Τα Τάγματα Εφόδου επανακάμπτουν

του Στρατή Μπουρναζου

Χρυσαυγίτες με κράνη και στειλιάρια που περιπολούν και κατόπιν εφορμούν, μια φωτορεπόρτερ που τρώει κλωτσιά στο πρόσωπο, ένας κρανοφόρος χρυσαυγίτης που ορμά με μια σιδερόβεργα πάνω σε έναν οπερατέρ, ο οποίος την τελευταία στιγμή καταφέρνει να αποφύγει το δολοφονικό χτύπημα. Όλα αυτά, παρουσία του Ηλία Κασιδιάρη που δίνει παραγγέλματα, του Γ. Λαγού και άλλων στελεχών της Χρυσή Αυγή που πρωτοστατούν, υπό το απαθές βλέμμα της Αστυνομίας, η οποία προβαίνει σε καμιά σύλληψη. Τα παραπάνω (που συνιστούν μια μάλλον μετριοπαθή περιγραφή των τεκταινόμενων) δεν περιγράφουν κάποιο περιστατικό πριν τον Σεπτέμβρη του 2013, όταν η ΧΑ αλώνιζε ανενόχλητη· συνέβησαν μόλις δέκα μέρες πριν, την Παρασκευή, 8 Απριλίου, μέρα μεσημέρι, στον Πειραιά, σε συγκέντρωση της ΧΑ. Με δυο λόγια, τα Τάγματα Εφόδου είναι εδώ.

Το σκηνικό εξελίσσεται με ζοφερό τρόπο: τα Τάγματα Εφόδου κάνουν πρόβα τζενεράλε, οι αντιδράσεις είναι υποτυπώδεις, η δίκη της Χρυσής Αυγής καρκινοβατεί, μέσα από τους αργούς ρυθμούς και τις συνεχείς αναβολές, λόγω αποχής των δικηγόρων. Και πολλά άλλα: το Συμβούλιο Εφετών χαλαρώνει τους περιοριστικούς όρους των υποδίκων Χρυσαυγιτών βουλευτών (γι’ αυτό και Κασιδιάρης και Λαγός παρευρίσκονταν εντελώς νόμιμα στη συγκέντρωση του Πειραιά), κανένας εκδημοκρατισμός δεν έχει γίνει στην Αστυνομία, ενώ η υπόθεση του χρυσαυγίτικου πογκρόμ του 2011 (βλ. σχετικά εδώ) κινδυνεύει να παραγραφεί.

Αυγή

ΝΕΑ ΑΠΟ ΤΟ ΣΠΙΤΙ

του  Κωνσταντίνου Χατζηνικολάου

Στις φωτογραφίες, η Μάγδα Φύσσα, η μητέρα του δολοφονημένου Παύλου Φύσσα, μετά την κατάθεσή της στο δικαστήριο, πετάει ένα πλαστικό μπουκάλι με νερό στον Γιώργο Ρουπακιά.

Φωτογραφία: ΑΠΕ-ΜΠΕ/Παντελής Σαΐτας

Κάποιο τηλεοπτικό κανάλι παρουσιάζει διαδοχικά τις φωτογραφίες, φτιάχνοντας ένα μικρό βίντεο των δέκα καρέ. Κάθε καρέ προβάλλεται στην οθόνη για μισό δευτερόλεπτο περίπου, κι εμείς βλέπουμε αυτήν την αστραπιαία εκδήλωση οργής σε μια εξαιρετικά αργή και διακοπτόμενη κίνηση.

Το πρόσωπο της Μάγδας Φύσσα: θυμωμένο. Φοράει μαύρα, κρατάει το μπουκάλι στο δεξί της χέρι και το εκτοξεύει πεισμωμένα (το στόμα της σφιχτό), χωρίς όμως να έχει το πείσμα του σφαιροβόλου, μα το πείσμα του ζώου που αισθάνεται αδικία επειδή έχει λαβωθεί μέσα στην ίδια του τη φωλιά και τώρα θέλει να δαγκώσει τον κυνηγό του.

Ο δολοφόνος (για τη Μάγδα Φύσσα, ο δολοφόνος δεν έχει όνομα): εκτός πεδίου. Φαντάζομαι το μπουκαλάκι να πέφτει στο χοντρό κεφάλι του Ρουπακιά.

«Ό,τι κινείται, σφάζεται»

(η απομαγνητοφώνηση του αποκαλυπτικού βίντεο με Πατέλη και  άλλα τοπικά στελέχη της ΧΑ)

 

Πατέλης: –Να πω λίγο κάτι; Θα έρθουν κάποια μηνύματα σε συγκεκριμένα άτομα για τις 15 του μηνός στην Παναγίτσα.

Αν πάρω το o.k. από τον Λαγό. Αν δεν το πάρω, δεν το κάνουμε. Αν πάρω το o.k., θα έρθει σε όλους σας.

Θα πάμε σαν πραγματικοί πολίτες… καθόλου Χρυσή Αυγή, ειδικά και τέτοια. Θα πάμε για να ψωνίσουμε. Δε θα γίνει αυτό σαν Χρυσή Αυγή. Δεν πρόκειται να το εκδώσουν από πάνω, από τα κεντρικά.

Άγνωστος: –Σαν τον Άγιο Παντελεήμονα;

Πατέλης: –Δεν έγινε τέτοιο θέμα. Στον Άγιο Παντελεήμονα, έγινε άλλο παιδιά, ήταν άλλες οι περιστάσεις, ήταν άλλα τα…

Άγνωστη: –Δεν μπορούμε σαν χριστιανοί να πάμε;

Πατέλης: –Όχι.

Άγνωστη: –Να πάμε σαν ομάδα.

Πατέλης: –Αφήστε να σας πω πού θέλω να καταλήξω.

Εγώ θα το θέσω το θέμα να πάμε σαν Χρυσή Αυγή, να καθαρίσουμε εκεί πέρα τον τόπο. Απλά σαν ασφάλεια ρε παιδί μου.

Tελικά, τo 6,99% της Χρυσής Αυγής είναι πολύ ή λίγο;

του Δημήτρη Χριστόπουλου

Το ποσοστό που έλαβε η Χρυσή Αυγή στην τελευταία αναμέτρηση ήταν αναλογικά το υψηλότερο που έλαβε ποτέ σε βουλευτικές εκλογές. Οριακά ξεπερνά τα εκρηκτικά ποσοστά που έλαβε η οργάνωση στις διπλές εκλογές του 2012 (6,97% και 6,92%). Σε αντίθεση με τις εκλογές του 2012 που η Χ.Α. κατετάγη 6η και 5η, αυτή τη φορά, σε συνέχεια των ευρωεκλογών και των βουλευτικών εκλογών του Γενάρη του 2015, φαίνεται να καπαρώνει την τρίτη θέση που δυνητικά της δίνει τη δυνατότητα εντολής σχηματισμού κυβέρνησης εφόσον κάτι τέτοιο στο μέλλον προκύψει.

Φωτογραφία του Μενέλαου Μυρίλλα/ SOOC

Η εικόνα λοιπόν είναι ανησυχητική: ένα κόμμα που καταστατικά εχθρεύεται το δημοκρατικό πολίτευμα φαίνεται, μέσα στο σκηνικό της πολιτικής ρευστότητας της Ελλάδας, να κρατά την εκλογική του δύναμη στο 7% του ελληνικού λαού, η επιρροή του έχει πλέον γεωγραφικά επεκταθεί σε όλη τη χώρα, έχει ενισχυθεί στη νησιωτική χώρα λόγω του προσφυγικού, ενώ τα ποιοτικά χαρακτηριστικά της ψήφου μαρτυρούν πολιτική εδραίωση.[1] Τίποτε φυσικά δεν είναι μόνιμο –κυρίως στην Ελλάδα το 2015– ωστόσο μπορούμε πλέον να πούμε πως η Χ.Α. έγινε πλέον ένα «κανονικό» κόμμα. Ακόμη πιο ανησυχητικό είναι το ότι αυτή η πορεία συνεχίζεται τη στιγμή που η Χ.Α. διώκεται ενώπιον της ελληνικής δικαιοσύνης ως εγκληματική οργάνωση η οποία, κατά την πρόσφατη ομολογία του αρχηγού της, φέρει την «πολιτική ευθύνη» της δολοφονίας του Παύλου Φύσσα.

