Κίνδυνος Θάνατος

του Στρατή  Μπουρνάζου

Aντιφασιστική αφίσα του Ισπανικού Εμφυλίου.

Πιστεύαμε, παλιότερα, ότι η δράση της Χρυσής Αυγής έπληττε κυρίως τους μετανάστες. Μετά, και άλλες ομάδες: ρομά, ομοφυλόφιλους, «αντιφρονούντες». Έπειτα, τη δημοκρατία, την κοινωνία, τον πολιτισμό μας. Σήμερα, απειλεί την ίδια τη ζωή. Δεν είναι σχήμα λόγου, επιβεβαιώνεται καθημερινά, από τις εφόδους και τα μαχαιρώματα μέχρι το τραγικό περιστατικό της Σπάρτης (τραγικό, όχι μόνο λόγω του νεκρού, αλλά και επειδή, αν δεν υπήρχε αυτός ο νεκρός, ίσως να είχαμε περισσότερους). Κίνδυνος Θάνατος, λοιπόν.Όμως, αν από τη μια συμφωνούμε εύκολα ότι χρειάζεται άμεση δράση εναντίον του ακροδεξιού αφηνιασμού, από την άλλη δυσκολευόμαστε να πούμε ποια πρέπει να είναι αυτή. Ασφαλώς, τη δυσκολία αυτή δεν μπορούμε να την προσγράψουμε στα δυνατά μας χαρτιά, ωστόσο, μερικές φορές, η αναγνώρισή της μπορεί να είναι πιο δημιουργική από τις έτοιμες ρετσέτες. Σ’ αυτό αποσκοπούν και οι σκέψεις που ακολουθούν.

Σημείο πρώτο. Ξενοφοβία, ομοφοβία, σεξισμός, εθνικισμός και ρατσισμός υπήρχαν ασφαλώς, ισχυροί και διάχυτοι, στην ελληνική κοινωνία τα προηγούμενα χρόνια. Είναι λάθος να το παραβλέπουμε, καθώς η Χρυσή Αυγή αρδεύεται από τη δεξαμενή αυτή, αλλά είναι ακόμα μεγαλύτερο λάθος να θεωρήσουμε ότι δεν υπάρχει ουσιώδης διαφορά. Το έχω διαβάσει αρκετές φορές: η ελληνική κοινωνία πάντα είχε πολλή «μαυρίλα», απλώς τώρα που άλλαξαν διάφορα (κατέρρευσε λ.χ. το πελατειακό σύστημα) πήρε τη σκυτάλη η Χρυσή Αυγή.

Το λάθος έγκειται, πρωτίστως, στο ότι δεν υπάρχει ένα αδιατάρακτο ιστορικό και ιδεολογικό συνεχές. Κάποιες κρίσιμες στιγμές, ορισμένα ρεύματα γίνονται ηγεμονικά — και μετά δεν ξεμπερδεύεις εύκολα μαζί τους: κατεξοχήν παράδειγμα, οι αριστερές ιδέες στα χρόνια της Αντίστασης. Έτσι, οι ρατσιστικές ιδέες προσλαμβάνουν εντελώς άλλη δυναμική όταν παύουν να είναι διάχυτες και αποκτούν συγκεκριμένο πολιτικό, ιδεολογικό, πρακτικό οργανωτή: μια συμμορία με κοινοβουλευτική εκπροσώπηση και απήχηση. Με λίγα λόγια, το 7% που ψήφισε (και το 10 ή 12% που λέει ότι θα ψηφίσει) Χρυσή Αυγή δεν είναι (όλοι) φασίστες, μπορεί όμως κάλλιστα να γίνουν. Αυτό, άλλωστε, είναι το στοίχημα, και για τη Χρυσή Αυγή και για εμάς: όχι μόνο αν οι τετρακόσιες χιλιάδες ψηφοφόροι γίνουν πεντακόσιες και εννιακόσιες χιλιάδες, αλλά και αν αυτές οι χιλιάδες γίνουν ακροδεξιοί, Χρυσαυγίτες, φασίστες (και δεν το εννοώ οργανωτικά). Η Χρυσή Αυγή θα επιδιώξει, με κάθε τρόπο, να αποκτήσει δεσμούς μ’ αυτό τον κόσμο, κι εμείς πρέπει, επίσης με κάθε τρόπο, να τους διαρρήξουμε.

