Είχε αναστήσει τον Χριστό!

του Τέρπανδρου Αναστασιάδη

EΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ

Τέρπανδρος Αναστασιάδης. Σκίτσο του Μίλτη Παρακευαΐδη.

Κάποιοι χριστιανοί πηγαίνουν στην εκκλησία μόνο τη μέρα της Ανάστασης. Τέτοιος είναι κι ο ήρωας του χρονογραφήματος «Είχε αναστήσει τον Χριστό», του Τέρπανδρου Αναστασιάδη που δημοσιεύθηκε στις 20 Απριλίου 1930 στην εφημερίδα Δημοκράτης της Λέσβου. Ο Αναστασιάδης ήταν διευθυντής της εφημερίδας, η οποία εκδόθηκε το 1928 και συνεχίζει να κυκλοφορεί μέχρι σήμερα. Είναι από τους συντελεστές της Λεσβιακής Άνοιξης, του πολιτισμικού φαινομένου που αναπτύχθηκε στη Λέσβο προπολεμικά. Αυτός και αρκετοί άλλοι δεν έγιναν γνωστοί, εκτός του νησιού, όπως ο Μυριβήλης, ο Βενέζης, ο Πανσέληνος και άλλοι, γιατί επέλεξε να ασχοληθεί μόνο με τη δημοσιογραφία. Ένα χρόνο μετά τον θάνατό του, το 1971, οι οικείοι του εκτύπωσαν κάποια χρονογραφήματά του σε βιβλίο με τον τίτλο όσα βλέπω και ακούω. Προλογίζοντας την έκδοση, ο Γιώργος Βαλέτας γράφει: «Έδωσε στο χρονογράφημά του βάθος, και λογοτεχνικό παλμό. Το πλησίασε προς το λογοτεχνικό δοκίμιο. Το έκανε λυρικό ή στοχαστικό απόλογο της ζωής. […] είχε την πρωτοτυπία ενός λογοτεχνικού ταλέντου, και αν δεν τον έτρωγε ο Μινώταυρος της δημοσιογραφίας και εργαζόταν συστηματικότερα στη λογοτεχνία θα μας άφηνε μοναδικά πράγματα».

Όσο για τις κροτίδες και τους πυροβολισμοί κατά την Ανάσταση, αν και απαγορεύονται, συνεχίζονται. Οι λάτρεις του εθίμου το ακολουθoύν, με αποτέλεσμα, δυστυχώς μερικές φορές τραυματισμούς, ακόμα και απώλεια ζωών.

Aριστείδης Καλάργαλης

Το χρονογράφημα του Τέρπανδρου Αναστασιάδη:

Σκίτσα του Μίλτη Παρακευαΐδη, δημοσιευμένα το Πάσχα του 1930 (20.4.1930), στην εφημερίδα Δημοκράτης της Λέσβου.

Ο άνθρωπος των παραδόσεων εκρατούσε τη λαμπάδα στα χέρια του και έριχνε δεξιά και αριστερά βλέμματα αληθινής απογνώσεως, ωσάν κάτι να επερίμενε, που καθυστερούσε εν τούτοις τρομακτικά.

Και οσάκις περνούσε από μπροστά του κανένας χωροφύλαξ και ερευνούσε με μάτι βλοσυρό τα πέριξ του αυλογύρου της εκκλησίας, ο άνθρωπος των παραδόσεων έκαμε κάποιαν απότομη κίνησιν, σαν κάτι να ήθελε να ειπεί το οποίον όμως σταματούσε ξαφνικά επάνω στα χείλη του.

– Σας συμβαίνει μήπως τίποτε, κύριε; Τον ηρώτησα.

Ο άνθρωπος μ’ εκοίταξε μ’ ένα βλέμμα οίκτου και μου είπε.

– Σε μένα δεν συμβαίνει τίποτε απολύτως. Συμβαίνει όμως κάτι το τρομακτικόν δια την παράδοσιν.

– Δηλαδή;

– Δηλαδή έχομεν Πάσχα, αλλά δεν έχομεν Πάσχα. Αυτό που γίνεται σήμερον δεν είναι Ανάστασις αλλά κηδεία… Τι είδους χωρισμός του Κράτους και Εκκλησίας είναι αυτός δεν το καταλαβαίνω.

Να, που ανακατεύεται το Κράτος εις τα της Εκκλησίας και μάλιστα σκανδαλωδώς.

Έρχεται το κρατικόν όργανον και σου λέγει: «Απαγορεύονται οι πυροβολισμοί». Τι το ενδιαφέρει το Κράτος, σε παρακαλώ, και ανακατεύεται εις την Ανάστασιν του Σωτήρος;

– Μα δεν ανακατεύεται διόλου. Η απαγόρευσις των πυροβολισμών δεν σημαίνει ανάμιξιν εις τα υποθέσεις της εκκλησίας…

– Με συγχωρείτε! Εδώ υπάρχουν άνθρωποι που έρχονται μια φορά το χρόνο μόνο στην εκκλησία, και έρχονται ακριβώς, δια να τραβήξουν μερικά σμπάρα… Το Κράτος απαγορεύει τους πυροβολισμούς, άρα απομακρύνει ένα μεγάλον αριθμόν Χριστιανών από την εκκλησίαν.

Με ποίον δικαίωμα σε παρακαλώ, μ’ εμποδίζουν να επιτελέσω τα Χριστιανικά μου καθήκοντα;

Έσκυψα προς το μέρος του και τον ρώτησα σιγανά.

– Μήπως έχετε κουμπούρα απάνω σας, κύριε;

– Ναι, μωρέ παιδί μου και δεν μου αφήνουν αραλίκι οι χωροφύλακες δια να κάμω το καθήκον μου!

Θαρρεί κανείς πως το Κράτος προσπαθεί να μη γνωσθεί η Ανάστασις του Σωτήρος.

Ζητεί να γίνονται όλα μυστικά, αθόρυβα και κουκλουσκεπαστά…

Άλλοτε ήκουε ο κόσμος τα σμπάρα και αμέσως έλεγε:

– Αναστήσανε!

Τώρα, μόνον οι ιερείς το ξέρουν και κανένας άλλος…

Τη στιγμή εκείνη κάποιος πέρασε γνωστός του και τον ρώτησε.

– Κυρ Παναγή, αναστήσανε;

Ο άνθρωπος των παραδόσεων έγινε έξω φρενών.

Ετράβηξε απ’ τη μέση του την κουμπούρα και την έσκασε:

– Ναι, μωρέ! Τώρα ναι. Αναστήσανε!

Εγύρισε κατόπιν στον χωροφύλακα που είχε σπεύσει μόλις ακούστηκε το σμπάρο και δίχως να πει λέξιν τον ακολούθησε, με το μέτωπο όμως υψηλά με τα μάτια πλημμυρισμένα από κάποιο φως χαράς και υπερηφάνειας μαζί.

Είχε αναστήσει τον Χριστό. Μόνος αυτός τον είχε αναστήσει, γιατί όλοι οι άλλοι, είχαν σταυρώσει τα χέρια τους ωσάν να παρακολουθούσαν την κηδείαν του…

 

 

 

Σκίτσα του Μίλτη Παρακευαΐδη, δημοσιευμένα το Πάσχα του 1930 (20.4.1930), στην εφημερίδα Δημοκράτης της Λέσβου.

 

Ο Τέρπανδρος Αναστασιάδης. Σκίτσο του Μίλτη Παρακευαΐδη.