Ζουν ανάμεσά μας

της Δέσποινας Παρασκευά-Βελουδογιάννη

Πολλές και πολλοί θεώρησαν πως μετά την ανάληψη της πολιτικής ευθύνης για τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα σεβαστό μέρος των ψηφοφόρων της Χρυσής Αυγής (Χ.Α.) θα απέσυρε την εμπιστοσύνη του από ένα κόμμα που, κατά δήλωση του αρχηγού του, βαρύνεται με τουλάχιστον μία ανθρωποκτονία. Ωστόσο, τα πράγματα εξελίχθηκαν διαφορετικά: δεδομένης της αποχής, οι απώλειες στον απόλυτο αριθμό ψήφων της Χ.A. είναι σαφώς μικρότερες κατ’ αναλογία προς τα άλλα κόμματα, γεγονός το οποίο οδήγησε στη (μικρή) αύξηση του ποσοστού της. Φαίνεται λοιπόν ότι οι ψηφοφόροι της Χ.A. γνωρίζουν εδώ και καιρό τι κόμμα ψηφίζουν –συγκεκριμένα το γνωρίζουν τουλάχιστον εδώ και δύο εκλογικές αναμετρήσεις– και μάλλον, στην καλύτερη περίπτωση, δεν έχουν πρόβλημα μ’ αυτό.

Προεκλογική ομιλία του Νίκου Μιχαλολιάκου στον Πειραιά Φωτο: Nikos Libertas/SOOC

Πράγματι, η επαναλαμβανόμενη απόδοση έμπρακτης εμπιστοσύνης στο (νεο)ναζιστικό κόμμα, ειδικά σε μια τόσο πυκνή ιστορικά περίοδο, εγγράφει ήδη χαρακτηριστικά πολιτικοϊδεολογικής πρόσδεσης των ψηφοφόρων του με αυτό. Πιστεύω ότι δεν είναι παρακινδυνευμένο να εκτιμήσουμε πως ένα ποσοστό του εκλογικού σώματος βρίσκεται ήδη σε διαδικασία εκφασισμού, και άρα ότι τείνει να διαμορφώνεται ως κοινωνικοπολιτικό υποκείμενο– κάτι που βεβαίως δεν αποτυπώνει έναν κλειδωμένο συσχετισμό, αποτελεί όμως κρίσιμο πολιτικό δεδομένο σήμερα. Στην εκτίμηση αυτή συντείνει και το γεγονός ότι τα παραδοσιακά «κάστρα» της Χ.Α., με ήδη έντονη ιστορική και ιδεολογική αναφορά στον αντικομμουνισμό και το εμφυλιοπολεμικό κράτος, όπως η Λακωνία, έδωσαν για άλλη μία φορά στην οργάνωση σχεδόν το διπλάσιο ποσοστό από τον πανελλαδικό μέσο όρο της.

O στρίγκλος που έγινε αρνάκι

του Στρατή Μπουρνάζου

Έβλεπα προχθές ένα βιντεάκι από μια συνέντευξη. Ο πολιτικός που μιλούσε έλεγε μεταξύ άλλων:

Σχέδιο του H.C. Selous για τη «Στρίγκλα που
έγινε αρνάκι» του Σαίξπηρ, 1830

«Δεν πρέπει να φύγουμε από την Ε.Ε. Δεν μπορείς να φύγεις έτσι εύκολα, από τη στιγμή που βρίσκεσαι 34 ακριβώς χρόνια, και η ελληνική οικονομία έχει σήμερα διάρθρωση σύμφωνα με την Ε.Ε. Ούτε από το ευρώ μπορούμε να φύγουμε αυτή τη στιγμή.

Οι γερμανικές αποζημιώσεις είναι πολύ σοβαρό θέμα, [ωστόσο οι Γερμανοί] είχαν δώσει κάποια χρήματα. Και υπάρχει και ένα πρόβλημα λογικό. Σου λέει ο άλλος: Καλά, ρε παιδιά τώρα το θυμηθήκατε, μετά από εβδομήντα χρόνια;

Δεν είπα εγώ να βυθίσουμε τα πλοία [των μεταναστών και προσφύγων]. Προειδοποιητική βολή δεν σημαίνει ότι βαράς στο ψαχνό. Αν βουλιάξει μια βάρκα, δεν θα τους αφήσεις να πνιγούν, θα τους σώσεις. Έχουν πνιγεί, δυστυχώς, παιδιά».

Όταν ο δημοσιογράφος τον ρωτάει για ενέργειες του κόμματός του «που δεν είναι απόλυτα συμβατές με τη δημοκρατία σαν μάχη ιδεών και δημιούργησαν δυσφορία στον κόσμο», απαντάει: «Κοιτάξτε να δείτε, περισσότερο ήταν ο τρόπος με τον οποίο παρουσιάστηκαν κάποια γεγονότα, παρά τα ίδια τα γεγονότα. Aυτοκριτική οπωσδήποτε έχει γίνει».

***

Το απόσπασμα δεν παρουσιάζει, αφεαυτού, μεγάλο ενδιαφέρον — το αντίθετο μάλλον. Το παραθέτω για να κάνουμε ένα κουίζ: Ποιος πολιτικός τα λέει όλα αυτά; Θα πόνταρα σε διάφορους, από κάμποσα κόμματα, εκτός ενός: της Χρυσής Αυγής. Και όμως, εκείνος που μιλάει είναι ο Νίκος Μιχαλολιάκος, στο Kontra News (28.8.2015). Kαι θα προσθέσει, μάλιστα ότι, όπως έλεγε από καιρό στις εκπομπές του κ. Κουρή, ο οποίος «είχε την ευγένεια (sic), την καλοσύνη (sic) και το δημοκρατικό ήθος (sic sic)» να τον καλεί στο στούντιο, τα επεισόδια στον Άγιο Παντελεήμονα δεν ήταν οργανωμένα από τη Χρυσή Αυγή, απλώς «βρεθήκαμε και εμείς εκεί» — άλλωστε «αυτά δεν προσέφεραν τίποτα στο πρόβλημα το λαθρομεταναστευτικό, το οποίο προσεγγίζουμε πλέον υπεύθυνα, με προτάσεις».

Αμέσως, το χωρίον αποκτά ενδιαφέρον. Ο Μιχαλολιάκος υπέρ του ευρώ, κατά των γερμανικών αποζημιώσεων, υπέρ της διάσωσης προσφύγων, κριτικός για τα Τάγματα Εφόδου στον Άγιο Παντελεήμονα! Τι συμβαίνει; Αν εκπλησσόμαστε, ίσως έχουμε χάσει κάποια επεισόδια.

Κι αυτό γιατί η Χρυσή Αυγή, μετά τον Γενάρη, ακολούθησε μια αρκετά διαφοροποιημένη πορεία στον δημόσιο λόγο της. Άρχισε να εκπέμπει ένα νέο στίγμα που συνέθεταν η αποφυγή των ακροτήτων και των τραμπουκισμών, το μαλάκωμα της κριτικής ειδικά προς την Αριστερά (στις προγραμματικές ήταν πολύ ήπια, σχεδόν υποστηρικτική στην κυβέρνηση), η «σοβαρότητα». Oι δηλώσεις Μιχαλολιάκου συμπυκνώνουν αυτό το νέο κλίμα.

 Ασφαλώς, πρόκειται για μια έκφανση του λεγόμενου «διττού λόγου». Όπως έχει δείξει ο Δ. Ψαρράς στο Κρυφό χέρι του Καρατζαφέρη (εκδ. Αλεξάνδρεια), οι ακροδεξιοί ηγέτες, με πρώτο διδάξαντα τον Ζαν Μαρί Λεπέν, αλλιώς μιλάνε στις εσωτερικές συγκεντρώσεις των μελών και αλλιώς στο εθνικό ακροατήριο. Έτσι, και στην περίπτωση Μιχαλολιάκου όλη αυτή η «μετατόπιση» αφορά τις δημόσιες εμφανίσεις· δεν έχουμε λόγους να υποθέσουμε ότι στις συνάξεις τους οι Χρυσαυγίτες σταμάτησαν να χαιρετάνε ναζιστικά ή να μιλάνε για «υπανθρώπους». Βέβαια, και πάλι το φαινόμενο χρήζει ερμηνείας. Ο ίδιος ο Μιχαλολιάκος πριν τρία χρόνια δημοσίως χαιρετούσε ναζιστικά, μιλούσε για τις ξιφολόγχες ακονίζονται στα πεζοδρόμια κλπ. Γιατί αίφνης ημέρεψε;

Ταυτόχρονα, η Χρυσή Αυγή εμφανίζεται συγκρατημένη δημοσκοπικά. Χωρίς να ξέρουμε βέβαια τι θα γίνει στις κάλπες, και ενώ το 5-7% των δημοσκοπήσεων δεν είναι διόλου ασήμαντο, πάντως οι νεοναζί δεν καλπάζουν όπως το 2012-2013. Παράλληλα η δημόσια παρουσία τους είναι κι αυτή σε ύφεση, παρά τις σποραδικές επιδρομές που πραγματοποιούν, ενώ σαφώς επηρεάζουν πολύ λιγότερο την ατζέντα. Πώς εξηγούνται όλα αυτά, μια εποχή μάλιστα που δύο κρίσιμοι παράγοντες (τα κύματα των προσφύγων και η υπογραφή του τρίτου Μνημονίου), θα περιμέναμε να τους έχουν εκτινάξει; Κάποιες πρώτες σκέψεις.

