Kανάλια και δημοσκοπήσεις: Η κότα έκανε το αυγό ή το αυγό την κότα;

του Δημοσθένη Δώδου

Οι ραγδαίες και πρωτόγνωρες πολιτικές εξελίξεις από τα μέσα Αυγούστου (ψήφιση του Μνημονίου, με 32 βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ να μην το ψηφίζουν· παραίτηση της κυβέρνησης· συγκρότηση της ΛΑΕ) βρήκαν –όσους μπορούσαν– σε ολιγοήμερες, έστω, διακοπές. Επιπλέον προκάλεσαν, βέβαια, μεγάλη σύγχυση, κυρίως σε εκείνους που τον Γενάρη είχαν ψηφίσει ΣΥΡΙΖΑ. Η προκήρυξη των εκλογών, στις 28 Αυγούστου, έδωσε το σύνθημα για την μαζική εμφάνιση στα ΜΜΕ δημοσκοπήσεων διαφόρων εταιρειών.

Φωτογραφία: Άγγελος Χριστοφιλόπουλος/FOSPHOTOS
(πηγή: http://www.popaganda.gr)

Για τις εταιρείες δημοσκοπήσεων, το άλλοτε αρκούντως καλοπληρωμένο προϊόν τους, στην εποχή της κρίσης μετατράπηκε σε μια κακοπληρωμένη «ανάθεση», προκειμένου να παραμένουν στην επικαιρότητα. Έτσι όμως φαίνεται να επιβεβαιώνεται η άποψη που εξέφρασε στέλεχος εταιρείας, σχεδόν μια βδομάδα πριν τις εκλογές: ό,τι πληρώνεις, παίρνεις.

Οι δημοσκοπήσεις εδώ και πολλά χρόνια –για λόγους κόστους– είναι τηλεφωνικές, και οι εταιρείες είναι υποχρεωμένες να αναζητούν το δείγμα τους μόνο σε σταθερά τηλέφωνα. Και μπορεί να ανακοινώνουν ότι η δημοσκόπηση έγινε σε δείγμα «χιλίων τόσων» ατόμων, από πουθενά όμως δεν προκύπτει πόσες «απουσίες» και πόσες «αρνήσεις» υπήρξαν.

Η αντίσταση της πολιτικής

του Μιχάλη Μπαρτσίδη

Με τις εκλογές του Σεπτεμβρίου έχει κλείσει ένας κύκλος ιστορικών γεγονότων και μπορεί να προβεί κανείς σε έναν πρώτο απολογισμό. Θα υποστηρίξω, εντελώς σχηματικά εδώ, μια ερμηνεία της ευρείας εκλογικής υποστήριξης του ΣΥΡΙΖΑ με βάση την «πολιτική της αξιοπρέπειας», η οποία έδωσε πνοή και κινητοποίησε ξανά, αν και όχι τόσο παθιασμένα όπως πριν, ένα μέρος του λαού.

Φωτογραφία: European Press Photo Agency

Οι συνηθέστερες ερμηνείες και στάσεις έναντι της τελικής κατάληξης της επτάμηνης πορείας βασίζονται σε μια κοινή περιγραφή όπου, μέσα από σκαμπανεβάσματα και αντιστροφές, διακρίνονται δυο περίοδοι του ΣΥΡΙΖΑ που χωρίζονται με μια τομή: το νέο μνημόνιο. Ο «μνημονιακός Τσίπρας» δεν έχει καμιά σχέση με τον «ανατροπέα» του Ιανουαρίου, μετέτρεψε το Όχι του δημοψηφίσματος σε Ναι, δεν τήρησε τις υποσχέσεις του, συμμορφώθηκε στις υποδείξεις της τρόικας, εγκλωβίστηκε εθελουσίως στην παγίδα που του έστησαν, σπέρνοντας την απογοήτευση, την ήττα και την καταστροφή. Μέγιστη συνέπεια, η απώλεια του ηθικού πλεονεκτήματος της Αριστεράς με το οποίο άξιζε κανείς να στρατεύεται, να μάχεται, να δίνει νόημα στη ζωή του.  Από την αρχή της σύντομης προεκλογικής περιόδου, οι εξ αριστερών σφοδρές κριτικές εκδιπλώνουν τις πρωτο-μοντερνιστικές βεβαιότητές τους βασιζόμενες σε οφθαλμοφανή στοιχεία και γεγονότα που πείθουν για την ασυνέπεια και προδοσία του Όχι της αντίστασης.  Σφοδρές βεβαιότητες που όσο δυνατά χτυπούν τόσο χάνουν και το δίκιο τους, αρνούμενες να σκεφτούν τη συνθετότητα της ιστορικής κατάστασης που μπορεί να αποκληθεί «ελληνική ανωμαλία».