Εργασία, κοινωνική προστασία και δημοκρατική αρχή

του Μανόλη Αγγελίδη

Roger de la Frasnaye, «Η κατάκτηση του αέρα», 1913

Πριν ακόμη εκδηλωθεί η κρίση στη σημερινή της μορφή, είχαν προβληθεί διάφοροι τόποι που συνέδεαν τα συστήματα κοινωνικής προστασίας και τις κοινωνικές πολιτικές με αυταρχικά και ολοκληρωτικά καθεστώτα, χωρίς βεβαίως να διευκρινίζονται αυτά τα καθεστώτα. Έτσι, κάθε αναδιανεμητική πολιτική εθεωρείτο εξ ορισμού συνδεδεμένη με μορφές αναγκασμού. Αυτές οι πολιτικές θα έπρεπε να ανασταλούν για να παραχωρήσουν τη θέση τους σε πολιτικές που ευνοούν τον ανταγωνισμό, ο οποίος περίπου αυτομάτως θα επέλυνε και τα ζητήματα της κοινωνικής προστασίας. Tαυτοχρόνως, στο εσωτερικό αυτών των τόπων διαπιστώνει κανείς την απώθηση των ζητημάτων σύνδεσης της κοινωνικής πολιτικής με τη δημοκρατική αρχή. Η δογματική προσήλωση σε αυτές τις αντιλήψεις και οι απόπειρες πραγματοποίησής τους σε πολιτικές οδήγησαν σε όσα βιώνουμε σήμερα: από τη μια μεριά, στην πλήρη αποσύνθεση των δικτύων κοινωνικής προστασίας και, από την άλλη μεριά, στην άσκηση πολιτικών δημευτικής φορολογίας των πολιτών.

Μια ορισμένη θεωρητική παράδοση της κοινωνικής πολιτικής έχει αναπτύξει μια αμιγώς εργαλειακή μεθοδολογία, η οποία αναπτύσσεται βάσει της σχέσης κόστους/οφέλους ως προς τα μέτρα κοινωνικής προστασίας που είναι δυνατόν να υιοθετηθούν έναντι των ασθενέστερων τάξεων. Αυτή η μεθοδολογία επιτρέπει και δικαιολογεί την προϊούσα συρρίκνωση των δικτύων προστασίας της κοινωνικής εργασίας, με πρώτα θύματα τις δαπάνες για τη δημόσια υγεία, παιδεία κλπ. Ωστόσο, ένα άλλο θύμα αυτών των αντιλήψεων είναι η δημοκρατική αρχή κατά την εφαρμογή της, καθώς η συρρίκνωση των κοινωνικών πολιτικών συρρικνώνει ταυτοχρόνως και την αρχή της ισότητας, η οποία αποτελεί το υπόστρωμά τους.

Ο φόβος της λατινοαμερικανοποίησης

της Μαρίας Δαμηλάκου

«Ο Χουανίτο με τα ψάρια». Έργο του αργεντίνου ζωγράφου Αντόνιο Μπάρντι, 1961

Τις τελευταίες μέρες, ο «μπαμπούλας» της λατινοαμερικανοποίησης της Ελλάδας έκανε πάλι την εμφάνισή του. Η σκόπιμη παρερμηνεία των δηλώσεων του Αλέξη Τσίπρα σχετικά με την Αργεντινή γέμισε τα πρωτοσέλιδα πολλών εφημερίδων με κακόγουστες στερεοτυπικές μεταφορές παρμένες από τον κόσμο του τάνγκο. Δεν είναι, βέβαια, η πρώτη φορά τους τελευταίους μήνες που οι «υπεύθυνες» πολιτικές δυνάμεις προβάλλουν τη Λατινική Αμερική ως το απευκταίο, ως το αντιπρότυπο για κάθε «σοβαρή» χώρα που θέλει να παραμείνει με αξιώσεις στην «αγκαλιά» της ευρωπαϊκής «οικογένειας».

