ΝΕΟΝΑΖΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΝΕΑ (ΑΚΡΟ)ΔΕΞΙΑ ΣΤΗ ΕΥΡΩΠΗ

Από την Πέμπτη 20 έως και το Σάββατο 22 Νοεμβρίου, το Ίδρυμα Ρόζα Λούξεμπουργκ διοργανώνει ευρωπαϊκό συνέδριο, στην Αθήνα, με θέμα «Do the right thing! Το φαινόμενο του νεοναζισμού και της νέας (ακρο)δεξιάς στην Ευρώπη: χαρτογράφηση και αντιμετώπιση», με καλεσμένους αντιφασίστες και αντιφασίστριες, ερευνητές και ερευνήτριες, επιστήμονες και δημοσιογράφους από τη Νορβηγία, τη Γερμανία, την Πολωνία, την Ουγγαρία, τη Γαλλία, την Αγγλία, την Ιταλία και, βεβαίως, από την Ελλάδα. Ενόψει της δίκης της Χρυσής Αυγής, ιδιαίτερη θεματική του συνεδρίου αποτελεί η δικαστική αντιμετώπιση νεοναζιστικών μορφωμάτων.

Οι συζητήσεις γίνονται στο Gazarte (Βουτάδων 32, Γκάζι), εκτός από τη δημόσια συζήτηση την Παρασκευή 21.11, ώρα 18.30 που θα γίνει στο Αμφιθέατρο του «Αθήνα 9,84» (Πειραιώς 100, Γκάζι). Όλες οι συνεδρίες είναι ανοιχτές για το κοινό. Θα υπάρχει ταυτόχρονη μετάφραση.

Το «βαθύ κράτος» στη σημερινή Ελλάδα και η Ακροδεξιά

Η έρευνα του Ιδρύματος Ρόζα Λούξεμπουργκ που μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις νήσος 

Πριν λίγες μέρες κυκλοφόρησε, από τις εκδόσεις νήσος, ο τόμος Το «βαθύ κράτος» στη σημερινή Ελλάδα και η Ακροδεξιά. Αστυνομία, Δικαιοσύνη, Στρατός, Εκκλησία. Ο τόμος αποτυπώνει τα συμπεράσματα μιας έρευνας που έγινε από το Ίδρυμα Ρόζα Λούξεμπουργκ, με θέμα τη διείσδυση της Άκρας Δεξιάς στους τέσσερις αυτούς πολιτειακούς θεσμούς. Καθώς τα συμπεράσματα της έρευνας έχουν, εκτός από των άλλων, άμεσο πολιτικό ενδιαφέρον, απευθυνθήκαμε στον συντονιστή της έρευνας και επιμελητή του τόμου Δημήτρη Χριστόπουλου (Πάντειο Πανεπιστήμιο) και στους ερευνητές Κλειώ Παπαπαντολέων (δικηγόρο, υπ. δρ συνταγματικού δικαίου Παν. Αθηνών), Δημοσθένη Παπαδάτο-Αναγνωστόπουλο (υπ. δρ πολιτικής επιστήμης Παν. Αθηνών), Αλέξανδρο Σακελλαρίου (δρ. κοινωνιολογίας, μεταδιδακτορικό ερευνητή, Πάντειο) και Δημήτρη Κουσουρή (δρ. Ιστορίας, μεταδιδακτορικό ερευνητή, Παν. της Κωνσταντίας). Τους ζητήσαμε να μας απαντήσουν στο ερώτημα ποιο είναι το καινούργιο που κομίζει η έρευνα, ποια είναι η ιδιαιτερότητα του τομέα που μελέτησαν (τον Δ. Κουσουρή, που μελέτησε την ιστορική διάσταση, τον ρωτήσαμε αν η Χρυσή Αυγή αποτελεί τομή ή συνέχεια στην ιστορία της ελληνικής Ακροδεξιάς).

            ΕΝΘΕΜΑΤΑ

.

Τι μας χρησιμεύει η έρευνα αυτή

του Δημήτρη Χριστόπουλου

 

