Συνέντευξη του Χαμίτ Μποζαρσλάν στον Πολυμέρη Βόγλη
Μιλάει για το ISIS, τη Συρία, την Τουρκία, το προσφυγικό
Ο Hamit Bozarslan, που διδάσκει σήμερα στην EHESS στο Παρίσι θεωρείται ένας από τους κορυφαίους ιστορικούς και πολιτικούς επιστήμονες, που ασχολούνται με τη σύγχρονη Τουρκία, τη Μέση Ανατολής και το Κουρδικό. Ο Χ. Μποζαρσλάν βρέθηκε στην Αθήνα, προσκεκλημένος του Ιδρύματος Ρόζα Λούξεμπουργκ (Παράρτημα Ελλάδας). Μίλησε, στη σειρά «Rethinking Europe», στις 5 Φεβρουαρίου, με θέμα «Όταν οι κοινωνίες καταρρέουν: βία και κοινωνική αποσύνθεση στη Μέση Ανατολή και οι επιπτώσεις της στην Ευρώπη». Ο ιστορικός Πολυμέρης Βόγλης (Παν. Θεσσαλίας) του έθεσε μερικά ερωτήματα για το ISIS, την κατάσταση στη Συρία και την Τουρκία, την προσφυγική κρίση.
Οι εικόνες και οι πληροφορίες για τη δράση του ISIS στη Συρία και το Ιράκ έχουν προκαλέσει διεθνώς ένα σοκ και την αίσθηση ότι πρόκειται για μια πρωτοφανή νέα απειλή. Είναι, όντως, το ISIS ένα νέο φαινόμενο; Ποια, κατά τη γνώμη σου, είναι η διαφορά του σε σχέση με προηγούμενες μορφές ισλαμικής τρομοκρατίας, όπως η Αλ Κάιντα;
To ISIS, πρώτα απ’ όλα, είναι προϊόν της διάλυσης του κράτους και της κατάρρευσης της κοινωνίας, κατά κύριο λόγο στη Συρία και εν μέρει στο Ιράκ, τη Λιβύη, και ορισμένες χώρες της υποσαχάριας Αφρικής. Αναδύθηκε σε μια περίοδο κατά την οποία οι διεθνείς μετακινούμενες ομάδες τζιχαντιστών είχαν ενισχυθεί σημαντικά και υπήρχε αλληλεπίδραση μεταξύ των διαφόρων μορφών ριζοσπαστισμού που δημιουργούνταν αφενός στον μουσουλμανικό κόσμου και αφετέρου στο περιθώριο των ευρωπαϊκών κοινωνιών. Σε αντίθεση με τα τζιχαντιστικά κινήματα του παρελθόντος, συμπεριλαμβανομένης της Αλ-Κάιντα, το ISIS ανέπτυξε ταυτόχρονα μια διπλή δυναμική: μια εν πολλοίς ορθολογική διαδικασία οικοδόμησης κράτους σε διαλυμένες κοινωνίες, μαζί με μια ακραία βία και μια βία αυτοθυσίας που καταστρέφουν κάθε ορθολογισμό, συμπεριλαμβανομένου αυτού που απαιτείται για την οικοδόμηση ενός κράτους. Στην πραγματικότητα, παρά τις μεγάλες διαφορές μεταξύ των δύο ιστορικών περιόδων, θα μπορούσε κανείς να συγκρίνει το ISIS με το ναζιστικό φαινόμενο, το οποίο ήταν ταυτόχρονα ορθολογικό και αυτοκαταστροφικό, ένα παράδοξο που κέντρισε το ενδιαφέρον στοχαστών όπως η Χάνα Άρεντ, ο Βάλτερ Μπένγιαμιν, ο Ερνστ Μπλοχ, ο Καρλ Κράους, ο Σεμπάστιαν Χάφνερ και ο Σίγκμουντ Φρόιντ την δεκαετία του ’30 και του ’40. Συνέχεια ανάγνωσης