Αναρωτιέμαι από πού πηγάζουν αυτοί οι φόβοι που ακόμα και η απλή σύγκριση της χώρας μας με τη Λατινική Αμερική ξυπνά σε τμήματα της σύγχρονης ελληνικής κοινωνίας. Σίγουρα υπάρχουν πολλές πτυχές των λατινοαμερικανικών χωρών που θα έπρεπε να φοβίζουν μια κοινωνία σε βαθειά κρίση όπως είναι η δική μας σήμερα. Δεν αναφέρομαι μόνο στις τρομερές σκηνές από τις λεηλασίες στα σούπερ μάρκετ που είδαμε στην Αργεντινή του 2001. Ούτε στις αρνητικές συνέπειες της χρεωκοπίας. Υπάρχουν άλλα προβλήματα, πιο μόνιμα. Η φτώχεια, οι παραγκουπόλεις, ο αναλφαβητισμός, η βία, η περιθωριοποίηση μεγάλων τμημάτων του πληθυσμού, οι μεγάλες κοινωνικές ανισότητες εξακολουθούν να είναι μέρος της σκληρής πραγματικότητας σε όλες τις χώρες της Λατινικής Αμερικής ανεξάρτητα από το μέγεθος και τον πλούτο τους. Δεν φαίνεται να είναι αυτό, ωστόσο, που τρομάζει τις «σοβαρές» πολιτικές φωνές της χώρας μας. Γιατί, αν ήταν αυτό, δεν θα ακολουθούσαν τις καταστροφικές οικονομικές πολιτικές των τελευταίων ετών, που έχουν ήδη προσδώσει στην κοινωνία μας πολλά από τα παραπάνω χαρακτηριστικά των λατινοαμερικανικών κοινωνιών.

Η μονοφωνία του «αντιιμπεριαλισμού»

του Νικόλα Σεβαστάκη

Papa Adama, «Ο ιμπεριαλισμός στην Αφρική»

Το άρθρο που έγραψα με αφορμή τις αντιδράσεις που προκάλεσε η συνάντηση Τσίπρα-Πέρες έδωσε λαβή σε ενστάσεις και απορίες. Ο φίλος Θόδωρος Παρασκευόπουλος στα «Ενθέματα»της περασμένης Κυριακής υποστήριξε ότι υποπίπτω σε μια λάθος «μέθοδο κριτικής», πράγμα το οποίο με οδήγησε στη «συλλήβδην καταδίκη» της στάσης των αριστερών απέναντι στην πάγια πολιτική του ισραηλινού κράτους. Στο σχολιασμό του διαδικτύου γράφτηκε ότι εξισώνω θύτες και θύματα ή ότι κλίνω, ανομολόγητα, προς τη λογική του «ανθρωπιστικού» ιμπεριαλισμού, μιας και αναφέρομαι στην απεχθή ιρανική ηγεσία για να μιλήσω για το πρόβλημα το οποίο και με απασχολεί στη συγκεκριμένη περίπτωση. Ποιο είναι όμως αυτό το πρόβλημα; Γιατί θεώρησα σκόπιμο να περάσω σε ένα ζήτημα βάθους (ιδεολογικού και πολιτισμικού) με αφορμή ένα γεγονός της επικαιρότητας και κυρίως το θόρυβο που προκάλεσε;

Ας αποσαφηνίσω λοιπόν τη βασική μου πρόθεση. Περιττό να πω ότι η παρέμβασή μου δεν εμπίπτει σε μια ατζέντα εξωτερικής πολιτικής ή στο θέμα της διεθνούς πολιτικής ενός αριστερού κόμματος.

