πως δεν θα είναι συγγνωστά· και το συγκεκριμένο χωρίο το διέγραψε, ίσως και γιατί δεν είχε ισχύ για όλη τη συλλογή, ή ταιριαστά με όσα ξέρουμε πως σκεφτόταν ο Καβάφης για την υποδοχή που έχει η απουσία σοβαροφάνειας: «Δυσκολεύει τες δουλειές. […] Όλα τα πράγματα είναι προβλήματα και δυσκολίες για την αγραμματοσύνη τους και για την κουταμάρα τους. […] Γι’ αυτό κ’ εγώ καταγίνομαι στους πολλούς να παρουσιάζω σοβαρήν όψι. Hύρα πως μεγάλως με διευκολύνει τες υποθέσεις μου. Eσωτερικώς γελώ και αστειεύομαι πολύ».[2]

Η κληρονομιά και ο αγώνας για τα δικαιώματα στην Ελλάδα

80 χρόνια Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου

συνέντευξη του Κωστή Τσιτσελίκη, προέδρου της ΕλΕΔΑ

 

Η πρώτη απόπειρα για την ίδρυση της Ελληνικής Ένωσης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΕλΕΔΑ) έγινε τον Απρίλιο του 1936. Το καθεστώς της 4ης Αυγούστου απαγόρευσε το σωματείο. Η Ένωση ιδρύθηκε εκ νέου το 1953 και λειτουργεί έως σήμερα, με διάλειμμα την επταετία των συνταγματαρχών. Στα χρόνια αυτά, η Ένωση έχει αναδειχθεί σε βασικό κόμβο στον χώρο της, όντας το παλιότερο και μεγαλύτερο σωματείο με γενικό καταστατικό στόχο την προάσπιση των δικαιωμάτων στην Ελλάδα. Με αφορμή την επέτειο των ογδόντα ετών από την πρώτη ίδρυσή της, η Ένωση οργανώνει εκδήλωση στο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Αθηναίων (Ακαδημίας 50), αύριο, Δευτέρα 4 Απριλίου, 7 μ.μ. Θα εισηγηθούν ο ιστορικός Μιχάλης Μωραϊτίδης και ο κοινωνιολόγος Αλέξανδρος Σακελλαρίου. Θα μεταφέρουν το κλίμα της εποχής τους: η Μαρία Δρίβα (πρόεδρος Νεολαίας, 1957-1960), και οι πρώην πρόεδροι της Ένωσης Νίκος Φραγκάκης, Νίκος Αλιβιζάτος και Δημήτρης Χριστόπουλος. Συντονίζει ο Κωστής Τσιτσελίκης.

Η Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου έχει μια ανέλπιστα μακρά ιστορία για οργάνωση δικαιωμάτων στην Ελλάδα. Τι αλλάζει από το 1936 ή το 1953 μέχρι σήμερα;

Η Ένωση ιδρύθηκε και αναπτύχθηκε σε ένα περιβάλλον συρρικνωμένης και συνεχώς επαπειλούμενης δημοκρατίας. Στο περιβάλλον αυτό, ο αγώνας για την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ήταν πολιτικά επικίνδυνος, αλλά οριοθετημένος με σαφήνεια σε ό,τι αφορούσε τους στόχους του. Το 1974 συνιστά, και για τα δικαιώματα και για πολλά άλλα, τομή. Οι υπερασπιστές των δικαιωμάτων δεν κινδυνεύουν και έχουν άλλες δυνατότητες παρέμβασης, αλλά ταυτόχρονα το νέο περιβάλλον είναι εξαιρετικά πιο πολύπλοκο όσον αφορά την κατανόηση, την πρόληψη και την καταστολή των νέων μορφών παραβιάσεων που προκύπτουν. Για παράδειγμα, η διεύρυνση των φιλελεύθερων δημοκρατιών –κάτι που ζήσαμε στην Ελλάδα της μεταπολίτευσης– δημιούργησε μια σύνθετη και αντιφατική κατάσταση: ο εναγκαλισμός των ανθρώπινων δικαιωμάτων συμβαδίζει με την επίκλησή τους ως μέσου νομιμοποίησης πολιτικών για την απαξίωση τους. Στο ίδιο πλαίσιο, ας σκεφτούμε την αναβίωση εθνικών συγκρούσεων και την επέμβαση της «διεθνούς κοινότητας» με πρόσχημα την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, και δη αυτών των μειονοτήτων.