Πρώτον, η ποινική δίωξη. Παρά τα λεγόμενα, ούτε «ηρωοποίησε» ούτε «χαλύβδωσε» τους νεοναζί. Είχε αποτελέσματα στην αντίθετη κατεύθυνση: ανέδειξε την εγκληματική τους δράση, ανάγκασε τα κανάλια να μιλήσουν γι’ αυτήν, απομάκρυνε οπαδούς, απορροφάει μεγάλο μέρος της δράσης των ηγετών, και επέδρασε καθοριστικά στον περιορισμό της δράσης των Ταγμάτων.

Δεύτερον, το ευρύτερο αντιφασιστικό κίνημα, παρά τις αδυναμίες του, κατάφερε να αναδείξει τόσο τον ναζιστικό όσο και τον εγκληματικό χαρακτήρα της Χρυσής Αυγής, στενεύοντας τα όρια δράσης της.

Τρίτον, η άνοδος του ΣΥΡΙΖΑ στην κυβέρνηση. Παρότι ο ΣΥΡΙΖΑ και η κυβέρνηση έκαναν πολύ λίγα στο εν λόγω πεδίο (και αυτό είναι μεγάλη απογοήτευση), συνετέλεσαν με δύο τρόπους, έμμεσα αλλά καταλυτικά. Πρώτον η Ελπίδα που ερχόταν, ήδη από το 2014, όχι μόνο προσανατόλισε ένα κομμάτι της διαμαρτυρίας στον ΣΥΡΙΖΑ, αλλά έδινε τον τόνο. Στο κλίμα αυτό, που έδιωχνε την απόγνωση και τον φόβο, γεννώντας την προσμονή της αλλαγής, οι κραυγές των νεοναζί ξεθώριαζαν. Δεύτερον, όταν ο ΣΥΡΙΖΑ έγινε κυβέρνηση, σε ένα κρίσιμο –και γενικά αλλά και για τη συζήτησή μας ειδικά– θέμα, το προσφυγικό, αλλάξαμε σελίδα. Από τις φωτογραφίες του Σαμαρά στον φράχτη του Έβρου πήγαμε στο ανοιχτό κέντρο του Ελαιώνα, από τους «λαθρομετανάστες» στους πρόσφυγες (και φυσικά η πρόσφατη αλλαγή πολιτικής της Γερμανίας έχει κομβική σημασία). Κι αυτό μας έδειξε, άλλη μια φορά, από την αντίστροφη τώρα, πόσο καθοριστικό ρόλο παίζει, στην ανάπτυξη της Ακροδεξιάς, αν ο ρατσισμός και η μισαλλοδοξία κυριαρχούν ή όχι στον λόγο και τις πρακτικές του κράτους.

***

Με τα παραπάνω δεν θέλω σε καμιά περίπτωση να πω ότι όλα βαίνουν καλώς. Πέραν του ότι πολλά δεν ξέρουμε (πώς κινείται η Χρυσή Αυγή στις γειτονιές, πώς οργανώνεται, αν δείχνει σημεία ανασυγκρότησης) ουδείς μπορεί να προβλέψει τη συνέχεια, καθώς μάλιστα η ελπίδα απομακρύνεται ταχέως, το πολιτικό σύστημα παραπέει, οι κοινωνικές εντάσεις οξύνονται, τα οικονομικά και κοινωνικά δεινά των Μνημονίων εμπεδώνονται. Άλλωστε τα εξάρια και τα εφτάρια των δημοσκοπήσεων δεν είναι καθόλου μικρά, ειδικά αν σκεφτούμε τα ποσοστά ΠΑΣΟΚ και Ποταμιού (για να μην πούμε των ΑΝΕΛ). Οι δημοσκοπήσεις προσφέρονται, άλλωστε, σε δύο αναγνώσεις. Η μία είναι η ανακοπή της ανόδου που ανέπτυξα παραπάνω, η άλλη της σταθεροποίησης και αντοχής της Χρυσής Αυγής (τη δεύτερη εξηγεί πειστικά η Βασιλική Γεωργιάδου, «Γιατί δεν υποχωρούν τα ποσοστά της Χρυσής Αυγής», metarithmisi.gr, 10.9.2015). Νομίζω ισχύουν αμφότερες.

Πολλές σκέψεις, και ακόμα περισσότερες αμφιβολίες. Για ένα όμως είμαι σίγουρος: ο αντιφασιστικός αγώνας πρέπει να συνεχιστεί αμείωτος. Εδώ η υποβάθμιση ή και απουσία του θέματος Χρυσή Αυγή από τον προεκλογικό στίβο (αν εξαιρέσουμε το ΚΚΕ και την ΑΝΤΑΡΣΥΑ) είναι ανησυχητική. Όπως και το μάλλον υποτονικό κλίμα στο οποίο πλησιάζει η επέτειος της δολοφονίας Φύσσα.

Ο αντιφασιστικός αγώνας δεν μπορεί παρά να είναι προτεραιότητα το επόμενο διάστημα. Όχι μόνο, επειδή, όπως ακούμε συχνά, η ένταση της κρίσης θα δυναμώσει τη Χ.Α., η οποία θα συνεχίσει να ψαρεύει στα θολά νερά του αντιμνημονίου. Αλά για έναν ακόμα πιο σημαντικό λόγο: δεν μπορούμε (ως αριστεροί, ως δημοκράτες, αλλά και απλώς ως τίμιοι άνθρωποι) να κοιμόμαστε ήσυχοι όσο τους νεοναζί τους ψηφίζουν χιλιάδες, όσο κατεβάζουν συνδυασμούς σε όλη τη χώρα, εμφανίζονται στην τηλεόραση κλπ. Αυτοτελώς.

Καθήκοντα λοιπόν! Η δίκη, που συνεχίζεται αύριο, είναι αποφασιστικής σημασίας. Όπως έχει ειπωθεί πολλές φορές, δεν θα «πάει» από μόνη της. Λόγω πολλών παραγόντων (της διάρκειάς της, της παρελκυστικής τακτικής της Χ.Α., της απουσίας των ηγετικών στελεχών της) κινδυνεύει να διεξαχθεί εν μέσω γενικής αδιαφορίας. Το αντιφασιστικό κίνημα πρέπει να αναδεικνύει τη σημασία της, να την κρατάει στην επικαιρότητα, να φανερώνει την πολιτική της σημασία. Αδιαλείπτως και με ψυχή.

Η σφαγή της Σρεμπρένιτσα και ο ρόλος των Ελλήνων εθελοντών

Είκοσι χρόνια από τη σφαγή

 Μια αποκαλυπτική έρευνα του ιστολογίου ΧΥΖ Contagion

Σρεμπρένιτσα Βοσνίας, 11 Ιουλίου 1995, την ημέρα της πτώσης της πόλης και της αρχής της σφαγής. Διακρίνονται το τότε στέλεχος της Χρυσής Αυγής, Τζανόπουλος Σπύρος (λοχίας της ΕΕΦ), ο Ζαβιτσάνος Δημήτριος (αρχιλοχίας της ΕΕΦ) και μαζί τους –άλλοι φαίνονται κι άλλοι όχι– βρίσκονται οι Βασιλειάδης Τρύφων, Φλορίν Αννα, Σχιζάς Βασίλης, Κυριακίδης Κ., Λυμπερίδης Γ. και Δημουλάς Xαράλαμπος Στη σημαία διαβάζουμε: «Άστρον Βεργίνας * Μακεδονία Ελλάς» (Πηγή: ΧΥΖ Contagion)

Η 11η Ιουλίου 1995 είναι μια μαύρη μέρα όχι μόνο για τη Σρεμπρένιτσα και τους Βόσνιους Μουσουλμάνους, αλλά για ολόκληρη την Ευρώπη και την ανθρωπότητα. Γιατί εκείνη τη μέρα ο σερβοβοσνιακός στρατός, υπό τον Ράτκο Μλάντιτς, καταλαμβάνει τη Σρεμπρένιτσα και αρχίζει τις «εκκαθαρίσεις». Και τις επόμενες μέρες πραγματοποιεί μαζικές εκτελέσεις εφήβων και ανδρών μουσουλμάνων· οι εκτιμήσεις τους ανεβάζουν σε 7.000-8.000. Η σφαγή θεωρείται το μεγαλύτερο έγκλημα πολέμου στην Ευρώπη μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, ενώ το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, το 2007, τη χαρακτήρισε «γενοκτονία».

Τα παραπάνω είναι γνωστά, με πολλές λεπτομέρειες, τουλάχιστον στο ευρωπαϊκό κοινό — στην Ελλάδα το θέμα δεν υπήρξε ιδιαίτερα «δημοφιλές», ιδίως μέσα στο κλίμα της ελληνοσερβικής φιλίας, του Νεομακεδονικού Αγώνα, του εθνικισμού και των μεγαλοϊδεατικών φαντασιώσεων της δεκαετίας του 1990. Εκείνο που παραμένει στην αφάνεια (αν εξαιρέσουμε λίγες προσπάθειες, όπως λ.χ. του Ιού) είναι ο ρόλος της Ελληνικής Εθελοντικής Φρουράς (ΕΕΦ), μονάδας ενσωματωμένης στον τακτικό σερβοβοσνιακό στρατό, που πήρε μέρος στην κατάληψη της Σρεμπρένιτσα και μάλιστα ανάρτησε την ελληνική, τη βυζαντινή και τη σημαία της Βεργίνας, δίπλα στη σερβική.

