Nuit debout vs Panama Papers

του Nτέβιντ Γκρέιμπερ

μετάφραση: Mαίρη Ζαμπετάκη

Place de la République, 6.4.2016. Φωτό: Olivier Laban-Mattei/MYOP (πηγή: “Le Monde”)

Αυτό που βλέπουμε στις ειδήσεις τις τελευταίες μέρες, με τις διαδοχικές αποκαλύψεις των Panama Papers και «Ξάγρυπνες Νύχτες», είναι η πάλη ανάμεσα σε δυο διαφορετικές εκδοχές αλληλεγγύης, σε δυο διαφορετικές παγκόσμιες κουλτούρες – η πρώτη πλήρως αναπτυγμένη και η άλλη ακόμα στα σπάργανα. Η πρώτη εκδοχή αλληλεγγύης είναι προς τους πλούσιους και ισχυρούς, ή, για να είμαστε πιο ακριβείς, προς εκείνους που στήριξαν τον πλούτο τους στη δύναμή τους.  Η άλλη εκδοχή αφορά την εμφάνιση νέων μορφών επαναστατικής δημοκρατίας, που όλο και περισσότερο αποκτούν παγκόσμιες διαστάσεις.

 Και οι δυο εξαρτώνται από την ικανότητά τους να δημιουργούν χώρους εκτός των τυπικών δομών του κράτους. Αυτό που αρχίζουμε να βλέπουμε, με την επίδειξη αστυνομικής δύναμης πρόσφατα στο Παρίσι, είναι πόσο διαφορετικά αντιμετωπίζονται από τις «δυνάμεις του νόμου και της τάξης».

Αριστερή μελαγχολία και ιστορική αναγκαιότητα

του Κώστα Δουζίνα

Έργο της Κατερίνας Δροσοπούλου, από την πρώτη ατομική της έκθεση ζωγραφικής, που εγκαινιάζεται την
Πέμπτη 11 Απριλίου στις 19.30 στην αίθουσα «ΠΕΡΙΤΕΧΝΩΝ» (Ηροδότου 5, Κολωνάκι) και θα διαρκέσει μέχρ τις 18 Μαΐου

Η επίσκεψη του Αλέξη Τσίπρα στο Λονδίνο είχε ιστορικό χαρακτήρα. Εξακόσιοι άνθρωποι, οι περισσότεροι ξένοι, παρευρέθηκαν στη συγκέντρωση που οργάνωσε ο ΣΥΡΙΖΑ Λονδίνου στις 15 Μαρτίου. Ο ενθουσιασμός, η πανηγυρική ατμόσφαιρα και η προσδοκία κυριαρχούσαν. Είχα να βρεθώ σε τέτοια συγκέντρωση από τη δεκαετία του ’70, μου είπε άγγλος φίλος.  Πολλοί, στο τέλος της ομιλίας αλλά και στις άλλες συναντήσεις, συνέχαιραν τον Τσίπρα και ζητούσαν διευκρινίσεις και συμβουλές για το πώς μπορεί να επαναληφτεί σε άλλες χώρες το «θαύμα του ΣΥΡΙΖΑ».

Για κάποιον που δεν ζει στην Ελλάδα, οι επιτυχίες της ελληνικής Αριστεράς είναι άνευ προηγούμενου, περισσότερες από αυτές οποιουδήποτε άλλου ευρωπαϊκού λαού που αντιστέκεται τα μέτρα λιτότητας. Πριν λίγες μέρες, μια έκκληση του Κεν Λοουτς και άλλων γνωστών προσωπικοτήτων, στην Guardian, για τη δημιουργία ενός νέου αριστερού κόμματος στη Βρετανία, χρησιμοποιεί τον ΣΥΡΙΖΑ ως μοντέλο για την ευρωπαϊκή Αριστερά. Έχουν δίκιο. Οι επιτυχίες του ΣΥΡΙΖΑ  δημιουργούν τη βάση για μια μεγάλη ανατροπή που θα ανασχέσει την καταστροφή του κοινωνικού δεσμού, αποτελώντας αφετηρία για μια νέα Ελλάδα. Ο ελληνικός λαός υιοθέτησε τον ΣΥΡΙΖΑ ως το υποκείμενο της ριζικής αλλαγής φέρνοντας το σύστημα εξουσίας των τελευταίων σαράντα χρονών στο χείλος του γκρεμού. Πώς έγινε αυτό;