Επόμενος σταθμός: Ουτοπία

Ο αγώνας των εργατών στο κατειλημμένο εργοστάσιο της ΒΙΟΜΕ

 συνέντευξη του σκηνοθέτη Απόστολου Καρακάση

«Στόχος ήταν να παρατηρήσω σε βάθος το έπος κάποιων ανθρώπων τσακισμένων από την κρίση, με όλες τις αντιφάσεις και τις κωμικοτραγικές πτυχές της πραγματικότητας» 

Απόστολος Καρακάσης.
Φωτογραφία του Στράτου
Καλαφάτη

«Η ταινία σκιαγραφεί το πορτρέτο ενός αγώνα εκ των έσω, μια πολύπλευρη και βαθιά ανθρώπινη ματιά σε κάποιους ήρωες της καθημερινότητας που έχουν το παράτολμο θάρρος να αγωνίζονται για τον κοινωνικό μετασχηματισμό. Στο επίκεντρο της ταινίας βρίσκεται ένας από τους πιο εμπνευσμένους και ανυποχώρητους αγώνες στον κόσμο που εκτυλίσσεται στη Βόρεια Ελλάδα», γράφουν ο σκηνοθέτης Άβι Λιούις και η Nαόμι Κλάιν για το ντοκιμαντέρ «Επόμενος σταθμός: Ουτοπία» σε σκηνοθεσία Απόστολου Καρακάση (βοηθός σκηνοθέτη: Θανάσης Καφετζής, μουσική: Σπύρος Γασπαράτος, παραγωγοί: Μάρκος Γκαστίν, Ελένη Χανδρινού). Κρατάω την «πολύπλευρη» και «βαθιά ανθρώπινη» ματιά. Γιατί, πέραν των κινηματογραφικών της αρετών, το ντοκυμαντέρ ξεχωρίζει, κατά τη γνώμη μου, καθώς η διάθεση για να στηριχθεί και να αναδειχθεί ο αγώνας των εργατών που κατέλαβαν και αυτοδιαχειρίζονται τη ΒΙΟΜΕ, δεν οδηγεί σε μια κινηματογραφική αφήγηση επίπεδη, ρηχή και διδακτική. Γιατί η ανάδειξη αυτή, στη ματιά του σκηνοθέτη, περιλαμβάνει τις αντιθέσεις και τις δυσκολίες — και έτσι η ταινία είναι ανοιχτή σε πολλές αναγνώσεις, από τις πιο αισιόδοξες και επικές μέχρι πιο μελαγχολικές. Και αυτό προσωπικά το θεωρώ μεγάλη επιτυχία της, κινηματογραφικά αλλά και πολιτικά.

Στρ. Μπ.

 

Πώς οδηγήθηκες στην απόφαση να γυρίσεις το ντοκιμαντέρ; Ποιο ήταν το έναυσμα και οι αρχικές σκέψεις;

Από τότε που μας προέκυψε η οικονομική κρίση, ήθελα να κάνω μια ταινία που να αποτυπώνει τους καιρούς μας. Το αισθανόμουν σαν χρέος, αλλά δεν είχα βρεθεί μπροστά στην ιστορία εκείνη που θα με παρακινούσε στη μεγάλη περιπέτεια να αφιερώσω χρόνια από τη ζωή μου και όλη μου την ενέργεια για να παρακολουθήσω στενά τις «ζωές κάποιων άλλων» και να τις μεταφέρω στον κινηματογράφο. Δεν ήθελα να πω μια ακόμη καταθλιπτική ιστορία, ούτε να αναπαραστήσω τη σύνθετη κοινωνική εμπειρία των χρόνων μας μεροληπτικά ή απλουστευτικά. Όταν έμαθα ότι οι πρώην εργαζόμενοι στη ΒΙΟ.ΜΕ. θα καταλάμβαναν το εργοστάσιό τους ένιωσα ότι αυτή ήταν πραγματικά μια πολύ δυνατή ιστορία επιβίωσης, η οποία αντανακλούσε συγχρόνως το ευρύτερο κοινωνικό και πολιτικό πλαίσιο σε πολλά επίπεδα. Προσωπικά μου κινούσε τρομερά το ενδιαφέρον αυτό το εγχείρημα, ήθελα να το ζήσω από κοντά και κυρίως ήθελα να γνωρίσω έναν-έναν τους εργάτες αυτούς οι οποίοι στα πενήντα τους χρόνια είχαν αποφασίσει να κάνουν ό,τι πιο ριζοσπαστικό υπάρχει: να καταλάβουν τα μέσα παραγωγής και να λειτουργήσουν ένα ολόκληρο εργοστάσιο μόνοι τους, αμεσοδημοκρατικά! Πίσω από την απρόσωπη ταμπέλα «άνεργοι, επαναστατημένοι, προλετάριοι» ήθελα να κατανοήσω σε βάθος όλους αυτούς τους ήρωες της καθημερινότητας, να δω από πού προέρχονταν, ποιες ήταν οι βαθιές τους ανάγκες και επιθυμίες, να ζήσω την περιπέτεια του αγώνα τους ενάντια στο σύστημα που τους καταδίκασε στην ανεργία, αλλά και του προσωπικού τους εσωτερικού αγώνα, καθώς πασχίζουν να μετασχηματιστούν, να αναθεωρήσουν νοοτροπίες, πεποιθήσεις και αξίες της προηγούμενης ζωής τους για να επιβιώσουν την «επόμενη μέρα».