O Εχθρός, το Αίμα, ο Τιμωρός -ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ

Χίτλερ και Μιχαλολιάκος: εκλεκτικές συγγένειες 

Πήρα στα χέρια μου το βιβλίο Ο Εχθρός, το Αίμα, ο Τιμωρός. Αναλύοντας δεκατρείς λόγους του «Αρχηγού» της Χρυσής Αυγής  (εκδ. νήσος) με μεγάλη προσμονή,  καθώς είχα πρωτακούσει να μιλάει με (πολύ) καλά λόγια γι’ αυτό ο Μάκης Κουζέλης.  Όταν τέλειωσα το διάβασμα, το αποτέλεσμα είχε ξεπεράσει όλες τις προσδοκίες μου. Εκτός όλων των άλλων, η μελέτη της Δέσποινας Παρασκευά-Βελουδογιάννη μας  ξαναθυμίζει πώς η θεωρία μπορεί να είναι εργαλείο (και όχι βαρίδι), πώς η επιστημονική μελέτη μπορεί να τροφοδοτεί (και να τροφοδοτείται από) την πολιτική σκέψη και δράση. Πολύ σημαντικό για την κατανόηση του λόγου της Χρυσής Αυγής και της στρατηγικής του, το βιβλίο αναδεικνύει τις ιδιαιτερότητες του λόγου αυτού, τους τρόπους που οργανώνεται και απευθύνεται στο κοινό του, συγκροτώντας το, την αγκίστρωσή του στην καθημερινότητα, τη ναζιστική γενεαλογία του αλλά και τα επίκοινα σημεία του με άλλους κυρίαρχους λόγους. Ανάγνωσμα λοιπόν απολύτως αναγκαίο, για αντιφασίστες και αντιφασίστριες, και όχι μόνο, διό και το συστήνω ενθέρμως. Δημοσιεύουμε, σήμερα, αποσπάσματα από το κομμάτι που αναφέρεται στη συγγένεια του λόγου του Ν. Μιχαλολιάκου με τον λόγο του Χίτλερ.

Στρ. Μπ.

της Δέσποινας Παρασκευά-Βελουδογιάννη 

Αθήνα, 2015. Φωτογραφία του Τάκη Γέρου

Όταν γίνεται λόγος για «εκλεκτικές συγγένειες», προφανώς η παραπομπή αφορά τη χιτλερική ρητορική. Είναι μάλλον προφανές ότι όχι μόνο η δομή, τα θέματα, οι στρατηγικές και η φυσιογνωμία του λόγου της Χρυσής Αυγής είναι χιτλερικής προέλευσης, αλλά ακόμα και η ίδια η έμπνευση και θεωρητικοϊδεολογική καταγωγή τους. Θα μπορούσαμε, επομένως, να κατατάξουμε συνολικά τις συγκεκριμένες ομιλίες ως «είδος» ή τμήμα του σχετικού συστήματος λόγου και εξουσίας. Ωστόσο, πέρα από τη συνολική προσέγγιση, αλλά και την προηγούμενη αναφορά στις μιμήσεις και την υιοθέτηση από τη Χ.Α. ων καθαυτό χιτλερικών συνθημάτων, έχει σημασία να εντοπιστούν και να αναδειχτούν και οι έμμεσες, πλην σαφείς, αναφορές σε χιτλερικά κείμενα, και πιο συγκεκριμένα στον Αγώνα και στο Δεύτερο Βιβλίο.

Να μην είναι δυνατόν

                                                Η Χρυσή Αυγή έναντι του νόμου                                                 Η σημασία και οι συνέπειες της δίκης-9

του Μάκη Κουζέλη

Στη σκηνή αυτής της δίκης οι κατηγορούμενοι εκπροσωπούν πολλά πράγματα και υποδύονται εξίσου πολλά. Πρόκειται για τη ιστορικά οικεία παρέλαση της ναζιστικής συμμορίας. Είναι άτομα — πρόσωπα και γελοία και απειλητικά. Είναι λόγια και τρόποι — κουβέντες και τετριμμένες και ασύλληπτης βαρβαρότητας. Είναι δίκτυα, παρακράτος και κόμμα — και συναθροίσεις χαϊλχιτλερικής μίμησης ψευδοεξεργεμένων εφήβων και συνωμοτικά οργανωμένος σχεδιασμός δολοφονικών επιθέσεων.

Είναι πολλά και παριστάνουν άλλα τόσα. Πλάι στις εικόνες διωγμών και εκτελέσεων που τους εμπνέουν ως οράματα, με την ίδια ευκολία πλάθουν και τις εικόνες του απλώς τολμηρότερου μάγκα, του γνήσια απηυδισμένου από την υποκρισία των πολιτικών και των αστών, της κοινοβουλευτικής αντιπολίτευσης, των διαφωνούντων που ασκούν τα δικαιώματά τους και φροντίζουν για εκείνα των ομοφύλων συμπολιτών τους. Αυτό που παριστάνουν πως είναι αποτελεί μέρος αυτού που είναι, του σκηνικού που απαιτεί το είδος του λόγου και των πρακτικών τους. Ούτε αυτό είναι αθώο, όπως δεν είναι και τυχαίο. Η αισθητική της ναζιστικής πολιτικής μοιάζει πρωτόγονη αλλά είναι υπολογισμένης απόδοσης — ακόμα και όταν «απλώς» παριστάνει.

Η δαιμονοποίηση της διαφορετικότητας

                                                Η Χρυσή Αυγή έναντι του νόμου                                                 Η σημασία και οι συνέπειες της δίκης-8

του Αντώνη Σιγάλα

Τον Οκτώβριο του 2012 μπροστά από το θέατρο Χυτήριο, σοκαρισμένοι παρακολουθήσαμε το βουλευτή H. Παναγιώταρο να αποκαλεί τους ηθοποιούς της παράστασης Corpus Cristi «γαμημένες αλβανικές κωλοτρυπίδες». Είχαν προηγηθεί το χαστούκι στην Κανέλλη και το ρίξιμο του νερού στη Δούρου σε απευθείας σύνδεση, οι νυχτερινές επιθέσεις σε σπίτια μεταναστών στον Άγιο Παντελεήμονα, η επίθεση στους ψαράδες του Περάματος. Ακολούθησαν πολλά άλλα, όπως η δολοφονία του Σαχζάτ Λουκμάν, με αποκορύφωμα τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα, όλα εκτελεσμένα από τάγματα εφόδου που δρούσαν με στρατιωτική οργάνωση και δομή.

Μέχρι την επίθεση στο Χυτήριο είχαμε μια σειρά επιθέσεων εναντίον ΛΟΑΤ ατόμων. Ξεκίνησαν μια νύχτα του Αυγούστου στο Ζάππειο, και συνεχίστηκαν με επιθέσεις εναντίον μεμονωμένων ΛΟΑΤ ατόμων, σε χώρους όπου η ΛΟΑΤ κοινότητα συχνάζει για διασκέδαση ή ψυχαγωγία. Η επίθεση στο Χυτήριο σηματοδότησε τη σύνδεση όλων αυτών με την ιδεολογική ταυτότητα της Χρυσής Αυγής. Ένα προβεβλημένο στέλεχός της, βουλευτής, αποκαλούσε τους ηθοποιούς με μια ακραία ομοφοβική έκφραση, ταυτίζοντας τους ομοφυλόφιλους με έναν κοινωνικό εξοβελισμό.

