Μisafir: Mια φωτογραφία και δυο-τρία πράγματα που ξέρω γι’αυτήν

Της Μαγδαληνής Βαρούχα

Ένας χρόνος, έξι τεύχη, πάνω από σαράντα συνεργάτες, είναι ο σύντομος απολογισμός του διαδικτυακού, φωτογραφικού περιοδικού Misafir που εκδίδεται από τους φωτογράφους Γιάννη Κωσταρή στη Χίο και Φανή Τσακιρίδου στην Αθήνα.

Φωτογραφία του Γιάννη Κωσταρή

«Ξεκινήσαμε με ένα δοκιμαστικό τεύχος το καλοκαίρι του ’14, τώρα ετοιμάζουμε το έβδομο τεύχος, προσπαθούμε να είμαστε αυστηροί με το υλικό που δημοσιεύουμε, να βρίσκουμε νέους συνεργάτες –οι περισσότεροι δεν είναι επαγγελματίες–, ωστόσο ο καθένας και η καθεμιά νομίζουμε έχουν  κάτι ενδιαφέρον να πουν», μας λέει ο φωτογράφος και εμπνευστής του Misafir Γιάννης Κωσταρής, που τα τελευταία δυο χρόνια ζει στη Χίο. Η  σχέση της φωτογραφίας με τον λόγο είναι ένα ζήτημα το περιοδικό προσπαθεί να διερευνήσει με διάφορους τρόπους, έχοντας ως άξονα τη λέξη του τίτλου, που παραπέμπει στον ξένο, συνεχίζει ο Γιάννης.

Μνήμη και Λήθη: Η φωτογραφία και τα ίχνη της Ιστορίας

της Πηνελόπης Πετσίνη

Θωμάς Γερασόπουλος, από τη σειρά «Site of Memories»: «H Σπηλιά του Ζαχαριάδη»

Στον ελληνικό ακαδημαϊκό χώρο, η οξύτατη ιστοριογραφική διαμάχη για το «τραυματικό παρελθόν» –τη δεκαετία του 1940, και συγκεκριμένα την Κατοχή και τον Εμφύλιο– βρέθηκε στο αποκορύφωμά της μια δεκαετία πριν, υποχρεώνοντας, όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο Πολυμέρης Βόγλης, όσους ασχολουνται επιστημονικά με την περίοδο να επανεξετάσουν κριτικά τις βεβαιότητες και τις υποθέσεις τους. Προφανώς και αυτό το ενδιαφέρον δεν ήταν καινούριο (το αποδεικνύει άλλωστε ένα πλήθος άρθρων και δοκιμίων των προηγούμενων δεκαετιών, όπως των Χάγκεν Φλάισερ, Μαρκ Μαζάουερ, Γιώργου Μαργαρίτη, Τασούλας Βερβενιώτη κλπ.). Αυτή η τελευταία έκρηξη ενδιαφέροντος χαρακτηρίστηκε από μια «στροφή στην κοινωνία» που επεδίωξε να αναδείξει την αλληλεπίδραση μεταξύ του κοινωνικού και του πολιτικού, διπλωματικού, στρατιωτικού παράγοντα, ενώ ταυτόχρονα επανέφερε στη συζήτηση τη σχέση ιστορίας και μνήμης δίνοντας έμφαση στο κοινωνικό πλαίσιο αλλά και στην εγγραφή της μνήμης στον χώρο. Η συμφιλίωση του γνωστικού πεδίου της παραδοσιακής ιστοριογραφίας με έννοιες όπως αυτές της συλλογικής μνήμης του Μορίς Αλμπάκς ή των μνημονικών τόπων του Πιερ Νορά, οδήγησε, αν μη τι άλλο,  σε πιο δυναμικές προσεγγίσεις του παρελθόντος.

Αναπαριστώντας την Ελληνική Ύφεση

Φωτογραφικές αφηγήσεις της κρίσης

της Πηνελόπης Πετσίνη

Από την αρχή της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης, η Ελλάδα αποτελεί τακτικό θέμα στα διεθνή μέσα ενημέρωσης.  Απεικονίζεται ως μια από τις πιο άσχημα πληγείσες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μια χώρα με αστρονομικό χρέος, πολύ υψηλή ανεργία και έντονες κοινωνικές εντάσεις, εξαιτίας των εξοντωτικών προγραμμάτων λιτότητας που της έχουν επιβληθεί.

Λουίζα Γκουλιαμάκη, «Διαμαρτυρία αγροτών ενάντια στο υψηλό κόστος παραγωγής», Αθήνα 6.2.2013 (από τη σειρά Greek Crisis).

Καθώς βάθαινε η ύφεση στην Ελλάδα, το θέαμα της ελληνικής κρίσης προβλήθηκε εκτενέστατα από τα παγκόσμια ειδησεογραφικά πρακτορεία μέσω σοκαριστικών εικόνων όπως αυτή της Λουίζας Γκουλιαμάκη. Οι εικόνες απελπισμένων Αθηναίων να αγωνίζονται να αρπάξουν σακούλες με φρούτα που μοίραζαν αγρότες και παραγωγοί (στο πλαίσιο διαμαρτυρίας ενάντια στα υψηλά κόστη παραγωγής) κυριάρχησαν στα ελληνικά και διεθνή μέσα ενημέρωσης.  Τη θριαμβευτική και γεμάτη αίγλη οπτική αφήγηση των Ολυμπιακών Αγώνων, του Euro και της Eurovision που διατυμπανιζόταν μόλις πριν μία δεκαετία, διαδεχόταν η εικόνα μιας φτωχής, υπερχρεωμένης χώρας, αφήνοντας για μια ακόμα φορά τους Έλληνες μετέωρους σχετικά με την ταυτότητά τους και τη θέση τους στην Ευρώπη.