Γιατί η Τουρκία δεν είναι «ασφαλής χώρα»

των Εμμανουέλα Ρομαν, Θίοντορ Μπερντ, Τάλια Ράντκλιφ

Το ζήτημα του ορισμού μιας χώρας ως «ασφαλούς τρίτης» είναι κομβικό για το προσφυγικό και τα δικαιώματα. Σήμερα, στο συγκεκριμένο πλαίσιο, που ορίζει η συμφωνία μεταξύ Ε.Ε.-Τουρκίας, η οποία έχει βασική επιδίωξη τον περιορισμό με κάθε τρόπο των προσφυγικών ροών από την Τουρκία, το αν η Τουρκία είναι «ασφαλής τρίτη χώρα» συνιστά κλειδί για την εφαρμογή της. Το είπε, πολύ καθαρά και κυνικά, την Τρίτη, η εκπρόσωπος Τύπου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Νατάσα Μπερτό: «Η Τουρκία πρέπει να αναγνωρίσει την Τουρκία σαν “ασφαλή τρίτη χώρα”, έτσι ώστε να μπορούν να κηρυχθούν απαράδεκτα τα αιτήματα ασύλου στην Ελλάδα και επομένως οι αιτούντες να επιστρέφονται στην Τουρκία». Το ζήτημα έχει μεγάλη σημασία, και το ότι ο νόμος για το άσυλο που ψηφίστηκε την Παρασκευή δεν αναγνωρίζει η Τουρκία ως «ασφαλής τρίτη χώρα» δεν προσφέρεται για κανέναν εφησυχασμό, διότι, πολύ απλά, ο νόμος, από τη φύση του, δεν θα καθόριζε ποιες χώρες είναι ασφαλείς και ποιες όχι. Παραθέτουμε αποσπάσματα από μια πολυσέλιδη ανάλυση των νομικών Emanuela Roman Theodore Baird, Talia Radcliffe (ερευνήτριες και οι τρεις στο Vrije Universiteit Amsterdam), που με σαφή νομική γλώσσα και τεκμηρίωση αναλύουν το ζήτημα. Η ανάλυση δημοσιεύθηκε, στις 10.2.2016 (στο μπλογκ των Ενθεμάτων δημοσιεύεται μαζί με τις σχετικές παραπομπές).

Στρ. Μπουρνάζος

Σύροι πρόσφυγες στην Άγκυρα, Δεκέμβριος 2014. Φωτογραφία του Jonny Hogg, από το flickr

Σε γενικές γραμμές, σήμερα «τα ανθρώπινα δικαιώματα και το κράτος δικαίου στην Τουρκία βρίσκονται στο χειρότερο επίπεδο που έχω δει στα δώδεκα χρόνια που δουλεύω για τα ανθρώπινα δικαιώματα στην Τουρκία», διαπιστώνει η Emma Sinclair-Webb, ερευνήτρια του Human Right Watch για την Τουρκία. Από την έναρξη των «επιχειρήσεων ασφαλείας» το καλοκαίρι του 2015, το Κουρδιστάν έχει υποστεί έντονη κρατική βία σε αστικές περιοχές, με θανάτους αμάχων, που οδηγούν σε νέες μετακινήσεις πληθυσμών στην περιοχή. Πανεπιστημιακοί που υπέγραψαν μια έκκληση για ειρήνη, μπήκαν στο στόχαστρο της κυβέρνησης, κατηγορούμενοι για «προπαγάνδιση της τρομοκρατίας» και «προσβολή της Τουρκικής Δημοκρατίας».

Η Τουρκία φιλοξενεί περίπου 2 εκατομμύρια εκτοπισμένους Σύρους, και εφαρμόζει ένα προσωρινό καθεστώς προστασίας που περιορίζει τα δικαιώματά τους, συνεργαζόμενη με την Ε.Ε. για την αποφυγή της δευτερογενούς μετακίνησης των Σύρων προς την Ευρώπη, με την ανάπτυξη των πλοίων του ΝΑΤΟ στο Αιγαίο. Τον Φεβρουάριο του 2016, η επίθεση της συριακής κυβέρνησης στο Χαλέπι –που πραγματοποιήθηκε με την υποστήριξη της Ρωσίας– οδήγησε δεκάδες χιλιάδες να εγκαταλείψουν την περιοχή και να κινηθούν προς την Τουρκία. Ωστόσο, η Τουρκία διατήρησε κλειστά τα σύνορα για τους περισσότερους, επιτρέποντας μόνο σε σοβαρά τραυματίες να αναζητήσουν παροχή βοήθειας σε στρατόπεδα κατά μήκος των συνόρων με τη Συρία.