Το σκληρό φως του Κάφκα

Με την ευκαιρία της παράστασης «Η μεταμόρφωση» από την Ομάδα Σημείο Μηδέν

Η Μεταμόρφωση παίζεται κάθε Παρασκευή, Σάββατο και Κυριακή στον Νέο Χώρο του Θεάτρου Άττις (Λεωνίδου 12), ως τις 10 Μαρτίου. Η Ιωάννα Μεϊτάνη μίλησε με τους συντελεστές Σάββα Στρούμπο, Μίλτο Φιορέντζη, Μαρία Αθηναίου, Ελεάνα Γεωργούλη και Θοδωρή Σκυφτούλη.

Από την παράσταση

Σάββας: Νομίζω ότι ο Κάφκα δεν δίνει βάρος στην κυριολεκτική μεταμόρφωση, αλλά σε αυτό που συμβολίζει. Δουλέψαμε λοιπόν τη μεταμόρφωση αφενός, όσον αφορά τον Γκρέγκορ Σάμσα, στην υπαρξιακή της διάσταση, δηλαδή το πώς έχει μπει μέσα του το πλέγμα φόβου, ενοχής, αγωνίας να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων και των ρόλων που του έχουν επιβάλει και υποβάλει οι συνθήκες της οικογένειας και της κοινωνίας. Την ίδια στιγμή όμως, τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειάς του δεν είναι μέλη μιας καθ’ όλα υγιούς, χαρούμενης οικογένειας, αλλά άνθρωποι οι οποίοι έχουν ήδη υποστεί μια διαδικασία αντίστοιχης μετάλλαξης, παραμόρφωσης, αλλοίωσης, σαν τον Γκρέγκορ Σάμσα. Με την έννοια αυτή, είδαμε την κοινωνία και την οικογένεια ως ένα όλον, ως μια μηχανή αποανθρωποποίησης εαυτών και αλλήλων. Άρα, ο Γκρέγκορ Σάμσα δεν μεταμορφώνεται μέσα σ’ ένα κενό αέρος, σε μια κατά τα άλλα ουτοπική κοινωνία ούτε σε μια κατά τα άλλα ουτοπική οικογένεια. Η μεταμόρφωση δηλώνει μια εγγραφή στο σώμα αγωνιών, φόβων, ενοχών, ρόλων που έχουν επιβληθεί στον άνθρωπο, ανάλογα με τη θέση του στην οικογένεια, την κοινωνία, τον επαγγελματικό βίο κ.λπ.

Ο Κάφκα δεν μας προτείνει έναν άλλο τρόπο ζωής, μιαν άλλη κοινωνία ούτε κάποια ιδεολογία. Φωτίζει με εξαιρετικά έντονο και σκληρό φως τις αρνητικές συνέπειες αυτού του παραμορφωτικού, παραμορφωμένου, αλλοτριωμένου τρόπου ζωής. Κι έτσι, διά της αρνητικής οδού, δίνει τα ερεθίσματα για να ξανασκεφτούμε τη σχέση μας με τον εαυτό μας και τους άλλους γύρω μας και τον κόσμο που μας περιβάλλει.