Αντιδικτατορική αφίσα του Γιώργου Αργυράκη

Απαντώντας στο ερώτημα «γιατί έγινε αυτή ή έρευνα», θα πω ότι η άνοδος της Άκρας Δεξιάς απασχολεί την πολιτική επιστήμη, εδώ και μερικά χρόνια στην Ευρώπη, εσχάτως και στην Ελλάδα. Και την απασχολεί είτε αυτοτελώς είτε εστιασμένη στα κατεξοχήν ιδεολογικά συστατικά της Ακροδεξιάς, κυρίως τον ρατσισμό. Η έμφαση στον ρατσισμό οφείλεται στο ότι πανευρωπαϊκά, από τα μέσα της δεκαετίας του 1970 σε γενικές γραμμές, η θρυαλλίδα για την ακροδεξιά επέλαση ήταν ο αντιμεταναστευτικός λόγος και ο ρατσισμός – ενώ από το Μεσοπόλεμο και κάποια χρόνια μετά ήταν ο εθνικισμός και ο αντικομμουνισμός. Ενώ, ωστόσο, οι έρευνες στο πεδίο της πολιτικής κουλτούρας του εκλογικού σώματος και της κοινής γνώμης δεν είναι λίγες, η έρευνα που αφορά τη διείσδυση της Ακροδεξιάς στο κράτος είναι μάλλον ισχνή. Κι αυτό διότι εδώ τα πράγματα είναι πιο δύσκολα, τόσο στο πεδίο του εντοπισμού όσο και της συναρμολόγησης του παζλ. Πότε συζητάμε για «θύλακες» πότε για «μεμονωμένα περιστατικά»; Αυτό έχει κρίσιμη σημασία σε μια χώρα όπως η Ελλάδα όπου η ακροδεξιά διείσδυση στο κράτος έχει μεγάλο ιστορικό βάθος. Έχει λοιπόν σημασία σήμερα να αναδείξουμε τι νέο κομίζει η συγκυρία που βιώνουμε στο επίπεδο της ακροδεξιάς διείσδυσης, πόσο το «νέο» είναι συνέχεια του παρατεταμένου (ως το 1974) Εμφυλίου – με άλλα λόγια, ποιες είναι οι τομές και οι συνέχειες εκείνου που ονομάζουμε «βαθύ κράτος» (και επιλέξαμε αυτό τον όρο, καθώς το «παρακράτος» φέρει άλλες συνδηλώσεις, δημιουργώντας λανθασμένους συνειρμούς). Οι τέσσερις πολιτειακοί θεσμοί (αστυνομία, δικαιοσύνη, στρατός και Εκκλησία) που εξετάζονται, ακριβώς σε αυτήν την προοπτική μελετώνται.

Μύθοι και αλήθειες για τη μετανάστευση

 Το Παράρτημα Ελλάδας του Ιδρύματος Ρόζα Λούξεμπουργκ εξέδωσε μόλις το βιβλιαράκι Η μετανάστευση στην Ελλάδα: έντεκα μύθοι και περισσότερες αλήθειες. Γραμμένο από τον Βασίλη Παπαστεργίου και την Ελένη Τάκου, έχει διπλό στόχο: να αποδομήσει τεκμηριωμένα βασικούς μύθους, και να προτείνει μια ρεαλιστική και δίκαιη μεταναστευτική πολιτική, δηλαδή μια πραγματικά αριστερή πολιτική. Ζητήσαμε από τους συγγραφείς να μας παρουσιάσουν συνοπτικά μερικούς μύθους, μαζί με τις αλήθειες τους.  

του Βασίλη Παπαστεργίου και της Ελένης Τάκου

Φωτογραφία του Άγγελου Τζωρτζίνη

«Δεν χωράνε άλλοι»

Η δημόσια συζήτηση κυριαρχείται από την τρομοκρατία των αριθμών, καθώς η Ακροδεξιά ρίχνει στο τραπέζι εξωφρενικά νούμερα. Η Χρυσή Αυγή μιλά για 3.000.000 αλλοδαπούς, ενώ ανάλογοι ήταν και οι «υπολογισμοί» του ΛΑΟΣ.

Ποια είναι η αλήθεια; Η απογραφή του 2001 έδειξε ότι στην Ελλάδα ζούσαν 762.191 αλλοδαποί, κυρίως από την Αλβανία, οι οποίοι έσπευσαν να απογραφούν, θεωρώντας ότι έτσι θα εξασφάλιζαν ενδεχομένως έναν τίτλο παραμονής. Το 2009, σύμφωνα με στοιχεία του Υπουργείου Εσωτερικών και της Ελληνικής Αστυνομίας, ζούσαν 620.000 μετανάστες με νόμιμη άδεια διαμονής, 217.000 ομογενείς, 126.000 πολίτες χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και 48.000 αιτούντες άσυλο. Δεν υπάρχει, βέβαια, δυνατότητα ακριβούς προσδιορισμού του αριθμού των μεταναστών «χωρίς χαρτιά». Το Ινστιτούτο Μεταναστευτικής Πολιτικής υπολόγισε τον αριθμό τους, στις αρχές του 2008, μεταξύ 172.250 και 209.402, ενώ μεταγενέστερες εκτιμήσεις τον ανεβάζουν, με ανώτατο όριο τις 350.000. Η απογραφή του 2011 καταγράφει περίπου 900.000 μετανάστες. Ακόμα κι αν δεχθούμε ότι πολλοί «χωρίς χαρτιά» δεν έχουν απογραφεί, είναι σαφές ότι η οικονομική κρίση συμπιέζει τον αριθμό των αλλοδαπών.

