Η σφαγή, η μνήμη, η διεκδίκηση
της Ζέτας Παπανδρέου
Τα τελευταία χρόνια, κυρίως στο πλαίσιο της οικονομικής κρίσης που βιώνει η Ελλάδα, γίνονται συχνές αναφορές στην ελληνική διεκδίκηση των πολεμικών αποζημιώσεων και του κατοχικού δανείου από το γερμανικό κράτος. Έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον η εξέταση των διαστάσεων αυτής της διεκδίκησης με συγκεκριμένη μελέτη περίπτωσης το Δίστομο, τόπο στον οποίο ασκήθηκαν αντίποινα από τους Γερμανούς (10.6.1944) και διαμορφώθηκαν πολιτικές μνήμης οι οποίες συνδέονται με ζητήματα ηθικής/οικονομικής αποκατάστασης των θυμάτων και των οικογενειών τους.
Είναι γνωστό ότι το ζήτημα της καταβολής οικονομικών αποζημιώσεων από τη Γερμανία στην Ελλάδα, εξαιτίας της ναζιστικής Κατοχής, βρήκε μεν σθεναρή αντίσταση από την πλευρά του γερμανικού κράτους, εξελίχθηκε όμως έτσι και λόγω της ηττοπάθειας που διέκρινε τους σχετικούς χειρισμούς των ελληνικών κυβερνήσεων. Το ελληνικό κράτος θεώρησε ότι πρέπει να παραιτηθεί από αξιώσεις, όπως η επιστροφή του υποχρεωτικού κατοχικού δανείου, η διεξαγωγή δικών σε βάρος ναζιστών αξιωματούχων (Μαξ Μέρτεν), οι επανορθώσεις και οι αποζημιώσεις για τα θύματα της ναζιστικής θηριωδίας, χάριν των οικονομικών / εμπορικών διμερών σχέσεων με την Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας (ΟΔΓ), της εξασφάλισης οικονομικής βοήθειας μέσω δανεισμού ή της στήριξης για την ένταξή μας στην ΕΟΚ/Ε.Ε. Συνεπώς, μπορούμε να υποστηρίξουμε ότι η υποχωρητικότητα των ελληνικών κυβερνήσεων στη διεκδίκηση αποζημιώσεων από το γερμανικό κράτος συνδέεται αφενός με την επιθυμία για γρήγορη προσέλκυση κεφαλαίων και, αφετέρου, με την επιθυμία να επουλωθούν πληγές που παρέμεναν ανοιχτές στη μεταπολεμική ελληνική κοινωνία, δεδομένου μάλιστα ότι η ΟΔΓ ήταν πλέον σύμμαχη χώρα και μέλος του ΝΑΤΟ. Για παράδειγμα, η ΕΡΕ δεχόταν κριτική για το γεγονός ότι στους κόλπους της βρέθηκαν δωσίλογοι και συνεργάτες των Γερμανών. Έτσι, μια ηγετική πολιτική φυσιογνωμία όπως ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, δίνοντας έμφαση στις επενδύσεις των Γερμανών και στην οικονομική ανάπτυξη της Ελλάδας, ηθελημένα παρέβλεπε παραμέτρους που θα έθεταν προ των ευθυνών τους τους Γερμανούς, αλλά ενδεχομένως και τους Έλληνες συνεργάτες τους. Συνέχεια ανάγνωσης