Τόσο φαρμάκι μέσα στην αγάπη

Ο μονάκριβός μας φίλος Σταύρος Κωνσταντακόπουλος-6

του Σταύρου Παναγιωτίδη

Σταύρο, είμαστε όλοι εδώ. Και σου μιλάμε. Ακόμη κι αν εμείς, οι φίλοι σου και μαθητές σου και άρα φίλοι του ορθού Λόγου ξέρουμε πως δεν μας ακούς. Και σου μιλάμε, άρα, πιο πολύ για εμάς. Για να το βαστάξουμε.

Τόσο ξαφνικά, τόσο γρήγορα, ένας τόσο χαρισματικός και τόσο ζωντανός άνθρωπος. Αυτό είναι που δεν αντέχεται. Αυτός ο σκληρός συνδυασμός που μας κάνει την ανάσα μας να κόβεται σε πολλά κομματάκια, όταν τον φέρνουμε στο νου. Μια ευλογία που σε ζήσαμε, μια δυστυχία που σε χάσαμε.

Πιο πολύ, πονάει η σκέψη πως δεν θα ακούσουμε ξανά τη φωνή σου να ταράζει τα πάντα, όπου κι αν είμαστε, δεν θα έχουμε τη λαχτάρα να σε ψάξουμε όπου πάμε, να δούμε τη μούντζα που θα μας έριχνες για το καλωσόρισμα και το πρώτο φαρμακερό σου σχόλιο. Τόση αγάπη, Σταύρο, μέσα στο φαρμάκι, ποτέ ξανά δεν νιώσαμε, όσο με τα σχόλιά σου. Και τόσο φαρμάκι μέσα στην αγάπη, όσο σήμερα, ποτέ ξανά.

«Δεν μπορώ να το δεχτώ», μου είπε μια φίλη χτες, «πως μέσα στην κάσα θα είναι ένας τόσο ζωντανός άνθρωπος». Κι αμέσως μετά, μου ξεφούρνισε μια ιστορία της μαζί σου. Είναι ωραίο κι επώδυνο, αντάμα, να πεθαίνει κανείς και να σκορπάει πίσω του σαν σπορά ζωής τόσες ιστορίες και στιγμές. Σπορά με καρπούς γλυκόπικρους. Σαν εσένα, τον γλυκά μπαρουτιασμένο φίλο μας. Σαν τη ζωή σου που το νιώθαμε πως ένα τέτοιο μίγμα γλυκιάς ζωής και ανομολόγητης και διαρκώς ανεσταλμένης πίκρας είχε μέσα της.

Σταύρο μας, φίλε μας ζεστέ, εσύ που στα χέρια σου κρατούσες τα πάντα. Είναι πολλά τα κλισέ που λένε για σένα από μια αλήθεια. Πως δεν θα είναι το πανεπιστήμιό μας, το αγαπημένο σου Πάντειο, ποτέ πια ίδιο χωρίς εσένα. Πως δεν θα είναι οι ζωές μας ίδιες πια, χωρίς εσένα. Αλήθεια, όλα τους. Μα, όμως, πιο πολύ από όλα, είναι αλήθεια τούτο: πως δεν θα ήταν ποτέ οι ζωές μας ίδιες, αν δεν σε είχαμε γνωρίσει.

Ξέρεις τι με πόνεσε και μαζί με ζέστανε πάρα πολύ αυτές τις μέρες, Σταύρο; Που θυμήθηκα πως σε μια στιγμή πίκρας σου είπα πως και στο ίδιο μας το κόμμα ακόμη, κανένας τελικά δεν σου χρωστάει τίποτα. Πως η προσφορά μας μπορεί ανά πάσα στιγμή να ακυρωθεί, πως πρέπει κάθε φορά να αποδεικνύεις ποιος είσαι, σε ανθρώπους που μπορεί να μην θέλουν να το θυμούνται. Και θυμήθηκα τώρα πως, λίγο καιρό πριν, όταν είχες κάνει κάτι για εμένα μέσα στο κόμμα που μας έλαχε να φτιάξουμε, μου είπες: «Εγώ αυτό σε εσένα το χρωστούσα». Είχα απορήσει τότε, Σταύρο. Δεν είχα κάνει κάτι για σένα. Μα τελικά, τώρα, κατάλαβα. Έτσι που τα έπαιρνες όλα προσωπικά –από τους ανθρώπους σου, που γινόσουν αλεπού και λιοντάρι μαζί για να μας προστατέψεις, μέχρι τον συλλογικό μας αγώνα– σαν ο πιο βαθύς εραστής, λες, της ρήσης του Καζαντζάκη, σαν να αγαπούσες τόσο την ευθύνη που να έλεγες πως εσύ μόνος σου μπορείς να αλλάξεις τον κόσμο, έτσι έπαιρνες προσωπικά και όσα έκανα εγώ για την κοινή μας Υπόθεση. Και ένιωθες ότι μου χρωστάς. Και τώρα, αυτές τις μέρες που πια σε χάσαμε, Σταύρο, τώρα πια κατάλαβα. Ότι για να μπορείς να χρωστάς, πρέπει να ξέρεις να δίνεις. Μόνο αυτός που δίνει, μπορεί και να χρωστάει. Το χρέος το απαράγραπτο. Το χρέος που έχουμε πια σε εσένα. Εσένα που έδινες τόσα πολλά ως το τέλος, εσένα που δεν θα σε θυμόμαστε, αλλά που θα σε ζούμε.

Γιατί δεν γίνεται να έχεις ζήσει με τον Σταύρο Κωνσταντακόπουλο και να μην αγωνίζεσαι για το δημόσιο πανεπιστήμιο και για την ισότητα. Γιατί δεν μπορείς να μη σκορπάς τριγύρω την αγάπη και την έγνοια, όπως αυτός. Γιατί έτσι που μας έκαψες τις ψυχές δεν γίνεται να μείνουμε πίσω. Γιατί μαζί σου, Σταύρο, ακούσαμε ακόμη πιο πολύ το τραγούδι της θάλασσας και δεν μπορούμε πια να κοιμηθούμε.

Είμαστε όλοι εδώ, Σταύρο. Φυσικά και νοερά. Η λαΐδα, η χρυσομαλλούσα, ο σκατοπυργιώτης, το ζουλάπι, ο πρωτοξάδερφος του Λένιν, ο μικρός αριστεριστής, ο Ρίτσαρντ Γκιρ, ο Ντένις, η φιλήδονη μελιτζανία, ο αισθησιακός, ο Σερζ και τόσοι άλλοι… και μαζί κι εγώ, ο μικρός σου Πόντιος. Και είμαι σίγουρος πως αν με άκουγες τώρα θα μου έλεγες: «Τελείωνε, μαλάκα Πόντιε, που και στην κηδεία μου ακόμη γκόμενες προσπαθείς να ρίξεις. Που πήγες και μου έβαλες και Ρίτσο στον επικήδειο, μαλάκα!».