Το κοινωνικό πορτραίτο της Ελλάδας αλλάζει δραματικά

Με την ευκαιρία του «Κοινωνικού πορτρέτου της Ελλάδας, 2012» του ΕΚΚΕ

Οι ριζικές αλλαγές στην αγορά εργασίας και στη σύνθεση της φτώχειας, η άνοδος της ανεργίας  δημιουργούν επιτακτικά την ανάγκη για να δημιουργηθεί ένα επαρκές δίχτυ κοινωνικής προστασίας και να θεσμοθετηθεί ένα ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα

συνέντευξη του Διονύση Μπαλούρδου

Διονύσης Μπαλούρδος

Πριν λίγες μέρες,  δόθηκε στη δημοσιότητα «Το κοινωνικό πορτραίτο της Ελλάδας 2012», έκδοση του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικών Ερευνών (ΕΚΚΕ). Σε αυτό αποτυπώνονται τα δεδομένα για την αγορά εργασίας, την ανεργία, τη μετανάστευση, τη φτώχεια και τις κοινωνικές τους επιπτώσεις. Ο παρών τόμος καλύπτει το  κρίσιμο διάστημα των τελευταίων δυόμισι χρόνων: από τη στιγμή του πρώτου Μνημονίου μέχρι και σήμερα. Οι ερευνητές και οι ερευνήτριες δείχνουν ότι στο διάστημα αυτό τα «δεδομένα αλλάζουν με ραγδαίους ρυθμούς»  και οι συνθήκες επιδεινώνονται σοβαρά για την  ελληνική κοινωνία: τριπλασιασμός των ανέργων,  απώλεια εισοδήματος των εργαζομένων κατά 13 δισ., ένα από τα υψηλότερα ποσοστά παιδικής φτώχειας στην Ευρώπη,  η ανάδυση μιας νέας κοινωνικής ομάδας, των «νέων φτωχών» είναι μερικές από τις ανησυχητικές τάσεις που καταγράφουν. Για όλα αυτά, μιλήσαμε με τον οικονομολόγο και δημογράφο Διονύση Μπαλούρδο, διευθυντή ερευνών στο ΕΚΚΕ.

ΕΝΘΕΜΑΤΑ

Γιώργος Βακαλό, «Ταυρομάχος»

* Το «κοινωνικό πορτρέτο της Ελλάδας» είναι μια έκδοση του ΕΚΚΕ που εγκαινιάστηκε το 2001. Στη συνέχεια,  επαναλήφθηκε το 2003-2004, το 2006, το 2010 και το 2012. Δώστε μας μια γενική εικόνα γι’ αυτήν: στόχοι, μεθοδολογία, προσέγγιση.

Το «Κοινωνικό πορτραίτο της Ελλάδας»  είναι  ένας συλλογικός τόμος που περιλαμβάνει άρθρα από την ερευνητική δραστηριότητα και τις επιστημονικές ενασχολήσεις των μελών του Ινστιτούτου Κοινωνικής Πολιτικής (το οποίο δεν υπάρχει  από τον Φεβρουάριο του 2012, λόγω της συγχώνευσης των Ινστιτούτων του ΕΚΚΕ σε ένα Ινστιτούτο). Ξεκίνησε το 2001, όταν Διευθυντής του Ινστιτούτου ήταν ο καθηγητής Γιάννης Σακέλλης.

