
M. Kαμάτσο
Παρασκευή 29 Οκτωβρίου, τη μέρα που σύντροφοι και φίλοι κήδευαν στην Αθήνα τον Ηλία Στάβερη, στη Μαδρίτη άφηνε την τελευταία του πνοή ο Μαρθελίνο Καμάτσο: ένας από τους μεγάλους ηγέτες του εργατικού κινήματος, ιδρυτής των Comisiones Obreras, των Εργατικών Επιτροπών που έδεσαν τον αντιδικτατορικό με τον συνδικαλιστικό αγώνα την εποχή του Φράνκο, και που μετεξελίχθηκαν κατόπιν, όταν ήρθε η μεταπολίτευση στην Ισπανία, σε εργατική συνομοσπονδία, την πιο μαζική και ισχυρή της χώρας ως τις μέρες μας.
Η σύνδεση, με αφορμή τη χρονική σύμπτωση των δύο θανάτων, αναμφίβολα είναι υποκειμενική. Κομμουνιστές και οι δύο, με άφθονα χρόνια φυλακής, αφοσιωμένοι στο εργατικό συνδικαλιστικό κίνημα με ανοικτό μυαλό, πιστεύοντας στην αυτονομία του, είχαν συναντηθεί σε δημόσια συζήτηση σε φεστιβάλ της Αυγής (τέλος της δεκαετίας του ’70, αν δεν κάνω λάθος), ίσως και σε άλλες ευκαιρίες. Αλλά ο Καμάτσο ευτύχησε να ηγηθεί σε ένα κίνημα όλο και πιο ρωμαλέο, με διαπραγματευτική δύναμη που οδήγησε σε σπουδαίες νίκες για την εργατική τάξη και τη δημοκρατία∙ ενώ οι προσπάθειες που κατέβαλε με όλες του τις δυνάμεις, σε όλη του τη ζωή, ο δικός μας Στάβερης δεν έφεραν ανάλογους καρπούς. Τους λόγους θα χρειαζόταν να τους ψάξουμε ιστορικά. Για μένα ωστόσο συνδέονται ο πρώτος μου καθοδηγητής στο ΚΚΕ εσωτερικού, ακαταπόνητος οργανωτής του ΑΕΜ, και ο θρυλικός ισπανός ηγέτης τον οποίο γνώρισα μέσα από κείμενα κυρίως (ανάμεσά τους τα Κείμενα της φυλακής που έβγαλε το Θεμέλιο το 1977): μάς άνοιγαν τον ίδιο δρόμο.
Τον αποτυπώνει, εξαιρετικά νομίζω, ο σύντροφος τού Καμάτσο, Νικολάς Σαρτόριους, στον τελευταίο αποχαιρετισμό που ακολουθεί και δημοσιεύθηκε στις 31 Οκτωβρίου στην El Pais.
Ελίζα Παπαδάκη
Άνω τελεία
του Νικολάς Σαρτόριους

Με τον Σαντιάγο Καρίγιο
Μόλις έμαθα, με απέραντη θλίψη, το θάνατο του συντρόφου Μαρθελίνο και μου ζητούν να στείλω λίγες γραμμές στη μνήμη του. Γνώρισα τον Καμάτσο στις συνελεύσεις του Κοινωνικού Κύκλου Μανουέλ Ματέο στην οδό Βεργκάρα, στη Μαδρίτη. Ήταν το 1965, όταν οι Εργατικές Επιτροπές άρχιζαν να συντονίζονται κατά κλάδο παραγωγής. Εκείνος ήταν τότε ο ηγέτης των μεταλλουργών, αλλά για μένα, όπως υποθέτω και για τους νέους αγωνιστές που είχαμε βαλθεί να οργανώσουμε τους εργαζόμενους, αφού χωρίς αυτούς δεν μπορούσαμε να κάνουμε τίποτα ενάντια στη δικτατορία, συμβόλιζε μιαν εργατική τάξη που αντιμετώπιζε με ανανεωμένη δύναμη ένα καθεστώς το οποίο αρνιόταν τα δικαιώματά της.

Εξώφυλλο: Γ. Βαλαβανίδης
Κατόπιν, καθώς περνούσαν τα χρόνια, μοιράστηκα με τον Μαρθελίνο τη γέννηση και την ανάπτυξη των Εργατικών Επιτροπών, το Διακλαδικό της Μαδρίτης, την Εθνική Συντονιστική Επιτροπή, τις διαδοχικές φυλακίσεις, τη Δίκη 1001,* τη νομιμοποίηση του συνδικάτου, το τέλος της δικτατορίας, τις πρώτες κοινωνικές συμφωνίες.
Από την πρώτη ηγετική ομάδα των Εργατικών Επιτροπών ήταν ο μεγαλύτερος σε ηλικία και ο μόνος που, πολύ νέος, είχε πάρει μέρος στον Εμφύλιο Πόλεμο. Ωστόσο βέβαια το κύρος του δεν προερχόταν από την ηλικία, αλλά από την αφοσίωσή του, τη γνώση του κόσμου της δουλειάς, την αγωνία του να ενημερώνεται, την ικανότητά του να μελετάει και την παροιμιώδη ιστορική του αισιοδοξία (όταν οι δικαστές τον καταδίκαζαν σε είκοσι χρόνια φυλακή τούς είπε κατάμουτρα ότι υπηρετούσαν μια δικτατορία που βυθιζόταν)∙ με δυο λόγια, ένας σωστός άνθρωπος που πήρε στους ώμους του τις τύχες των εργαζομένων.
Συνέχεια ανάγνωσης →
Μου αρέσει αυτό:
Μου αρέσει! Φόρτωση...