Η δίκη και ο αντιφασισμός της Αριστεράς

                                                Η Χρυσή Αυγή έναντι του νόμου                                                 Η σημασία και οι συνέπειες της δίκης-7

του Θανάση Κούρκουλα

Η δίκη της Χρυσής Αυγής δεν αφορά μόνο κάποια από τα εγκλήματα της Χ.Α. αλλά το σύνολο της εγκληματικής δράσης της, με κατηγορούμενη συνολικά την ηγεσία της. Η υπόθεση έχει κεντρικό πολιτικό χαρακτήρα, στην Ελλάδα και διεθνώς. Η έκβαση της δίκης, σε συνδυασμό με το γενικότερο κοινωνικό και πολιτικό κλίμα που θα συνοδεύσει την πορεία της κυβέρνησης θα κρίνουν σε μεγάλο βαθμό το αν οι έλληνες νεοναζί θα δεχθούν ένα σοβαρό πλήγμα στη δυνατότητά τους να στρατολογούν νέους στα δολοφονικά Τάγματα Εφόδου τους και να εμφανίζονται ως «αντισυστημικοί» τιμητές του πολιτικού κατεστημένου. Το αν μέσα από αυτή τη δίκη θα αποδυναμωθεί ή θα ξαναγεννηθεί από τις στάχτες της η δολοφονική δράση του ελληνικού φασισμού, που αντλεί τη δύναμή του από τη διείσδυσή του στον κρατικό μηχανισμό και την βοήθεια τμημάτων του κεφαλαίου. Για να καταδικαστεί η ηγεσία των νεοναζί από το δικαστήριο (και όχι μόνο ο Ρουπακιάς, ο Πατέλης η Σκορδέλη και το κακό συναπάντημα μικρομεσαίων μαχαιροβγαλτών), πέρα από τα στοιχεία του κατηγορητηρίου, παίζει καθοριστικό ρόλο το κλίμα που θα επικρατεί στην κοινωνία όσον αφορά τη δίκη. Αντίστοιχοι λόγοι κοινωνικής και πολιτικής κατακραυγής που καταδίκασαν σε ισόβια τους πρωταίτιους της απριλιανής χούντας μπορούν να καταδικάσουν τώρα το Μιχαλολιάκο και το ναζιστικό ηγετικό συνάφι. Αντίθετα, αν κυριαρχήσει μια στάση αδιαφορίας για την έκβαση της δίκης και ανατεθούν τα πάντα στους ώμους της δικαιοσύνης, τα πράγματα δεν είναι καθόλου δεδομένα, ασχέτως των προθέσεων των δικαστών.

Με τις κινητοποιήσεις την ημέρα έναρξης της δίκης, το αντιφασιστικό κίνημα ξαναπιάνει το νήμα της αντιφασιστικής ανάτασης των ημερών που ακολούθησαν τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα. Του κινήματος που ανάγκασε Δένδια και εισαγγελείς να ξεθάψουν από το συρτάρι 32 υποθέσεις με κατηγορούμενους Χρυσαυγίτες και να οδηγήσουν στη δίωξη περί εγκληματικής οργάνωσης. Αντίστοιχη χρειάζεται να είναι η συνέχεια εντός και εκτός δικαστηρίου: με παρουσία αντιφασιστών στο δικαστήριο, με τοπικές και κεντρικές εκδηλώσεις σε πόλεις και γειτονιές, που να ενημερώνουν τον κόσμο και να ζητούν από τις τοπικές κοινωνίες να πάρουν θέση. Επιπλέον, πρωτοβουλίες όπως το Παρατηρητήριο της Δίκης της ΧΑ που θα δημοσιοποιεί και θα αναλύει καθημερινά τα τεκταινόμενα εντός της δικαστικής αίθουσας είναι εξαιρετικής σημασίας, ώστε να μην μονοπωλείται η ενημέρωση για τη δίκη από τα γνωστά μεγάλα ΜΜΕ και να μην υπόκειται αποκλειστικά στα φίλτρα των καναλαρχών.

Ο φαύλος κύκλος της «αγανάκτησης»

                                                Η Χρυσή Αυγή έναντι του νόμου                                                 Η σημασία και οι συνέπειες της δίκης-6

της Ιωάννας Δρόσου 

Ήταν το 2010, λίγο πριν τις δημοτικές εκλογές, όταν όλα τα κυρίαρχα ΜΜΕ εμφάνιζαν «αγανακτισμένους κατοίκους» στα τηλεοπτικά παράθυρα να εκφράζουν τον φόβο τους για τη ζωή και την περιουσία τους. Παράλληλα, βλέπαμε εικόνες από μετανάστες στην Ομόνοια, την Αττική, τον Άγιο Παντελεήμονα. Τότε γινόντουσαν αμέτρητες τηλεσυζητήσεις για το αίσθημα ασφάλειας του πολίτη και πώς η αστυνόμευση θα το ενισχύσει. Λίγους μήνες αργότερα, αυτοί οι «αγανακτισμένοι πολίτες», απόλυτα εξαγνισμένοι από τα ΜΜΕ, πρωταγωνίστησαν στα πογκρόμ στο κέντρο της Αθήνας. Λίγα χρόνια αργότερα βρέθηκαν υποψήφιοι με τη Χρυσή Αυγή, με ορισμένους, μάλιστα, να εκλέγονται βουλευτές ή δημοτικοί/διαμερισματικοί σύμβουλοι. Οι ίδιοι, από αύριο, θα κάθονται στο εδώλιο με την κατηγορία της ίδρυσης και συμμετοχής στην εγκληματική οργάνωση «Χρυσή Αυγή».

Ήταν τον Σεπτέμβρη του 2013, ύστερα από τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα, όταν τα κυρίαρχα ΜΜΕ δημοσιοποιούσαν τις υπόλοιπες δολοφονικές/ρατσιστικές επιθέσεις μελών της Χρυσής Αυγής, έκαναν λόγο για τον φασισμό που κλιμακώνεται στη χώρα μας και έκλεισαν τα μικρόφωνα στους πρώην «αγανακτισμένους» και νυν «φασίστες». Για πρώτη φορά, με ελάχιστες εξαιρέσεις στο παρελθόν, δόθηκε μαζικά ο λόγος στις μεταναστευτικές κοινότητες και τις αντιρατσιστικές οργανώσεις, αυτή τη φορά με φόντο τις συλλήψεις και προφυλακίσεις.

Προπάντων δίκη των ηθικών αυτουργών

                                                 Η Χρυσή Αυγή έναντι του νόμου                                                 Η σημασία και οι συνέπειες της δίκης-5

του Γιάννη Η. Χάρη

Φτάσαμε επιτέλους στη μεγάλη δίκη. Τη δίκη των Χρυσαυγιτών εγκληματιών, λέω, ξέροντας πως θα με περιλάβουν καν και καν δημοσιολόγοι, και φευ όχι μόνο Τζήμεροι και Βαλιανάτοι, ότι δεν αναγνωρίζω το τεκμήριο αθωότητας…

Τι περιμένουμε από τη δίκη αυτή; Καταρχήν, εννοείται, την όσο πιο βαριά καταδίκη των αυτουργών των όσων εγκλημάτων περιλαμβάνονται στη δικογραφία.

Και τι δεν περιμένουμε; Ότι θα ιδρώσει το αφτί των κοντά 400.000 ψηφοφόρων της Χρυσής Αυγής και των υπερπολλαπλάσιων που δεν δίνουν την ψήφο τους στη ΧΑ, για λόγους νομής εξουσίας λ.χ., της έχουν όμως δοσμένη, κρυφά ή και φανερά, την ψυχή τους. Με άλλα λόγια, δεν περιμένουμε, ακόμα κι αν απαγορευτεί η εγκληματική οργάνωση, πως θα εκλείψει ο χρυσαυγιτισμός, σαν ιδεολογία πια διάχυτη σε ευρύτατα κοινωνικά στρώματα, σαν κοινωνική πια στάση και συμπεριφορά.

Τότε; Μια τρύπα στο νερό; Όχι. Ένα βασικό που περιμένουμε είναι να έχουμε στα χέρια μας ένα κάποιο μέτρο της ευθύνης όχι τόσο αυτών που τους ξέραμε από πριν πως είναι εγκληματίες αλλά αυτών που επίσης γνώριζαν και όμως στήριζαν, προωθούσαν και ξέπλεναν. Μεθοδικά και «επιστημονικά». Των ηθικών αυτουργών δηλαδή. Στη δίκη των οποίων –την ηθική δίκη, εννοείται– πρέπει να προσβλέπουμε, μάλλον τη δίκη των οποίων οφείλουμε να αναλάβουμε. Μεθοδικά και επιστημονικά, χωρίς εισαγωγικά.

Η ομοφοβία/τρανσφοβία στην ελληνική κοινωνία ενόψει της δίκης της Χρυσής Αυγής

WEB ONLY

Η στάση της LGBTQI+ κοινότητας σήμερα, απαρχή ενός νέου αγώνα

του Σπύρου Πετρίτη

Ένα από τα πιο αφανή –ή έστω τα λιγότερο συζητημένα- θέματα, στο περιθώριο της πολιτικής επικαιρότητας όσον αφορά στη Χρυσή Αυγή και τη δίκη των βουλευτών της, που επιτέλους δρομολογείται, είναι η ομοφοβία και η τρανσφοβία των ακροδεξιών συμπολιτών μας, όποια κι αν υπήρξε η προτίμησή τους σε σχέση με το πολιτικό κόμμα που επέλεξαν να ψηφίσουν στην πρόσφατη εκλογική αναμέτρηση. Ωστόσο, τείνουμε, περιέργως πώς, να παραθεωρήσουμε το γεγονός πως η Χρυσή Αυγή εξακολουθεί να είναι το τρίτο σε έδρες κόμμα και στην παρούσα Βουλή! Τι σημαίνει για τον ελληνικό λαό, την παιδεία και τον πολιτισμό που του έχουν σερβίρει όλα αυτά τα χρόνια από τη μεταπολίτευση μέχρι σήμερα, αυτό το σταθερό εκλογικό ποσοστό, η πολιτική δύναμη και απήχηση της Χρυσής Αυγής, ή ακόμη η σιωπή και ανοχή απέναντι στις εγκληματικές της πράξεις εκ μέρους μεγάλου μέρους των συμπολιτών μας, που δεν συμμερίζονται, στον ίδιο τουλάχιστον βαθμό, την ιδεολογία της;