Βασική επιδίωξη του τόμου είναι η αποτύπωση της εκάστοτε κοινωνικής κατάστασης στη χώρα μας, με βάση τα επίσημα στατιστικά στοιχεία, και η επεξεργασία ειδικών θεμάτων αιχμής της επικαιρότητας έτσι ώστε να αποτελέσει, κατά κάποιον τρόπο, μια ακτινογραφία της ελληνικής κοινωνίας σε σχέση με την οικογένεια, την αγορά, εργασίας, το μεταναστευτικό, τη φτώχεια και τον κοινωνικό αποκλεισμό  και διάφορους άλλους τομείς της ελληνικής κοινωνίας.

* Μπορείτε να μας συνοψίσετε σε λίγες φράσεις, τα συμπεράσματα του «Πορτραίτου» του 2012; Ποιες είναι βασικές διαφορές που αναδεικνύονται σε σχέση με το παρελθόν;

Οι βασικές διαφορές αφορούν την περίοδο πριν και μετά την ύφεση. Το «Πορτραίτο του 2010» ήταν ήδη ολοκληρωμένο όταν ξέσπασε η κρίση. Στο «Πορτραίτο του 2012», φιλοξενούμε πέντε συνεντεύξεις πανεπιστημιακών οι οποίοι δίνουν τη δική τους άποψη για την κρίση στη χώρα μας.

Μπορούμε να (αντι)στρέψουμε το μεταναστευτικό εναντίον της Χρυσής Αυγής

της Τασίας Χριστοδουλοπούλου

Κυριάκος Κατζουράκης, «Φυλακή 1», 2010. Λάδι σε πανί.

Η «αντιμνημονιακή» ρητορική της Χρυσής Αυγής, συνδυασμένη με τη φοβική επιθετικότητα συλλήβδην απέναντι στους ξένους, μαζί με την κατασκευασμένη αμεσότητα της καταγγελίας του πολιτικού συστήματος, βρίσκει  ευήκοα ώτα, σε τμήμα της κοινωνίας και του εκλογικού σώματος. Προνόμιο που έχασε ο ΛΑΟΣ και έμεινε εκτός Βουλής, μετά την είσοδο του στην κυβέρνηση Παπαδήμου, αφήνοντας ένα κενό χώρο, που ήλθε και κάλυψε η Χρυσή Αυγή.

Ο ΛΑΟΣ το 2009 προ Μνημονίου και προτού η κρίση δείξει τα δόντια της, με τον ίδιο πολιτικό λόγο, απέσπασε το 5,63% του εκλογικού σώματος. Ας μην το ξεχνάμε, το ακροδεξιό πατριωτικό τόξο έχει την εκλογική πελατεία του στη χώρα.

Η Χρυσή Αυγή, εκτός από αντιμνημονιακή, πλασάρεται ως αντισυστημική δύναμη. Με αυτά τα όπλα, διεκδικεί να ηγεμονεύει στο πεζοδρόμιο, με την έμπρακτη προπαγάνδα της, το βίαιο ακτιβισμό της, ενώ δεν χάνει ευκαιρία να κατηγορεί το κοινοβούλιο, ως ανιαρό, καταθλιπτικό και σάπιο.

Η βιοπολιτική της αυταρχικής δημοκρατίας και η διακυβέρνηση του επικίνδυνου σώματος

της Αθηνάς Αθανασίου

Φράνσις Μπέικον, «Δεύτερη εκδοχή του “Πίνακα 1946”», 1971

Ζούμε σε καθεστώς έκτακτης ανάγκης. Η εξαίρεση έχει γίνει κανόνας και πρότυπο άσκησης της εξουσίας. Όπως έλεγε ο Καρλ Σμιτ, κυρίαρχος είναι «όποιος μπορεί να κηρύξει κατάσταση έκτακτης ανάγκης». Μέσω της κατάστασης έκτακτης ανάγκης, η εξουσία εδραιώνει την κατίσχυσή της πάνω στην πολιτικά απογυμνωμένη ζωή, παρουσιάζοντας μάλιστα αυτή την αναστολή όχι ως απόκλιση από το δίκαιο αλλά ως την πλέον συνεπή και ενδεδειγμένη εφαρμογή του.