Από τον Ιανουάριο στον Σεπτέμβριο: Δύο εκλογές και ένα δημοψήφισμα

του Ηλία Τσαουσάκη

Πηγή: http://www.philenews.com

Για να κατανοήσουμε το εκλογικό αποτέλεσμα, χρειάζεται να μελετήσουμε προσεκτικά την προηγούμενη εκλογική αναμέτρηση και να θυμηθούμε με ακρίβεια το επτάμηνο που μεσολάβησε, καθώς και τη μεγάλη κοινωνική επιρροή που κατέκτησε ο ΣΥΡΙΖΑ αυτό το διάστημα, τον πιο πυκνό, ίσως, πολιτικό χρόνο της μεταπολίτευσης. Βασικοί λόγοι της επιτυχίας του ΣΥΡΙΖΑ τον Ιανουάριο ήταν η συσπείρωση μεγάλου μέρους του αντιμνημονιακού μετώπου που είχε δημιουργηθεί την περασμένη πενταετία, η απευθείας μετακίνηση ψηφοφόρων από τη ΝΔ προς τον ΣΥΡΙΖΑ, η ιδεολογική μετατόπιση της ΝΔ στα δεξιά της πολιτικής κλίμακας, καθώς και η χαμηλή αξιολόγηση της διακυβέρνησης Σαμαρά. Στις εκλογές εκείνες, έχουμε την καθολική επικράτηση της «ελπίδας έναντι του φόβου» με κύριο εκφραστή της τον Αλέξη Τσίπρα.

Τους πρώτους τουλάχιστον τέσσερις μήνες της διακυβέρνησης, το πολιτικό κλίμα χαρακτηρίστηκε δημοσκοπικά από την κυριαρχία του ΣΥΡΙΖΑ. Βασικά χαρακτηριστικά: καθολική αποδοχή του πρωθυπουργού, σημαντική μείωση των ποσοστών του Α. Σαμαρά με παράλληλη συρρίκνωση της ΝΔ, θετική εικόνα για το έργο της κυβέρνησης, καθώς και συντριπτική υπεροχή του ΣΥΡΙΖΑ στην πρόθεση ψήφου, στοιχείο που πιθανόν υποτιμήθηκε στη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου του Σεπτεμβρίου.

Το ποτάμι που έγινε ρυάκι

του Νίκου Χατζηνικολάου

Αγνοούμε τους λόγους για τους οποίους ο Σταύρος Θεοδωράκης έλαβε την απόφαση να πολιτευθεί. Ήθελε από μικρός να γίνει πρωθυπουργός και να σώσει την Ελλάδα; Άλλοι του έδωσαν την ιδέα και άλλοι πάλι τον ενεθάρρυναν «να κατέβει» για να συντρίψει τους παλαιοκομματικούς μηχανισμούς, οι οποίοι δεν αφήνουν τη χώρα να ορθοποδήσει; Ακόμη δεν έχουμε την απάντηση σ’ αυτά τα ερωτήματα. Σίγουρο είναι μόνο πως η δημιουργία του Ποταμιού, αν εξετάσουμε την πολιτική στάση που κράτησε κατά τον ενάμιση χρόνο που πέρασε, κύριο στόχο είχε να αποδυναμώσει τον ΣΥΡΙΖΑ και τον Αλέξη Τσίπρα προσωπικά, κάτι που οι φθαρμένοι Νεοδημοκράτες δεν ήταν σε θέση να κάνουν. Ταυτόχρονα, οραματίζονταν να του προσφέρει τους βουλευτές που θα χρειαζόταν αν δεν είχε αυτοδυναμία, ώστε να τον αδρανοποιήσει από την πρώτη στιγμή. Όλα αυτά, ως γνωστόν, έπεσαν στο κενό. Θα ήταν όμως λάθος να μείνουμε εκεί και να αγνοηθεί η πολιτική ιδεολογία του νέου κόμματος.