Πώς μεταφράζεται στην ίδια την θεσμοθετημένη εκπαίδευση αλλά και στα πολιτιστικά δρώμενα του τόπου ο εκφασισμός της κοινωνίας, εξαιτίας του οποίου κατέστη απαραίτητη η όψιμη δικαστική αντιμετώπιση, όταν δεν θα έπρεπε καν να είχαμε φτάσει έως του σημείου να τη χρειαστούμε μέσα σε μια χώρα που έχει σε τέτοιο βαθμό αντιμετωπίσει τη ναζιστική βαρβαρότητα, στα Καλάβρυτα, την Καισαριανή, στα τρένα που φύγαν για τα κρεματόρια στο απώτερο παρελθόν, αλλά και στους δρόμους της Αθήνας –και όχι μόνο– τα τελευταία χρόνια, που συμπίπτουν με την κοινοβουλευτική παρουσία της φιλοναζιστικής αυτής συμμορίας; Και γιατί απουσιάζει τόσο πολύ από τον δημόσιο λόγο σχετικά με την επικείμενη δίκη το θέμα των επιθέσεων με θύματα από την LGBTQI+ κοινότητα;

Σε αυτό το σημείο, χρειάζεται να κάνουμε μια ανασκόπηση σε γεγονότα μιας περιόδου που ξεπερνά εκείνη της κοινοβουλευτικής παρουσίας της Χρυσής Αυγής. Κι αυτό διότι η ΧΑ, με τα ρατσιστικά πογκρόμ των Ταγμάτων Ασφαλείας της, στην πραγματικότητα έσπασε άθελά της ένα «ταμπού», ενώ παράλληλα συσπείρωσε την εν λόγω κοινότητα κυρίως με αφορμή τη συζήτηση στη Βουλή για την ψήφιση του αντιρατσιστικού νομοσχεδίου. Και έτσι έκανε φανερό, ακόμη και στους πιο δύσπιστους, ότι ο ρατσισμός και η φασιστική απειλή αφορά και την LGBTQI+ κοινότητα, όπως και πολλές άλλες περιθωριοποιημένες κοινότητες πέρα από τους πρόσφυγες, τους μετανάστες και τα παιδιά τους, που ακόμη στερούνται της ελληνικής ιθαγένειας. Όλες αυτές οι κοινότητες, μεταξύ των οποίων φυσικά και τα LGBTQI+ άτομα, θα ήταν σκόπιμο να εκφράσουν έμπρακτα την αλληλεγγύη αναμεταξύ τους, δίνοντας ένα δυναμικό «παρών» στις δημόσιες διαδηλώσεις διαμαρτυρίας με αφορμή τη δίκη της Χρυσής Αυγής, διεκδικώντας την ορατότητα στην κοινωνία και το πολιτικό γίγνεσθαι της χώρας, αλλά και προβάλλοντας συνολικά, με αυτή την ιστορική ευκαιρία, το όποιο πλαίσιο των θεσμικών κι εν γένει κοινωνικών τους αιτημάτων.

Φωτογραφία, από την έκθεση που οργάνωσαν η Πάολα Ρεβενιώτη και η Accept-ΛΟΑΤ Κύπρου,, τον Νοέμβριο του 2014. Η αστυνομία κατάσχεσε τις φωοτγραφίες και άσκησε δίωξη (πηγή εικόνας: http://www.elculture.gr)

Όσον αφορά ειδικότερα την LGBTQI+ κοινότητα, αλλά και συνολικά το αλληλέγγυο κομμάτι στην κοινωνία, και μια κυβέρνηση που θέλει να λέγεται και να είναι αριστερή, ζητούμενο είναι να προχωρήσουμε μπροστά, ίσως και πολύ μπροστά, για να ξεφύγουμε από το τρίπτυχο «Πατρίς-Θρησκεία-Οικογένεια», όπως εννοούν τις αξίες αυτές οι απανταχού ακροδεξιοί και οι υποστηρικτές τους, από κάθε ανάλογο «φάντασμα» που επισκιάζει την όποια προοπτική για πραγματική πρόοδο, που παρακωλύει την εξέλιξη. Ο φασισμός, όπως λέει και το τραγούδι, δεν έρχεται από το μέλλον και δηλητηριάζει, αλλά και πάντοτε, παραδοσιακά δηλητηρίαζε κάθε προσπάθεια για ελεύθερη έκφραση ακόμη και στην τέχνη και φυσικά στην επίσημη, θεσμοθετημένη εκπαίδευση, κυρίως πάνω στα θέματα των διαφυλικών σχέσεων και των έμφυλων στερεοτύπων και διακρίσεων, του έρωτα, της σεξουαλικότητας αλλά και της ταυτότητας και έκφρασης του κοινωνικού φύλου.

Μπροστά στη δίκη της Χρυσής Αυγής

Καμιά ελευθερία στους εχθρούς της ελευθερίας

του Νίκου Γιαννόπουλου 

H γενική μoυ εκτίμηση (και εκτίμηση του Δικτύου για τα Πολιτικά και Κοινωνικά Δικαιώματα), ότι η δημιουργία αριστερής κυβέρνησης αποτελεί συνολικά έναν θετικό συσχετισμό για τις κοινωνικές και τις πολιτικές εξελίξεις, αντανακλάται και στο πεδίο που συζητάμε σήμερα. Η δημιουργία αριστερής κυβέρνησης συνιστά, λοιπόν, θετικό συσχετισμό για το αντιφασιστικό κίνημα και τον αγώνα κατά του ρατσισμού, του νεοναζισμού και της Χρυσής Αυγής. Αυτό, βέβαια, με την προϋπόθεση ότι θα γίνουν ορισμένες σοβαρές «ανατάξεις» από μέρους του ΣΥΡΙΖΑ — συμφωνώ με όσα σωστά είπε ο Δημήτρης Ψαρράς (βλ. «Η κρυφή γοητεία της Χρυσής Αυγής», RedNotebook, 17.3.2015).

Φωτό: epocalibera (www.epocalibera.com)

Το δεύτερο που θέλω να επισημάνω είναι ότι η δίκη της Χ.Α. θα γίνει με αποφυλακισμένους τους κατηγορούμενους. Και αυτό είναι ένα ζήτημα. Ασφαλώς, δεν μπορούμε και δεν πρέπει να πούμε να παραβιαστεί το δεκαοχτάμηνο, το ανώτατο συνταγματικό όριο προφυλάκισης, και να μείνουν για πάντα στη φυλακή. Σε καμία περίπτωση. Μπορούμε όμως, και πρέπει, να πούμε ότι υπάρχουν ευθύνες, και στην προηγούμενη κυβέρνηση και στις δικαστικές αρχές, που το διάστημα αυτό εξέπνευσε χωρίς να ξεκινήσει η δίκη.

Το ότι τα στελέχη της Χ.Α. θα απελευθερωθούν συνιστά ζήτημα, δεδομένου η Χ.Α. θα αναλάβει πολιτικές πρωτοβουλίες, στην κατεύθυνση της «πολιτικής εξωστρέφειας». Κατά τη γνώμη μου, η απάντηση σε αυτό πρέπει να είναι πολιτική. Πρέπει να υπάρχει πολιτική πίεση να γίνει κανονική δίκη: με την ισχύουσα νομοθεσία, χωρίς αμβλύνσεις, θετικές διακρίσεις και τίποτα άλλο. Είναι πολύ σημαντικό, και είμαστε κατηγορηματικά αντίθετοι σε οποιαδήποτε άμβλυνση, πολλώ δε μάλλον στη μετατροπή του κατηγορητηρίου. Οι χρυσαυγίτες πρέπει να δικαστούν με το σύνολο των κατηγοριών.

Οι αγριανθρωπιστές

του Στρατή Μπουρνάζου

Peter Busa –
The Jungle

Ο αγνός και άδολος ακροατής θα δοκίμασε σίγουρα κάποια έκπληξη ακούγοντας, το μεσημέρι της Παρασκευής, τον εισηγητή της Χρυσής Αυγής, να μιλάει στη Βουλή για το νομοσχέδιο περί ανθρωπιστικής κρίσης. Ο Ηλίας Παναγιώταρος ευπροσήγορος, σχεδόν μειλίχιος (καμία σχέση με τα «γαλλικά» του Χυτηρίου, το 2012) άσκησε έντονη κριτική προς την κυβέρνηση Σαμαρά, σαφώς ηπιότερη (μαζί με κάμποσες νουθεσίες) προς την τωρινή κυβέρνηση, ζήτησε τη διαγραφή του χρέους, ξιφούλκησε κατά του ΔΝΤ και των τοκογλύφων, και, συμπάσχοντας με τον λαό, κατέληξε ότι η Χρυσή Αυγή θα ψηφίσει επί της αρχής το νομοσχέδιο, παρότι το θεωρεί «ασπιρίνη». Άλλωστε, από τη μέρα που δημοσιοποιήθηκε το νομοσχέδιο η ΧΑ είχε σπεύσει να δηλώσει ξεκάθαρα ότι θα το ψηφίσει, καθώς «στην αναβροχιά καλό και το χαλάζι», ενώ υπενθύμιζε τα δικά της «συσσίτια και δράσεις κοινωνικής αλληλεγγύης».