Με άλλα λόγια, αυτό που διαδραματίζεται στην κατάσταση εξαίρεσης είναι η συγκρότηση και η διαρκής παραγωγή ενός ορίου που αφορά το ποιες ζωές λογίζονται ως αξιοβίωτες και ποιες εγκαταλείπονται και μετατρέπονται σε επισφαλείς, και μάλιστα χωρίς λογοδοσία, αφού στη ζώνη της κατάστασης εξαίρεσης όλα επιτρέπονται εν ονόματι, ακριβώς, μιας αδήριτης και επιτακτικής έκτακτης ανάγκης. Επομένως η κατάσταση εξαίρεσης συνδέεται θεμελιακά με την κανονιστική διαχείριση της ζωής μέσω της παραγωγής σωμάτων που μετράνε ή απλώς μετριούνται. Το σώμα (ως ξένο ή οικείο, πάσχον ή υγιές, λειτουργικό ή δυσλειτουργικό) είναι το κατεξοχήν πεδίο εγκαθίδρυσης των όρων απονομής της ανθρώπινης και της πολιτικής ιδιότητας. Με αυτή την έννοια, η κατάσταση εξαίρεσης είναι μια βιοπολιτική συνθήκη.

Αποτυπώματα της νεοφιλελεύθερης «νέας εθνικοφροσύνης»

 Στην τρέχουσα ελληνική συγκυρία, τα στρατόπεδα κράτησης μεταναστών και η διαπόμπευση των οροθετικών εκδιδόμενων γυναικών δεν συνιστούν απλώς έναν προεκλογικό ελιγμό των αστικών κομμάτων «εθνικής σωτηρίας», αλλά αποτελούν θεμελιώδεις όψεις της εθνο-νεοφιλελεύθερης πολιτικής ηγεμονίας που συνδέεται οργανικά με την καλλιέργεια μιας μικρο-φασιστικής ομοθυμίας. Στην «ακροδεξιά του μεσαίου χώρου» (κατά την έκφραση του Δημοσθένη Παπαδάτου- Αναγνωστόπουλου) συμπυκνώνεται η λογική που συντηρεί το καθεστώς έκτακτης ανάγκης και τη βιοπολιτική της αυταρχικής δημοκρατίας.

«Αγανακτισμένοι» και Χρυσή Αυγή

του Αντώνη Λιάκου

Πλατεία Συντάγματος 2011. Από την ιστοσελίδα http://www.opinionpost.gr

Υπάρχει μια ιδεολογική εκστρατεία  για να σβήσουν  τα όρια ανάμεσα στην Αριστερά και στην Ακροδεξιά, ανάμεσα στις ρατσιστικές επιθέσεις και τις λαϊκές κινητοποιήσεις και διαμαρτυρίες. Μια από τις ιδέες, που κινδυνεύει να παγιωθεί, είναι η συμμετοχή της Χρυσής Αυγής στο κίνημα των «Αγανακτισμένων», και η ανάδειξή της μέσα από αυτό, το καλοκαίρι του 2011 στην Πλατεία Συντάγματος.

Επισκέφθηκα πολλές φορές την Πλατεία, παρακολουθώντας και την Πάνω Πλατεία με τις ελληνικές σημαίες και τις κρεμάλες, και την Κάτω με τις γενικές συνελεύσεις. Είναι φυσικό ότι σε παρόμοια κινήματα συμμετέχουν άνθρωποι με πολύ διαφορετικές ιδέες.  Αλλά τις ημέρες αυτές  οι Χρυσαυγίτες δεν ήταν στο Σύνταγμα: κυνηγούσαν και κακοποιούσαν μετανάστες στην Πατησίων και στην Αχαρνών.  Μια φορά προσέγγισαν οργανωμένα την πλατεία, και αποκρούστηκαν. Υπήρχαν φυσικά πολλοί εθνικιστές  στην Πάνω Πλατεία. Αλλά όχι οργανωμένη παρουσία της Χρυσής Αυγής.