Ο αριθμός των αλλοδαπών στην Ελλάδα ως ποσοστό επί του γενικού πληθυσμού (8,5-11%) είναι πράγματι μεγαλύτερος από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, 6,5%) — γεγονός που οφείλεται και στο ότι η χώρα μας προχωρά με το σταγονόμετρο σε πολιτογραφήσεις, ακόμα και για ανθρώπους που ζουν και εργάζονται πολλά χρόνια εδώ.

Το Ίδρυμα Ρόζα Λούξεμπουργκ στην Ελλάδα: Μια είδηση και τρεις ερωτήσεις

της Ιωάννας Μεϊτάνη

Το Ίδρυμα Ρόζα Λούξεμπουργκ έρχεται στην Ελλάδα: Την Τρίτη εγκαινιάζεται το Ελληνικό του Παράρτημα, που εδρεύει στην οδό Καλλιδρομίου 17. Με την ευκαιρία αυτή, καθώς θεωρούμε ότι πρόκειται για ένα σημαντικό γεγονός στη σφαίρα της πολιτικής, της ιδεολογίας και του πολιτισμού, και καθώς συντονίστρια του Ελληνικού Παραρτήματος είναι ένας δικός μας άνθρωπος, η Ιωάννα Μεϊτάνη, της ζητήσαμε να μας εξηγήσει τη φυσιογνωμία, τους στόχους και τα σχέδια του Ιδρύματος, γενικά και ειδικότερα στην Ελλάδα.

Στρ. Μπ.

1. Τι είναι και τι θα κάνει το Παράρτημα αυτό; Η είδηση γνωστή, το Ίδρυμα Ρόζα Λούξεμπουργκ ανοίγει Παράρτημα στην Ελλάδα. Προφανής η πρώτη ερώτηση: Τι είναι και τι θα κάνει το Παράρτημα αυτό; Ας τα πιάσουμε, λοιπόν, απ’ την αρχή: το Ίδρυμα (ΙΡΛ) ιδρύθυκε το 1990 στη Γερμανία ως φορέας πολιτικής επιμόρφωσης. Στα 22 χρόνια παρουσίας του στη γερμανική πολιτική και κοινωνική σκηνή, το ΙΡΛ έχει εξελιχθεί σε μεγάλο και έγκυρο οργανισμό κοινωνικής ανάλυσης και πολιτικής επιμόρφωσης: με παραρτήματα σε όλα τα ομόσπονδα κρατίδια της Γερμανίας και 18 γραφεία ανά τον κόσμο (από το Πεκίνο ως τη Νέα Υόρκη και από το Νέο Δελχί ως τη Μόσχα, το Κίτο του Ισημερινού και το Γιοχάνεσμπουργκ), φιλοδοξεί σε κάθε περιοχή να συμβάλλει στις επίκαιρες συζητήσεις, να διαδίδει την αριστερή σκέψη και ιδεολογία, να υποστηρίζει ομάδες και ενέργειες που προάγουν την ειρήνη, την ισότητα, τη δημοκρατία. Εργάζεται για την ανάπτυξη του δημοκρατικού σοσιαλισμού και συνεργάζεται με τους κατά τόπους φορείς και οργανώσεις. Στο πνεύμα αυτό, στην Ελλάδα το ΙΡΛ, σε συνεργασία με ομόλογα ιδρύματα (όπως κατεξοχήν είναι το Ινστιτούτο Νίκος Πουλαντζάς), φορείς, ομάδες και ανθρώπους, σκοπεύει να δώσει βάρος στη μελέτη των κοινωνικών αλλαγών και εξελίξεων και να υποστηρίξει, όσο του επιτρέπει η θέση και τα μέσα του, τον αγώνα ενάντια στην πολιτική που επιβάλλει τα σκληρά μέτρα που υπαγορεύονται από το Μνημόνιο. Με άξονα πάντα την ανταλλαγή εμπειρίας ανάμεσα σε έλληνες και γερμανούς εταίρους, φορείς, ανθρώπους, τα θέματα με τα οποία θα ασχοληθεί κατ’ αρχήν το Παράρτημα Ελλάδας του ΙΡΛ είναι η άνοδος του νεοναζισμού, η κρίση και οι απαντήσεις της Αριστεράς, οι επιπτώσεις της ιδιωτικοποίησης των κοινών αγαθών, η ανταλλαγή εμπειρίας ανάμεσα σε πολιτικούς της τοπικής αυτοδιοίκησης, η κατάσταση των μεταναστών και μεταναστριών στην Ελλάδα. Εκφάνσεις της δραστηριότητάς του θα είναι ομιλίες και διαλέξεις, συνέδρια και συναντήσεις, επιμορφωτικά ταξίδια, επισκέψεις, προβολές, μελέτες, εκδόσεις· στόχοι του, να ενημερώσει, να ευαισθητοποιήσει, να δικτυώσει, να αποτελέσει δίαυλο επικοινωνίας.