Το αυτοκίνητο; Η απάτη! Το σκάνδαλο της Φολκσβάγκεν και ο καπιταλισμός

του Γιακομπ Αουγκστάιν

μετάφραση: Στέλιος Χρονόπουλος

«Το αυτοκίνητο». Αυτό είναι το διαφημιστικό σλόγκαν της Φολκσβάγκεν. Λιτό, δυο λέξεις μόνο, γεμάτο αυτοπεποίθηση. Τώρα έρχονται να προστεθούν δυο ακόμα λέξεις: «Η απάτη». Η Φολκσβάγκεν έχει πουλήσει εκατομμύρια αυτοκίνητα, τα οποία αποδεικνύεται ότι εκπέμπουν περισσότερα καυσαέρια από όσο η εταιρεία είχε δηλώσει και από όσο επιτρέπεται. Και, για να συγκαλύψει την απάτη, η Φολκσβάγκεν πρόσθεσε στα αυτοκίνητα αυτά ειδικό λογισμικό. Η Φολκσβάγκεν δεν είναι μια τυχαία επιχείρηση. Είναι –εξαιτίας της ιστορίας, του μεγέθους και της δομής των μετοχικών της κεφαλαίων– η κατεξοχήν γερμανική επιχείρηση. Αν είναι δυνατόν η Φολκσβάγκεν να πάρει τον στραβό δρόμο, αυτό σημαίνει ότι μπορεί και η ίδια η Γερμανία ολόκληρη να πάρει τον στραβό δρόμο. Γι’ αυτό και το συγκεκριμένο σκάνδαλο πλήττει τον πυρήνα της εικόνας των Γερμανών για τον εαυτό τους.

 Τι είδους επιχείρηση είναι αυτή, που χρησιμοποιεί τη δύναμή της –την τεχνολογία– για να παραβιάζει νόμους; Τι είδους άνθρωποι είναι αυτοί που πάνε το πρωί στη δουλειά για να κάνουν παράνομες πράξεις; Δεν είναι μεμονωμένα άτομα που φέρουν την ευθύνη. Είναι μια ολόκληρη επιχείρηση, η οποία, αφού έχει χάσει την αίσθηση του μέτρου, καταπατά τους νόμους. Όταν η παραβίαση του νόμου είναι μέρος της επαγγελματικής δραστηριότητας κάποιων, τότε μπορούμε να μιλάμε για επαγγελματίες κακοποιούς. Και όταν οι εγκληματικές πράξεις είναι καλά οργανωμένες, τότε μπορούμε να μιλάμε για οργανωμένη εγκληματική δράση.

Βουλγαρία: Εργασία μαζικής καταστροφής

Την 1η Οκτωβρίου το χωριό Γκόρνι Λομ, στη βορειοδυτική Βουλγαρία συγκλονίστηκε από μια τεράστια έκρηξη στο εργοστάσιο εξουδετέρωσης πυρομαχικών. Αποτέλεσμα, 15 νεκροί. Το δυστύχημα ήταν το έκτο μέσα σε δώδεκα χρόνια. Σημειωτέον,  η τελευταία παρτίδα ναρκών είχε φτάσει από την Ελλάδα. Δεν είναι ωστόσο αυτός  ο μόνος λόγος για τον οποίο το κείμενο που ακολουθεί ενδιαφέρει ιδιαίτερα τον έλληνα αναγνώστη. Διαβάζοντάς το, θα αντιληφθεί ότι οι κυρίαρχες αναλύσεις περί «εγχώριου στρεβλού, δύσμορφου καπιταλισμού», «συντεχνιακής ψήφου», συμμαχίας «αριστεράς και συμφερόντων», της ευθύνης των φτωχών για τη φτώχεια τους κ.ο.κ. είναι εξαιρετικά οικείες όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και στη γειτονική μας χώρα.

«Ε»

της Γιάνα Τσόνεβα και της Μαντλέν Νικόλοβα

μετάφραση: Δημήτρης Ιωάννου

 

Κουτιά πυρομαχικών μια αυλή στο χωριό Γκόρνι Λομ, μετά το δυστύχημα. Φωτογραφία του Βασίλ Ντόνεφ -European Pressphoto Agency

Είναι πλέον οδυνηρά ξεκάθαρο πως η έλλειψη επαρκούς νομοθετικής ρύθμισης και επιβολής εκ μέρους του κράτους επιτείνει την τάση που έχει το κεφάλαιο να αποφεύγει τον επωμισμό του κόστους των μέτρων και του εξοπλισμού εργασιακής ασφάλειας, η οποία είναι εγγενής σε κάθε καπιταλιστική επιχείρηση. Η εικόνα ερειπίου που είχε το εργοστάσιο ακόμα και πριν από την τραγωδία, μας παρέχει την πιο εναργή εικόνα του πολέμου που διεξάγεται παγκοσμίως εναντίον της εργασίας: η ελάχιστη δυνατή επένδυση (σε μέτρα ασφάλειας, σε ασφαλιστικές καλύψεις, σε τεχνικές βελτιώσεις) συνεπάγεται το μέγιστο αποτέλεσμα (= κέρδος). Λειτουργώντας μέσα στο νομικοπολιτικό πλαίσιο ενός καθεστώτος λιτότητας που γέρνει μονόπαντα υπέρ τους, οι κεφαλαιοκράτες έχουν την άνεση να μην αναλαμβάνουν πια το κόστος αναπαραγωγής της εργατικής δύναμης· την ίδια στιγμή, η εργασία αποστερείται κάθε προστασία και επιβαρύνεται με την ευθύνη και το κόστος της ίδιας της ασφάλειας και της αναπαραγωγής της. Οι εργαζόμενοι σ’ εκείνο το αξιοθρήνητο εργοστάσιο, δείχνοντας τα γεμάτα φλύκταινες χέρια τους, μίλησαν για τις απαράδεκτες συνθήκες εργασίας που υπάκουαν στη γενική αρχή «βγάλτε τα πέρα όπως μπορείτε»: γάντια και μάσκες μιας χρήσεως χρησιμοποιούνταν ως μόνιμος εξοπλισμός «ασφαλείας» με τον οποίο καλούνταν να χειριστούν πυρακτωμένα μηχανήματα (η υποχρεωτική ψύξη των οποίων με νερό είναι πλέον μια πολυτέλεια περασμένων εποχών), και μάλιστα σ’ ένα περιβάλλον εξαιρετικά εύφλεκτο.