Την  ιδέα ότι η Χρυσή Αυγή συμμετείχε στους «Αγανακτισμένους «την πρωτοδιάβασα σε άρθρο πολιτικού επιστήμονα του ιστορικού αναθεωρητικού ρεύματος σε κυριακάτικη εφημερίδα: «Οι εθνικοσοσιαλιστές […] στην “άνω πλατεία”, έγιναν ένα με το πλήθος […] «Η Χρυσή Αυγή γεννήθηκε στον Άγιο Παντελεήμονα, αλλά μεγάλωσε και νομιμοποιήθηκε πολιτικά στην πλατεία Συντάγματος», έγραφε ο Νίκος Μαραντζίδης (Η Καθημερινή, 20.5.2012).

Τοπική ιστορία: αυτή η άγνωστη

Με αφορμή το συμπόσιο «Η Άγνωστη Άνδρος»

της Μυρτώς Βέικου

Χαρακτικό του Γιάννη Κυριακίδη, από σειρά με θέμα την Άνδρο, εμπνευσμένη από φωτογραφίες του Ανδρέα Εμπειρίκου

Κυκλάδες, τελευταία εβδομάδα του καλοκαιριού. Στο απομονωμένο βορειοδυτικό άκρο της Άνδρου, στον όρμο Ζόργκος, πραγματοποιήθηκε, μέσα σε ασφυκτική ζέστη αλλά με φόντο έναν καταπράσινο λόφο, μια επιστημονική συνάντηση με θέμα την πρόκληση και την πρόσκληση της τοπικής ιστορίας. Η απρόσμενη αφθονία γλυκού νερού δεν είναι ο μόνος «άγνωστος» πλούτος της ευρύτερης περιοχής της βόρειας Άνδρου: ένας καταπληκτικός σε ποσότητα, ποιότητα και κατάσταση διατήρησης  πλούτος υλικών καταλοίπων μεσαιωνικής και νεότερης περιόδου την καθιστούν, εν δυνάμει, ένα μουσείο αγροτικής εθνο-αρχαιολογίας. Η γνωριμία με τα κατάλοιπα αυτά, μέσω ξεναγήσεων κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, και η πραγματοποίηση της επιστημονικής συνάντησης σχεδόν στο ύπαιθρο έδωσε από την πρώτη στιγμή την ευκαιρία στους συμμετέχοντες να αποκτήσουν μιαν άμεση εμπειρία του τόπου για τον οποίο γινόταν λόγος.

Το τριήμερο συμπόσιο με τίτλο «Η Άγνωστη Άνδρος: ο τόπος και ο πολιτισμός μας» πραγματοποιήθηκε το τελευταίο Σαββατοκύριακο του Αυγούστου με πρωτοβουλία του καθηγητή Σύγχρονης Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών Αντώνη Λιάκου, του βορειοανδριώτη ιστορικού Γιάννη Πίππα, και της ιστορικού Μυρσίνης Ζορμπά, με τη συνδρομή του Θοδωρή Μπόθου και του Γιάννη Τριδήμα. Αφορούσε τη βορειοδυτική Άνδρο,   περιοχή ορεινή,  αγροτική και ποιμενική, η οποία σαφώς αντιδιαστέλλεται συγκριτικά προς την περισσότερο αστική και ναυτική νοτιοανατολική Άνδρο.