Ο έρωτας και η επανάσταση έρχονται απρόσκλητοι, σε κτυπάν κατακούτελα, λεν οι Γάλλοι. Μετά το χτύπημα, τίποτα δεν είναι το ίδιο. Το μεγάλο καθήκον του «ερωτευμένου επαναστάτη» είναι να διατηρήσει τον αρχικό ενθουσιασμό. Στην κλασική φιλοσοφία της Ιστορίας,  πρώτα δημιουργείται η αναγκαιότητα αλλαγής  στο κοινωνικό είναι και αργότερα εκφράζεται από την κοινωνική συνείδηση. Στο χρονικό διάστημα ανάμεσα στα δυο, το παλιό καθεστώς ζει σε μια γκρίζα ζώνη μεταξύ του συμβολικού και του φυσικού του θανάτου.  Εδώ ακριβώς βρισκόμαστε. Πολλές φορές στην Ιστορία, βέβαια, η άμυνα του παλιού, των κυρίαρχων πολιτικών και οικονομικών ελίτ που αντιλαμβάνοντα το τέλος τους, έχει καθυστερήσει ή και ματαιώσει την ολοκλήρωση της ιστορικής αναγκαιότητας. Στον μετά την μεταφυσική κόσμο μας, η αναγκαιότητα επιβεβαιώνεται αναδρομικά. Το ιστορικό συμβάν δημιουργεί το ίδιο την προϊστορία του, που αδήριτα θα οδηγήσει στην πραγμάτωση του. Η μελλοντική αλλαγή φτιάχνει την ιστορική πορεία του σήμερα. Είμαστε σήμερα συστατικά του μέλλοντος που θα αλλάξει το παρόν μας.

Οι περιπέτειες της «αξιοπρέπειας» ως πολιτειακής αρετής

Από τα παγκόσμια κινήματα στους «Αγανακτισμένους»

του Μιχάλη Μπαρτσίδη και της Φωτεινής Τσιμπιρίδου

Indignados, Μαδρίτη 2011

Η «αξιοπρέπεια» ως βασικό συστατικό μιας προσδοκώμενης αρετής πολιτειότητας [civic virtue] τείνει να κυριαρχήσει στον δημόσιο λόγο των κοινωνικών κινημάτων από τη δεκαετία του 1990 και μετά, με παγκοσμιοτοπικούς όρους. Στο πλαίσιο αυτό, μπορούμε να αναφέρουμε τις δημόσιες πολιτικές περί ανθρωπίνων δικαιωμάτων που διατυπώνουν τα κινήματα σε περιοχές με δημοκρατικό έλλειμμα (χώρες της Μέσης Ανατολής), τα μοντέλα αντίστασης που εμπνέονται από τους Ζαπατίστας και τα κινήματα εναλλακτικής παγκοσμιοποίησης. Η παρουσία της «αξιοπρέπειας» γίνεται καθοριστική τα τελευταία τρία χρόνια στα κοινωνικά κινήματα των πλατειών (Indignados στην Ισπανία, ελληνικές πλατείες), όπως και στα κινήματα της «Αραβικής Άνοιξης». Καθώς η έννοια της αξιοπρέπειας συνεχίζει να αποτελεί κεντρικό διακύβευμα έως και στο παγκόσμιο κίνημα του Οccupy Wall Street, στον ελληνικό δημόσιο χώρο και στη συγκυρία της ελληνικής κρίσης ο όρος χρησιμοποιείται ποικιλοτρόπως, όχι μόνο από τους ακτιβιστές αλλά και από παράγοντες της κεντρικής πολιτικής σκηνής.

Δημοκρατία Under Construction: Από τους δρόμους στις πλατείες

 Αυτές τις μέρες κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Α/συνέχεια ο συλλογικός τόμος Δημοκρατία Under Construction: από τους δρόμους στις πλατείες (Εμπειρίες-αναλύσεις-ντοκουμέντα), μια προσπάθεια αποτύπωσης και ανάλυσης των «πλατειών», ενός από τα μείζονα κινηματικά γεγονότα της χρονιάς που τελειώνει, από ανθρώπους που μετείχαν σε αυτό. Δημοσιεύουμε σήμερα αποσπάσματα από τον πρόλογο των επιμελητών, Χρήστου Γιοβανόπουλου και Δημήτρη Μητρόπουλου, που δίνουν το στίγμα του έργου.

Στρ. Μπ.

του Χρήστου Γιοβανόπουλου και του Δημήτρη Μητρόπουλου

…Διότι τους ήρθε ξαφνικό και δεν έχουν προμηθευτεί το νέο αλφάβητο της ζωής: Η παραπάνω φράση, προερχόμενη από μέιλ που στάλθηκε στη λίστα της Ομάδας Επικοινωνίας της πλατείας Συντάγματος τις μέρες του Ιουνίου 2011, θέτει το βασικό ζήτημα που η προσπάθεια μας επιχειρεί να ανιχνεύσει. Δηλαδή να αρχίσουμε να διακρίνουμε το «νέο αλφάβητο» που άρχισε να αρθρώνεται στο Σύνταγμα και σε όλες τις άλλες πλατείες της χώρας, αλλά και του κόσμου. Ένα αλφάβητο που φτιάχνεται συλλογικά και σταθερά, μέσα από το μοίρασμα προηγούμενων, αλλά κυρίως το γέννημα νέων, πρωτόγνωρων, κοινών εμπειριών. Μια διαδικασία ανοιχτή, απρόβλεπτη, που μοιάζει να κινείται άλλες φορές με εκκωφαντική ταχύτητα και άλλες φορές πολύ αργά, με εκπλήξεις και λάθη, ακριβώς όπως η διαδικασία μέσα από την οποία ένα παιδί αρχίζει και μαθαίνει να μιλάει.