Χριστουγεννιάτικες ιστορίες

του Στρατή Μπουρνάζου

Η Γέννηση του Χριστού. Τοιχογραφία στην εκκλησία του Αρχαγγέλου Μιχαήλ στο χωριό Βυζακιά της Κύπρου, 16ος αιώνας (λεπτομέρεια).

Μέρες ανάπαυλας και σχόλης που είναι, αγαπημένοι μου αναγνώστες και αναγνώστριες, ήθελα να σας πω ιστορίες. Όχι χριστουγεννιάτικες ούτε με καλικαντζάρους, αλλά του τραπεζιού και γλεντιού, από τους Δειπνοσοφιστές του Αθήναιου, για τα φαγοπότια των αρχαίων. Για το βίβλινο κρασί, τα είδη των βολβών και τα (αρχαία) σαλιγκάρια. Και για τον βασιλιά Νικομήδη που πόθησε αθερίνα ενώ ήταν δώδεκα μέρες δρόμο μακριά από τη θάλασσα, και ο μάγειράς του έκοψε γογγύλια και τα αλάτισε, τα σοτάρισε κι έριξε στο τέλος παπαρουνόσπορο, τάκανε να μοιάζουν σαν αθερίνα και ευφράνθηκε ο βασιλιάς (όπως μας θυμίζει ο Πάνος Θεοδωρίδης, στο diadromesblog.blogspot.gr). Ή για κάποιους νέους, στον Ακράγαντα, αν θυμάμαι καλά, που μέθυσαν τόσο, που νόμισαν ότι βρίσκονται σε τριήρη και τους δέρνει θαλασσοταραχή, κι έτσι άρχισαν να πετάνε από το παράθυρο, τα έπιπλα του σπιτιού, να μη βυθιστεί το καράβι — κι έκτοτε το σπίτι ονομάστηκε «τριήρης».

Η Γέννηση του Χριστού. Τοιχογραφία στην εκκλησία του Αρχαγγέλου Μιχαήλ στο χωριό Βυζακιά της Κύπρου, 16ος αιώνας (λεπτομέρεια).

Αλλά συσκέφτηκα, ως συντάκτης, συγγραφέας και επιμελητής, εντεταλμένος από τη Σ.Ο. των «Ενθεμάτων», με τον εαυτό μου. Και αποφασίστηκε, στη σύσκεψη, πως δεν μπορώ να γράψω για χοιρίδια γάλακτος και παπαρουνόσπορους, όταν τόσο σοβαρά συμβαίνουν στον τόπο. Χριστούγεννα είναι, άλλωστε, μέρα άγια και θεοτική, όχι της ασωτείας και της κραιπάλης. Και, έτσι, έπιασα να γράφω για μια αχτύπητη πεντάδα: Μπούκουρας, Αλεξόπουλος, Χαϊκάλης, Αποστολόπουλος, Καμμένος, τέτοια που ο Χαϊκάλης μοιάζει με αγγελούδι, από εκείνα που κολλάγαμε στα παράθυρα όταν είμαστε παιδιά για διακόσμηση (όχι λόγω φάτσας, που φέρνει λίγο σε αυτές τις φτερωτές χαλκομανίες, αλλά λόγω του ποιού των ετέρων συνδαιτημόνων). Βαθιά ανάσα λοιπόν (χρειάζεται…), και μπαίνω στο θέμα μας. Θα περιοριστώ σε τρία σημεία.

***

α) Όσο περνάνε οι μέρες, η υπόθεση Χαϊκάλη-Αποστολόπουλου δεν φωτίζεται, αλλά συσκοτίζεται. Η δικαιοσύνη όχι μόνο δεν διευκόλυνε, όπως όφειλε, στην αναζήτηση της αλήθειας, αλλά έκανε ό,τι μπορούσε για να κλείσει, άρον άρον την υπόθεση. Λες και οι δικαστές έχουν πάρει ένα γιγάντιο χωνί και φωνάζουνε σε όλους, «υπηρετούμε σκοπιμότητες, Δοξάστε μας!». Και η υπόθεση μένει σκοτεινή, κι ο καθένας μπορεί να πιστεύει ό,τι θέλει, με μπούσουλα είτε τις σπερμολογίες που κυκλοφορούν είτε την πολιτική τοποθέτησή του. Δεν χρειάζεται να πω πόσο κακό είναι αυτό για τη δημοκρατία και το κράτος δικαίου (και δεν χρειάζεται, γιατί είναι βαρετό να το λες μέρα παρά μέρα). Ας κρατήσουμε πάντως ότι και απόπειρα χρηματισμού έγινε (το ομολόγησε και ο Αποστολόπουλος, άσχετα με τον τρόπο που το πλαισίωσε), και παρανομίες και συνωμοσία και δόλος υπήρξαν. Είναι λοιπόν σοβαρό και επείγον να μάθουμε ποιος και τι έκανε, και όχι να κουκουλωθεί η υπόθεση.

Το «βαθύ κράτος» στη σημερινή Ελλάδα και η Ακροδεξιά

Η έρευνα του Ιδρύματος Ρόζα Λούξεμπουργκ που μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις νήσος 

Πριν λίγες μέρες κυκλοφόρησε, από τις εκδόσεις νήσος, ο τόμος Το «βαθύ κράτος» στη σημερινή Ελλάδα και η Ακροδεξιά. Αστυνομία, Δικαιοσύνη, Στρατός, Εκκλησία. Ο τόμος αποτυπώνει τα συμπεράσματα μιας έρευνας που έγινε από το Ίδρυμα Ρόζα Λούξεμπουργκ, με θέμα τη διείσδυση της Άκρας Δεξιάς στους τέσσερις αυτούς πολιτειακούς θεσμούς. Καθώς τα συμπεράσματα της έρευνας έχουν, εκτός από των άλλων, άμεσο πολιτικό ενδιαφέρον, απευθυνθήκαμε στον συντονιστή της έρευνας και επιμελητή του τόμου Δημήτρη Χριστόπουλου (Πάντειο Πανεπιστήμιο) και στους ερευνητές Κλειώ Παπαπαντολέων (δικηγόρο, υπ. δρ συνταγματικού δικαίου Παν. Αθηνών), Δημοσθένη Παπαδάτο-Αναγνωστόπουλο (υπ. δρ πολιτικής επιστήμης Παν. Αθηνών), Αλέξανδρο Σακελλαρίου (δρ. κοινωνιολογίας, μεταδιδακτορικό ερευνητή, Πάντειο) και Δημήτρη Κουσουρή (δρ. Ιστορίας, μεταδιδακτορικό ερευνητή, Παν. της Κωνσταντίας). Τους ζητήσαμε να μας απαντήσουν στο ερώτημα ποιο είναι το καινούργιο που κομίζει η έρευνα, ποια είναι η ιδιαιτερότητα του τομέα που μελέτησαν (τον Δ. Κουσουρή, που μελέτησε την ιστορική διάσταση, τον ρωτήσαμε αν η Χρυσή Αυγή αποτελεί τομή ή συνέχεια στην ιστορία της ελληνικής Ακροδεξιάς).

            ΕΝΘΕΜΑΤΑ

.

