Στα «Ενθέματα» αύριο Kυριακή 24 Απριλίου

Κείμενα των: Γιάννη Χαμηλάκη, Δημήτρη Αρβανιτάκη, Σπύρου Ι. Ασδραχά, Ελευθερίας Παπουτσάκη, Νίκου Κουραχάνη, Μαρτίν Λαφόργκε, Βαγγέλη Καραμανωλάκη, Νίκου Χατζηνικολάου, Βασίλη Κρεμμυδά

Camille Bombois – In the bar

Τα μελλοντικά ερείπια της ΕΕ. Το κέντρο εγκλεισμού στη Μόρια. Ο αρχαιολόγος Γιάννης Χαμηλάκης επισκέφθηκε το κέντρο κράτησης στη Μόρια, καθώς βρέθηκε στη Λέσβο για τους Αρχαιολογικούς Διαλόγους: «Δύο εργάτες ανεβασμένοι σε σκάλα ενίσχυαν το παλιό αγκαθωτό σύρμα στην κορυφή του φράχτη με ολοκαίνουργιο σύρμα με λεπίδες. Σταματήσαμε για να βγάλουμε φωτογραφίες (που επισήμως, απαγορεύονται), και καθώς έβγαινα από το αυτοκίνητο πάτησα κάτι μαλακό: ένα παιδικό παιχνίδι, ένα λούτρινο κουνελάκι με ανοιχτές αγκάλες.[…] Η εναρκτήρια oλομέλειά μας στο συνέδριο είχε τίτλο “Η αρχαιολογία της βίαιης μετανάστευσης». Έξω από τις αίθουσες του συνεδρίου μας, στο νησί είναι γεμάτο από διάσπαρτα υλικά ίχνη των συνοριακών διαβάσεων: βάρκες, μερικές κατεστραμμένες ή ναυαγισμένες κοντά στις ακτές. Σωσίβια αμφίβολης ποιότητας, παπούτσια, ρούχα, μικρά προσωπικά αντικείμενα, τα απομεινάρια των αυτοσχέδιων καταυλισμών αλληλεγγύης. Όλα αυτά ο ελληνικός αρχαιολογικός νόμος δεν τα αναγνωρίζει ως αρχαιολογικά κατάλοιπα, άξια διατήρησης. Και όμως, είναι ισχυρά βιογραφικά αντικείμενα που αξίζουν προσοχής και μελέτης. Μερικά έχουν ήδη ανακυκλωθεί, άλλα πεταχτεί ή καταστραφεί. […] Χρειάζεται επειγόντως μια λεπτομερής και συστηματική αρχαιολογία της σύγχρονης μετανάστευσης στην περιοχή της Μεσογείου. Όπως μας υπενθυμίζει και το βάρβαρο συγκρότημα της Μόριας, η «Ευρώπη-Φρούριο» παράγει επίσης τα ίδια τα μελλοντικά ερείπιά της. (μετάφραση: Γιάννης Χατζηδημητράκης)

Ο Κάλβος δεν ήταν μόνο ποιητής και δεν ήταν μόνο Έλληνας. Συνέντευξη του Δημήτρη Αρβανιτάκη με την ευκαιρία της έκδοσης της «Αλληλογραφίας» του Α. Κάλβου (Μουσείο Μπενάκη, 2014). Μιλάει για τον «Ιταλοέλληνα» λόγιο και ποιητή Κάλβο, τον κόσμο της Επτανήσου, τις έννοιες της πατρίδας, του λόγιου, του διανοούμενου. «Ο Κάλβος δεν είναι μόνο ποιητής, και οπωσδήποτε δεν είναι μόνο Έλληνας ποιητής. Άποψή μου είναι ότι ανήκει σε μια κατηγορία λογίων, οι οποίοι σε κείνη ακριβώς την χρονική περίοδο αρχίζουν να αποκτούν ορισμένα καινούρια χαρακτηριστικά. Από τον λόγιο, ο οποίος κατά βάση ήταν προσδεμένος είτε στην Εκκλησία είτε σε μια ηγεμονική αυλή, στα τέλη του 18ου και τις αρχές του 19ου αιώνα, στη Γαλλία και στην Ιταλία, μεταβαίνουμε σταδιακά στον διανοούμενο. Ο λόγιος που μεταμορφώνεται σε διανοούμενο δεν είναι πια ο «ποιητής-τζιτζίκι», ο αυλικός, ο εγκωμιαστής· είναι ο μάχιμος ποιητής. […] Ο Κάλβος εντάσσεται σε αυτήν την κατηγορία. Θέλησε να εκφραστεί, ασχέτως αν το έφερε η ζωή του να τα πετύχει όλα αυτά ή όχι, σε διάφορα επίπεδα. […] Για να γυρίσουμε, λοιπόν, στην ποίησή του. Αν λάβουμε όλα αυτά υπ’ όψιν, γιατί αν δεν τα λάβουμε παραχαράσσουμε το πρόσωπό του, ίσως μπορούμε να διατυπώσουμε μία υπόθεση εργασίας. Ποια είναι αυτή; Περισσότερο κι από «ποιητής του έθνους», δηλαδή της εποχής της επιβεβαίωσης του έθνους ως πυξίδα της ιστορίας, ο Κάλβος ίσως είναι «ποιητής της ελευθερίας», εννοώ δηλαδή, της εποχής του αιτήματος της γενικής ελευθερίας, ένας ποιητής της εποχής του Διαφωτισμού. Είναι διαφορετικά αυτά τα πράγματα.»