«Δια βοής» χρίστηκε ο Σταύρος Θεοδωράκης Αρχηγός του Ποταμιού στις 29 Ιουνίου 2014 και μέχρι σήμερα δεν έχει εκλεγεί. Η περιφρόνησή του για τους δημοκρατικούς θεσμούς είναι όμως γενικότερη. Η επανειλημμένη κριτική του στην προσφυγή στον λαό σε μια κρίσιμη στιγμή της διαπραγμάτευσης, καθώς και τα ειρωνικά του σχόλια όταν εμφανίστηκε το ενδεχόμενο τα μέλη του ΣΥΡΙΖΑ να αποφανθούν με εσωτερικό δημοψήφισμα για την πολιτική του κόμματος, αλλά και στα τέλη Αυγούστου όταν ανακοινώθηκε η διεξαγωγή εκλογών τον Σεπτέμβριο, δεν σχολιάστηκαν επαρκώς. Πρόκειται για «δειλία», δήλωσε περισσότερες φορές, ακόμη και στο εξωτερικό, ο Σταύρος Θεοδωράκης. «Όταν είσαι Αρχηγός», είπε, «αναλαμβάνεις τις ευθύνες σου. Δεν εγκαταλείπεις τη μάχη ζητώντας από τον κόσμο να σε στηρίξει»! Εδώ συνοψίζεται η πολιτική φιλοσοφία του, την οποία ασπάζονται και οι αρχηγοί της Νέας Δημοκρατίας.

Ένας Σεπτέμβρης που δεν είναι Γενάρης ούτε Δεκέμβρης

του Στρατή Μπουρνάζου

Το εκλογικό αποτέλεσμα της περασμένης Κυριακής μπορεί να συζητηθεί με πολλούς τρόπους. Θα το κάνω, εδώ, με δύο, εντελώς βασικούς. Πρώτον, ως προς τις άμεσες συνέπειές του, και πρωτίστως όσον αφορά αυτό για το οποίο γίνονται οι εκλογές: τον σχηματισμό κυβέρνησης. Δεύτερον, σε σχέση με τις διαδικασίες που πυροδοτεί, τα ρήγματα που ανοίγει, τους συσχετισμούς που παγιώνει ή ανατρέπει.

Ο Σεπτέμβρης του Γιάννη Τσαρούχη

1. Το πρώτο επίπεδο μοιάζει λιγότερο συναρπαστικό, αλλά είναι το βασικό, κι από αυτό πρέπει να ξεκινήσουμε. Εδώ, έχουμε ασφαλώς μια πολύ μεγάλη νίκη του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και των ΑΝΕΛ. Ο πρώτος κατάφερε εν μέσω κατακλυσμού (Μνημόνιο, διάσπαση, αποχώρηση μελών, απογοήτευση) να διατηρήσει σταθερά τα ποσοστά του, ενώ οι δεύτεροι, σε πείσμα όλων των προγνωστικών, μπήκαν στη Βουλή. Ειδικά ο ΣΥΡΙΖΑ πετυχαίνει μείζονα πολιτικά κέρδη: η νίκη είναι ολοκάθαρη, η διαφορά από Ν.Δ. μεγάλη, επικρατεί συντριπτικά στον χώρο αριστερά του Κέντρου, και έχει εξ αριστερών κοινοβουλευτική αντιπολίτευση μόνο το ΚΚΕ. Και, βέβαια, το ποσοστό του τού επιτρέπει (με το δεδομένο εκλογικό σύστημα) να συνεχίσει τη «βολική» συγκυβέρνηση με τους ΑΝΕΛ, χωρίς να πασχίσει για άλλες πιο δύσκολες και ταραχώδεις συνθέσεις (με ΠΑΣΟΚ ή/και Ποτάμι, οικουμενική, μεγάλο συνασπισμό κλπ.). Βολική, σίγουρα, αλλά διόλου ανώδυνη αυτή η συνέχιση: ακόμα και όσοι εξακολουθούν να θεωρούν τη συγκυβέρνηση με τους ΑΝΕΛ το μη χοίρον, αντιλαμβάνονται τις αλλαγές που δημιουργεί στην πολιτική και τη φυσιογνωμία του ΣΥΡΙΖΑ η παγίωση αυτής της συμπόρευσης.