Τι μας χρησιμεύει η έρευνα αυτή

του Δημήτρη Χριστόπουλου

 

Αντιδικτατορική αφίσα του Γιώργου Αργυράκη

Απαντώντας στο ερώτημα «γιατί έγινε αυτή ή έρευνα», θα πω ότι η άνοδος της Άκρας Δεξιάς απασχολεί την πολιτική επιστήμη, εδώ και μερικά χρόνια στην Ευρώπη, εσχάτως και στην Ελλάδα. Και την απασχολεί είτε αυτοτελώς είτε εστιασμένη στα κατεξοχήν ιδεολογικά συστατικά της Ακροδεξιάς, κυρίως τον ρατσισμό. Η έμφαση στον ρατσισμό οφείλεται στο ότι πανευρωπαϊκά, από τα μέσα της δεκαετίας του 1970 σε γενικές γραμμές, η θρυαλλίδα για την ακροδεξιά επέλαση ήταν ο αντιμεταναστευτικός λόγος και ο ρατσισμός – ενώ από το Μεσοπόλεμο και κάποια χρόνια μετά ήταν ο εθνικισμός και ο αντικομμουνισμός. Ενώ, ωστόσο, οι έρευνες στο πεδίο της πολιτικής κουλτούρας του εκλογικού σώματος και της κοινής γνώμης δεν είναι λίγες, η έρευνα που αφορά τη διείσδυση της Ακροδεξιάς στο κράτος είναι μάλλον ισχνή. Κι αυτό διότι εδώ τα πράγματα είναι πιο δύσκολα, τόσο στο πεδίο του εντοπισμού όσο και της συναρμολόγησης του παζλ. Πότε συζητάμε για «θύλακες» πότε για «μεμονωμένα περιστατικά»; Αυτό έχει κρίσιμη σημασία σε μια χώρα όπως η Ελλάδα όπου η ακροδεξιά διείσδυση στο κράτος έχει μεγάλο ιστορικό βάθος. Έχει λοιπόν σημασία σήμερα να αναδείξουμε τι νέο κομίζει η συγκυρία που βιώνουμε στο επίπεδο της ακροδεξιάς διείσδυσης, πόσο το «νέο» είναι συνέχεια του παρατεταμένου (ως το 1974) Εμφυλίου – με άλλα λόγια, ποιες είναι οι τομές και οι συνέχειες εκείνου που ονομάζουμε «βαθύ κράτος» (και επιλέξαμε αυτό τον όρο, καθώς το «παρακράτος» φέρει άλλες συνδηλώσεις, δημιουργώντας λανθασμένους συνειρμούς). Οι τέσσερις πολιτειακοί θεσμοί (αστυνομία, δικαιοσύνη, στρατός και Εκκλησία) που εξετάζονται, ακριβώς σε αυτήν την προοπτική μελετώνται.

Η Εκκλησία της Ελλάδος. Η πολιτική υπόσταση και οι ρατσιστικές φωνές εντός της

ΤΟ ΒΑΘΥ ΚΡΑΤΟΣ  ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ Η ΑΚΡΟΔΕΞΙΑ-4

του Αλέξανδρου Σακελλαρίου

Aπό εγκαίνια γραφείων της Χρυσής Αυγής, πιθανόν στη Θεσσαλία (Η φωτογραφία δημοσιεύθηκε στην «Αυγή», 14.10.2014)

Ενδεχομένως η παρούσα έρευνα δεν αφήνει έκπληκτο τον ειδικό μελετητή της ελλαδικής Εκκλησίας – και το λέω αυτό, έχοντας γενικότερη γνώση του πεδίου, καθώς εδώ και δέκα περίπου χρόνια μελετάω τις σχέσεις θρησκείας και πολιτικής, κράτους και Εκκλησίας. Ωστόσο, η έρευνα μας επιβεβαιώνει ορισμένα σημαντικά συμπεράσματα για τη σχέση της Ορθόδοξης Εκκλησίας με ακροδεξιούς χώρους και τον ρατσιστικό λόγο. Και, πρώτα απ’ όλα, την υπόθεση ότι η Εκκλησία αποτελεί ισχυρό ιδεολογικό μηχανισμό του κράτους, αλλά και της κυρίαρχης ιδεολογίας συνολικά, καθώς ειδικά για την ελληνική περίπτωση και βάσει των ιστορικών γεγονότων (δικτατορία Μεταξά, Χούντα, περίοδος Χριστόδουλου), έχουμε διαπιστώσει ότι πολύ συχνά η Εκκλησία δρα με σχετική αυτονομία έναντι του κράτους.

Η πληθώρα των αποσπασμάτων της ρητορικής ιεραρχών με περιεχόμενο σαφώς ρατσιστικό (κυρίως πολιτισμικού και όχι βιολογικού ρατσισμού), καταδεικνύει ότι η Εκκλησία αποτελεί έναν κοινωνικό παράγοντα σαφώς εκκοσμικευμένο με όρους κοινωνιολογικούς. Με άλλα λόγια, η Εκκλησία προφανώς και αποτελεί κοινωνικό θεσμό που επιβάλλεται να μελετηθεί, είτε αυτό αρέσει σε μερικούς ιεράρχες είτε όχι. Επιπροσθέτως, η εν λόγω έρευνα επιβεβαιώνει, για άλλη μια φορά, μία ακόμα υπόθεση: τη στενή σχέση της θρησκείας με την πολιτική και την πολιτική υπόσταση της Εκκλησίας, όσο κι αν ούτε αυτό αρέσει σε πολλούς ιεράρχες, όταν υποστηρίζεται.

Ο φασισμός στην Ελλάδα. Συνέχειες και ασυνέχειες στον ευρωπαϊκό 20ό αιώνα

ΤΟ ΒΑΘΥ ΚΡΑΤΟΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑΚΑΙ Η ΑΚΡΟΔΕΞΙΑ-5

του Δημήτρη Κουσουρή

Η ιδέα να χρησιμοποιήσουμε την έννοια του βαθέος κράτους ως αναλυτικό εργαλείο αποδείχτηκε, πιστεύω, ιδιαίτερα γόνιμη. Καταρχάς, εμένα με βοήθησε, σε ένα πεδίο που μου ήταν κατά κάποιο τρόπο οικείο να εντοπίσω κρίσιμους κρίκους που συνδέουν πρόσωπα και μηχανισμούς. Η έρευνα για όλα αυτά είναι, από τη φύση του ζητήματος θα έλεγα, γεμάτη από τεράστια κενά και «τυφλά» σημεία. Εντούτοις, διατρέχοντας τη σχετική βιβλιογραφία και τις ουκ ολίγες διαθέσιμες πηγές, ακόμα κι ένας λίγο-πολύ υποψιασμένος ερευνητής μπορεί να εντοπίσει απροσδόκητες συνδέσεις ή διαστάσεις της πραγματικότητας που είχαν υπερ- ή υποτιμηθεί, όπως π.χ. τη σημασία της «μήτρας» του φασιστικού φαινομένου στην Ελλάδα, που ήταν ο Εθνικός Διχασμός και το κίνημα των Επιστράτων.

Το πιο προφανές –και συνάμα το πιο εντυπωσιακό– που αντιλαμβάνεται κανείς είναι η πολυμορφία και οι πρωτεϊκές μεταμορφώσεις των ακροδεξιών πολιτικών ή παραστρατιωτικών σχηματισμών που συγκροτήθηκαν για να χτυπήσουν τους αγώνες του εργατικού κινήματος και των πολιτικών του εκφράσεων από τη δεκαετία του 1910 και εντεύθεν. Σε ό,τι με αφορά, απέκτησα νέες γνώσεις ιδιαίτερα για την πρώτη μεταπολεμική και τη μεταπολιτευτική περίοδο – που είναι και οι λιγότερο μελετημένες. Για τη βαρύτητα, λ.χ., του ιδεολογικού και πολιτικού ρόλου της Εκκλησίας, που έχει ερευνηθεί ελάχιστα. Το ίδιο ισχύει και για τη διεθνική διάσταση του ελληνικού νεοφασισμού, τόσο σχετικά με την ένταξη και συμμετοχή του στo μυστικό δίκτυο Stay-Βehind του ΝΑΤΟ, όσο και με τις διεθνείς διασυνδέσεις του κατά τη διάρκεια της Χούντας και μετά. Σε κάθε περίπτωση πάντως, πρόκειται για μια χαρτογράφηση του πεδίου.

Όσον αφορά τώρα το ερώτημα, αν η Χρυσή Αυγή αποτελεί συνέχεια ή τομή στην ιστορία της ελληνικής Άκρας Δεξιάς, η απάντησή μου είναι ότι ισχύουν και τα δύο. Η εκρηκτική εκλογική της άνοδος αποτελεί ασφαλώς τομή, ως προϊόν της κρίσης και της δραματικής υποχώρησης του παλαιοκομματισμού ΠΑΣΟΚ-ΝΔ. Τομή αποτελεί και η πολιτική της ταυτότητα: είναι η πρώτη φορά –πριν ή μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο–, που ένα ναζιστικό κόμμα αποκτά τόσο πλατιά υποστήριξη και απήχηση. Ωστόσο, αυτό συνέβη ακριβώς επειδή η Χρυσή Αυγή στη συγκεκριμένη συγκυρία ήταν μάλλον η τελευταία εφεδρεία του βαθέος κράτους. Οι σχέσεις του ηγετικού της πυρήνα με θύλακες στο εσωτερικό του στρατού, της αστυνομίας και της δικαιοσύνης ήταν ήδη γνωστές και έρχονται στο φως ολοένα και περισσότερο με τη δουλειά που κάνουν μαχητικοί δημοσιογράφοι και δικηγόροι. Ομοίως, σε ό,τι αφορά τη μαζική της διάσταση, η Χρυσή Αυγή παρέχει σήμερα πολιτική ταυτότητα σε εθνικιστικά, ρατσιστικά, φαλλοκρατικά, αντιδημοκρατικά ρεύματα που έρρεαν, φανερά ή υπογείως για δεκαετίες στην ελληνική κοινωνία και που φανερώνουν σήμερα το πιο αποκρουστικό τους πρόσωπο.