Τριάντα χρόνια από το πογκρόμ σε Σάμπρα και Σατίλα

WEB ONLY

του Γιάννη Πλάκα

Τριάντα χρόνια από το πογκρόμ σε Σάμπρα και Σατίλα

Σήμερα,  16 Σεπτεμβρίου, συμπληρώνονται τριάντα χρόνια από τις σφαγές των Παλαιστινίων στους προσφυγικούς καταυλισμούς της Σάμπρα και της Σατίλα. Σφαγές που συγκλόνισαν την υφήλιο και καταχωρήθηκαν στη συλλογική συνείδηση των Παλαιστινίων αλλά και των Αράβων γενικότερα ως  μαύρη σελίδα στην ιστορία τους. Πώς φτάσαμε όμως στα όσα διαδραματίστηκαν στη δυτική Bηρυτό μεταξύ 16-18 Σεπτεμβρίου 1982;

Το 1948, ως αποτέλεσμα του πρώτου αραβοϊσραηλινού πολέμου, 82.000 Παλαιστίνιοι εκδιώχθηκαν από τις εστίες τους και βρήκαν καταφύγιο στον Λίβανο. Η στάση της λιβανικής πολιτείας απέναντί τους ήταν εξαρχής επιφυλακτική, λόγω των λεπτών δημογραφικών ισορροπιών πάνω στις οποίες στηρίζονταν, και στηρίζεται ακόμα, το πολιτικό σύστημα της χώρας[1]. Έγιναν όμως ευμενώς δεκτοί από την αστική τάξη της χώρας, που βρήκε ένα φθηνό και ειδικευμένο εργατικό δυναμικό που θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει στον αγροτικό τομέα. Μετά την άρνηση του Ισραήλ να δεχθεί τα ψηφίσματα του ΟΗΕ περί επιστροφής των προσφύγων (1959), κάτι που άφηνε ανοιχτό το ενδεχόμενο μόνιμης εγκατάστασής τους στις χώρες που τους φιλοξενούσαν, η στάση της λιβανικής κυβέρνησης έγινε πιο άκαμπτη, περιορίζοντας κατά πολύ  τα δικαιώματα διαμονής και εργασίας των Παλαιστινίων εκτός των καταυλισμών.

Ορθώς κείμενα: Μια θάλασσα μικρή

Αναδημοσίευση από το μπλογκ Costinho (http://blog.costinho.gr) 

Βλέπω το κοριτσάκι που ούτε πατρίδα πλέον έχει, ούτε φόβο για τη θάλασσα, ούτε φόβους για τίποτα. Τα έπνιξε όλα το κύμα της αφιλόξενης μοβόρας θάλασσας. Εκείνο ακολούθησε τους γονείς του ή κάποια μακρινή υπόσχεση μιας άγνωστης φωνής, σ’ ένα ταξίδι στην άλλη θάλασσα –που ’σαι ρε Θόδωρε, γαμώτο– και βρέθηκε να παλεύει σ’ αυτήν εδώ τη θάλασσα, να παλεύει μέσα στα νερά και τα ξύλα και τα σίδερα να βρει το απάγκιο της μακρινής υπόσχεσης, να παρηγορηθεί από την άγνωστη φωνή. Τα’ χε προσέξει όλα πριν το μεγάλο ταξίδι· με την αθλητική του φόρμα, έτοιμο να τρέξει προς τη μακρινή υπόσχεση — και να γίνει πλέον μακρινός μόνο ο φόβος· με τις ασορτί κάλτσες του –δε γράφω καλτσούλες, μην έρθει η βάρβαρη μελούρα και τα ισοπεδώσει όλα· έτσι κι αλλιώς, όλη η τρυφερότητα κρύβεται στο ασορτί. Κι η μακριά κοτσίδα του, απείραχτη, σαν τις χορδές του ανέμου, σημάδι μιας άλλης ανθρωπιάς, ενός πολιτισμού που δεν τα ’χει χάσει όλα, επειδή έχει χάσει πατρίδες κι έχει γεμίσει φόβους· που όσο πρόσφυγας κι αν εγκαταλείπει την πατρίδα, τόσο άνθρωπος θέλει να κάνει το μεγάλο ταξίδι: φορώντας τα καλά του, χτενισμένο, με ασορτί κάλτσες και μια καινούρια καθαρή αθλητική φόρμα.